گزارش برگزاری مراسم عزاداری ماه محرم از سوی نمایندگیهای جمهوری
محرم و در راس آن واقعه روز عاشورا یادآور دردناکترین تراژدی تاریخ اسلام و زنده کننده روح فداکاری، ایثار و حماسه در ذهن انسانهای آزاده می باشد. واقعه عاشورا برگ زرینی از صفحات گوهربار تاریخ اسلام که رویارویی حق و باطل را به نمایش گذارد، در جبهه حق خاندان عصمت و طهارت و در جبهه باطل طاغوتیان و یزیدیان. واقعه ای که پرتو نورانی آن پس از 14 قرن دنیای اسلام را روشنی می بخشد و عاشقان را به گرد خود جمع می کند. پیامی که عاشورا در بستر خود نگارش کرد قلم اش را نیزه ها، مرکب اش را قطره قطره خون حضرت ابا عبدالله حسین و خاندان و یاران باوفایش و صفحات اش را پیکرهای بی جان و مطهر شهدای افتاده بردشت نینوا تشکیل می دهد. مجموعه این پیام و مضمون آن ضمانت نامه ای شد برای دین محمدی (ص) که در یک جمله مفهومی داشت بدین شرح:
"اگر دین محمد (ص) جز با کشته شدن من زنده نمیشود، پس ای شمشیرها مرا دریابید. "
اما مرور زمان و سلطه حکام زور و جبر فرهنگ واقعی و اصیل عاشورای حسینی را بی رنگ و خاصیت کرده بود که با پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی در ایران به رهبری فرزند راستین عاشورا حضرت امام خمینی (ره) پرچمدار نهضت حسینی معنای واقعی خود را مجددا بازیافت و شعله های منور آن کاخ ظلم و ستم طاغوت زمان را درهم ریخت، موج عظیم این نهضت شور و حرکتی دیگر را در جوامع اسلامی و مسلمانان اقصی نقاط جهان آفریده است که در راستای این حرکت اسلامی مذهبی نمایندگیهای جمهوری اسلامی یاران در خارج از کشور همگام با ملت مسلمان و شریف ایران بعنوان برگزارکنندگان مراسم عزاداری، سوگواری سالار شهیدان در ماه محرم و مخصوصا روزهای تاسوعا و عاشورا بوده اند که گزارش آن ذیلا می آید.
تقارن ششمین سالگرد رحلت حضرت امام خمینی (ره) با ماه محرم امسال شور و هیجان خاصی به مراسم عزاداری داده بود، نمایندگیهای جمهوری اسلامی ایران در امر برگزاری و هدایت مراسم نقش فعالانه ای داشتند. فعالیت رادیو صوت المستضعفین در سوریه در این ایام، افزایش ساعات و زمان پخش، تخصیص برنامه های ویژه و پخش مستقیم و زنده بسیاری از مجالس مهم عزاداری سخنرانی وعاظ علماء و شخصیتهای سیاسی، مذهبی در لبنان و سوریه از جمله این برنامه در دو کشور فوق بوده اند. حضور فعالانه انجمن اسلامی دانشجویان در امریکا و کانادا و همچنین کشورهای اروپایی برگزاری سمینار افکار و اندیشه های حضرت امام (ره) ، نمایش فیلم، برگزاری نمایشگاه عکس و . . . از جمله گزارشاتی بوده که از نمایندگیهای اروپا و امریکا مخابره شده است.
در پی فرمان و فتوای چند سال اخیر رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت الله خامنه ای مبنی بر حرام بودن قمه زنی و استفاده از آلات موسیقی در مراسم عزاداری، امسال در جمهوری خود مختار نخجوان برای اولین بار قمه زنی انجام نشد و به جای آن تعداد 500 عدد زنجیر از طرف کنسولگری جمهوری اسلامی ایران خریداری و بین مسلمانان توزیع گردید و مراسم قمه زنی تبدیل به نوحه خوانی و زنجیر زنی شد، در طی ماه محرم تمامی مساجد جمهوری و روستاهای اطراف با ده هزار متر کتیبه و سیصد عدد بیرق اهدایی سرکنسولگری با متن فارسی و عربی سیاه پوش شده بود. شرکت هیئت عزارداران شهرستان خوی در مراسم نخجوان و اطعام بیش از 10 هزار نفر توسط فرمانداری خوی از جمله این اقدامات در جهت برگزاری مراسم بوده است.
تشکیل حسینیه های متعدد در شهر مرو و در روستاهای تابعه، اعلام جایزه سفر به مشهد مقدس برای کسانی که چهل روز نماز خود را در حسینیه بخوانند از جمله اقدامات فرهنگی نمایندگی مرو بوده است. اینگونه اقدامات موجب افزایش علاقه مندی ویژه به زیارت امام رضا (ع) و شرکت در مراسم شده بود.
انتخاب نوحه های مستدل و صحیح به زبان فارسی وعربی که نوحه های عربی دارای مضامینی از جمله ارتباط با انقلاب اسلامی به رهبری امام (ره) و قیام عاشورا بوده و در کنار این مراسم برپایی نمایشگاه تصویری از فاجعه هتک حرمت به حریم مطهر رضوی (ع) از سوی نمایندگی دوبلین انجام شده است.
امسال مراسم عزاداری در باکو مرکز جمهوری آذربایجان با حضور یکی از مشهورترین نوحه خوان اهل بیت عصمت و طهارت از اردبیل جلوه و روح خاصی به برگزاری عزاداری داده بود در طی دهه اول عزاداری تمامی مساجد مشهور باکو از حضور نوجه خوان ایرانی بهره کافی را که به زبان آذری بوده، بردند.
در بوداپست مراسم عزاداری با حضور بعضی از دیپلماتهای خارجی مسلمان مقیم در آنجا برگزار گردید که این مسئله و حضور مسلمانان نسبت به سالهای گذشته چشمگیر بوده است. حضور کارکنان و خانواده های آنها کارمندان محلی و دانشجویان ایرانی مقیم در مراسم، از اکثر نمایندگیهای جمهوری اسلامی ایران گزارش گردیده است.
برگزاری مراسم در اسلو مرکز نروژ به همراه شیعیان پاکستانی و افغانی و اعراب با سخنرانی وعاظ از کشورهای فوق و جمهوری اسلامی ایران، از ویژگی خاصی برخوردار بوده است. سخنرانان در بخشهایی از سخنان خود به شفقت و وحدت اسلامی و رد تاکید ناسیونالیسم اشاره داشتند که اینگونه سخنان موجب کاهش جو منفی ایجاد شده در میان شیعیان به حد زیادی بوده است. تقارن سالگرد ارتحال امام (ره) با سوگواری محرم جلوه خاصی به مراسم منعقده در سفارت داده بود. در تمامی مراسم روسای نمایندگی ها طی سخنانی به زندگی پربار و مبارزات حضرت امام (ره) اشاره کرده و اندیشه ها و افکار آن امام راحل را راهگشای مسلمانان جهان دانستند.
ارائه مقالاتی چند در ارتباط با قیام عاشورا و فلسفه آن توسط اندیشمندان، فضلاء و صاحب نظران در میزگردها و سمنیارها نیز در طی دهه اول محرم گزارش گردیده است که در این بین می توان به مقاله ارائه شده توسط یکی از دانشجویان ایرانی در بلگراد و بعضی از کشورهای اروپایی اشاره کرد. آنچه که مراسم امسال در بلگراد در مقایسه با سالهای گذشته داشته برپایی عزاداری در تمام طول دهه اول محرم و مراسم تاسوعا عاشورا و شام غریبان بوده که در سالهای گذشته فقط مراسم در روزهای تاسوعا و عاشورا برپا شد. در نمایندگی لاهه نیز مراسم نسبت به سالهای گذشته از شور خاصی برخوردار بوده است. برای دومین سال متوالی راهپیمایی سوگواری با شکوهی با شرکت پیروان اهل بیت (ع) از جمعیتهای مختلف در شهر لاهه برگزار گردید.
حضور چشمگیر شیعیان عراقی، لبنانی، پاکستانی و. . . در مراسمهای سوگواری مخصوصا در کشورهای اروپایی از جمله ویژگیهای ماه محرم امسال بود. علیرغم صدور فتوای ممنوعیت قمه زنی از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی عده ای از عزاداران در بانکوک در طی برگزاری مراسم اقدام به قمه زنی کردند و در حیدرآباد هندوستان واکنشهای متفاوتی از جانب روحانیون و شخصیتها و انجمن های عزاداری در رابطه با قمه زنی مشاهده گردید. واکنش منفی یکی از گروهکهای شیعه اخباری به سرپرستی ریاض الدین حیدر از جمله اینها بود. این گروهک اخباری امسال مصمم تر از سال پیش تلاش کرد با مطرح نمودن اینکه جمهوری اسلامی ایران کاملا مخالف عزاداری است دست به تحریکاتی بزند و جو نامطلوب ایجاد نماید، لذا در راستای خنثی نمودن این حرکتها و به منظور مستعد نمودن جو عمومی شیعیان حیدرآباد برای پذیرفتن فتوا و نیز در جهت رویارویی با تحریکات منفی این گروهک اقدامات مثبت و ارزنده ای از طرف نمایندگی جمهوری اسلامی ایران انجام گرفته که در مجموع اوضاع عمومی شیعیان برای پذیرفتن فتوا رو به بهبودی است. با این وجود شیوه عزاداری شیعیان در ایام محرم امسال نیز کمابیش همانند سالهای گذشته با انجام سینه زنی، قمه زنی، زنجیر زنی انجام پذیرفت و برخی از انجمنهای مربوطه نیز ضمن اعلام حمایت از مواضع جمهوری اسلامی ایران و مراجع تقلید به اجرای مراسم پرداختند.
مراسم ماه محرم با برنامه های ویژه ای از سوی مراکز اسلامی بنگلادش با مایت خانه فرهنگ و سفارت تدارک دیده شد که از آن جمله برگزاری دو سمینار تحت عناوین "شهدای کربلا و امت مسلمان" و " اهداف و انگیزه های نهضت امام حسین (ع) " در محل باشگاه مطبوعاتی و بنیاد اسلامی با حضور سفیر جمهوری اسلامی ایران، وکلاء، اساتید دانشگاه، اندیشمندان و شخصیتهای بنگلادش و کارکنان سفارت برگزار گردید.
مراسم عزاداری، مرثیه خوانی، سینه و زنجیر زنی در کشورهای مسلمان افریقایی با مراسم سنتی محلی خود با شکوه خاصی در دهه اول محرم برگزار گردید. در پرتو یا با توجه به کثرت جمعیت برخی از افرادیکه برای اولین بار در اینگونه مراسمها شرکت می کردند از وجود این تعداد شیعه در این منطقه ابراز شگفتی و خرسندی می کردند و از طرفی با توجه به جدیدالتشیع بودن اکثریت قریب به اتفاق شیعیان بومی حاضر در جلسه اینگونه مراسم می تواند برای آنها کلاس درسی باشد. علیرغم اینکه اکثریت مطلق مسلمانان تونس سنی و مالکی مذهب می باشند مراسم یادبود سالار شهیدان در آن کشور نیز برگزار میگردد دلیل این امر سنتی بودن این مسئله می باشد که مراسم عزاداری بصورت یک سنت اجتماعی مبدل شده و از نسلی به نسل دیگر منتقل گردیده است و ریشه این سنت را باید در حکومت فاطمیون بر تونس جستجو کرد.
آئینهای سوگواری مسلمانان در غم و اندوه سالار شهیدان در پاکستان نیز امسال نسبت به سالهای گذشته از چند جهت متمایز بوده علیرغم فعالیت گروه تروریستی سپاه صحابه در پاکستان و اقدامات ضد انسانی آنان در مراسمهای سالهای گذشته امسال این مراسم با آرامش خاصی در استانهای سرحد کراچی، بلوچستان، پنجاب و اسلام آباد برگزار گردید. آنچه که بیش از هر چیز در مراسم امسال جلوه می نمود عمل دقیق به فتوا و حکم تاریخی رهبر معظم انقلاب مبنی بر منع هرگونه عملی که موجب وهن عاشورای حسینی گردد بود و در همین راستا عدم هرگونه خونریزی اعم از زنجیر زنی با تیغ یا قمه زنی بود و این مسئله در تمام نقاط سرحد و توسط همه افراد و گروهها کاملا رعایت شد و امسال از زنجیرهای تیغ دار استفاده نگردید.
بازدید مسئولان نمایندگیهای جمهوری اسلامی ایران از حسینیه ها، مساجد و تکایا و شرکت آنها در مراسم به همراه خانواده و کارکنان آنان نشان از حضور در تمامی مسائل مذهبی دارد. بازدید مسئول بخش فرهنگی سفارت در صوفیه از اردوگاه جنگزدگان مسلمان بوسنی هرزگوین، پرورشگاه و محل نگهداری ایتام و همچنین توزیع کمکهای نقدی و جنسی بین آنان از جمله اقداماتی ارزنده نمایندگی صوفیه در بلغارستان بوده است.
مراسم عزاداری با تلاوت آیات کلام الله مجید، زیارت عاشورا، دعای کمیل، مراسم شام غریبان، نمایش فیلم، مرثیه خوانی، نوحی خوانی و ایجاد نمایشگاه عکس و. . . در تمامی نمایندگیها همراه بوده است.
