دکترلادن سیفی؛ متخصص زنان و زایمان
از آنجایی که دوران بارداری بر تمام عمر 80-70 ساله هر فرد تاثیر دارد و گاه عوارض این مدت کوتاه 9 ماهه در همه عمر فرد بجا می‌ماند لازم است مورد توجه ویژه قرار گیرد. درست و بهتر آن است که قبل از اقدام به بارداری زوجین برای مشاوره به پزشک مراجعه کنند. امروزه همه ما وقتی که می‌خواهیم تصمیمی بگیریم مثلا انتخاب موبایل، چون در مورد آن اطلاع کافی نداریم از فرد آگاه در این زمینه مشاوره می‌گیریم، اطلاعاتی کسب می‌کنیم و سپس اقدام می‌نمائیم.
در مورد تصمیم به حاملگی علیرغم اینکه بسیار مهم‌تر از تصمیم‌های دیگر است بعضا دیده می‌شود که حتی زوجینی که از جنبه‌های دیگر زندگی اجتماعی مثل پوشش، پیرایش ظاهر، ماشین و موبایل کاملا به روز هستند در مورد حاملگی دوست دارند نسل قبل یا قبل‌تر را الگو قرار دهند و حتی می‌گویندمگر مادربزرگ مشاوره قبل از حاملگی داشته است؟
این طرز فکر غیرعلمی و اشتباه است. گاه زوجین مسئولیتی را که به واسطه عقل به عهده خودشان است از خود دور می‌کنند و می‌گویند هرچه خدا بخواهد همان می‌شود. بهرحال اگر زوجین مشاوره قبل از حاملگی نداشته و حاملگی صورت گرفته در دوران بارداری به ویژه سه‌ماهه اول لازم است موارد لازمه را مدنظر داشته باشند.
آزمایش تشخیص بارداری
پس از تاخیر قاعدگی اولین آزمایش معمولا آزمایش تشخیص بارداری است که امروزه عمدتا با تست‌های سریع ادراری (baby check) انجام می‌شود. دقت تست حاملگی بتا اچ سی‌جی از راه خون کمی بالاتر از تست ادراری است و در موارد شک به حاملگی و منفی بودن تست ادراری، انجام می‌شود. در مواردی که مشکوک به حاملگی خارج رحمی یا مول هستیم تیتراژ صورت می‌گیرد.
سونوگرافی و آزمایش خون
آزمایش بعدی، در هفته یازده تا سیزده حاملگی است که شامل سونوگرافی بررسی سن حاملگی، بررسی زنده بودن جنین، بررسی تعداد جنین، بررسی ضخامت زیرجلدی در ناحیه گردن جنین است. سونو قبل از هفته 11 در مواردی مثل ندانستن سن حاملگی، شک به چندقلویی، شک به مرگ جنین، شک به حاملگی خارج از رحمی یا مول، خونریزی واژینال و شک به کیست تخمدان لازم است. در غیر این صورت اولین سونوگرافی معمولا در هفته یازده تا سیزده توصیه می‌شود.
آزمایش خون مادر از نظر سه ناهنجاری کروموزومی شایع 13،18 و 21 است که 21 همان منگولیسم یا بهتر بگوییم سندرم dawn است. در این زمان که پیگیری از نظر ناهنجاری‌ها می‌کنیم در کسانی که مشاوره قبل از بارداری نداشته و آزمایشات لازمه قبل از بارداری را نداده‌اند آزمایشات ایمنی از نظر سرخجه، هپاتیت B، آبله مرغان را می‌دهیم و Rh و گروه خون و کم‌خونی و کمبود ویتامینD و تیرویید را بررسی می‌کنیم.
بیوپسی کوریون و یا آمینوسنتز
آزمایش بعدی بستگی به جواب آزمایشات غربالگری دارد ممکن است بیوپسی کوریون (نمونه برداری از جفت) در هفته 12 و یا آمینوسنتز در هفته 18-16 (نمونه برداری از مایع دور جنین) لازم باشد.
آزمایش بررسی کم خونی دوران بارداری و...
آزمایش سه ماهه دوم شامل بررسی کم خونی دوران بارداری (نه کم خونی قبل از حاملگی)، آزمایش قند خون ناشتا، تست تحمل گلوکز که با مصرف 50 گرم قند پس از 8 ساعت ناشتا بودن انجام می‌شود است. این آزمایش نشان می‌دهد که آیا این فرد دیابت حاملگی دارد یا نه و یا شانس ابتلا شدنش زیاد است یا خیر. آزمایش سیفیلیس و ایدز بسته به مورد و نظر پزشک در سه ماهه دوم انجام می‌شود. آزمایش ادرار از نظر عفونت ادراری، پروتئین در ادرار و قندادرارلازم است. عفونت ادراری در حاملگی ممکن است بدون علائم بالینی باشد ولی منجر به عارضه زایمان زودرس شود. آزمایش غربالگری چهارگانه نیز در هفته 19-16 توصیه می‌شود. سونوگرافی پیشرفت رشد جنین در سه ماهه دوم انجام می‌شود.
تکرار آزمایشات در صورت لزوم
براساس علائم بالینی و پاسخ آزمایشات، هرکدام از آزمایشات مثل قند، کم خونی و ادرار ممکن است نیاز به تکرار و پیگیری تا پایان حاملگی داشته باشد.
سایر آزمایشات
در سه ماهه سوم آزمایشاتی چون بیوفیزیکال پروفایل، NST و بررسی استرپتوکوک بتا در مادر ممکن است نیاز به انجام داشته باشد.
آمینوسنتز در صورت زایمان زودرس
اگر مجبور به زایمان زودرس شویم (مثلا به دلیل دیابت مادری) آمینوسنتز در سه ماهه سوم برای بررسی رسیدگی ریه جنین ممکن است لازم شود.
