صرفه جویی،صرفه جویی(۱)

مشخص نمودن درآمد خانواده، میزان مخارج و پس اندازاز بااهمیت ترین مسائل خانوادگی است. با کمی خلاقیت و برنامه ریزی می توان ازمخارج غیر ضروری کاست و پس اندازکرد. بنابریک ضرب المثل قدیمی، پولی که پس انداز می شود همان مقدار پولی است که می توانست خرج شود،البته صرفه جویی کردن به این معنا نیست که مانند یک فرد خسیس زندگی کنیم بلکه صرفه جویی نوعی سازگاری است که با تغییررفتار و مقداری صبر و شکیبایی امکان پذیراست. باید به شیوه ای صرفه جویی کنیم که زندگی ما صدمه نبیند، به عبارتی دیگرباید بتوانیم اداره دارائی های خود را دردست بگیریم نه اینکه دارائیهایمان ما را اداره کنند...

روشهای تغییررفتار
 

روان شناسان معتقدند که برای تغییررفتار حداقل به یک ماه زمان نیاز داریم. در این جا توصیه هایی برای تغییر رفتار مصرف ارائه می شود که می توانید آنها را در یک ماه به کار ببرید و در پایان ماه از نتایج سودمند آن بهره ببرید. از امروز شروع کنید و پس از 30 روز تلاش خود را ارزیابی کنید. نمونه هایی از مسائلی را که قبلاً بیان شد در ماه اول تمرین کنید.
دریک دفتر یادداشت مخارج خود را بنویسید سعی کنید نوشتن مخارج ضروری و غیرضروری خیلی مفصل نباشد و در جدول آمده باشد. درانتهای دفترخواسته هایتان را دریک فهرست بنویسید. مشخص کردن مخارج غیرضروری به شما کمک می کند که بتوانید با حذف کردن آنها مقادیر زیادی صرفه جویی کنید،از همسرتان نیز بخواهید که مخارج غیرضروری خود را تعیین کند. اگرفهرستی از خواسته هایتان تهیه کنید می توانید راه هایی بیابید که با صرف هزینه کمتربه آنها دست یابید.
آیا ماشین خود را بیمه کرده اید؟ (بیمه سرقت،شخص ثالث و...) آیا منزل خود را بیمه کرده اید؟ آیا خود و خانواده تان از بیمه خدمات درمانی استفاده می کنید؟
به قبض تلفن خود نگاه کنید آیا می توانید از خدمات مخابراتی رایگان استفاده کنید؟ اگر ازخدمات ویژه ای استفاده می کنید که صرف هزینه زیادی را به دنبال دارد، به ضروری بودن آنها فکرکنید.آیا استفاده از این خدمات ضروری است؟ درغیر این صورت آنها راحذف کنید.
آیا روشنایی منزلتان با تعداد زیادی لامپ پرمصرف تامین می شود؟ بهتر است لامپ های اضافی را کم کنید یا اینکه لامپ های 100 وات را با لامپ های 60 وات عوض کنید.
کتاب آشپزی را از کتابخانه بردارید، یک برنامه غذایی سالم و لذیذ تهیه کنید. مصرف غذاهای گران قیمت را کم تر کنید از سبزی،حبوبات و فرآورده های لبنی بیشتر استفاده کنید. درکتاب آشپزی می توانید غذاهای متنوعی را پیدا کنید که کم هزینه ولی سالم ترند.
با استفاده از کتاب ها و کسب آگاهی از نحوه شستشوی بعضی از پارچه ها، شست و شو و اتوکردن لباس ها را خودتان انجام دهید.
اگر به مرکز شهر می روید فهرستی از کارهایی که می توانید دراین ناحیه انجام بدهید تهیه کنید و سعی کنید که همه کارها را در یک روز به انجام برسانید دراین صورت مجبور نخواهید بود که هزینه رفت و آمد را چند بار پرداخت کنید؛درمصرف وقت نیز صرفه جویی کرده اید.
سعی کنید با مراجعه به خانم های با تجربه و ماهرمهارت های تازه ای را بیاموزید و درخانه به کارببرید.مثل آرایشگری، کوتاه کردن موهای بچه ها،دوختن لباس برای خود و اعضای خانواده و پختن پیتزا و...
به منظورصرفه جویی در مصرف سوخت وسایل گرمایی خانه را کمتر کنید، در عوض از یک پتوی اضافی استفاده کنید.
اگر درحیاط خانه خود باغچه کوچکی داشته باشید می توانید سبزی و مواد غذایی مورد نیازخود را درآن بکارید.
دمای آبگرمکن و یخچال را درحد متوسط نگه دارید تا درمصرف سوخت و انرژی برق صرفه جویی کنید.
هنگام خروج ازمنزل لامپ ها و وسایل برقی را خاموش کنید.
به جای استفاده ازخشک کن ماشین لباسشویی که مصرف برق بالایی دارد می توانید در صورت امکان از انرژی رایگان خورشید استفاده کنید.
در صورت امکان قبض های برق، آب، گاز و تلفن را بوسیله خدمات بانکی پرداخت کنید.(بدون مراجعه حضوری)
با دوستانتان همکاری داشته باشید و از کمک آنها بهره بگیرید.به طورمثال اگر یکی از دوستانتان می تواند موهای شما را کوتاه کند، شما هم برای او کاری که می توانید انجام دهید.
اگروسایل برق منزل نیاز به تعمیردارد آنها را تعمیرکنید. در این صورت مصرف انرژی برق به حداقل می رسد.
از همه توانایی ها و خلاقیت خود استفاده کنید.با استفاده از توصیه هایی که ارائه شده، پس از یک ماه سعی کنید در خود اعضای خانواده عادت های تازه و سالمی ایجاد کنید.آیا نظر تازه ای دارید؟ راه تازه ای را پیدا کرده اید که می تواند در کاهش مخارج خانواده موثرباشد؟ آن را مطرح کنید تغییررفتار،صبر و حوصله و برنامه ریزی دقیق را فراموش نکنید.

فصل سیزدهم:حسابداری درخانه
سیستم حسابداری در خانه
 

بر احوال آن کس باید گریست
که دخلش بود هشت،خرجش بیست
به راستی این شعر فارسی گویای احوال بسیاری ازخانواده هاست و ما را به این فکرمی اندازد که حتی برای یک مرتبه هم که شده حساب و کتاب مالی خانواده را بر روی کاغذ آورده و برای آن برنامه ریزی کنیم مدیریت صحیح هزینه ها به ما کمی می کند بدون اینکه دچار چالش ها و عواقب کسری بودجه درآخر ماه باشیم راه حل های معقولانه تری پیدا کنیم مثلاً از هزینه های غیرضروری یا کمترضروری خود کم کنیم تا برای هزینه های ضروری مشکلی نداشته باشیم؛به عنوان مثال اگر هزینه های پوشاک، لوازم خانگی یا ایاب و ذهاب خانواده بالاست درآنها صرفه جویی کرده و همان میزان هزینه را برای آموزش یا تغذیه سالم خود صرف کنیم.
مدیریت صحیح درآمد و برنامه ریزی های مالی نیزبه ما کمک می کند اولاً از همان میزان درآمد حداکثر میزان سرمایه گذاری و یا بهره برداری را داشته باشیم و ثانیاً به فکردرآمدهای جدید باشیم.
و بالاخره ازهمه مهم تراین که بین درآمدها و هزینه های خانواده موازنه و تعادل ایجاد کنیم.
برای این که در موازنه هزینه ـ درآمد خانوارخود خوب عمل کنیم بهتراست قبل ازهردوره آنها را پیش بینی کنیم. به این کار بودجه بندی می گویند در بودجه بندی ما برنامه ریزی خود را برای یک دوره معین مثلاً یک ماهه یا یک ساله انجام می دهیم و سعی می کنیم که عملکرد ما در چارچوب آن برنامه ریزی پیش برود (البته حساب پیش بینی نشده هم ازقلم نمی افتد) برای مثال اگرتصمیم گرفته ایم برای خانه یک فرش بخریم با توجه به درآمد خود مبلغ تقریبی آن را برای خرید سه ماهه سوم سال پیش بینی می کنیم و ممکن است به تناسب دخل و خرج خود هرماه مبلغ معینی را برای خرید فرش کناربگذاریم و یا خرید آن را به صورت پرداخت نقد و اقساط از ماه سوم پیش بینی کنیم.
درهمین بودجه بندی پیش بینی درآمد تقریبی خود را نیزخواهیم داشت. طبیعی است که هرگاه درآمد ما تامین نشود پرداخت هزینه های بیش از آن مقدور نخواهد بود و باید برای افزایش درآمد و تامین هزینه های پیش بینی نشده فکری بکنیم.
جهت بودجه بندی مالی خانواده ابتدا هزینه های خانواده را حساب و کتاب می کنیم که این بحث در قالب سیستم ساده حسابداری برای خانواده بیان خواهد شد سپس به شیوه تنظیم برنامه مالی خانواده به صورت کلی می پردازیم.
برای ارزیابی عملکرد مالی خانواده خود لازم است درپایان هر دوره پیش بینی های دخل و خرج (بودجه بندی) خود را با آنچه در عمل اتفاق افتاده است (عملکرد مالی) مقایسه کنیم و ببینیم آیا درست برنامه ریزی کرده ایم یا نه؟ همچنین نقاط قوت و ضعف عملکرد مالی خانواده خود را پیدا کنیم تا بتوانیم درآینده برنامه ریزی عملکرد بهتری داشته باشیم.

روال اجرایی حسابداری درخانواده
 

درحسابداری برای این که حساب های متنوع و گوناگون شکل منظمی به خود بگیرند آنها را به چند گروه تقسیم می کنند این کارمشابه طبقه بندی تعداد زیادی پوشه در فایل های دسته بندی شده و یا قراردادن وسایل گوناگون آشپزخانه درقسمت های مختلف کابینت می باشد.در ضمن اگر با رایانه کارکرده باشید می توانید مشابهت زیادی بین طبقه بندی حساب ها در حسابداری را با طبقه بندی اطلاعات و فایل ها دردرایوها و بخش های مختلف هارد دیسک رایانه بیابید.
اساساً این رویه معمولی است که هرجا با تنوع و گوناگونی رو به رو باشیم ناگزیر به طبقه بندی خواهیم شد،لذا درابتدای بحث مدیریت هزینه های خانواده باید هزینه های متنوع خانواده را دسته بندی کنیم درکل دو رویکرد برای نحوه تقسیم بندی دفتر حسابداری خانواده مطرح است: 1-تقسیم بندی دفتر برمبنای زمان
2-تقسیم بندی دفتر برمبنای انواع هزینه ها
به دلیل این که خانواده ها عموماً درآمد حقوق بگیری دارند و هرماه پس از کسب حقوق ماهیانه خویش به برنامه ریزی برای مصارف ماهیانه می پردازند رویکرد تقسیم بندی دفتربرمبنای زمان را به شما مخاطبان عزیزپیشنهاد می کنیم (روزانه، ماهیانه، سالانه)
علاوه براین برای سهولت کار،هزینه ها را در سه سطح کل،معین تفصیلی و در هشت گروه کلی طبقه بندی کرده ایم. (1)
-حساب های کل
-حساب های معین
-حساب های تفصیلی
طبقه بندی هزینه ها نیزمطابق همین طبقه بندی است.
سرفصل اصلی که ما به آنها حساب های کل می گوییم عبارتند از:
1-گروه خوراکی ها و آشامیدنی ها و دخانیات
2-پوشاک و کفش
3-مسکن و خدمات تعرفه ای شهری
4-اثاثیه، کالا و خدمات مورد استفاده در خانه
5-حمل و نقل و ارتباطات
6-بهداشت و درمان
7-تفریح، تحصیل و مطالعه
8-متفرقه
هرکدام از این فصل ها به سرفصل های زیر مجموعه خود تقسیم می شوند. که به آنها حساب های معین می گوییم و سرفصل های ریزتر هر کدام از این حسابهای معین هم حساب تفصیلی نامیده می شوند به عنوان مثال سرفصل خوراکی ها و آشامیدنی ها به این شکل تقسیم می شوند.
-آرد،رشته،غلات نان و فرآورده های آن
-انواع گوشت، مرغ و تخم مرغ
-شیر و لبنیات
-روغن ها و چربی ها
-میوه ها و سبزی ها
-خشکبار و حبوبات
-قند و شکر،شیرینی و چای
-ادویه و چاشنی ها
-نوشابه ها،غذای آماده و دخانیات
این حساب های معین هرکدام شرح تفصیلی دارند مثل تقسیم بندی گوشت به گوشت دام،پرندگان و گوشت حیوانات دریایی
توجه:نوع طبقه بندی فوق پیشنهادی است. شما می توانید حساب ها و انواع هزینه ها را در سرفصل های متفاوت به شکل های مختلف با هم ترکیب کنید.
کارحسابداری را آغازکنید دفترچه ای بردارید. ابتدا هزینه ها را به صورت روزانه ثبت کنید ثبت روزانه هزینه ها به شکل حساب تفصیلی باشد

نمونه فرم ثبت روازنه هزینه ها
 

تاریخ:

ردیف	شرح هزینه به شکل حساب تفضیلی	مقدار و تعداد	مبلغ هزینه ها
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

در پایان هر ماه حساب ها را به شکل معین و حساب های کل با استفاده از فرم های ثبت روزانه هزینه جمع زده،دسته بندی و ثبت کنید.
-این جدول را برای همه ماه های سال پر کرده و سپس جدول سالیانه آن را تکمیل کنید.

نمونه فرم ثبت ماهیانه هزینه ها
 

اقلام اصلی هزینه های خوراکی	جمع کل هزینه در تاریخ   /  /
آرد، رشته، نان و فرآورده های آن
آرد و  رشته
غلات
انواع نان
بیسکویت، کیک، ویفر
گوشت
گوشت دام
گوشت پرندگان
گوشت حیوانات دریایی
شیر و فرآورده های آن و تخم پرندگان
انواع شیر
انواع تخم مرغ
روغن ها و چربی ها
روغن و چربی حیوانی
روغن نباتی
چای، قهوه، کاکائو
ادویه، چاشنی و سایر ترکیبهای خوراکی
نوع ادویه
چاشنی و سایر ترکیبهای خوراکی
نوشابه ها و غذاهای آماده و دخانیات
انواع نوشابه
غذاهای آماده و تنقلات
دخانیات
میوه و سبزیها
انواع میوه
انواع سبزی
میوه های و سبزی های آماده (برای مصرف در منزل)
خشکبار و حبوبات
خشکبار
حبوبات
قند و شکر
انواع شیرینی ها و میوه ها
جمع کل هزینه های خوراکی

اقلام اصلی هزینه های غیرخوراکی	جمع کل هزینه در تاریخ  /  /
پوشاک و کفش
پوشاک و تعمیرات آن
انواع کفش و تعمیرات آن
مسکن
اجاره بهاء و هزینه های مسکن
آب، سوخت، روشنایی منزل
لوازم و اثاثیه و ملزومات و خدمات خانوار
مبلمان، اثاثیه ثابت، فرش و کفپوش و تعمیرات آن
لوازم و اثاثیه منزل
وسایل حرارتی، پخت و پز، یخچال و سایر وسایل عمده
ظروف، لوازم آشپزخانه و سایر وسایل منزل و تعمیرات
کالاها و لوازم مصرفی بی دوام و کم دوام منزل
خدمات خانگی
بهداشت و درمان
موارد مصرفی بهداشتی و شوینده
هزینه های بهداشتی و درمانی
هزینه های بیمه های اجتماعی و درمانی
حمل و نقل و ارتباطات
حمل و نقل و هزینه های تعمیرات و نگهداری وسایل نقلیه
ارتباطات
تفریحات، سرگرمی و خدمات فرهنگی
تفریحات و سرکرمی
تحصیل و آموزش
کالاها و خدمات متفرقه خانوار
خدمات شخصی و وسایل آرایشی
هزینه های هتل، مسافرخانه و مسافرتهای دسته جمعی
خدمات مالی و حقوقی
هزینه های مذهبی
هزینه های متفرقه
لوازم زینتی و شخصی
جمع کل هزینه های غیرخوراکی

 گروه هزینه های رستوران و هتل به آن افزوده شده است.

پی نوشت:
 

1-درجدیدترین دسته بندی سر فصل های اصلی هزینه های خانوار به 12 گروه تقسیم شده اند که درآن تقسیم بندی خوراکی از دخانیات ،تفریح از تحصیل و مطالعه و حمل و نقل از ارتباطات ج
 

منبع: هنر تنظیم دخل و خرج خانواده، گلمکانی ، وجیهه ، انتشارات همیاران جوان ،1388