شباهت های جهاد اقتصادی با فرهنگ جهادی

از سنن حسنه ی حضرت امام خمینی(ره) پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، تأسیس نهادهای ارزشی وکارآمد برای دمیدن روح خدمت و سازندگی و دفاع در برابر خطرات و آسیب های مختلف در مرحله ی تولد، رشد، قوام و دوام نهال نوکاشته ی انقلاب اسلامی بود؛ زیرا نهادهای سنتی با شالوده ی غیرارزشی و ناکارآمدی، توان استحاله در نظام ارزشی جدید را نداشتند.
در این چارچوب، بنیان گذار کبیر انقلاب اسلامی و زمینه ساز ظهور خاتم اوصیاء(عجل الله تعالی فرجه الشریف)با فراخوان عمومی در مناسبت های مختلف، در طول یک دهه آحاد مردم را به تلاش و جهاد سازندگی دعوت می کرد.
رهبرعظیم الشأن انقلاب جهانی اسلام نیز در همین راستا در طول بیش از دو دهه، در مناسبت های مختلف بااتکای به فرهنگ جهادی و دعوت به همت و تلاش مضاعف، خلاقیت، پشتکار، نوآوری و... کوشش نموده اند تا آحاد مردم عزتمند کشور را به اهمیت تقویت بنیان اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور متوجه سازند.
آنچه که در پیام نوروزی سال 1390 معظم له به عنوان اولویت کشور واساسی ترین مسایل کشور معرفی شده پرداختن به«مسایل اقتصادی»است که با نام «جهاد اقتصادی» نام گذاری فرمودند. در این نام گذاری نیز مشخصه ای که بیش از مسایل دیگر برجستگی دارد، مسأله ی «ناتوانی و نارسایی تلاش و حرکت طبیعی و بطئی در جهت وصول به اهداف عالیه ی سند چشم انداز، برنامه ی پنج ساله و آرمان های دست یافتنی دهه ی پیشرفت و عدالت» است. از دیدگاه معظم له که کاملاً با قوانین سنت شکن خمودی درعلم روان شناسی، غلبه بر ثقالت و جاذبه در دانش فیزیک، غلبه بر رکود و رکون اقتصادی در علم اقتصاد وغلبه بر عادت های مزمن اجتماعی از منظر دانش اجتماعی و غیره منطبق است، حرکت بطئی کنونی در عرصه های مختلف قادر به وصول سریع به اهداف و آرمان ها نیست؛ بلکه بنا بر فرمایش ایشان «نیازمند حرکت جهشی و مجاهدانه» است.این حرکت دارای ابعاد مختلفی است.
بنیانی ترین رکن جهش اقتصادی در عرصه ی علم و فن آوری است. از دیدگاه علم اقتصاد و به خصوص مدل های رشد و توسعه که در چند دهه ی اخیر به دنیا و کارگاه اقتصاد معرفی شده اند، حرکت جاذبه شکن در این عرصه را فقط منوط به فعالیت های خلاق ارزش افزوده و جابجاکننده ی منحنی عرضه در فضای دو بعدی قیمت و مقدار دانسته و معرفی کرده اند؛ ولذا معظم له بیش از موارد دیگر بر این بعد جهاد اقتصادی، یعنی جهاد علم و فن آوری تاکید دارند.
در عرصه ی صنعت نیز جز به تزریق دانش نوین و فن آوری در نظام تولید نمی توان در عرصه ی رقابت جهانی بر سه مزیت کیفیت، نوآوری مستمر و تولید انبوه با قیمت تمام شده ی اندک رقبا دست یافته و غلبه نمود.
در عرصه ی کشاورزی به مهار آب و افزایش میزان استحصال و کارآیی بهره برداری باید توجه ویژه ای شود؛ زیرا این فعالیت نیز ضریب خلاقیت بی شماری در عرصه ی اقتصاد دارد و به مصداق آیه ی شریفه ی «وجعلنا من الماء کل شیء حی» زنجیره ی حیات معلول مهار و استفاده ی بهینه از آب است.
در عرصه ی تولید، اکنون با پیاده شدن طرح هدفمندسازی یارانه ها مجال خوبی است تا بسان خانواده، عنان مدیریت بنگاه های اقتصادی را با واریز یارانه های نقدی از خواب و خمود بیدار نمود و نهضت تولید کم هزینه، کیفیت و نوآوری با خروجی انبوه و تقاضا محور راه انداخت و اجازه نداد تا قاطبه ی بنگاه های خدماتی و تولیدی غافلانه، افزایش قیمت حامل های انرژی را به مصرف کننده منتقل و مزایای طرح را مخدوش نمایند و خود در این حرکت مهم اقتصادی نه تنها نقش مؤثر و مفیدی نداشته باشند، بلکه باعث خنثی شدن آثار صرفه جویی انرژی نیز بشوند.
در عرصه ی نظام توزیع، حرکت حساب شده ی دولت با محور عدالت می تواند موجب محو فرصت های نابرابر در بازار پولی و مالی شده و زمینه ی خوبی برای شکستن موج آفرینی های پولی گردد و آرامش مستمری را برای تداوم روند تولید زمینه سازی کند. با جدیت بیشتر در ایفای نقش کلیدی و از جنسِ «کالای عمومی» تنظیم بازار در کلیه ی بازارهای پولی، مالی، کالاها، خدمات و نیروی کار تعادل را وجه غالب نظام بازار نموده وعرصه را بر امواج متلاطم فصلی و غیرفصلی تنگ کرده و زمینه ی مستعدی را برای انتظارات امیدبخش دو طرف عرضه و تقاضا ایجاد نماید.
بودجه سال 90 نیز باید موج جدیدی در عرصه ی فعالیت عمرانی زیر ساخت ها و ایجاد اشتغال ایجاد نماید. نباید بهانه ای چون «ظرفیت پایین اقتصاد» و یا «تورم زا بودن بودجه ی انبساطی»، عرصه را بر این دو امر مهم تنگ کند. در عوض با تمام قوا باید حقوق حقه ی مالیاتی برای تأمین منابع بودجه اخذ شود تا کسری عارض نشود. در این راستا دعوت به مشارکت هرچه بیشتر و تلاش سازنده ی آحاد مردم باعث انباشت بهترین ثروت و دارایی کشور یعنی «سرمایه ی اجتماعی» می شود. باید با استعانت از دستورات اسلام، گستره ی سنت الهی انفاق در جامعه اسلامی فراخ تر شود؛ که اگر این امر با تقوای الهی تحقق پیدا کند، به مصداق آیه ی قرآن کریم، خداوند تبارک و تعالی چنان از آسمان و زمین برکات خود را نازل کند که حساب شدنی نباشد.
در معادلات دنیایی، انفاق، پتانسیل عدم تعادل ها را بر طرف و استعداد رشد و توسعه در کلیه ی عرصه ها را فراهم می کند.
سنت حسنه ی سفرهای استانی نیز زمینه ی خوبی برای نیل به اهداف تعادلی در بازارها و عدالت در برخورداری مناطق است؛ البته این مهم زمانی کامل می شود که مجدداً سنت حسنه ی حضرت امام خمینی(ره)، یعنی «جهاد سازندگی ثانی» ایجاد شود تا نهاد کارآمدی در جهت تجمیع فعالیت های خودجوش مردمی، گروه های هجرت و جهادی، توزیع کمک ها و انفاقات مردمی و ... به وجود آید و بتواند تا اقصی نقاط کشور در دل کویر و روستاها و مناطق محروم در عرصه کم مقیاس محرومیت نیز وارد شود و با خود حوزه های فرهنگی و تبلیغاتی را نیز همراه سازد و....
همه و همه ی اینها نیازمند توجه مشترک مردم و دولت است و نباید مردم عزیز خود را از این وظیفه ی اسلامی مبرا ببینند؛ بلکه طبق فرمایش رهبری عظیم الشأن این مشارکت در شرایط کنونی که نظام استکبار در صدد شکستن بیداری و مقاومت اسلامی به رهبری نظام اسلامی ایران در دنیای اسلام است، یک وظیفه ی اسلامی است.