بر اساس نص صریح قانون مدنی در ایران، کودکآزاری از جرائم عمومیبوده و احتیاج به شکایت شاکی خصوصی ندارد.
البته بر اساس قوانین فعلی، اقدامات والدین و اولیای قانونی و سرپرستان صغار و محجورین که به منظور تأدیب یا حفاظت آنها انجام میگیرد - مشروط به اینکه اقدامات مذکور در حد متعارف، تأدیب و محافظت باشد - جرم نیست، ولی بر اساس ماده 1179 قانون مدنی به استناد این حق نمیتوانند فرزند خود را خارج از حدود تأدیب ، تنبیه کنند.
بر اساس گزارش دفتر آسیبدیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی که در اختیار رسانههای گروهی قرار گرفته طی یک دوره یک ساله مطالعاتی در تهران، 361 مورد کودکآزاری به ثبت رسیده است.
این عدد اگرچه رقمیرسمیاست اما به دلیل پنهان ماندن بسیاری از این موارد کودک آزاری، غیرواقعی است هرچند که متاسفانه با وجود گزارشات متعددی که در مورد کودک آزاری ارائه میشود تاکنون اقدام مناسب و بازدارندهای از سوی دستگاههای مسئول صورت نگرفته و آنگونه که باید در رسانهها به این موضوع پرداخته نشده است.
بنا به این گزارش از تعداد 748 مورد تماس قابل پیگیری مربوط به کودکآزاری در استانهای آذربایجان شرقی، اصفهان، فارس، کرمان، گیلان و اردبیل، 335 مورد از این موارد کودکآزاری از نوع مسامحه و غفلت، 311 مورد آزار روانی، 51 مورد آزار جنسی؛ شامل 10 مورد تجاوز جنسی از سوی بزرگسالان، 29 مورد سوء استفاده جنسی و 12مورد فروش کودک بوده است که این آمارها با یکدیگر همپوشانی نیز دارد.
حاج محمدعلی عضو موسس انجمن حامیان حقوق کودک با اشاره به غیرواقعی بودن آمـارهـای ارائـه شـده از سـوی دسـتـگاههای دولـتـی مـیگوید: کودک آزاری از آن دسته جرایمیاست که بنابر موقعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هر جامعه و هر خانواده متغیر است ولی این جرم مربوط به رفتارهایی میشود که اساساً همراه با خشونت است.
اولیای مدرسه وقتی کودکی را از مدرسه اخراج میکنند کودک آزاری انجام میدهند؛ چرا که این کودک به مانند سایر کودکانی که به عنوان مثال در کانون اصلاح و تربیت وجود دارند، آینده خود را به خاطر ترک تحصیل تاریک و مبهم میبینند. عضو موسس انجمن حامیان حقوق کودک در مورد آمار ارائه شده از سوی سازمان بهزیستی میافزاید: کم و یا زیاد بودن این آمار زیاد مهم نیست.
دستگاههای مربوطه که متولی نگهداری و حمایت از این کودکان هستند چرا هیچوقت در مورد برنامههایی که برای این قشر همیشه آسیبپذیر دارند، سخنی به میان نمیآورند.
در اسفند ماه سال 72 مجلس طی ماده واحدهای، متن کنوانسیون حقوق کودک را مبنی بر حمایت از حق حیات، حق کسب هویت، حق زیستن با والدین، منع انتقال غیرقانونی کودکان، حق شرکت در اجتماع و ایفای نقشهای اجتماعی، منع رفتارهای خشن علیه کودکان، کمک به کودکان معلول، رفاه و تامین اجتماعی، آموزش و تحصیل، تفریح و بازی، منع استثمار، حمایت در برابر مواد مخدر، حمایت در برابر زیانهای ناشی از کار، تقویت روحیه صلحطلبی و حمایت از کودکان آسیب دیده روحی و جسمیرا پذیرفت.
از سوی دیگر 9 سال پس از قبول این کنوانسیون؛ یعنی در سال 81، فـشــارهــای حــاصـل از سـوی کـارشـنـاسـان قـانـون و نـهـادهـای زیرمجموعه موجب شد تا قانون حمایت از کودکان و نوجوانان در قالب 8 ماده به تصویب برسد که بنا بر آن، کودک آزاری جزء جرائم عمومیبوده، به طوری که طبق ماده 2 این قانون مصوب شد، هرگونه صدمه، اذیت، آزار و شکنجه جسمیو روحی کودکان و نادیده گرفتن سلامت و بهداشت روانی و جسمیو ممانعت از تحصیل کودکان ممنوع و مرتکب این جرم، محکوم است.
در این خصوص شیرین نیر نوری از کارشناسان مسائل اجتماعی و کارشناس حقوق کودکان یونیسف در دفتر تهران، کودکآزاری را به عنوان یک معضل جهانی که همه کشورها با آن درگیرند، ذکر میکند و معتقد است: آزار جسمیتنها یکی از موارد کودک آزاری است که به یک معضل تبدیل شده است؛ به گونهای که برای خانوادهها و همچنین کودکان خیلی مشکل است که بتوانند به راحتی درباره آن صحبت کنند.
به اعتقاد وی، کودکان از این نگرانند که اگر موارد آزار خود را گزارش دهند ممکن است از سوی فرد آزاردهنده دوباره مورد آزار و اذیت قرار بگیرند.
این کارشناس مسائل اجتماعی یونیسف میگوید: براساس نتایج مطالعه وزارت بهداشت ایران درباره کودک آزاری که با حمایت یونیسف انجام شد،31 درصد کودکان یک تا پنج سال، 20 درصد افراد 6 تا 11 سال و 9 درصد نوجوانان 12 تا 18سال مورد آزار جسمیتوسط والدین و سرپرستان خود قرار گرفتهاند.
به گفته وی، به دلیل این که کودک آزاریها از سوی والدین و دیگر نزدیکان صورت میگیرد، هیچ آمار رسمیدر این زمینه در هیچ کجای دنیا وجود ندارد و البته از موارد متعددی که در زمینه کودکآزاری گزارش میشود، تنها به مواردی رسیدگی میشود که به مراجع قانونی اعلام شود.
شیرین نیر نوری با اعلام این که ایران در حدود 12 سال است عضو پیمان نامه حقوق کودک یونیسف شده است، تصریح میکند: در کشور ما مراجع حمایتی دولتی نظیر شماره تلفنهای فوری 123 بهزیستی،110 نیروی انتظامی، 125 آتش نشانی و 128 اورژانـس بـرای گـزارشهای مردمیو همچنین تشکلهای غیردولتی وجود دارد و آنها آماده همکاری در این زمینه هستند.
وی تاکید میکند: تنها راه مبارزه با این معضل، اجرای مکرر قانون ویژه مرتبط با کودک آزاری است و بایستی علاوه بر حمایتهای حقوقی، کودکان، درمعرض آموزش قرار بگیرند و نسبت به رفتارهای ناشایست آگاهی یابند...
برای خواندن بخش سوم -کابوس خشونت در رویاهای شیرین کودکانه- اینجا کلیک کنید.