سیاست روز، 25/7/80
مقاله با این پیش درآمد آغاز می شود که سنت گرایی یکی از جریان های فکری معاصر در شناخت اسلام و تحلیل چالش ها و پرسش هایی است که متوجه این دین می باشد .
اگر شاخص ترین چهره های این جریان در غرب را هانری کربن، رنه گنون و کومارا سوامی بدانیم، بی تردید چهره بارز این تفکر در ایران، دکتر نصر است . ایشان تلاش های افرادی چون بورکهارت، کومارا سوامی و ... را در این خصوص با نگاهی آشناتر به هنر و ادبیات اسلامی و ایرانی ادامه داده است . مشخصه اصلی نگاه این متفکران در باب هنر اسلامی این است که بر خلاف مورخان هنر که در بررسی هنر اسلامی عموما به فرم ها و مشکل ها توجه نموده و به دنبال کشف شباهت های تاریخی و جغرافیایی با هنر سایر اقوام برآمده اند، در تحلیل هنر اسلامی اصالت خاصی برای تفکر و معنویت اسلامی قائل هستند و سایر عوامل تاریخی و جغرافیایی را فرع بر آن می دانند . در آثار دکتر نصر می توان دیدگاه های کلی در باب هنر و اشاراتی به هنر غرب در روزگار مدرنیسم مشاهده کرد . این مقاله که عمدتا از کتاب هنر و معنویت اسلامی، تالیف دکتر سید حسین نصر بهره گرفته است، شامل چهار فصل با این عنوان و زیرعنوان هاست:
مقاله در چهار فصل با این عنوان ها شکل گرفته است .
1 . هنر اسلامی شامل: 1 - 1 . سرمنشا هنر اسلامی; 1 - 2 . هنر قدسی و هنر اسلامی سنتی; 1 - 3 . رابطه هنر اسلامی و مراتب دین اسلام 1 - 4 . منابع معنویت اسلامی; 1 - 5 . نقش هنر اسلامی در زندگی عامه مسلمانان .
2 . معماری اسلامی و مشخصه های آن .
3 . جایگاه مینیاتور ایرانی در هنر اسلامی، شامل: 3 - 1 . مینیاتور، هنری سنتی و اسلامی، یا هنر درباری؟ ; 3 - 2 . مراتب وجود در مینیاتور) .
4 . موسیقی و جایگاه آن در میان هنرهای اسلامی، شامل: 4 - 1 . سابقه موسیقی در دنیای اسلام; 4 - 2 . موسیقی و عرفان اسلامی; 4 - 3 . نقش موسیقی در مراتب عرفان .
دکتر نصر به تمایزی بین دوگونه هنر قائل است: 1 . هنر قدسی که مستقیم متاثر از فضای اسلامی است; مانند خوشنویسی، معماری مساجد و تلاوت قرآن; 2 . هنر سنتی اسلامی که گرچه سنتی است، ولی معنویت اسلامی به طور غیر مستقیم در آن متجلی است و از منظره نگاری تا شاعری در این زمره اند .
به عقیده ایشان، سرچشمه هنر اسلامی حقیقت مستتر در طریقت است; نه شریعت .