گردشگری نجومی ؛ سفر رویایی به اعماق آسمان ها

تاریخ خبر : 1392/11/16 – تهران – ایرنا – شب و حکایت زیبای آن یکی از سوژه های جذاب گردشگری است؛ هر چند ایرانیان از دوره ابوریحان بیرونی تاکنون توجه خاصی به آموزه های علم نجوم داشته اند اما هنوز این صنعت در کشور از رشد درخوری برخوردار نشده است.

انسان همواره برای شناخت آسمان و هر چه در آن هست کنجکاو بوده؛ وقتی به آسمان نگاه می کنیم دنیایی از پرسش ها در ذهن ما شکل می گیرد حالا گردشگری نجومی می خواهد به بخشی از این پرسش پاسخ دهد.

آموختن دانش ستاره شناسی از جمله علائق نوجوانان و دانش آموزان است و هدف آنان در کنار کسب دانش، بهره بردن از زیبایی های طبیعت آسمان شب است.

دیدن ماه، سیاره ها، خوشه های ستاره ای، کهکشان ها و سحابی ها شبی به یادماندنی و رویایی برای آنان رغم می زند.

اکنون نزدیک به دو دهه است که ستاره شناسی آماتوری که از شاخه های طبیعت گردی است در ایران رواج گسترده ای یافته است. تقریبا در تمام استان های کشور گروه های نجوم آماتوری با فراهم کردن تجهیزات، آسمان را رصد می کنند.

این نوجوانان با علاقه وافر به رصد آسمان می پردازند بطوریکه برخی از آنان به جرگه ستاره شناسان حرفه ای پیوسته اند. هر چند طی دهه اخیر در ایران امکانات رصدی قابل ملاحظه ای فراهم شده اما هنوز ظرفیت های کشور در این زمینه بطور کامل مورد استفاده قرار نگرفته است.

**  گردشگری سودآورترین صنعت پس از نفت

به گفته کارشناسان سود آورترین صنعت برای یک کشور پس از صادرات نفت، صنعت گردشگری است. در این راستا مناطق مختلف ایران از جمله سواحل خلیج فارس و استان خراسان جنوبی مستعد گردشگری نجومی است.

استان خراسان جنوبی با توجه به وجود جاذبه های توریستی از جمله کویر بی نظیر و آسمان بسیار تاریک، دارای زیر ساخت های ایجاد و گسترش آستروتوریسم (گردشگری نجومی) در سطح کشور است.

گردشگری نجومی با توجه به شرایط و اقلیم مورد نظر این جامعه(منجمان و علاقه مندان به آسمان) در هر مکان و در هر استانی قابلیت اجرایی شدن ندارد. از این رو باید با شناسایی نقاط مستعد در گردشگری این شاخه کوشید.

به نظر می رسد بحث ساخت رصدگاه در ایران با کاربری نجومی – گردشگری با توجه به ازدیاد جامعه آماری منجمان آماتور کشور و گردشگران نجومی امری ضروری است.

**  گردشگری نجومی در آسمان پرستاره خلیج فارس

آب و هوایی مناسب، سواحل بسیار زیبا، آبهای نیلگون و طبیعتی دلچسب فضای مناسبی برای گردشگری نحومی در خلیج فارس پدید می آورد.

جاذبه های طبیعی، مراکز بزرگ خرید، تفریحات دریایی همه و همه دست به دست هم داده اند تا آبهای نیلگون خلیج فارس هر ساله پذیرای میلیون ها گردشگر باشد.

قشم در آبهای خلیج فارس از نظر گردشگری دریایی یا مراکز خرید بسیار غنی است و طبیعت آن به عنوان یکی از جاذبه های اصلی گردشگری ثبت شده است.

این نقطه می تواند پذیرای گروهی خاص از گردشگران که از آنها به عنوان گردشگران نجومی یاد می شود، هم باشد و علاقمندان ستارگان و اجرام آسمانی را به سمت زیبایی های منحصر بفردش با آسمانی صاف و پرستاره بکشاند.

**  رصد چیست؟

رصدگاه مکانی برای کاربری نجومی- گردشگری و قابلیت استفاده عموم مردم در طول سال است، در یک رصدگاه امکانات اولیه اقامت برای استفاده عموم مردم فراهم شده است.

اما رصدخانه محلی است با کاربری خاص نجوم که استفاده از آن به چند نفر از متخصصان نجوم و کارهای تحقیقاتی ختم می شود.

بارزترین تفاوت این دو در جامعه ای است که می توانند آنجا حضور یابند و با پای بندی به قوانین رصدگاه و به کمک کارشناسان نجومی شب خاطره انگیزی را همراه با تجربیات نجومی بدست آورند.

رصدخانه صرفا به منظور امور خاص نجومی و تحقیقاتی احداث می شود ولی می توان در ساخت رصدگاه توسعه امور گردشگری را علاوه بر کاربری نجومی در نظر گرفت.

**  علم نجوم وسعت دانش افراد را بالا می برد

نسرین صالحی کارشناس طبیعت گردی و گردشگری روز چهارشنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهارداشت: ایران خاستگاه علم نجوم است و از دوره خواجه نصیرالدین طوسی و ابوریحان بیرونی این علم در کشور در حال رشد بوده است.

وی گفت: رشد نجوم آماتور از 20 سال پیش در کشور آغاز شده بطوریکه اکنون بسیاری از دانش آموزان باتهیه امکانات اولیه آن به این علم علاقه مند شدند.

این کارشناس افزود: علم نجوم از شاخه های طبیعت گردی است و باور دارم این شاخه در سال های اخیر نسبت به شاخه های دیگر گردشگری از رشد مناسبی برخوردار بوده است.

نویسنده کتاب طبیعت گردی در ایران گفت: در سالهای اخیر با ورود نسل جدیدی از افراد که دانش آموزان شاخص ترین آنان هست تحول خوبی هر چند از نظر کمی در این شاخه گردشگری پدید آمد.

وی درباره مکان گردشگری نجومی اظهارداشت: هر مکانی برای گردشگری نجوم مستعد نیست و باید مناطقی با افق های باز برای انجام این کار وجودداشته باشد برای مثال مناطق کوهستانی اصلا برای رصد و فعالیت های نجومی مناسب نیست زیرا ارتفاعات و کوه ها مانع دید منجم می شود.

صالحی اظهارداشت: کارهای نجومی باید هنگام شب و خارج از شهر صورت گیرد و همین موضوع یکسری محدودیت ها را ایجاد می کند و در چنین وضعیتی سفر خانوادگی برای این نوع گردشگری مناسب است.

وی بااشاره به اینکه تجهیزات گردشگری نجومی در دسترس همگان است گفت: منجم آماتور به تجهیزاتی ازجمله تلسکوپ نیاز دارد که این امکانات در بازار با قیمت های ارزان نیز وجود دارد.

صالحی در توضیح توسعه این شاخه گردشگری گفت: چنانچه آموزش و پرورش برای عمومی کردن این دانش در مدارس کمک کند به رشد گردشگری نجومی در جامعه منتهی می شود.

این کارشناس گفت: دانشمندان وبزرگان مختلفی از جمله خواجه نصیر الدین طوسی و ابوریحان بیرونی در آسمان علم نجوم ایران می درخشند و کشور با این همه قدمت در نجوم باید به این شاخه بیشتر توجه کند.

وی افزود: اکنون در مدارس علم رباتیک تدریس می شود که شایسته است به توسعه علم نجوم در آموزشگاه ها نیز توجه شود.

صالحی تصریح کرد گنجاندن مباحث علم نجوم در کلاس های فوق برنامه و خارج از کلاس های درسی می تواند به رشد این شاخه گردشگری در کشور کمک کند.

این کارشناس در باره اهمیت فراگیری علم نجوم درمدارس گفت: علم نجوم در فرآیند یادگیری و یاددهی در دانش آموزان تاثیرگذار است و فراگیر با ورود به این شاخه نسبت به طبعیت و اطراف خود بیشتر آشنا می شود.

وی افزود: نجوم از علوم پایه است و تاثیر مثبتی در یادگیری مطالب درسی دارد.

در گردشگری نجومی باید به این نکته ظریف هم توجه کرد که گردشگران نجومی اگرچه تخصصی سفر می کنند ولی به جنبه های عمومی گردشگری یعنی بازدید از اماکن تاریخی، محل های اقامتی و رستوران ها هم وابسته هستند، بنابراین حضور آنان برای صنعت گردشگری هر منطقه ای در آمدزا خواهد بود.