خبرگزاری مهر-گروه فرهنگ: دیدار اخیر رهبر مجاهد انقلاب اسلامی با دستاندرکاران راهیان نور و جمعی از سرداران و ایثارگران دفاع مقدس، مانند همیشه حاوی رهنمودهایی حیاتی برای همگان و بویژه مسئولان فرهنگی کشور بود که مرور آنها در آستانه آغاز سفرهای میلیونی راهیان نور، بسیار مهم و راهگشاست.
به نظر میرسد میتوان این رهنمودهای مبارک را در ذیل سه سرفصل کلی دسته بندی کرد:
یک. ثروتهای فرهنگی کشور
معظم له در این باره، سرچشمه قوت و ثروت فرهنگی کشور را در دوران دفاع مقدس میبینند و میفرمایند: «هر کشوری یک ثروتی دارد؛ بعضیها ثروتهای اقلیمی دارند؛ بعضیها ثروتهای جغرافیایی دارند؛ بعضیها ثروتهای زیرزمینی دارند؛ بعضیها ثروتهای انسانی، انسانهای باهوش و برجسته دارند؛ بعضیها نفت دارند؛ بعضیها عقل دارند پول ندارند، بعضی پول دارند عقل ندارند. از این قبیل در دنیا، ملّتهایی داریم. نقطه قوّت هر کشوری بایستی برای او عزیز و محترم باشد و از آن محافظت کند. ما نقطه قوّت خیلی داریم؛ حالا نقطه قوّتهای طبیعی زیاد داریم ... لکن یکی از مهمترین ثروتهای ما، ثروت فرهنگی ما است؛ ما ثروت فرهنگی داریم. ثروت فرهنگی چیست؟ مثلاً میل به جهاد و اعتقاد به جهاد، یک ثروت فرهنگی است ...»
رهبر خبیر انقلاب اسلامی در ادامه بحث ثروتهای فرهنگی کشور چنین بیان می فرمایند: «ما اگر بخواهیم بشمریم ثروتهای فرهنگی خودمان را، یک فهرست طولانیای از ارزشها و ثروتهای فرهنگی داریم که متعلّق به ما است و به ما نیرو می دهد و اگر اینها را زنده نگه داشتیم، یا آنهایی را که فراموش شده از فراموشی درآوردیم و به میدان آوردیم؛ آن وقت کارهای بزرگی انجام میگیرد ...»
اینگونه است که بر اساس بیانات حکیمانه رهبری فرهیخته انقلاب، «هشت سال دفاع مقدس»، «وجود روحیه اعتقاد به مجاهدت و انگیزه حرکت در راه دین در میان اکثریت مردم»، «اعتقاد به ایستادگی در مقابل زورگو» و همچنین «اعتقاد به اینکه اگر ایستادگی کنیم، بدون تردید بر دشمن غلبه خواهیم کرد»، از مهمترین ثروتها و ارزشهای فرهنگی ماست که باید آنها را پاس داشت. بر همین اساس، معظم له، دفاع مقدس را برای کشور مانند نَفَس کشیدن برای ملت بر میشمرند که اگر این نَفَس کشیده نمیشد؛ ملت می مُرد.
و اما تعبیر زیبای دیگر رهبری بصیر انقلاب در این باره، تشبیه کردن کمرنگسازی دفاع مقدس به آتش زدن کتابهای خطّی نفیس یا ریختن نفت به دریاست و از آنجا که هیچ عقل سلیمی چنین نمی کند؛ بنابراین کمرنگ ساختن فرهنگ دفاع مقدس هم برای همیشه مذموم و ناپسند خواهد بود.
دو. ضرورت استفاده از فناوریهای نوین
حضرت آیتالله خامنهای در ادامه بحث ثروتهای فرهنگی کشور و ضرورت ارتقای آن، به بحث استفاده از فناوریهای نوین اشاره میفرمایند و میفرمایند: «خب، اگر شما بخواهید از ثروت استفاده کنید، باید فنّاوری اش را بلد باشید؛ من میگویم این راهیان نور یک فنّاوری است؛ این یک فنّاوری است برای استفاده از این ثروت عظیم. این معدن طلای عظیمی که در اختیار ما است، این را یا می شود بدون فنّاوری رها کرد؛ یا میشود مثل خیلی از معادن ما -که متأسّفانه بدون اینکه ارزش افزوده ای برایش به وجود بیاید، همین طوری میدهند به دست این و آن میرود- رد کرد که برود، یا میتوان آن را با فنّاوری، دارای ارزش افزوده کرد. این راهیان نور یک فنّاوری است، یک چنین حرکت عظیمی است. این را باید خیلی قدر دانست؛ این راهیان نور کار بسیار بزرگ و مهمّی است؛ سعی کنید این کار را درست انجام بدهید...»
معظم له در ادامه تشریح این نکته میآورند: «وقتی میگوییم راهیان نور یک فنّاوری جدید برای استفاده از معدن تمام نشدنی سالهای دفاع مقدّس است، معنایش این است که همه کشور باید از این استفاده کند و قدر آن را بداند؛ در کتابهای ما بیاید، در هنر ما بیاید، در دبیرستان ما و دبستان ما بیاید، در دانشگاههای ما راه پیدا کند؛ مسئولین... خودشان را به این کار موظّف بدانند. صِرف اینکه ما حالا یک گوشهای هم، یک مرکزی قرار بدهیم که هرکس خواست برود ... کار، فقط این نیست؛ کار بیشتری لازم است. به عنوان یک گنج نگاه کنید، بهعنوان یک معدن عظیم پُرسود و پُرمنفعت به این حادثه نگاه کنید؛ ببینید در قبالش چه کار باید کرد. باید کار کرد؛ باید فکر کرد؛ باید برنامه ریزی کرد؛ باید نقشه ریخت...»
بر همین اساس است که رهبری معظم از دست اندرکاران میخواهند تا به گونهای برنامهریزی کنند که وقتی بازدیدکنندگان از مناطق عملیاتی باز میگردند؛ پیوندی ناگسستنی با این حماسه عظیم پیدا کرده باشند.
همچنین معظم له در همین زمینه، بر توجه و پشتیبانی لازم و کافی از مردم استانهای خوزستان، ایلام، کرمانشاه، کردستان و آذربایجان غربی به عنوان میزبانان راهیان نور تأکید میفرمایند.
سه. ضرورت تولید مستمر و جلوگیری از انحراف
رهبر جانباز انقلاب اسلامی در این سرفصل هم، همه مسئولان کشور را به اهمیت کار فرهنگی و تولید فرهنگی رهنمون میکند: «اگر چنانچه ما در زمینه دفاع مقدّس، کار فرهنگی کردیم، تولید فرهنگی کردیم، این تولید، کشور را غنی خواهد کرد، نیروهای انسانی ما را غنی و قوی خواهد کرد و در مقابل توطئههای دشمنان قوی می شوند. ما برای اقتصاد هم نیرو بخواهیم باید قوی باشد، برای فرهنگ هم نیرو بخواهیم باید قوی باشد، برای مسائل مدیریّتی کشور هم نیروی خوب بخواهیم باید قوی باشد. این فرهنگ است که انسانها را تقویت میکند و انسانهای قوی به وجود میآورد.»
معظم له در ادامه، نسبت به واردات رسمی و غیر رسمی کالاهای فرهنگی هم هشدار میدهند: «در فرهنگ هم مثل مسائل اقتصاد، اگر تولید نکردیم، به واردات احتیاج پیدا می کنیم. مثل مسائل اقتصادی است که شما اگر چنانچه تولید داخلی نداشته باشید، واردات میآید جای تولید داخلی را میگیرد. وقتی واردات آمد جایگزین شد، نتیجه این میشود که بعد تولید داخلی هم دیگر نمیتواند کمر راست کند؛ یکی از مشکلات امروز ما همین است، واردات فراوان شاید تا حدود زیادی بی حساب و کتاب در بخشهای مختلف؛ در مقابلش تولید ناقص؛ فرهنگ هم همین جور است. اگر شما تولید فرهنگی نکردید، واردات فرهنگی چه به صورت رسمی، چه به صورت قاچاق وارد کشور میشود. الان واردات فرهنگی زیاد است؛ بنده در این زمینه اطّلاعات فراوانی دارم و به مسئولین هم گاهی هشدار میدهیم؛ ان شاء الله توجّه کنند، بعضی ها هم توجّه می کنند.»
کوتاه سخن آنکه، ثروتهای فرهنگی کشور و از جمله ثروت عظیم و معدن طلای هشت سال دفاع مقدس، نیاز به استخراج، بازخوانی و تولیدات مستمر فرهنگی دارد که حرکت عظیم راهیان نور، راهی در جهت همین استخراج، بازخوانی و تولید مستمر فرهنگی است.