صنایع دستی با رنگ و بوی قشقایی

هنرهای دستی ایرانی نشئت گرفته از زمانی است که ایرانیان کوچ نشین بودند. از جمله عشایر ایرانی که هنوز به کوچ نشینی ادامه می‌دهند و هنرهای دستی بی نظیری در میان صنایع دستی ایرانی تولید کرده و می‌کنند عشایر قشقایی هستند. قشقایی‌ها ترک‌هایی هستند که در استان فارس سکونت دارند و اگر از علاقه مندان به صنایع دستی باشید حتما نام طرح قشقایی را در میان صنایع دستی‌های مشهور از جمله فرش‌های ایرانی شنیده اید. در این مقاله به معرفی صنایع دستی قشقایی می‌پردازیم.

صنایع دستی قشقایی شامل فرش، گلیم، جاجیم، مفرج، خورجین، جوال، آبکش، چنتا، بله دان، جول اسب، کله اسبی، پشتی، پالاس، گبه، پایه پیچ، جا نماز، سفره، تکول (زین اسب)، ساچ باقی برای بافتن موها، بازوبند، محلم و میخک (گردنبند‌هایی از میوه درخت‌های محلم و میخک) هستند.

این صنایع دستی از نظر نقشه و نوع بافت با دیگر صنایع دستی ایرانی تفاوت دارند که در میان بافتنی‌ها قالی گلیم و رند انواع بافت‌ها را تشکیل می‌دهند و از نظر نقشه هم نقش‌هایی که در فرش‌های دستباف قشقایی به کار می‌رود عبارتند از: ماهی در هم، یک سرنازم ، دو سرنازم و لچک ترنج. نقش‌هایی که در گلیم‌های بافت قشقایی استفاده می‌شود هم آقاجاری، دِنَبَی، خراسانی و داراق نام دارند.

همچنین صنایع دستی قشقایی‌ها از نظر وسایل بافت مانند دستین‌هایی که در بافت فرش و گلیم به کار می‌روند با صنایع دستی دیگر کشور تفاوت دارند.  

نخ‌های به کار رفته در این صنایع دستی هم مانند دیگر عشایر کشور از پشم گوسفند، بز و شتر ریسیده می‌شود و وسیله‌ای که با آن نخ را می‌ریسند پَرِه نام دارد. پس از آن که پشم‌های رسیده شده به نخ تبدیل شدند هنرمندان قشقایی آن‌ها را با رنگ‌های گیاهی که از برگ درخت مو، درختار موردار، پوست گردو، پوست پیاز، روناس و حنا تهیه کرده‌اند رنگ آمیزی کرده و در صنایع دستی به کار می‌برند.