یا أیها الذین آمنوا اتقوا الله و کونوا مع الصادقین
(سوره توبه،آیه119)
ای مؤمنان! تقوای الهی داشته باشید و همراه با راستگویان باشید.
همواره در قرآن مجید، هرگاه خطابی به مؤمنان آمده است، در آغاز از آنان می خواهد که تقوا داشته باشند. وچنان که مکرر تذکر دادیم، تقوی فقط ترسیدن نیست بلکه عبارت است از حالتی که انسان باید در تمام مراحل زندگی داشته باشد، و آن حالت خوف و رجاء است. ما همچنان که باید از غضب و خشم حق تعالی بترسیم، در مقابل به رحمت بی کرانش می نگریم واز او پیوسته می خواهیم ما را مورد رحمت و لطف خویش قرار دهد. و انگهی تقوی به این معنی است که اگر تمام کائنات کافر گردند یا نافرمانی کنند تو که تقوا داری همچنان استقامت داشته باشی و در ایمانت پابرجا بمانی. پس تقوا به معنی ایمانی است که توأم با استقامت باشد. و از این رو است که پیامبر می فرمود شیّبتنی سورة هود سوره هود مرا پیر کرد، چرا که در این سوره، خداوند به پیامبر و همراهانش دستور می دهد که: فاستقم کما أمرت و من تاب معک پایدار باش هم خودت و هم همراهانت. و این استقامت است که ایمان را با رنگ می سازد و آن را تقوادار می سازد. ایمان با استقامت، تقوا است.
و چنان که تذکر دادیم همواره در قرآن، مؤمنان را به تقوا امر می کند. در این آیه شریفه، ضمن دستور تقوا، به مؤمنان، از آنها می خواهد که همراه باصادقان و راستگویان باشند. و مگر پس از ایمان و تقوا چیزی هست؟ آری! همراه با صادقین شرط ایمان و تقوا است، زیرا راه راستگویان انسان را از انحرافات و کژیها نگه می دارد و حق را که چندان روشن و بیّن نیست از باطل تشخیص می دهد.
حال باید دید راستگویان چه کسانی اند؟
قرآن در چند مورد، صادقین را معرّفی می کند. در سوره بقره، آیه 177 آمده است: لیس البرّ أن تولّوا وجوهکم قبل المشرق و المغرب و لکنّ البرّ من آمن بالله و الیوم الآخر و الملائکة و الکتاب و النبیین و آتی المال علی حبّه ذوی القربی و الیتامی و المساکین و ابن السبیل و السائلین و فی الرقاب و أقام الصلاة و آتی الزکاة و الموفون بعهدهم إذا عاهدوا و الصابرین فی البأساء و الضرّاء و حین البأس، أولئک الذین صدقوا و أولئک هم المتقون در این آیه شریفه که بیان اوصاف و ویژگیهای مؤمنان می کند که خلاصه اش عبارت است از ایمان به خدا و روز جزا و ایمان به پیامبران و فرشتگان و کتابهای آسمانی و انفاق کنندگان در راه او به مستمندان و مستحقان و نماز گزاران و زکات پردازان و وفا کنندگان به پیمانشان و صابران در هنگام سختی ها و خوشی ها، سپس می فرماید اینان راستگویان اند و اینان تقواپیشگان. یعنی راستگویان کسانی هستند که در تمام این مراحل به راستی و درستی عمل کنند و هرگز در سختی ها و خوشی ها نلغزند و در هر حال صبر و شکر را از دست ندهند.
در جای دیگری از سوره حجرات آیه 15 می فرماید: إنما المؤمنون الذین آمنوا بالله و رسوله ثم لم یرتابوا و جاهدوا بأموالهم و أنفسهم فی سبیل الله أولئک هم الصادقون مؤمنان، تنها کسانی هستند که ایمان به خدا و رسولش آوردند آنگاه هرگز نلرزیدند و تردید نکردند و با مال و جان خود در راه خدا جهاد کردند، اینان به حق راستگویان اند. پس ملاحظه می کنید که راستگویان درجه والای ایمان و تقوا است چرا که بسیاری از مؤمنان در زندگی خود دچار وسوسه می شوند و گاهی مسائلی به قلبشان خطور می کند که خالی از ایمان است و چه بسا در سختی ها و دشواری ها بلغزند وبلرزند و دنبال انحراف و کژی بروند. ولی صادقان کسانی هستند که ضمن ایمان و تقوای الهی هرگز در هر حال شک و تردیدی به دلشان حتی خطور هم نمی کند. راستی چه کسی می تواند این چنین باشد؟ خدایا ما که نمی توانیم به آن حد از ایمان و تقوا بالا رویم ولی همواره باید بکوشیم تا راستگویان ما را بپذیرند. و راستگویان چنان که از آیات قرآن بر می آید مصادیقشان مشخص است و از آن چند نفر کسی که خود آنها را از هر رجس و پلیدی پاک و منزه کردی، تجاوز نمی کند.
راستگو کسی است که اعلام می دارد: لو کشف الغطاء ما ازددت یقین اگر پرده ها پس برود بر یقینم افزوده تر نمی شود. و چه کسی جز امیر مؤمنین و فرزندان پاکش سلام الله علیهم می تواند این ادعا را بکند؟!
پس باید صادقان را در جای دیگری جستجو کنیم و اگر خواهان رستگاری و پیروزی هستیم به آنان تمسک کنیم و به دامن پاکشان چنگ زنیم شاید خدا ما را بپذیرد و از گناهانمان در گذرد و ما را به وسیله آن راستگویان در روز حسرت نجات بخشد و از عذاب غضبش برهاند.
و قطعا دستور به مؤمنان که آنها را به همراهی با راستگویان فراخواند، همین ولایت است که پیروی از ولایت، همراهی با راستگویان و صادقان است و لا غیر.
سلیم بن قیس هلالی از امیر المؤمنین علیه السلام نقل می کند که در میان جمعی از مسلمین فرمود: شما را به خدا آیا نمی دانید که خداوند در قرآن فرموده است: یا أیها الذین آمنوا اتقوا الله و کونوا مع الصادقین؟ سلمان عرض کرد: یا رسول الله أعامة هی أم خاصة؟ آیا این صادقین عام و شامل است که همه را در بر می گیرد یا افراد خاصی مقصود آیه است؟ حضرت پاسخ داد: همه مؤمنان مأمور به این امر شده اند ولی مصداق صادقین خاص است و تنها برادرم علی و اوصیای پس از ا و را تا روز قیامت در بر می گیرد.مسلمانان جواب دادند آری به خدا شنیدیم .
آری، شنیدند که باید همراه با علی باشند ولی هوای نفس و پیروی از باطل ها آنها را واداشت که دست از علی بردارند و به دیگران بپیوندند.
در تفسیر برهان (ج 2، ص 170) آمده است که نافع از عبدالله بن عمر نقل می کند که گفت: إن الله سبحانه أمر أولاً المسلمین أن یخافوا الله ثم قال: کونوا مع الصادقین یعنی مع محمد و أهل بیته خدای سبحان اولاً مسلمانان را امر می کند که از خدا بترسند سپس می فرماید که همراه با راستگویان باشید یعنی با محمد و خاندانش. و الفضل ما شهدت به الاعداء. در موارد دیگری نیز از ابن عباس رضوان الله علیه نقل شده است که مقصود از صادقین، علی بن أبی طالب است. و این معنی از خود آیه نیز روشن می شود زیرا پس از دستور به تقوا که به نظر می رسد بالاترین مرحله ایمان است، دستور می دهد که باید همراه با راستگویان باشیم نه اینکه خود راستگویان، چرا که ما نمی توانیم به آن مقام بالا برسیم و تنها خواص و نخبگانند آنان که به این مقام دست یافتند و به این درجه رسیدند و ما اگر می خواهیم که خداوند اعمالمان را قبول کند باید تلاش کنیم که با صادقان باشیم یعنی تنها از آنها پیروی و تبعیت کنیم شاید که رستگار شویم.
خدایا ما را از پیروان صادقان قرار ده آمین رب العالمین.