تشخیص زودهنگام آلزایمر با مطالعه "سد خونی مغز"

به گزارش ایسنا و به نقل از مدیکال اکسپرس، پژوهشگران بر این باورند که اگر بیماری آلزایمر زودتر تشخیص داده شود فرصت بیشتری برای توقف و یا کند کردن روند این بیماری وجود دارد.

"بریسلاو زلوکوویچ "(Berislav Zlokovic) پژوهشگر مرکز تحقیقات بیماری آلزایمر دانشکده پزشکی دانشگاه کالیفرنیای جنوبی گفت: اختلال شناختی و انباشته شدن پروتئین‌های غیرطبیعی "آمیلوئید"(amyloid) و "تاو"(tau) در مغز، همان نشانه‌هایی هستند که ما در حال حاضر برای تشخیص زودتر بیماری آلزایمر مطالعه می‌کنیم اما شکستن سد خونی مغزی و تغییرات جریان خونی مغزی زودتر دیده می‌شوند و این نشان می‌دهد که چرا رگ‌های خونی سالم برای عملکرد طبیعی مغز بسیار مهم هستند.

زلوکوویچ و همکارانش بر این باورند که "سد خونی مغزی"(BBB) یک نشانگر زیستی مهم و بالقوه برای مطالعه بیماری آلزایمر است.

سد خونی مغزی محدوده جدا کننده بین مایع برون‌سلولی مغز در سیستم اعصاب مرکزی و جریان خون گردشی در بدن است بطوریکه اگر مواد رنگی به‌ درون خون تزریق شود می‌توان مشاهده کرد که از این ماده درون مغز اثری دیده نمی‌شود. این پرده یا سد از مویرگ‌های ویژه تشکیل شده که بر خلاف ساختار عادی در مویرگ‌ها دارای منافذ معمول نبوده و اتصال بین سلول در آنها از نوع اتصال‌محکم است و در نتیجه بسیاری از ملکول‌ها و ریز ملکول‌ها و همچنین باکتریها قادر به گذشتن از آن‌ها و رسیدن به مایع مغزی نخاعی در مغز نیستند.

 از آنجا که آلزایمر غیرقابل برگشت است و به طور کامل نمی‌توان این بیماری را درک کرد، فهم اولین علایم آغاز این بیماری، یک گام مهمی در مبارزه با آن به شمار می‌رود.

با توجه به داده‌های "مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری"(Centers for Disease Control and Prevention) ایالات متحده، 5.7 میلیون آمریکایی مبتلا به آلزایمر هستند و انتظار می‌رود این رقم تا سال 2050 به 14 میلیون نفر برسد.

سد خونی مغزی یک سیستم فیلتراسیون است که اجازه می‌دهد مواد خوب مانند گلوکز، اسید آمینه در بدن بمانند و مواد مضر مانند ویروس‌ها و باکتری‌ها خارج شوند. این سد خونی مغزی عمدتا شامل سلول‌های اندوتلیال  است که در فاصله 400 مایل از شریان‌ها، رگ‌ها و مویرگی‌هایی که مغز ما را تغذیه می کنند، قرار دارد.

بعضی از شواهد نشان می‌دهد که تراوش سد خونی مغزی ممکن است پروتئینی به نام آمیلوئید را به مغز منتقل کند که به سلول‌های عصبی وارد می‌شوند و این عمل باعث تجمع بیشتر آمیلوئید می‌شود که در نهایت هم منجر به سرکوب و کشتن سلول‌های مغزی می‌شود.

"آرتور توگا"(Arthur Toga)، مدیر "آزمایشگاه تصویربرداری عصبی"(LONI) از "دانشکده پزشکی کک"(Keck School of Medicine)، گفت: افراد سالم  نیز در بدن خود پروتئین آمیلوئید دارند اما هنگامی که سیستم بدن دچار مشکل می‌شود، آمیلوئید ایجاد شده و سبب از بین رفتن سلول‌ها می‌شود.

این مطالعه روز گذشته در مجله "Nature Neuroscience " منتشر شد.