به گزارش ، فرهختگان نوشت: در همین راستا قوانین و مقررات مختلفی طی سالهای گذشته تصویب و تا حدودی اجرا شده است. مهمترین قانونی که میتوان به آن اشاره کرد، قانون جامع خدماترسانی به ایثارگران مصوب سال 1391 است که تکالیف و مسئولیتهای فراوانی را بر دوش دستگاههای اجرایی متعدد سپرده است. در کنار قانون یاد شده و در جهت تکمیل نواقص آن و نیازهای بهروزشده رزمندگان که همگی از حقوق حقه آنها به شمار میرود، قانون برنامه ششم توسعه تکالیف متعددی را با ظرف زمانی مشخص برعهده دستگاههای اجرایی سه قوه نهاده است.
در این مطلب سعی میشود در نگاهی موجز و مختصر به خدمات جدید قانونی که برای رزمندگان، جانبازان و خانواده شهدا به موجب قانون برنامه ششم توسعه ایجاد شده است اشاره شود. نکته حائز اهمیت آن است که فارغ از تکلیف قانونی که از سوی مجلس شورای اسلامی مقرر شده، فاصله زیادی تا مرحله اجرای بسیاری از آن تکالیف مشاهده میشود چراکه عمده مسئولیتهای قانونی موکول به تصویب آییننامه اجرایی توسط هیات وزیران شده و این موضوع خود بسیار زمانبر و تحت تاثیر شرایط گوناگونی است و میتوان گفت که صرفا به تعدادی از مزایای مذکور توسط دستگاههای مربوط جامه عمل پوشیده شده و بخش اعظمی از آن در انتظار اجرا قرار دارد.
اعطای نشان ملی ایثار و معرفی بهعنوان چهره ماندگار
مطابق بند ج ماده 86 این قانون، دولت مکلف است بهمنظور حفظ و ترویج فرهنگ ایثار، جهاد و شهادت و تکریم از الگوهای این فرهنگ ماندگار به والدین شهیدی که دارای حداقل سه شهید یا دو شهید و یک جانباز پنجاه درصد و بالاتر یا یک شهید و دو جانباز پنجاه درصد و بالاتر هستند نشان ملی ایثار اعطا کرده و آنان را بهعنوان چهره ماندگار کشور به جامعه معرفی کند. اجرا شدن این تکلیف در گرو تصویب آییننامه اجرایی توسط هیات وزیران است.
تعلق 5 درصد جانبازی به رزمندگان فاقد سانحه بالینی
در تبصره بند الف ماده 87 قانون، بنیاد شهید و امور ایثارگران موظف شده است رزمندگان هشت سال دفاع مقدس که صورت سانحه بالینی همزمان مجروحیت را ندارند اما مجروحیت آنها توسط کمیسیون پزشکی نهاد اعزامکننده (نیروهای مسلح) احراز میشود را بهعنوان جانباز تلقی کرده و حداقل پنج درصد جانبازی به آنها تعلق گیرد. البته این امر مانع دریافت بیش از پنج درصد در موارد دیگر نخواهد بود.
خانواده ایثارگران دارای تابعیت غیرایرانی، تحت پوشش بنیاد شهید و امور ایثارگران
طبق بند پ ماده 87 قانون، دولت موظف است خانواده معظم شهدا، جانبازان، آزادگان، رزمندگان و افراد تحت تکفل ایشان (والدین و همسران و فرزندان) دارای تابعیت غیرایرانی را که در طول هشت سال دفاع مقدس یا بعد از آن در راستای مأموریت محوله از سوی مراجع ذیصلاح به درجه رفیع شهادت یا جانبازی یا اسارت نائل آمدهاند پس از تایید مراجع مذکور تحت پوشش بنیاد شهید و امور ایثارگران قرار دهد و رزمندگان نیز بنا به تشخیص ستادکل نیروهای مسلح تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح (ساتا) قرار میگیرند.
ممنوعیت معرفی ایثارگران بهعنوان نیروی مازاد
کلیه دستگاههای اجرایی مجاز نیستند ایثارگران شاغل در آن دستگاه را به استثنای موارد محکومیت در هیات تخلفات اداری بهعنوان نیروی مازاد (عدم نیاز) معرفی کنند.
استخدام تمام فرزندان شهدا و فرزندان جانبازان 70 درصد و بالاتر
طبق ماده 21 قانون جامع خدماترسانی به ایثارگران، کلیه دستگاههای اجرایی مکلفند حداقل 25 درصد از نیازهای استخدامی و تامین نیروهای مورد نیاز خود را اعم از رسمی، پیمانی، قراردادی و شرکتی که وفق ضوابط و مجوزهای مربوط و جایگزینی نیروهای خروجی خود اخذ میکند به خانوادههای شاهد، جانبازان و آزادگان، همسر و فرزندان شهدا و جانبازان 25 درصد و بالاتر، فرزندان و همسران آزادگان یک سال و بالای یک سال اسارت، اسرا و خواهر و برادر شاهد اختصاص دهند و پنج درصد سهمیه استخدامی را نیز به رزمندگان با سابقه حداقل شش ماه حضور داوطلبانه در جبههها و همسر و فرزندان آنان و فرزندان جانبازان زیر 25 درصد و آزادگان کمتر از یک سال اسارت اختصاص دهند. اکنون علاوهبر ماده فوق دولت مکلف است تمام فرزندان شهدا و فرزندان جانبازان 70 درصد و بالاتر را در طول اجرای قانون برنامه، استخدام کند. نکته حائز اهمیت اینکه وضعیت استخدامی مشمولان این ماده حداکثر پس از سه ماه رسمی قطعی میشود.
اعاده به خدمت بازنشستگان ایثارگر
جانبازانی که قبل از تصویب قانون برنامه ششم توسعه به صورت پیش از موعد یا عادی و بدون سنوات ارفاقی بازنشسته شدهاند با رعایت شرط سنی کمتر از 65 سال میتوانند به خدمت اعاده و با تکمیل خدمت 35 ساله خود و با رعایت شرایط عمومی به بازنشستگی نائل آیند. البته در صورت دریافت پاداش پایانخدمت در بازنشستگی اول، این پاداش مربوط به آن سنوات، مجددا به این افراد تعلق نمیگیرد.
همچنین آزادگانی که به دلیل استفاده از دو برابر شدن سابقه اسارت زودتر از خدمت 30 سال بازنشسته شدهاند، میتوانند برای یک بار و با رعایت شرط سنی زیر 65 سال با بازگشت به خدمت، حسب مورد 30 یا 35 سال خدمت خود را تکمیل کنند و سپس با لحاظ عین سوابق اسارت به بازنشستگی نائل آیند.
8 سال زودتر بازنشستگی برای فرزندان و همسران شهدا
کلیه فرزندان و همسران شهدای شاغل در دستگاههای اجرایی موضوع قانون جامع خدماترسانی به ایثارگران میتوانند با حداکثر هشت سال سنوات ارفاقی و با دریافت حقوق و مزایای کامل بازنشسته شوند.
پرداخت حق پرستاری و حق همیاری
والدین، همسران و فرزندان شهدا که دارای بیماریهای خاص یا صعبالعلاج یا محدودیت جسمی حرکتی هستند پس از تایید کمیسیون پزشکی بنیاد، مشمول پرداخت حق پرستاری و حق همیاری بر مبنای حداقل دستمزد ماهانه کارگران میشوند.
امکان 35 سال خدمت با مدرک کارشناسی
ایثارگرانی که به موجب قوانین و مقررات مربوط از امتیاز یک مقطع تحصیلی بالاتر بهرهمند هستند با داشتن مدرک کارشناسی، همانند مشاغل تخصصی با تحصیلات دانشگاهی کارشناسیارشد و بالاتر بوده و میتوانند تا 35 سال خدمت کنند.
پرداخت حداقل حقوق کارکنان دولت به ایثارگران فاقد شغل و درآمد
دولت موظف است اعتبار لازم را بهمنظور تامین حداقل معیشت گروههای عنوان شده زیر که فاقد شغل یا درآمد باشند پیشبینی و حداقل حقوق کارکنان دولت را به آنان جهت پرداخت در اختیار دستگاههای مربوط قرار دهد. البته تشخیص این افراد با بنیاد خواهد بود:
الف- جانبازان با هر میزان درصد ازکارافتادگی و آزادگان با حداقل سه ماه اسارت
ب- رزمندگان با حداقل 6 ماه حضور در جبهه و چریکهای جنگهای نامنظم
ج- افراد تحت تکفل قانونی جانبازان متوفی، آزادگان متوفی، رزمندگان متوفی (با حداقل 6 ماه حضور در جبهه)
هـ- نامادری شهید و خواهران مجرد شهدا که تحت تکفل والدین شهدا بودهاند (پس از فوت والدین)
و- برادر و خواهر شهید دارای معلولیت جسمی، حرکتی، ذهنی، محجور، دارای بیماریهای خاص یا صعبالعلاج پس از تایید کمیسیون پزشکی بنیاد
ز- همسران مطلقه شهدا که فرزند یا فرزندان شهید را حداقل 15 سال بعد از شهادت شهید نگهداری کردهاند با تایید بنیاد (ماهانه معادل دو سوم حقوق کارکنان دولت).
پرداخت فوقالعاده ایثارگری بهطور ماهانه به همسران و فرزندان شهدا
مطابق ماده 51 قانون جامع خدماترسانی به ایثارگران، کلیه دستگاههای اجرایی موظفند به شهدا و جانبازان بیست و پنج درصد (25%) و بالاتر و آزادگان شاغل مبلغی معادل بیست و پنج درصد (25%) حداقل حقوق کارکنان دولت را که هر سال توسط دولت تعیین میشود بهعنوان فوقالعاده ایثارگری بهطور ماهانه پرداخت کند که این موضوع با توجه به قانون ششم توسعه، شامل همسران و فرزندان شهدا نیز میشود.
مزایای تحصیلی
به جانبازانی که حداقل 6 ماه سابقه حضور در جبهه دارند و جانبازان زیر بیست و پنج درصد (25%) جانبازی و آزادگان با کمتر از 6ماه سابقه اسارت و همسران و فرزندان شرایط زیر تعلق میگیرد:
الف- تامین و پرداخت یا معافیت حداقل سی درصد (30%) هزینه شهریه تحصیل در دانشگاه آزاد اسلامی، دورههای شبانه دانشگاههای دولتی، دانشگاه پیام نور و سایر دانشگاههای مورد تایید وزارتخانههای علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی وفق بودجه سنواتی
ب- بهرهمندی از امتیازات یک مقطع تحصیلی بالاتر مطابق قوانین مربوطه و برای رزمندگان با حداقل 6ماه حضور داوطلبانه در دفاع مقدس در حقوق و مزایای اجتماع
30 درصد سهمیه در آزمونهای حقوقی
قوه قضائیه، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، کانون وکلای دادگستری، کانون کارشناسان رسمی، مرکز وکلا و کارشناسان قوه قضائیه، مکلفند سیدرصد از سهمیه صدور دفاتر خدمات قضایی و الکترونیک، سردفتری، صدور پروانه وکالت، مجوز کارشناسان رسمی دادگستری را به فرزندان و همسران شهدا، جانبازان با حداقل 10 درصد، آزادگان با داشتن حداقل سه ماه سابقه اسارت و رزمندگان با داشتن حداقل 6 ماه حضور در جبهه و همسر و فرزندان جانبازان 25درصد و بالاتر و فرزندان و همسران آزادگان و فرزندان رزمندگان دارای حداقل 12 ماه سابقه حضور داوطلبانه در جبهه، بدون رعایت شرط سنی در صورت واجد شرایط بودن اختصاص دهند.
امکان بازنشستگی و بهرهمندی از مزایای 2 صندوق
در صورتی که دریافتی ایثارگران و فرزندان شهدا و رزمندگان با حداقل 12 ماه سابقه حضور در جبهه مشمول صندوق تامین اجتماعی و صندوق بازنشستگی دیگری شود، بازنشستگی در هر صندوق بهطور مستقل انجام میشود و با تحقق بازنشستگی این افراد در دو صندوق از مستمری بازنشستگی آن صندوق بهرهمند میشوند.
کسر خدمت فرزندان رزمندگان
مطابق بند د ماده 88 قانون، در صورت اذن فرماندهی کل قوا، فرزندان رزمندگان میتوانند از شرایط کسر خدمت به شرح زیر استفاده کنند:
الف- فرزندان رزمندگان با سابقه حضور در جبهه به ازای هر ماه حضور یک ماه کسر خدمت از نظام وظیفه
ب- فرزندان آزادگان به ازای هر ماه اسارت یک ماه کسر خدمت از نظام وظیفه
ج- فرزندان جانبازان به ازای هر درصد جانبازی یک ماه کسر خدمت از نظام وظیفه
تسهیلات مسکن فقط یکبار
طبق بند الف ماده 89 قانون، بانک مرکزی موظف است در طول اجرای قانون برنامه، سالانه نسبت به ارائه تسهیلات مسکن فقط یکبار با سود حداکثر چهاردرصد به تعداد 50 هزار نفر به رزمندگان دارای حداقل ششماه سابقه حضور در جبهه و آزادگان با حداقل سه ماه اسارت که فاقد مسکن ملکی هستند و تاکنون مسکن، زمین یا تسهیلات مسکن دریافت نکردهاند از طریق بانکهای عامل اقدام کند.
پرداخت شهریه دانشگاههای پردیس بینالملل دانشگاههای دولتی یا غیردولتی
طبق ماده 66 قانون جامع خدماترسانی به ایثارگران، بنیاد موظف است نسبت به تامین و پرداخت صد درصد هزینه شهریه کلیه دانشجویان شاهد (همسر و فرزندان شهدا)، جانبازان 25 درصد و بالاتر و همسر و فرزندان آنها و آزادگان و همسر و فرزندان آنان را که در موسسات آموزش عالی غیرانتفاعی غیردولتی، پیام نور، شبانه دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی و هر موسسه و دانشگاه آموزش عالی شهریهبگیر مشغول تحصیل هستند، اقدام کند. اکنون با توجه به قانون برنامه ششم توسعه، دانشگاههای پردیس بینالملل دانشگاههای دولتی یا غیردولتی به دانشگاههای فوق اضافه شده البته حداکثر در سقف شهریههای دانشگاه آزاد اسلامی داخل کشور.
کارشناس ارشد حقوق