سیّدبن طاووس و آخوند ملاّ فتح علی، ممتاز در مراقبه یکی از اساتید ما می فرمود: دو نفر از بزرگان اهل معرفت، در مراقبه خیلی ممتاز و در درجه ی اعلی بودند: یکی سیّدبن طاووس رحمة الله که لابدّ از دست نوشته های ایشان به دست آورده بود؛ و دیگری آخوند ملاّ فتح علی رحمة الله که ایشان را درک کرده بودند.
مرحوم شیخ محمّد حسین اصفهانی صاحب تفسیر رحمة الله به قافله ای که مرحوم آخوند ملاّفتح علی در آن بوده به عنوان دعا و یا به عنوان تجلیل از مقام مرحوم آخوند فرموده بود: به برکت وجود حاج آخوند ملاّفتح علی در میان شما، در امان خدا هستید!
مرحوم آخوند ملاّفتح علی خلاف متعارف بوده و مرحوم شیخ محمّد حسین اصفهانی، صاحب تفسیر هم خلاف متعارف بوده است.
بندگی روز، راه توفیق بیداری شب ما برای اوقات خواب خود افسوس می خوریم که چرا برای نماز شب بیدار نمی شویم.
در صورتی که اوقات بیداری را به غفلت می گذرانیم!
زیرا اگر در بیداری به توجّه و بندگی مشغول بودیم، توفیق بیداری شب را نیز برای تهجّد و خواندن نافله ی شب و تلاوت قرآن پیدا می کردیم.
أَلْیَوْمُ یَوْمُ الْمَرْحَمَةِ در روایتی آمده است:
«ثَلاثُ خِصالٍ مِنْ مَکارِمَ الاْءَخْلاقِ: تُعْطِی مَنْ حَرَمَکَ، وَ تَصِلُ مَنْ قَطَعَکَ، وَ تَعْفُو عَمَّنْ ظَلَمَکَ.
سه خصلت از مکارم اخلاق است:
نخست این که به کسی که تو را محروم و نومید نموده و چیزی به تو نداده، بدهی، دوّم این که با کسی که از تو قطع رابطه نموده ارتباط برقرار کنی، و سوّم این که از کسی که به تو ستم نموده گذشت کنی.»
مردم در هنگام فتح مکّه در اطراف پیغمبر اکرم صلّی اللّه علیه وآله وسلّم شعار می دادند:
«أَلْیَوْمُ یَوْمُ الْمَلْحَمَةِ. امروز، روز انتقام است.»
ولی پیغمبر اکرم صلّی اللّه علیه وآله وسلّم فرمود بگویید: «أَلْیَوْمُ یَوْمُ الْمَرْحَمَةِ. امروز، روز مهربانی و ترحّم است.» (شرح نهج البلاغه ی ابن ابی الحدید، ج 17، ص 272)
اعتدال و میانه روی هر چیز از حدّ میانه و وسط به طرف افراط یا تفریط تمایل پیدا کند، عکسِ نتیجه ی مطلوب را خواهد داشت.
«کُلُّ شَیْ ءٍ جاوَزَ حَدَّهُ، إِنْقَلَبَ إِلی ضِدِّهِ. هر چیز از حدّش بگذرد، به ضدّ آن تبدیل می گردد.»
بنابراین، میانه روی در غضب، شهوت، خواب، خوراک و هر کار دیگر، مُنجی و نافع است، و دو طرف زیاده و نقیصه ی آن مُضرّ و مُهْلِک. مگر امری که لا حَدَّ لَهُ.( که ذکر و یاد خدا است.)
