در این مطلب از قلعه تاریخی فورگ برایتان می گوییم، از قلعه فورگ روستایی با همین نام یعنی روستای فورگ در خراسان جنوبی که هرچند بسیار زیبا و دیدنی ست اما از چشم گردشگران دور مانده. اگر علاقه مند به سفر هستید و دوست دارید جاهای دیدنی زیادی را ببینید چرا از کشور خودمان ایران شروع نمی کنید ،همیشه برای دیدن آثار زیبا و فوق العاده نیاز نیست که از ایران خارج شوید و به کشور های دور دست سفر کنید چرا که کشور خودمان یکی از غنی ترین پیشینه های تاریخی ر دارد و در هر نقطه از آن می توان بنا ها وآثار شگفت انگیزی را مشاهده نمود که شاید در جاهای دیگر قابل مشاهده نباشند. یکی از این آثار در روستای فورگ قرا گرفته است موقعیت مکانی این روستا که یکی از روستاهای حومه شهرستان درمیان است ،در خراسان جنوبی می باشد.بنایی که به تعریف آن پرداخته ایم قلعه فورگ(furg citadel) نام دارد و از آثار برجسته این ناحیه به حساب می آید.
قلعه تاریخی فورگ
اگر برای دیدن قلعه فورگ می روید باید به مکانی در فاصله 5 کیلومتری درمیان بروید که تقریبا در قسمت شرقی شهر بیرجند می باشد. اگر بخواهید از تاریخ ساخت این مجموعه اطلاعاتی داشته باشید می توانیم به کتاب دیوان لامع اشاره داشته باشیم چرا که در این کتاب به تاریخ آن اشاره شده است که به سال هجری قمری 1160 باز میگردد این کتاب به دست محمد رفیع عبد الکریم در میانی نگارش شده است. در واقع می توانیم بگوییم که قلعه فورگ از نظر سابقه ساخت و بنا به زمان نادر شاه افشار باز میگرددکه برای ساخت از میرزا بقا خان حاکم آن ناحیه اجازه های لازم را داشته است.بعد از اینکه میرزا بقا از دنیا رفت کار ساخت قلعه را پسر او با نام میرزا رفیع خان دنبال نمود و این بنا را به شکل آنچه امروز از آن می بینید ساخت.در هنگامی که شوکت الملک در این ناحیه فرمانروایی می کرده است تحت امر این فرد افراد نظامی اش به قلعه حمله کردند و کسی را که در قلعه حکمرانی می نمود را بازداشت نمودند ؛در این زمان بود که قلعه به دست او افتاد و تحت فرمانروایی امور انجام پذیرفت.
کمی بیشتر درباره قلعه تاریخی فورگ
اگر بخواهیم قلعه فورگ در روستای فورگ را بیشتر به شما معرفی کنیم چیزی بهتر از کتاب عین الوتابع را نمی توان یافت در این کتاب شرحی از قلعه آمده است که ما به قسمتی از آن اشاره می نماییم در این کتاب آمده است که مکان قرار گیری قلعه فورگ بر بالای کوهی می باشد که جنس آن از آجر پخته شده است که باعث شده است دیوار و باروج این قلعه دارای استحکام بالایی باشد .یکی از نکاتی که حائز اهمیت است استفاده از سنگ در قسمت پایه های این بنا می باشد. در اینجا می توانید دو مجسمه شیر را مشاهده نمایید که هر کدام از آن ها دو خاکریز دارند که قطر آنها در حدود پنج در پنج می باشد.
اهمیت قلعه تاریخی فورگ
اگر بخواهیم لیستی از قلعه های مهم در دوره حکومت اسماعیلیان را برای شما بگوییم در بالای لیست قلعه الموت قرار میگرد و بی شک در رتبه بعدی قلعه فورگ در روستای فورگ خواهد بود. ممکن است که تا بحال نام گروه فدائیان مطلق را نشنیده باشید ،این گروه که برای آن ها نام خاصی در نظر نمیگرفتند و آن ها را با نام فدائیان مطلق می شناختندکارشان در واقع انجام دادن ماموریت هایی بود که حساس و مهم تلقی می شد و در هر عملیات با نامی خاص شناسایی می شدند و برای از بین بردن دشمنان گروه اسماعیلیان تلاش های بسیاری می کردند از کارایی که این قلعه داشت آموزش دادن فدائیان مطلق در آن بود،در اینجا کار تربیت آن ها را انجام می داند. بعد از اینکه این افراد آموزش خود را به اتمام می رساندند به سمت انجام ماموریت هایی که به آن ها اشاره نمودیم روانه می شوند و با شیوه ای خاص اقدام به انجام آن ها می نمودند یکی از الگوهای اصلی که این گروه برای ماموریت ها به کار می بست غافلگیر نمودن دشمن بود ،در یک حمله سریع و بسیار برق آسا با یک یا دو ضربه چاقو دشمن را از پای درمی آوردند و بعد از آن به سرعت باد از محیط متواری می شدند یعنی درست پیش از شلوغ شدن محیط دیگر نمی توانستید اثری از آن ها مشاهده نمایید.
موقعیت قلعه تاریخی فورگ
حال بیشتر به موقعیت مکانی و قرار گیری این قلعه می پردازیم.برای رسیدن به قلعه فورگ می توانید به سمت جنوب شهر اسدیه روانه شوید و درست 10 کیلومتر مانده به این شهر و نزدکی روستای فورگ، قلعه را خواهید دید.در داخل این قلعه قسمت های بسیاری وجود داشت ،در واقع اگر شما از بخش شرقی قلعه به سمت غرب آن حرکت نمایید می توانید 3 بخش را ببینید.بخش اول جایی است که خدمتکاران در آن اسکان داشتند و آذوقه و توشه لازم برایی زندگی در آنجا نگهداری و انبار می شده است.در کنار آن در این قسمت از دام ها هم نگهداری می کردند و به نوعی آغل آن ها به حساب می آمدبخش دوم شامل محوطه ای است که برای زندگی افراد نظامی و نگهبان ها و پاسبان ها تدارک دیده شده بود همچنین در این جا وسایل و ادوات نظامی هم انبار می کردند.حال به بخش سوم این قلعه می رسید که به جرات از اصلی ترین قسمت ها می باشد چرا که در این جا فرمانروا و نزدیکان او زندگی می کردند و محل اقامت آن ها به حساب می آمد.
معماری قلعه تاریخی فورگ
در این قسمت قصد داریم شما را با معماری قلعه روستای فورگ بیشتر آشنا کنیم. در ابتدا باید بدانید که بخشی از این قلعه مانند سایر آثار تاریخی تخریب شده است و شما به هنگام بازدید تنها قسمتی از آن را مشاهده می نمایید.در زمان های اولیه ساخت این قلعه معماران آن 18 برج را برای آن تعبیه کرده بودند که امروزه تنها تعدادی از آن به یادگار مانده است.اگر بخواهیم از موادی که این قلعه از آن ساخته شده است حرف بزنیم می توانیم از مصالحی مانند سنگ آجر و خشت نام ببریم که بیشترین کاربرد را در این بنا دارند.محققان و کاوشگرانی که داخل قلعه را رصد نموده اند بر این عقیده هستند که با توجه به آنچه از آن مانده است می توان گفت که در چند نوبت مختلف این مکان را ترمیم کرده اند و در هر بار تکه ای را به این بنا اضافه نموده اند و به شکلی که امروزه می بینیم در آمده است.در این تحقیقات متوجه شده اند که آخرین باری که قلعه را مرمت نموده اند به سال های حکومت افشاریان باز میگردد. چیزهایی که در این دوره به قلعه اضافه شده است حصاری که است که هم اکنون در اطراف قلعه می توان مشاهده نمود و در کنار آن هشت عدد از برج های دایره ای شکل این بنا را هم می توان نام برد.مکان قرار گیری قلعه که پیش از این هم به آن اشاره نموده ایم در نقطه ای بر بلندای صخره ای از جنس سنگ می باشد که از افتخارات ساخت این بنا می توان استواری آن با گذشت قرن های زیاد است و اینکه امروزه می توان از آن با نام یکی از فوق العاده ترین بناهایی تاریخی موجود در روستای فورگ و بیرجند نام برد. اگر به قسمت های بالایی حصار ها و برج ها با دقت بیشتری بنگرید می توانید قسمت هایی را مشاهده کنید که به شکل کنگره دار به چشم می آیند و در آن ها قسمت هایی طراحی شده است که با نهایت هوش و ذکاوت برای دیده بانی و مراقبت و دفاع از قلعه قرار گرفته اند و دارای سوراخ ها هستند که به تیرکش معروف اند و می توان از آن ها در راه نگهبانی از این بنا بهره برد.