سید محمد بطحایی، وزیر آموزش‌وپرورش که در طوفان توئیتری هفته‌های اخیر برای وضعیت ثبتنام دانش‌آموزان اتباع خارجی قول داده بود که تلاش می‌کنم تا هیچ دانش‌آموزی از مهر جا نماند، روز پنجشنبه در حساب توئیتری خود نوشت: «به قولم عمل کردم. 370 هزار دانش‌آموز افغان و خارجی از مهر جا نماندند. در تلاشیم آنهایی که نتوانسته‌اند مدرک برسانند هم از مهر جا نمانند.»
به گزارش ، وقایع اتفاقیه نوشت: پیامی که واکنش‌های مثبت بسیاری را به همراه داشت و کاربران زیادی از پیگیری‌های وزیر اظهار امیدواری کردند. وزیری که نقطه قوتش نسبت به دیگر وزرای آموزش‌وپرورش گفت‌و‌گو و تعامل است؛ هرچند قول‌هایی که داده و ظاهرا به آن عمل کرده است، شامل تمامی دانش‌آموزان افغان نباشد. این درحالی است که همچنان تعداد زیادی از دانش‌آموزان اتباع خارجی نتوانسته‌اند در مدارس ثبتنام کنند و از مهر جا مانده‌ها هنوز هستند. کمتر از یک ماه پیش بود که کاربران توئیتر در یک طوفان توئیتری در حمایت از وضعیت دانش‌آموزان افغان که با مشکلاتی چون مدارک هویتی، شهریه‌های بالا و... مواجه بودند با هشتگ از مهر جا نمانند، همراه شدند. در این بین گروهی از افغان‌ها نیز همراه شدند و از مشکلات خود گفتند.
طرح فرمان، در مرحله بی‌فرمانی
دو سال گذشته بود که در طرحی موسوم به طرح فرمان مشخص شده بود که کودکان اتباع خارجی با هر شرایطی باید به صورت رایگان در مدارس دولتی تحصیل کنند. طرحی که به حاشیه رانده شد و مدارس دولتی نه‌تنها از دانش‌آموزان شهریه می‌گرفتند که علاوه بر آن هزینه‌های زیادی به بهانه‌های مختلف از آنها گرفته می‌شد. به عبارتی این شرایط برای زمانی بود که این دانش‌آموزان در مدارس دولتی ثبتنام می‌شدند اما بسیاری از دانش‌آموزان اتباع خارجی هستند که نتوانستند در مدارس ثبتنام کنند و مدارس دولتی به بهانه پر بودن ظرفیت از پذیرفتن آنها امتناع می‌کردند. علاوه بر این برخوردهای نامناسب آنها باعث شده بود بسیاری از دانش‌آموزان افغان قید تحصیل را بزنند. پیش از اجرای این طرح، کودکان مهاجر افغان فاقد مدرک، اجازه درس خواندن در مدارس دولتی را نداشتند و از کودکان دارای اسناد مهاجرت نیز، برای ثبتنام پول گرفته می‌شد. حالا شرایط طوری است که فرقی با قبل از اجرای این طرح ندارد و وضعیت ثبتنام همچنان در بدترین شرایط است.
50 هزار تومان هم ندارند به مدارس کمک کنند؟
وزیر آموزش‌وپرورش در پیامی توئیتری نوشت: «به قولم عمل کردم. 370 هزار دانش‌آموز افغان و خارجی از مهر جا نماندند. در تلاشیم آنهایی که نتوانسته‌اند مدرک برسانند هم از مهر جا نمانند.» این درحالی است که طبق پیگیری‌های خبرنگار «وقایع‌اتفاقیه» همچنان تعداد زیادی از دانش‌آموزان افغان نتوانسته‌اند در مدارس دولتی ثبتنام کنند و بزرگ‌ترین مشکل آنها این است که با ظرفیت پر مدارس مواجه می‌شوند. مدارسی که به بهانه‌های مختلفی چون شهریه، کمک‌های مردمی، تابعیت افغان و... از ثبتنام سر باز می‌زنند. پیش‌ازاین سیدعلی حسینی، معاون مرکز امور بین‌الملل به «وقایع‌اتفاقیه» گفته بود: «کلیه ثبت‌نام‌ها رایگان است و کمک‌های مردمی نیز اجباری نیست البته باید در نظر بگیریم که طبق طرح فرمان ثبتنام دانش‌آموزان منوط به دریافت وجه نیست و مدارس باید آنها را رایگان ثبتنام کنند ولی آموزش دانش‌آموزان رایگان نخواهد بود.» این درحالی است که ثبتنام هیچ دانش‌آموزی چه اتباع خارجی و چه ایرانی در مدارس دولتی رایگان نیست و در نهایت باید مبلغی را به عنوان شهریه و کمک‌های مردمی پرداخت کنند. حسینی در این مورد گفته بود: «وقتی دانش‌آموزان ایرانی هم برای ثبتنام پول می‌دهند چه انتظاری داریم که از اتباع افغان پولی برای شهریه دریافت نشود؟ می‌گویند وضعیت مالی خانواده‌های افغان خوب نیست؛ درحالی‌که در این خانواده‌ها زن و مرد و فرزندان همه کار می‌کنند. یعنی هیچ‌کدام به اندازه 50 هزار تومان نمی‌توانند به مدرسه کمک مالی کنند؟»
شکایت کنند، بررسی کنیم
در واقع حسینی وضعیت دانش‌آموزان افغانستانی را که مجبورند برای ثبتنام در سه مرحله شهریه پرداخت کنند، نادیده گرفته و گفته بود: «آنها پیازداغش را زیاد می‌کنند! چون ما هیچ شکایتی نداشتیم که نشان بدهد اتباع خارجی از وضعیت ثبتنام شکایت دارند.» این درحالی است که وقتی خانواده‌های افغان وضعیت برخورد مسئولان مدارس و... را با کودکانشان می‌بینند ترجیح می‌دهند از تحصیل جا بمانند و پیگیری نکنند. حسینی گفته بود: «به جز شکایت راه دیگری وجود ندارد که بتوانیم این شرایط را پیگیری کنیم زیرا ما به مدارس بخشنامه می‌فرستیم و آنها موظف هستند طبق آن بخشنامه عمل کنند. پس اگر خلاف آن عمل کنند فقط با شکایت است که متوجه می‌شویم.» حال این سؤال پیش می‌آید که یعنی هیچ ساز و کار نظارتی بر مدارس دولتی وجود ندارد؟ طبیعی است که بسیاری از خانواده‌های افغان و حتی ایرانی ندانند که می‌توانند از طریق شکایت حقوق خود را پیگیری کنند.
هیچ کودکی از حق تحصیل محروم نشود
برخی کاربران توئیتر در یک طوفان توئیتری در حمایت از وضعیت دانش‌آموزان افغان که با مشکلاتی چون مدارک هویتی، شهریه‌های بالا و... مواجه بودند، با هشتگ از مهر جانمانند، همراه شده بودند. در این بین گروهی از افغان‌ها نیز همراه شدند. یکی از آنها در توئیتی نوشته بود: «سال سوم راهنمایی مدیر صدام زد و گفت چرا هنوز برای دبیرستان نمونه دولتی ثبتنام نکردی؟ گفتم چون افغانی‌ام. معدلم 19,93 بود.» یکی دیگر از کاربران افغان نوشته است: «سال 85-84 یکباره گفتند مهاجرین در پیش‌دانشگاهی ثبتنام نمی‌شوند. اگر سال بعدش قانون عوض نمی‌شد الان ارشدم رو نگرفته بودم.» ناهید فرید، نماینده مجلس افغانستان نیز با انتشار عکسی از کودکان افغان درحالی‌که کتابی در دست دارند، نوشت: «او رؤیایی دارد که غیر‌ممکن نیست، اگر از مهر جا نمانند.» کاربران دیگری نیز از هر قشری در این طوفان توئیتری شرکت کردند. علاوه براین تعدادی از سایت‌های خبری و حساب‌های توئیتری در افغانستان از این حرکت حمایت کردند و نوشتند: «از فعالان ایرانی که برای حق تحصیل کودکان پناهجوی افغانستان تلاش می‌کنند، سپاسگزاریم! هیچ کودکی نباید از حق آموزش محروم شود.»
یکی از کاربران نوشته است: «انتظار داریم هرکشوری میریم باهامون به بهترین شکل برخورد کنن ولی نوبت به خودمون که میرسه نژادپرستی رو به حد اعلا می‌رسونیم.» کاربری دیگر نوشته است: «مرزها برای کودکان و بازی‌هایشان، معنی ندارد. بزرگ‌ترها مرز کشیده‌اند که جهان را به بازی بگیرند. حواسمان باشد ظلم مضاعف نباشیم.» در این بین سید محمد بطحایی به درخواست کاربران پاسخ داد و گفت که برای حل مشکل دانش‌آموزان تلاش می‌کند.
