کاهش وزن نوزادان پس از تولد

تحریریه ماهنامه کودک سالم

درست مانند بزرگسالان، نوزادان نیز اندازه‌ها و وزن‌های متفاوتی دارند. به طور کلی گفته می‌شود نوزادانی که زودتر از موعد طبیعی متولد نشده‌اند باید وزنشان بین 2 کیلو و 500 گرم تا 4 کیلوگرم باشد. نوزادی که وزنش از این میزان کمتر یا بیشتر است به احتمال زیاد هیچ مشکل خاصی ندارد اما بهتر است از سوی پزشکان تحت نظر و مراقبت باشد تا از وقوع مشکلات احتمالی جلوگیری شود.

عوامل گوناگونی هستند که بر وزن نوزاد هنگام تولد تاثیر می‌گذراند. یکی از این عوامل طول دوره بارداری است. نوزادانی که در زمان طبیعی و یا حتی بعد از آن به دنیا آمده اند وزن بیشتری دارند. نوزادانی که زودتر از موعد مقرر متولد می‌شوند عموما کوچکتر و سبک تر هستند.

سایر عوامل موثر در وزن کودک

وزن و اندازه والدین: نوزاد والدین بلند قد به احتمال زیاد بزرگ و سنگین تر خواهد بود. طبیعی است که والدین ریز نقش و کوتاه قد فرزندانی کوچکتر داشته باشند.

چند قلویی: اگر فرزندان شما دوقلو، سه قلو یا بیشتر هستند، بدانید که به احتمال خیلی زیاد، وزن آنها هنگام تولد کم خواهد بود. نوزادان چند قلو نه تنها باید فضای داخل رحم را به صورت مشترک استفاده کنند، بلکه معمولا زودتر از موعد نیز به دنیا می‌آیند و همین امر باعث می‌شود وزن آنها هنگام تولد کمتر باشد.

ترتیب تولد: معمولا فرزندان اول در مقایسه با خواهران و برادران کوچکتر خود هنگام تولد وزن کمتری دارند.

جنسیت: معمولا دختران در مقایسه با پسران وزن کمتری دارند. البته این تفاوت بسیار کم و ناچیز است.

سلامت مادر در طول دوران بارداری: سلامت مادر در دوران بارداری بر وزن کودک هنگام تولد تاثیر گذار است. عواملی نظیر فشار خون بالا، مشکلات قلبی، استفاده از دخانیات یا داروهای غیر مجاز موجب کاهش وزن کودک می‌شود. برعکس اگر مادر دچار دیابت باشد، احتمال اینکه وزن کودک هنگام تولد زیاد باشد بالا خواهد بود. تمام اختلالاتی که می‌توانند بر وزن و سلامت نوزاد تاثیر گذار باشند باید به دقت توسط پزشک بررسی شوند. علاوه بر این، خانم‌ها به هیچ عنوان نباید در طول دوران بارداری از داروهایی که توسط پزشک ممنوع شده است یا دخانیات استفاده کنند.

تغذیه مادر در طول دوران بارداری: مصرف مواد غذایی سالم و ضروری در طول دوران بارداری توسط مادر بر وزن نوزاد تاثیر گذار است. تغذیه نامناسب بر وزن کودک و روند رشد او تاثیر نامطلوب می‌گذارد.

سلامت نوزاد: برخی نارسایی‌های نوزاد هنگام تولد، مانند وجود نوعی نقص یا عفونت در خون کودک، موجب می‌شود وزن کودک و روند رشد او تحت تاثیر قرار بگیرد.

آیا نوزاد بزرگ‌تر و سنگین‌تر بهتر است؟

در زمان‌های گذشته، تصور مردم از یک نوزاد سالم، نوزادی با گوشت‌های چند لایه بود. اما امروزه تقریبا همه ما می‌دانیم که نوزادی که بیش از حد بزرگ و چاق باشد نیز به اندازه نوزادی که بیش از حد کوچک و سبک وزن باشد نیاز به مراقبت‌های ویژه دارد. در برخی موارد، علت بالا بودن وزن کودک، مبتلا بودن مادر به دیابت است. این گونه نوزادان باید چند روز پس از تولد تحت نظر پزشک باشند و قند خون آنها مرتب کنترل شود تا از نوسانات احتمالی آن جلوگیری شود.

کاهش وزن نوزاد پس از تولد

نوزادان معمولا در روزهای اول پس از تولد خیلی میل به خوردن شیر ندارند. در عین حال، شیر مادر نیز هنوز به طور کامل تکامل یافته نشده است. نوزاد نیز در حال وفق دادن خود با محیط است. از طرف دیگر، هنوز مقداری از مواد مغذی که در دوران بارداری در بدن او ذخیره شده است در بدنش باقی است.

همه این موارد با یکدیگر ترکیب شده و موجب کاهش وزن کودک در روزهای پس از تولد می‌شود. اما علت دیگر کاهش وزن نوزاد، کاهش مایعات بدن نوزاد است. نوزادان معمولا هنگام تولد دارای مایعاتی در بدن خود هستند که این مایعات باعث می‌شود وزن آنها به‌طور کاذب بالا برود. پس از تولد این مایعات از بدن نوزاد دفع می‌شوند و همین امر موجب کاهش وزن آنها می‌شود. 

چه میزان کاهش وزن طبیعی است؟

نوزادی که با شیر خشک تغذیه می‌شود معمولا حدود 5 درصد از وزن خود را پس از تولد از دست می‌دهد. نوزادانی که از شیر مادرشان تغذیه می‌کنند وزن بیشتر از دست می‌دهند. این میزان در اینگونه کودکان حدود 7 الی 10 درصد است. عموما نوزادان پس از 10 الی 14 روز، وزن از دست رفته خود را باز می‌یابند. اما این مدت زمان تقریبی است.

در نتیجه اگر وزن فرزند شما دیرتر افزایش پیدا کرد، نگران نشوید. گفته می‌شود هر نوزاد باید حدوداً روزانه 30 گرم بر وزنش افزوده شود. نوزادانی که بیمار هستند یا زودتر از موعد متولد شده‌اند معمولا دیرتر افزایش وزن پیدا می‌کنند.

از کجا مطمئن شویم نوزاد به میزان کافی مواد مغذی دریافت می‌کند؟

تا حدود یک هفته پس از تولد، نوزاد باید روزی 5 الی 7 بار نیاز به تعویض پوشک داشته باشد. اگر این میزان در مورد نوزاد شما تفاوت زیادی دارد، پزشک نوزاد را در جریان بگذارید.

آیا جای نگرانی وجود دارد؟

نوزادان هنگام تولد آنقدر کوچک هستند که معمولا افزایش وزن آنها به چشم نمی‌آید. شاید شما از کاهش وزن فرزندتان ناراحت باشید. اما بدانید که این کاهش وزن در میان همه نوزادان طبیعی است. همچنین افزایش وزن پس از این دوره بستگی زیادی به نوع تغذیه کودک دارد. اگر نوزاد از شیر خشک تغذیه می‌کند، وزن او سریع تر افزایش خواهد یافت. همچنین کوچک یا بزرگ بودن هنگام تولد لزوما تعیین کننده اندازه کودک در بزرگسالی نیست.