خبرگزاری مهر - گروه فرهنگ: در گزارش زیر، مهمترین اتفاقات حوزه فرهنگ در شهریورماه سال 96 از قاب مهر بازخوانی شده است. آغاز فعالیت‌ها برای برگزاری بیست و سومین دوره نمایشگاه مطبوعات، تغییر تیم مدیریتی در یکی از بزرگترین بنگاه‌های رسانه‌ای کشور، تجارب ایران از حضور به عنوان مهمان ویژه در یک نمایشگاه بزرگ کتاب، ثبت رکوردی جدید در لیگ بازیهای رایانه‌ای کشور و ...، از مهمترین رویدادهای این حوزه در ششمین ماه سال گذشته بود.
صدای پای نمایشگاه مطبوعات از شهریورماه به گوش می‌رسید
در نخستین روز شهریورماه سال گذشته، رسانه‌های سراسر کشور از طریق فراخوانی که توسط معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد منتشر شد، به شرکت در بیست و سومین نمایشگاه مطبوعات دعوت شدند و چهار روز بعد، پیش ثبت نام متقاضیان حضور در این رویداد بزرگ رسانه‌ای هم آغاز شد.
ویژگی این دوره از نمایشگاه مطبوعات، فراهم شدن امکان حضور کانون‌های آگهی و تبلیغات برای اولین بار در نمایشگاه بود. در نهایت و پس از پایان مهلت ثبت‌نام، حدود 600 رسانه از جمله شامل 82 روزنامه و موسسه مطبوعاتی، 60 هفته‌نامه، 95 ماهنامه، 22 خبرگزاری و 97 پایگاه خبری، نسبت به ثبت نام اولیه برای شرکت در نمایشگاه بیست و سوم مطبوعات، اقدام کردند.
بیست و سومین نمایشگاه مطبوعات در نیمه اول آبان ماه سال 96 در مصلای امام خمینی (ره) تهران برگزار شد.
تغییرات «شهرداری» به «همشهری» رسید
همچنین در خبری دیگر مربوط به حوزه رسانه، پس از تغییر مدیریت شهری در پایتخت، تکلیف اداره موسسه مطبوعاتی همشهری وابسته به شهرداری تهران هم معلوم شد؛ بر این اساس و با تصمیم محمدعلی نجفی شهردار جدید، کسری نوری روزنامه‌نگار که در آن زمان مدیرکل روابط عمومی وزارت نفت بود، به عنوان سرپرست موسسه همشهری معرفی شد. او جایگزین مهدی ذاکری مدیرعامل شد که هشت سال بر موسسه همشهری مدیریت کرد.
کسری نوری اما مدت زیادی در سمت سرپرستی همشهری باقی نماند و سه هفته بعد و با مخالفت بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت، با انتقال او از این وزارتخانه به شهرداری تهران، به مسئولیت قبلی ود بازگشت و نجفی هم با صدور حکم تازه‌ای، مرتضی حاجی را به عنوان مدیرعاملی موسسه همشهری معرفی کرد. با آمدن وزیر اسبق آموزش و پرورش به همشهری، سکان هدایت روزنامه شهرداری تهران هم به خسرو طالب‌زاده سپرده شد.
روزنامه همشهری در سال 1371 در دوره شهرداری کرباسچی تاسیس شد و به عنوان اولین روزنامه رنگی با رویکرد اجتماعی و محیط زیستی مورد توجه قرار گرفت و خیلی زود به عنوان پرتیراژترین روزنامه کشور شناخته شد. در دوره شهرداری قالیباف نیز این موسسه تحولاتی همچون افتتاح بزرگترین مجموعه چاپخانه و انتشار مجموعه مجلات متنوع و تغییراتی در روزنامه رخ داد و همچنان به عنوان بزرگترین موسسه مطبوعاتی کشور شناخته می‌شود.
نظام موسوی باز هم در جایگاه دبیرکل
همچنین در نخستین روز از آخرین ماه تابستان، انتخابات دهمین دوره انجمن روزنامه‌نگاران مسلمان برای تعیین هیئت مدیره برگزار شد و در نهایت سیدنظام الدین موسوی با کسب 167 رأی، بار دیگر بر صندلی دبیرکلی این انجمن تکیه زد.
همچنین حسن کربلایی به عنوان نایب رئیس اول، مسعود بصیری نایب رئیس دوم، علی اکبر روح نواز سخنگو، رسول بابازاده خزانه‌دار، مهدی شکیبایی دبیر تشکیلات، پرستو سیفی ناجی دبیر اول و محمد عمرانی به عنوان دبیر دوم هیات مدیره انجمن روزنامه‌نگاران مسلمان، و حبیب‌الله ترکاشوند و پژمان کریمی به عنوان بازرسین این دوره انتخاب شدند.
ایران و تجربه حضور به عنوان مهمان ویژه در یک نمایشگاه کتاب
اما در همان نخستین روز شهریور 96، بیست و چهارمین دوره نمایشگاه کتاب پکن با حضور ایران به عنوان «مهمان ویژه» فعالیت خود را با برگزاری مراسمی در محل کنگره حلق چین، آغاز کرد و در همین روز، غرفه 500 متری ایران هم که عبارت «ایران رویای رنگین جاده ابریشم» بر بالای آن حک شده بود، افتتاح شد.
به گفته امیرمسعود شهرام‌نیا، مدیر غرفه ملی ایران، در این دوره از نمایشگاه کتاب پکن که بیش از 2500 ناشر از 89 کشور جهان در آن مشارکت کردند، از ایران هم 14 ناشر، 13 آژانس ادبی، 9 نویسنده، 10 فعال عرصه نشر و 4 گروه هنری حضور داشتند. در این دوره حدود 100 کتاب ایرانی به نمایش درآمد و بیش از 40 برنامه و نشست مشترک بین نویسندگان و ناشران ایران و چین هم برگزار شد.
استقرار صالحی با شعار «ایران فقط تهران نیست» در ساختمان سیمانی بهارستان
در همان روزهای نخست شهریورماه و با برگزاری مراسم تودیع و معارفه، سیدعباس صالحی رسماً فعالیت خود را به عنوان دوازدهمین وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ساختمان سیمانی بهارستان آغاز کرد.
اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری در این مراسم تاکید کرد که به رغم تغییر وزیر، هیچ تغییری در سیاستگذاری‌های وزارت ارشاد ایجاد نخواهد شد و سیاست‌های وعده داده شده از سوی حسن روحانی در این زمینه، همگی اجرا خواهند شد.
همچنین سیدعباس صالحی گفت که امروز همه ایران کانون هنر و فرهنگ است؛ نه فقط تهران. به گفته وزیر جدید ارشاد، فرهنگ هوای درگذر جامعه است و این هوا را نمی‌شود گلخانه ای حفاظت کرد باید به اندازه ای باشد که همه نفس بکشند.
او همچنین با بیان اینکه هیچ کالای ایرانی به اندازه فرهنگ و هنر جهانی نیست، این نکته را مطرح کرد که: چند دهه برای خودرو ایرانی سرمایه گذاری شد اما ما را چقدر با این عنوان می‌شناسند!؟ از آن طرف، چقدر برای سینما سرمایه گذاری کردیم اما ما را چقد به اسکارمان، به تابلوهایمان و به موسیقی‌مان می‌شناسند؟
همچنین به گفته صالحی، ایرانی‌ها ما فقط با ارتش خود در مقابل هجوم نایستاده‌اند و به عنوان مثال، مغول‌ها را با فرهنگ و هنر ایرانیِ خودشان، مغلوب کرده‌اند.
سیدرضا صالحی امیری هم که دوره حضورش در دولت روحانی به عنوان وزیر ارشاد به یک سال هم نرسید، در مراسم تودیع خود گفت، با اشاره به اینکه ده‌ها مرکز فرهنگی در کشور فعال هستند، در حعین حال خواستار مرجعیت دادن به این وزارتخانه در حوزه یادشده (فرهنگی) شد و همچنین گفت که هیچ وقت دنبال نان و نام نبوده بلکه به عنوان خادم در خدمت کشور بوده و خواهد بود.
اولویت‌های کاری نخستین رئیس زن کتابخانه ملی
در میانه شهریورماه، رئیس جدید سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در اولین نشست خبری خود با اصحاب رسانه، اولویت‌های کاری خود را اعلام کرد. اشرف بروجردی که نخستین زنی است که بر کرسی ریاست این سازمان بزرگ فرهنگی تکیه می‌زند، پرهیز از سیاسی‌کاری را از اولویت‌های خود اعلام کرد.
وی از تداوم پروسه دیجیتال‌سازی اسناد و منابع سازمان متبوعش که در دوره صالحی امیری آغاز شده بود، سخن گفت و در رابطه با خروج برخی از اسناد از کشور هم گفت: اسناد سرمایه ملی و در واقع سرمایه‌های مادی و معنوی، تاریخی و میراثی کشور محسوب می‌شوند و ما موظف هستیم وضعیت این اسناد را رصد کنیم.
به گفته بروجردی، برخی به دنبال مصادره به مطلوب اسناد هستند که باید جلوی این رویه گرفته شود ضمن اینکه امکان مذاکره در مورد بعضی از اسناد که در خارج از کشور است، برای انتقال به داخل کشور و یا تهیه نسخه دیجیتال از آنها، وجود دارد.
رئیس جدید سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران همچنین در پاسخ به سوالی درباره احداث پارکینگ طبقاتی در مجاورت کتابخانه ملی گفت: مجموعه تپه‌های عباس آباد یک مجموعه مستقل است اما در عین حال شهرداری نظارت و اعمال نظر می‌کند و پروژه‌های خود را پیش می‌برد. متأسفانه در حال حاضر پارکینگ بزرگی در کنار ساختمان کتابخانه ملی ایران بدون اینکه مسئولان مربوط به آن نظر از ما درخصوص ساخت این پروژه داشته باشند، در حال ساخت است. ما نسبت به این مسئله و اینکه خطری بنای کتابخانه ملی ایران را تهدید می‌کند، چندین مرتبه شکایت کرده‌ایم اما به نتیجه نرسیدیم. قبل از پایان دوره شورای شهر قبلی همه اعضای شورای شهر را به کتابخانه ملی دعوت کردیم که خوشبختانه حضور یافتند و بازدیدی از بنا و پروژه انجام دادند و مشاهده کردند که کارگران و عوامل این پروژه به سرعت مشغول کار هستند. ما کماکان در حال پیگیری این مسئله هستیم. این پروژه از سوی ما در حال پیگیری است. حال یا اینکه باید ساخت و ساز پروژه متوقف شود یا ساماندهی‌های لازم در این خصوص انجام شود که خدای ناکرده آسیبی به ساختمان وارد نشود.
لیگ بازیهای رایانه‌ای و ثبت رکوردی جدید در سومین دوره
اما در شهریورماه سال گذشته و در جریان ثبت‌نام برای حضور در سومین دوره لیگ بازیهای رایانه‌ای کشور، رکورد ثبت‌نام شکسته شد و تعداد ثبت‌نام کنندگان به مرز 7000 نفر رسید. این در حالی بود که در دوره نخست این رقابت‌ها 2 هزار و در دوره دوم 3 هزار نفر در این رویداد شرکت کرده بودند.
بیشترین تعداد شرکت کنندگان مربوط به بازی ایرانی Quiz of Kings و بازی Fifa بود. بازیهای PES 2017 و FIFA 2017 در دو کنسول پلی‌استیشن 4 و اکس‌باکس 360، بازی Clash Royale و بازی ایرانی Quiz of Kings برای گوشی‌های هوشمند و بازی Counter Strike Global Offensive برای کامپیوتر، رشته‌های سومین لیگ بازیهای رایانه‌ای ایران بودند.
سومین دوره لیگ بازیهای رایانه‌ای ایران در حالی از 13 تا 23 شهریور توسط بنیاد ملی بازیهای رایانه‌ای و برج میلاد و با همکاری شرکت مکعب به عنوان نماینده جام جهانی بازیهای رایانه‌ای ESWC برگزار شد که به گفته مدیرعامل بنیاد ملی بازیهای رایانه‌ای، 23 میلیون نفر در کشور به طور متوسط روزی 70 دقیقه بازی می‌کنند.
حسن کریمی قدوسی درباره چالش نهنگ آبی نیز که در تابستان داغ پارسال به مسئله‌ای پربحث در کشور تبدیل شده بود، توضیح داد: نهنگ آبی مانند چالش سطل آب یخ، یک چالش است و نه یک بازی رایانه‌ای. سازندگان این چالش هم دستگیر شده‌اند و از آنجا که نهنگ آبی نیاز به یک ادمین برای تایید و اعلام مراحل دارد، با دستگیری سازندگان آن عملا دیگر این چالش وجود ندارد.
فروش 500 هزار نسخه کتاب در دومین تابستانه کتاب
اما در تابستان سال گذشته، دومین دوره طرح تابستانه کتاب هم در کتابفروشی‌های عضو طرح در سراسر کشور برگزار شد و با اتمام مهلت استفاده از طرح در مراکز استان‌ها، حدود 500 هزار نسخه کتاب در این کتابفروشی‌ها به 203 هزار و 761 نفر فروخته شد.
از بین 813 کتابفروشی فعال در طرح تابستانه کتاب، 618 کتابفروشی در مراکز استان و 195 کتابفروشی در شهرستان‌ها کتاب‌های بخش کودک و نوجوان را با 25 درصد تخفیف و کتاب‌های بخش عمومی را با 20 درصد تخفیف عرضه کردند.
در بین 31 استان شرکت‌کننده در طرح تابستانه کتاب، استان تهران با 150 کتابفروشی در صدر قرار دارد و پس از آن، استان اصفهان با 98کتابفروشی و قم با 93 کتابفروشی در رده‌های بعدی طرح «تابستانه کتاب» قرار گرفته‌اند. همچنین خراسان رضوی با 82 کتابفروشی، فارس با 51 کتابفروشی، آذربایجان شرقی با 30 کتابفروشی، کردستان با 28 کتابفروشی، کرمان با 28 کتابفروشی، مازندران با 25 کتابفروشی، خوزستان با 23 کتابفروشی و آذربایجان غربی با 21 کتابفروشی در این طرح شرکت کرده‌اند.
وداع با شاعر نامدار آمریکایی
اما در نیمه‌های شهریور 96، جان اشبری، شاعر نامدار آمریکایی و از بزرگترین شاعران قرن بیستم، در 90 سالگی چشم از جهان فروبست. وی که برای بازی با کلمات، طنز، مدرنیسمی که بین فصاحتی عمیق و سخنان روزمره در رفت‌و آمد بود و نیز استفاده خیره کننده از کنایه‌های ادبی و احساسات تاثیرگذار در اشعارش شناخته می‌شد، اولین شاعر زنده‌ای بود که مجموعه آثارش توسط کتابخانه آمریکا منتشر شد.
اشبری تقریبا تمامی جوایز شعر آمریکا را در کارنامه داشت که جایزه پولیتزر، جایزه کتاب ملی، جایزه شاعران جوان ییل و جایزه مک آرتور در سال 1985 از جمله آنها بود. اشبری وقتی جایزه مک‌آرتور را دریافت کرد، 58 ساله بود. وی سال 1927 نزدیک راچستر نیویورک متولد شده بود و فارغ‌التحصیل دانشگاه هاروارد بود. او کارشناسی ارشد خود را از دانشگاه کلمبیا در سال 1951 دریافت کرد و سال 1956 دبیلو. اچ اودن شاعر مشهور کتاب شعر اشبری با عنوان «برخی درختان» را در میان کتاب‌های شعر جوانان دانشگاه ییل جای داد.
نشان لژیون دنور در سال 2002 از جوایز بین‌المللی وی است که ازسوی دولت فرانسه به اشبری اهدا شد. وی سال 2012 نیز از جمله چهره‌های سال بود که مدال افتخار آمریکا را از باراک اوباما دریافت کرد. وی که برنده جایزه معتبر شعر راث لیلی به ارزش 100 هزار دلار نیز شده بود، هر سال به عنوان یکی از شانس‌های دریافت جایزه ادبی نوبل از کشور آمریکا مطرح بود.
معرفی برگزیدگان پانزدهمین مهرواره شعر و داستان جوان سوره
در همان ایام، پانزدهمین مهرواره شعر و داستان جوان سوره با معرفی برگزیدگان در جوار آرامگاه فردسی، به کار خود پایان داد. بر اساس آرا هیأت داوران، برگزیدگان این دوره به شرح زیر معرفی شدند:
در بخش داستان کوتاه لوح تقدیر، تندیس و فرصت انتشار یک اثر در انتشارات سوره مهر به خاطر داستان «یکه کوه» به کاظم میرزا آقایی از استان خراسان رضوی اهدا شد، در بخش ترانه، لوح تقدیر و فرصت انتشار یک اثر در انتشارات سوره مهر به اثر «مادر» سروده الهه رشیدی از خراسان رضوی اهدا شد، در بخش شعر نو، لوح تقدیر و فرصت انتشار یک اثر در انتشارات سوره مهر به اثر «قزل‌آلا» اثر سید سالار مرتضوی فومین از گیلان اهدا شد، در بخش شعر سنتی نیز لوح تقدیر و فرصت انتشار یک اثر در انتشارات سوره مهر به «حصار و مهاجر» سروده علیرضا محمد علی بیگی از قم اهدا شد و در بخش داستان صدکلمه‌ای نیز هیچ اثری برگزیده معرفی نشد.
نشان پایتخت فرهنگی جهان اسلام در سال 2017 در دستان شفیعی‌کدکنی
در روزهای پایانی شهریور ماه، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مشهد ضمن دیدار با استاد دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی دیدار و نشان فرهنگی پایتخت فرهنگی جهان اسلام در سال 2017 را به وی اعطا کرد.
سیدعباس صالحی در این دیدار از استاد شفیعی کدکنی به عنوان یک چهره ماندگار و تاثیر گذار بین المللی یاد کرد که تالیفات و تحقیقات گسترده ای در حوزه زبان و ادب فارسی دارد.
تجلیل از برگزیدگان بیست و هشتمین نمایشگاه ملی صنایع‌دستی
در 27 شهریورماه 96، برگزیدگان بیست و هشتمین نمایشگاه ملی صنایع دستی در بخش‌های مختلف، معرفی و تجلیل شدند. آنها هنرمندانی بودند که بالاترین آمار فروش و سفارش را در این دوره از نمایشگاه ملی صنایع دستی داشتند.
بر این اساس، سیدمصطفی یاهویی از خراسان رضوی در بخش سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی، نیلوفر قربانی از استان گلستان در بخش گلیم بافی، مهران شیرزاده باغبادرانی از اصفهان در صنایع فلزی، راحله شاهسوارانی از استان مرکزی در رشته میناکاری، حسین شاهی از اصفهان در بخش طراحی و نقاشی سنتی و سیدمهدی مشهدی از استان مرکزی در صنایع دستی چوبی بیشترین میزان فروش و سفارش را داشتند.
همچنین احدالله یوسفی از استان تهران در هنر آبگینه، سمانه آهنچی از یزد در سفال و سرامیک، شهین نظری ایرانی از استان البرز در صنایع چرمی، هاجر بزرگی از خراسان شمالی در نساجی سنتی، سمیه غلامی بیگلویی از استان البرز در رشته چاپ سنتی، معصومه امام حسنی از بوشهر در صنایع دستی دریایی و اعظم دهقان طرزجانی از یزد در کاربری جدید صنایع دستی هم از بالاترین آمار فروش و سفارش برخوردار بودند.
مهری زائری از تهران در قیمت گذاری مناسب کالا، داود حیدری از خراسان رضوی در طراحی غرفه مورد تجلیل قرار گرفتند. همچنین امید شهدوست از استان قزوین تولیدکننده برتر سفال و سرامیک شد.
در این مراسم همچنین از آرش حیدریان به جهت نوآوری در ارائه و چیدمان محصولات صنایع دستی، امیرمسعود انوش فر و وحید ملک از تهران به خاطر معرفی و نمایش سبک زندگی ایرانی، حمید شانس از استان البرز برای طراحی و مرضیه آقاقاسمی از استان تهران برای تعلیم نقاشی پشت شیشه تقدیر و تجلیل شد.
استان‌های اصفهان، گلستان و خراسان رضوی هم بیشترین آمار فروش را به خود اختصاص داده بودند که از مدیران کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری این استان‌ها هم تقدیر و تشکر به عمل آمد.
هفدهمین جشنواره صنعت چاپ و تقدیر از 15 پیشکسوت
در همان ایام، هفدهمین دوره جشنواره ملی صنعت چاپ هم با برگزاری مراسم اختتامیه و معرفی برگزیدگان در تالار وحدت، به کار خود پایان داد.
در این دوره، 15 پیشکسوت چاپ، یک کارآفرین برتر و یک واحد چاپی نوآور معرفی و تجلیل شدند که بر اساس اعلام هیات داوران، میریونس جعفری از چاپ جامی، سیدخلیل سیدین افرنجانی از صحافی سیدین، سیدرضا کروبی از چاپ اختر شمال، خیرالله محبوبی از چاپ کامل برچسب و رضا انصاری از لیتوگرافی ارغوان، به عنوان پیشکسوتان چاپ در استان تهران انتخاب شدند.
پیشکسوتان استان‌ها نیز عبارت بودند از: میرحسین مجابی از چاپ اتحاد، حسین ربیعی از چاپ اندیشه، حسین بیاتی از چاپ بیاتی، محمود ناظران‌پور از تدراکات چاپ، حسین زاهدنیا از چاپ زاهدنیا، صمد قلعه‌ای از چاپ سپهر، علی سنجری از چاپ سنجری، محمود خادم شمس از چاپ شمس ارومیه، ابراهیم عرب از چاپ نزاری و اسداله فلاحت پیشه از چاپ بازرگان.
همچننین با اعلام نظر هیات داوران، مهرداد نباتچیان از آسان پک قزوین به عنوان واحد صنعتی نمونه و رستگار از شرکت رادسیس پوشش به عنوان نوآور برتر هفدهمین جشنواره ملی صنعت چاپ ایران، شناخته شدند.
هفته آبانی کتاب در شهریور کلید خورد
در بیست و هشتمین روز از شهریور 96 هم کلید فعالیت‌های بیست و پنجمین دوره هفته کتاب با انتخاب دبیر این برنامه، زده شد. بر این اساس مجید غلامی جلیسه عهده‌دار این سمت شد و داریوش رضوانی هم به عنوان دبیر شورای سیاستگذاری هفته کتاب در سال 96 تعیین شد.