سینا بامداد در صبح‌نو نوشت:
در هفته‌های اخیر و پس بدعهدی حکومت ایالات متحده درموضوع توافق هسته‌ای، به مرور بازار دچار بی‌ثباتی شد. این شرایط به جایی رسید که قیمت ارز، طلا و برخی کالاهای اساسی با افزایش چند برابری همراه شد.
این تزلزل در حدی بود که گویا بازار به حال خود رها شده و اختیار آن محدود به نظر دلالان شده بود. درچنین اوضاع کم سابقه‌ای برخی از تحلیلگران سیاسی و اقتصادی چند تحلیل را در باب ریشه این اتفاق ارائه کردند. دربین احتمالات فوق، دو تحلیل جدی‌تر مطرح شد.
دسته نخست شرایط پیش آمده را صرفاً سیستم بیمار اقتصادی کشور و عدم نظارت درست دولت برآن معرفی کردند و دسته دوم این مقطع عجیب و غریب را ماحصل پروژه اقتصادی-امنیتی دشمنان دانستند و مدعی شدند این شرایط پروژه‌ای برای فشار بر جمهوری اسلامی است. در سال‌های اخیر فیلم‌ها و سریال‌های مختلفی در دنیا ساخته شده که به بحران‌های اقتصادی اشاره می‌کنند.
نمونه‌های‌متاخر
فیلم Inside Job «سوءاستفاده از جایگاه» فیلمی در سبک مستند به کارگردانی «چارلز فرگوسن» است که در سال 2010منتشر شد. از بازیگران آن می‌توان به «مت‌دیمون» اشاره کرد.این فیلم در مورد بحران مالی اواخر دهه 2000میلادی است.
فرگوسن می‌گوید فیلم در مورد فساد سازمان‌یافته در ایالات متحده آمریکا به دست صنعت خدمات مالی و نتایج این فساد سازمان‌یافته است. در پنج بخش، فیلم نشان می‌دهد چگونه تغییر در قوانین محیطی و فعالیت‌های بانکی، به ایجاد بحران مالی، دامن زده است. او برای ساخت فیلم از سال 2008به پژوهش مشغول بوده است.
فیلم Capitalism: A Love Story «کاپیتالیسم: یک داستان عاشقانه» مستندی محصول 2009به کارگردانی «مایکل مور» است. کاپیتالیسم یک داستان عاشقانه جریانات بانکی و سرمایه‌داری آمریکا را به شدت به چالش می‌کشد و از آن انتقاد می‌کند و در نهایت کاپیتالیسم را همچون شیطانی که که هیچ‌گاه به دام نمی‌افتد تشبیه می‌کند.
فیلم The Wolf of Wall Street «گرگ وال‌استریت» فیلم معروف «مارتین اسکورسیزی» محصول 2012 است. گرگ وال استریت، داستان یک دلال سهام نیویورکی با بازی دی کاپریو است که از همکاری در رسیدگی به پرونده کلان عدم شفاف سازی مالی اجتناب می‌کرد که فساد در وال‌استریت، سیستم بانکداری یکپارچه و نفوذ جنایتکاران هم جزء آن بود.
فیلم Margin Call «مارجین کال» محصول 2011است. مارجین کال به شروع بحران اقتصادی سال‌های 2007و 2008 در ایالات متحده آمریکا می‌پردازد و یک دوره 36ساعته از فعالیت‌های یک بانک مهم سرمایه‌گذاری در وال استریت را نشان می‌دهد.
فیلم The Company Men «مردان کمپانی»محصول2011 به کارگردانی جان ولز است. این فیلم با حضور بازیگرانی مشهور به تعاملات اقتصادی در ایالات متحده اشاره می‌کند.
فیلم Wall Street: Money Never Sleeps «وال‌استریت: پول هرگز نمی‌خوابد» محصول 2010 به کارگردانی الیور استون است. دقت داستان در به کارگیری مفاهیم بورس و سرمایه‌گذاری باعث شده است که این فیلم به عنوان یکی از فیلم‌های مدیریتی که دانشجویان رشته‌های مدیریت و ام‌بی‌ای باید آن را تماشا کنند، معرفی شود.
دراین میان یک فیلم و یک سریال مطرح وجود دارند که عیناً با دو تحلیل مورد نظر این گزارش هم‌خوانی دارند. فیلم سینمایی the big short یا همان «رکود بزرگ» محصول 2015 انتخاب این گزارش برای تحلیل نخست و مینی سریال موفقthe company «کمپانی» مورد بررسی برای دسته دوم تحلیل است.
دلالان‌شارلاتان!
«رکود بزرگ» نگاهی کمدی به بحران مالی 2008-2007 در آمریکا دارد و داستان معامله‌گرانی به نام «شورت» را بیان می‌کند که تنها در دوره کوتاه، موقع بالا رفتن بهای سهام و اوراق قرضه سرمایه‌گذاری می‌کنند. این گروه منفور معامله‌گران دراز مدت هستند که بازار را تا بالاترین حد آن سوق می‌دهند.
عملکرد دو گروه از معامله‌گران در ترقی انفجاری بازار مسکن آمریکا در سال 2000تأثیر زیادی داشت. این فیلم با زاویه دید متفاوت به عملکرد معامله‌گران و مدیران مالی، ناتوانی وال استریت با وام‌ها و بهره‌های بانکی سرسام آوری را تصویر می‌کند که آمریکا را به‌سوی بحران اقتصادی لغزاند.
درباره بحران اقتصادی جهانی 2008-2007 فیلم‌های زیادی ساخته شده، اما به جرأت می‌توان گفت هیچ‌یک از فیلم‌های قبلی به این خوبی و با این جزییات دلایل وقوع این فاجعه اقتصادی را تحلیل نکردند (البته اکثراً چنین قصدی هم نداشتند). پس از دیدن «رکود بزرگ» به خوبی متوجه خواهیم شد که چرا غول‌های وال‌استریت و بانک‌های قدرتمندآمریکایی نتوانستند این بحران را پیش‌بینی کنند.
براندازی‌اقتصادی آمریکا
«کمپانی» مینی سریالی با تمی جاسوسی به تهیه‌کنندگی ریدلی اسکات و محصول شرکت سونی است. کمپانی نامزد دریافت گلدن گلوب برای بهترین مینی سریال بوده و برنده چند جایزه - از جمله جایزه‌امی برای موسیقی متن - شده است.
«کمپانی» روایتگر داستان فعالیت‌های دو سازمان مشهور جاسوسی آمریکا وشوروی سابق است، یک طرف سازمان جاسوسی آمریکا«سیا» و اقداماتش در کشورهای مختلف و از سوی دیگر سازمان جاسوسی شوروی سابق(ک‌گ‌ب) و نفوذ ماموران آن در رده‌های بالای فرماندهی سیا که در طول چند دهه تا زمان فروپاشی شوروی سابق به طول می‌انجامد و دراین بین سیر تاریخی برخی اقدامات آژانس جاسوسی آمریکا در کشورهای مختلف روایت می‌شود. پرورش ماموران اطلاعاتی شوروی و همچنین نفوذ آن‌ها به سیستم جاسوسی آمریکا در پوشش‌های مختلف، عدم سوخت رفتن آن‌ها در طول سالیان متوالی، ایجاد حفره اطلاعاتی در «سی‌آی‌ای» که باعث لو رفتن بسیاری از اقدامات حساس این سازمان برای حریف کمونیست می‌شد برخی از بخش‌های مورد توجه دراین سریال است.
اما یکی از جالب‌ترین نکات داستان کمپانی مربوط به پروژه «کاستومر» است. کاستومر پروژه استراتژیک «ک‌گ‌ب» علیه ایالات متحده عنوان می‌شود. در اوج جنگ سرد که رویارویی شوروی و آمریکا در حوزه‌های مختلف سیاسی، نظامی، امنیتی، اقتصادی و... شکل می‌گیرد، دستگاه اطلاعاتی شوروی که به اذعان کارشناسان قوی‌ترین تشکیلات جاسوسی تاریخ بوده است، برای شکست حریف امپریالیستش، پروژه‌ای اقتصادی-امنیتی تعریف می‌کند.
این طرح بلند مدت به این شکل است که جاسوسان «ک‌گ‌ب» در پوشش فعالیت‌های اقتصادی و... به داخل آمریکا نفوذ می‌کنند و در گذرزمان اوراق مالی این کشور را مالک می‌شوند. پس از به اوج رسیدن این جریان در روز صفر، جاسوسان شوروی اوراق مالی‌شان را به یک‌باره از بازار اقتصادی آمریکا خارج می‌کنند تا حکومت ایالات متحده دچار فروپاشی اقتصادی شود؛ هرچند که نهایتاً این طرح با شکست مواجه می‌شود.
کمپانی درحالی به این طرح پرداخته که ظاهراً این موضوع از یک پروژه واقعی الهام گرفته شده و همین نشان‌دهنده نقش اقتصاد در رقابت‌های بین‌المللی است. جدای از این که آیا چنین طرح‌هایی برای صدمه به اقتصاد کشورمان درجریان است یا نه، بررسی و تحلیل حوادث اقتصادی مشابه در کشورهای دیگر که بعضاً در قالب فیلم و سریال‌های مختلف نمایش داده شده است، می‌تواند کمک شایانی به تصمیم‌گیرندگان کلان کشور بکند؛ چه شرایط فعلی توطئه داخلی باشد چه پروژه‌ای خارجی.
