با وجود اینکه روش‌های تصویربرداری پیشرفته زیادی ابداع شده‌اند، ولی گاهی اوقات تصویربرداری ساده قفسه سینه با استفاده از اشعه ایکس، روش مفیدی برای ارزیابی دستگاه قلبی‌عروقی شما هست. تصویربرداری ساده قفسه سینه با استفاده از اشعه ایکس با عبور دادن مقدار اندک و نسبتاً بی‌خطری از اشعه ایکس، از میان بدن شما بر روی یک قطعه فیلم حساس به اشعه ایکس انجام می‌شود. امروز می‌خواهیم روش تشخیص دو بیماری لوسمی (سرطان خون) و لنفوم (تومور بافت لنفاوی) را با اشعه ایکس بررسی کنیم چون این دو بیماری به سختی با دیگر روش‌های تصویر برداری قابل‌تشخیص هستند. در ادامه با بنیتا همراه باشید.
تصاویر رادیوگرافی (اشعه X) در بیماری لنفوم هوچکین – غدد بزرگ در قفسه سینه
لنفوم (Lymphoma) گروهی از تومورهای یاخته‌های خونی است که از لنفوسیت‌ها به وجود می‌آید. گاهی واژهی لنفوم تنها به تومورهای سرطانی اشاره دارد و به همه‌ی تومورها اطلاق نمی‌شود. نشانگان این بیماری شامل این موارد هستند: بزرگ شدن غدد لنفاوی که معمولاً بدون درد هستند، تب، تعرق، خارش، کاهش وزن، احساس خستگی و دیگر علائم. تعرق معمولاً در شب صورت می‌گیرد.
دو گونه‌ی عمده‌ی لنفوم، لنفوم هوچکین (HL) و لنفوم غیر هوچکینی (NHL), هستند. این بیماری شامل دو نوع دیگر نیز است. مولتیپل میلوما و بیماری‌های پرولیفراتیو دستگاه ایمنی نیز از سوی سازمان بهداشت جهانی (WHO) جزء این دسته شناخته شده‌اند. حدود 90٪ بیماران دچار لنفوم غیر هچکینی هستند که زیر مجموعه‌های بسیاری را در بر می‌گیرد. لنفوم زیرمجموعه‌ی نئوپلاسم‌‌ها است که به آن‌ها تومور بافت‌های خون‌ساز و لنفاوی می‌گویند.
عوامل خطرساز لنفوم هچکینی شامل این موارد هستند: عفونت‌های ناشی از اپشتین بار ویروس و وجود افرادی در خانواده که به این بیماری دچار بوده‌اند. عوامل خطرساز لنفوم غیر هچکینی شامل این موارد هستند: بیماری‌های خود ایمنی، ایدز آلودگی به ویروس تی-لنفوتروپیک انسانی، خوردن مقادیر زیاد گوشت و چربی، داروهای سرکوبگر سیستم ایمنی و برخی آفت‌کش‌ها. تشخیص این بیماری معمولاً از طریق خون، ادرار و یا تست مغز استخوان صورت می‌گیرد. بافت برداری از یک گره لنفاوی نیز می‌تواند مفید باشد. تصویربرداری پزشکی در مرحله‌ی بعد می‌تواند به کار گرفته شود تا تعیین کند که آیا سرطان گسترش پیداکرده و در صورت گسترش در چه نواحی گسترش‌یافته است. سرطان می‌تواند در بسیاری از اعضاء گسترش پیدا کند: شش‌ها، کبد و مغز.
لنفوم هوچکین (HL) و لنفوم غیر هوچکین (NHL) دو نوع اصلی از بیماری لنفوم می‌باشند. از طرف دیگر سرطان خون، بیماری لنفومی است که توسط رادیوگرافی (اشعه X) تشخیص داده نمی‌شود.
با این حال، رادیوگرافی قفسه سینه ممکن است به دلایل مختلف دیگری صورت گیرد، حدود 40 تا 65 درصد از افراد مبتلا به لنفوم هوچکین (HL) در زمان تشخیص بیماری، درگیر سرطان داخل سینه یا قفسه سینه هستند. از این تعداد بیش از 90 درصد، آنچه شناخته شده به عنوان درگیری غدد لنفاوی مدیاستن است. غدد لنفاوی مدیاستن غدد لنفاوی واقع در میان سینه هستند. مدیاستن ناحیه‌ای در بخش مرکزی سینه بین ریه‌هاست.
لنفوم هوچکین (HL) در بیشتر موارد شامل غدد لنفاوی در ناحیه‌ای از مدیاستن به نام مدیاستن بالایی می‌شود که گروه‌های خاصی از غدد لنفاوی با نام‌هایی چون پروسکولار (prevascular)، پاراتراچیل (paratracheal) و غدد لنفاوی آعورتوپولمناری (aortopulmonary) است.
در رادیوگرافی (میدان اشعه X)، بزرگی غدد لنفاوی در داخل مدیاستن می‌تواند به صورت اختلال یک طرفه یا اختلالی در هر دو طرف خط میانی قفسه سینه ظاهر شود. با الگوی نوع هوچکین از درگیری غدد لنفاوی، هنگامی که ممکن است چند غدد لنفاوی درگیر با هم دیده شود، می‌تواند مانند اتصال کشیده لوب‌ها به نظر رسد. هنگامی‌که غده لنفاوی سرطانی یا توده‌ای، مرز تعریف‌شده روشنی ندارد، می‌تواند توی هم رفتگی و یا کشیدگی بافت ریه مجاور را نشان دهد.
ان.اچ.ال (NHL) نیز ممکن است باعث ایجاد بزرگی غده لنفاوی در قفسه سینه است، اما ان.اچ.ال (NHL) در واقع گروهی از لنفوم های مختلف است که می‌توانند تقریباً از هرجایی شروع شوند.
غدد لنفاوی در سی‌تی‌اسکن‌ها
شکل ظاهری غدد لنفاوی درگیر در سی‌تی‌اسکن می‌تواند متفاوت باشد که به خوبی مشخص و جدا از هم بوده و شکل ظاهری درهم برهمی دارند. گاهی اوقات دکترتان به راحتی می‌تواند غدد لنفاوی جدا از هم را ببیند؛ از طرفی دیگر، ممکن است چندین غدد لنفاوی به‌عنوان بخشی از یک توده بزرگ، همه با هم ظاهر شوند. معمولاً توده‌های سینه لنفوم هوچکین (HL) در سی.تی (CT) اسکن به صورت سایه‌ای خاکستری شبیه به دیگر بافت‌های نرم (فاقد چربی که خاکستری تیره یا سیاه است و؛ استخوانی نیست که سفید باشد) نشان داده می‌شود و توده ممکن است ناهموار به نظر رسد و یا دارای برجستگی‌های نامنظم باشد. اگرچه غدد لنفاوی بزرگ معمولاً به صورت خاکستری دیده می‌شود، ممکن است برخی از کلسیفیکاسیون (آهک سازی) آن را همانند استخوان به صورت سفید نشان دهند؛ با این حال، این کار به ویژه پس از پرتودرمانی بعد از درمان بسیار رایج‌تر است.
اسکن‌های پی.ای.تی (PET) و پی.ای.تی/سی.تی (PET / CT)
اسکن پی.ای.تی (PET) از گلوکز رادیواکتیو استفاده می‌کند که به‌طورکلی توسط بسیاری از انواع مختلف سلول‌های لنفوم گرفته‌شده است.
جذب این مواد رادیواکتیو می‌تواند نقشه‌ای را ایجاد کند که انواع نقاطی از بدن که درگیر سرطان است را نشان می‌دهد. به طور کلی پی.ای.تی (PET) در تشخیص بیماری لنفوم از سی.تی (CT) حساس‌تر است. به عنوان مثال، پی.ای.تی (PET) ممکن است بیماری غدد لنفاوی را به اندازه معمولی نشان دهد و برای ارزیابی بیماری خارج از غدد لنفاوی، کمک کند اما این کار در سی.تی (CT) آشکار نیست. پی.ای.تی (PET) اغلب در ترکیب با سی.تی (CT) اجازه می‌دهد به مقایسه مناطق مافوق رادیواکتیویته که در پی.ای.تی (PET) اسکن با جزئیات بیشتری نسبت به آن منطقه در سی.تی (CT) ظاهر می‌شود. در مقایسه با تصویربرداری معمولی، استفاده از پی.ای.تی/سی.تی (PET / CT) در ابتدا می‌تواند شروع عملیات را تحت تاثیر قرار دهد و منجر به درمان تعداد قابل‌توجهی از موارد شود.
