همیشه در مورد مصرف متادون در کشور ابهام زیادی وجود داشته است. از یک زمانی به بعد برای درمان معتادان تجویز متادون آزاد و تبدیل به یکی از داروهای پرمصرف در جامعه شد.
به گزارش به نقل از جهان صنعت ،شاید بتوان گفت ضروری‌ترین دارو برای درمان معتادان محسوب می‌شود و به اخبار مربوط به آن بیش از هر زمانی باید توجه کرد. به تازگی رییس کارگروه مبارزه با مواد مخدر مجمع تشخیص مصلحت نظام از مسوولان خواسته تا بر سیستم‌های نظارتی چرخه توزیع قرص «متادون» عملکرد دقیق و موثرتری داشته باشند. زیرا نشتی این دارو در بازار دارویی افزایش یافته است.
متادون یک داروی رسمی برای درمان اعتیاد است و در حال حاضر میزان تولید متادون در داخل کشور مشخص است، در حالی که به گفته سعید صفاتیان این میزان تولید شده توسط پخش‌کننده‌های مختلف به دست دانشگاه‌های علوم پزشکی می‌رسد.
به گزارش ایسنا، او با اشاره به اینکه دانشگاه‌های علوم پزشکی متادون را به مراکز درمانی مختلف توزیع می‌کنند، عنوان کرد: مراکز درمانی معتبر متادون لازم برای هر بیمار را طبق دستور پزشک در اختیار بیماران قرار می‌دهند. نشتی موجود در توزیع متادون را نمی‌توان به صورت دقیق شناسایی کرد شایسته است که سیستم‌های نظارتی کشور در چرخه توزیع قرص متادون عملکرد دقیق و موثرتری را داشته باشند.
صفاتیان با اشاره به اینکه دولت باید قیمت متادون در بازار آزاد را بشکند، عنوان کرد: زمانی که شرایط ارائه متادون به معتادان تسهیل شود، قیمت این قرص در بازار کاهش می‌یابد، بر همین اساس با توجه به نرخ اندک این قرص، قاچاق این دارو برای گروه‌های مختلف کاری بیهوده به شمار می‌آید. مصرف متادون مختص بیمارهای پرخطر است. متاسفانه مصرف متادون در داخل کشور از مسیر درمان بیماران پرخطر خارج شده است، در حالی که افرادی که نیاز جدی به متادون ندارند این دارو را مصرف می‌کنند.
در ادامه غلامرضا امین‌زاده، درمانگر اعتیاد با اشاره به اینکه متادون‌درمانی در سراسر دنیا قدمتی طولانی دارد، گفت: در اغلب موارد مصرف متادون برای درمان مواد مخدر افیونی به یک شکل ثابت انجام می‌شود، در حالی که ممکن است در کشورهای مختلف نسبت به شیوه ارائه خدمات درمانی مصرف این دارو با تفاوت‌های اندکی انجام شود.
لازم به ذکر است عوارض منفی متادون به مصرف و توزیع غیرقانونی این دارو مربوط می‌شود. متاسفانه امروزه دسترسی به داروهایی شبه مخدر مانند ترامادول، دیفنوکسیلات و غیره در کشور افزایش یافته است.
این درمانگر اعتیاد با بیان اینکه توزیع متادون در مراکز فاقد مجوز درمان اعتیاد جرم محسوب می‌شود، عنوان کرد: به هر میزانی که دسترسی افراد غیر بیمار به متادون افزایش یابد، سطح خطر ابتلا به اعتیاد در عموم مردم ارتقا می‌یابد.
سالانه 500 تن مرفین صرف امور پزشکی می‌شود.
مصرف متادون عوارض اجتماعی بسیار کمتری نسبت به شیوع مصرف مواد مخدر و محرک دارد. عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی نیز با بیان این جمله در این خصوص اظهار کرد: معتادان تزریقی برای مصرف خود باید از سرنگ‌های یک بار مصرف و بهداشتی استفاده کنند، چرا که در صورت استفاده چند باره علاوه بر نابود کردن خود، افراد متعددی را نیز درگیر بیماری می‌کنند.
عبدالرضا عزیزی در مورد شیوه توزیع متادون در کشور گفت: متادون فقط در اختیار مراکزی قرار می‌گیرد که مجوزهای معتبر ترک اعتیاد را داشته باشند. در حالت کلی فرد تزریقی بهتر است که به ترک و درمان روی آورد، اما در صورتی که قصد ترک نداشت باید بیاموزد تا حداقل فقط به خودش آسیب برساند.
او عنوان کرده: اگر یک فرد معتاد به هیچ عنوان به درمان و ترک رضایت ندهد، میان گزینه‌های بد و بدتر مناسب است که حداقل اعتیاد خود را با متادون ادامه دهد.
به گفته عزیزی در ایران به طور سالانه 500 تن مرفین صرف امور پزشکی می‌شود، اظهار کرد: در بسیاری از پدیده‌هایی که دستخوش امور قاچاق قرار می‌گیرند، سود اقتصادی، اولین عامل محرک افراد به سمت ایجاد تخلف به شمار می‌آید.
او با اشاره به نظارت‌های موجود در چرخه توزیع اعتیاد عنوان کرد: در بسیاری از مواقع دسترسی آسان به قرص متادون در سطح جامعه به دلیل کاهش دسترسی به مواد مخدر و محرک واقع می‌شود اما لازم به یادآوری است توزیع متادون در عطاری‌ها غیرقانونی است.
تاثیر متادون در پیشگیری از ایدز
کامبیز محضری، کارشناس و درمانگر اعتیاد نیز در ادامه در خصوص تاثیر مصرف متادون در پیشگیری از ایدز گفت: متاسفانه افراد بی‌خانمان و معتاد درگیر با بیماری ایدز به صورت مطلوب و کامل تحت پوشش خدمات درمانی قرص متادون قرار نگرفته‌اند. از طرفی دیگر، نشت قرص‌های متادون در چرخه توزیع این دارو امروزه به صورت جدی در کشور فراگیر شده است و به صورت قاچاقی در حجم بالایی توزیع می‌شود.
او با اشاره به مصرف‌کنندگان تزریقی موادمخدر بیان کرد: در زمانی که بیماری ایدز در کشور در حال رشد بود، قرص متادون برای کاهش آسیب این بیماری کارکردهای جدیدی را به دست آورد.
این کارشناس اعتیاد با اشاره به اینکه متادون علاوه بر درمان اعتیاد در پیشگیری از بیماری ایدز نیز کاربرد دارد، عنوان کرد: موضوع فراگیری ایدز در کشور از جمله مهم‌ترین عواملی است که سبب افزایش تولید و توزیع متادون شده است. در واقع، بخش عمده‌ای از متادون تولید شده در داخل باید صرف پیشگیری از بیماری ایدز شود. اکثر مبتلایان به بیماری ایدز به دلیل درگیری‌های شدید با اعتیاد از سیستم درمانی محروم هستند، چرا که اغلب این افراد تحت پوشش بیمه قرار نمی‌گیرند.
محضری با اشاره به اینکه پوشش بیمه‌ای قرص متادون از رشد بازار آزاد این قرص جلوگیری می‌کند، عنوان کرد: متاسفانه افراد بی‌خانمان و معتاد درگیر با بیماری ایدز به صورت مطلوب و کامل تحت پوشش خدمات درمانی قرص متادون قرار نگرفته‌اند.
عوارض مصرف خودسرانه متادون
او همچنین با اشاره به درمان اعتیاد به تریاک با قرص متادون، تصریح کرد: مصرف قرص متادون برای افرادی که تریاک را به صورت تدخینی مصرف می‌کنند، می‌تواند آسیب‌های بسیاری داشته باشد.در واقع مصرف خودسرانه قرص متادون برای ترک اعتیاد پروسه درمان بیمار را با انحرافات متعددی رو‌به‌رو می‌کند، بر همین اساس بیمار با تکیه بر ناتوانی در درمان از ترک اعتیاد سرخورده می‌شود.
محضری ادامه داد: میزان مصرف قرص متادون در کارخانه‌های تولید داروی داخلی به صورت دقیق مشخص است، بر همین اساس می‌توان رد فروش این دارو را با توجه به حجم تولید محاسبه کرد.از سوی دیگر، درمان تمامی معتادان به واسطه متادون انجام نمی‌شود و هر بیمار باید به نسبت شرایط شخصی و جسمی خود درمان متناسب و منحصر به فرد خودش را دریافت کند.این درمانگر اعتیاد با اشاره به ترویج متادون درمانی در مراکز ترک اعتیاد، عنوان کرد: متاسفانه بسیاری از مراکز ترک اعتیاد در اولین قدم بیماران خود را مجبور به متادون‌درمانی می‌کنند.
محضری تاکید کرد: ظاهرا بخشی از متادون تولید شده در داخل کشور از مجاری مختلف وارد بازارهای آزاد و عطاری‌ها شده و به صورت بدون نسخه و غیرقانونی به فروش می‌رسند.
این درمانگر اعتیاد با اشاره به اینکه برخی از مراکز ترک اعتیاد رقابت ناسالمی با یکدیگر دارند، عنوان کرد: رقابت‌های مختلف بی معنی در میان مراکز درمانی باعث می‌شود تا مراکز در انتخاب روش‌های درمانی با محدودیت عمل مواجه شوند.تعداد مراکز ترک اعتیاد دارای مجوز در داخل کشور در سال‌های اخیر رشد چشمگیری داشته است، بر همین اساس در بسیاری از شهرهای کشور مراکز ترک اعتیاد بیش از ظرفیت‌های لازم مشغول به فعالیت هستند.
متادون علائم خماری را از بدن معتاد خارج می‌کند
در ادامه این برنامه رادیویی غلامرضا امین‌زاده با اشاره به اینکه متادون در داروخانه‌های سطح کشور فروخته نمی‌شود، گفت: توزیع و مصرف قرص متادون فقط در مراکز درمانی ترک اعتیاد دارای مجوز امکان‌پذیر است. علاوه بر این، مراکز غذا و دارو بر اساس قانون می‌توانند این قرص را در اختیار بیماران سرطانی که در مراحل آخر درمان خود هستند زیر نظر پزشک و پرونده پزشکی قرار دهند.
او با اشاره به اینکه مراکز اورژانس و بیمارستان‌ها متادون تزریقی دارند، عنوان کرد: متادون در حال حاضر به صورت قرص، شربت و آمپول در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می‌گیرد.
این درمانگر اعتیاد با اشاره به اینکه متادون دارویی شبه‌مخدر است، اظهار کرد: مصرف متادون می‌تواند علائم اعتیاد را در بدن انسان به تقلیل برساند. در واقع متادون علائم خماری را از بدن معتاد خارج می‌کند. درمان اعتیاد در مراکز درمانی معتبر به غیر از متادون توسط داروهای مختلفی نیز صورت می‌گیرد.
آمار دقیقی از مصرف غیرقانونی متادون در کشور موجود نیست
مونا اسلامی، روانپزشک و کارشناس درمان و کاهش آسیب ستاد مبارزه با مواد مخدر نیز با اشاره به مصرف متادون در کشور گفت: در حال حاضر متاسفانه آمار دقیقی از مصرف غیرقانونی متادون در کشور موجود نیست، در حالی که معتادان تحت درمان با این قرص دارای آمار دقیق هستند. مصرف قانونی متادون زمانی واقع می‌شود که بیمار پس از مراجعه برای ترک اعتیاد از سمت پزشک درمانگر در قالب نسخه معتبر به مصرف کنترل شده این قرص اجازه پیدا می‌کند.
این کارشناس درمان اعتیاد ادامه داد: مصرف‌کننده موادمخدر با مراجعه به بازار آزاد و برخی از عطاری‌ها قرص‌های متادون را بدون نسخه تهیه کرده و همانند مواد مخدر مصرف می‌کنند.او با اشاره به تمایز مصرف متادون در نسخه‌های قانونی و غیرقانونی، عنوان کرد: مصرف‌کننده قانونی متادون بر اساس سهمیه‌های مشخص شده روزانه این قرص را برای مدت مشخصی دریافت و مصرف می‌کند.
اسلامی با اشاره به اینکه نوسان‌های میان نشئگی و خماری با مصرف قانونی متادون کاهش می‌یابد، اظهار کرد: مصرف خارج از دستور پزشکی با مقدار کم یا زیاد در زمان‌های نامرتب متادون می‌تواند سطح نوسانات موجود در فرد معتاد را افزایش دهد.
او با اشاره به اینکه مصرف‌کننده قانونی متادون در مراکز معتبر ترک اعتیاد تحت پوشش درمان‌های غیردارویی قرار می‌گیرد، بیان کرد: بسیاری از درمان‌های غیردارویی اعتیاد به تصحیح عملکرد اجتماعی و روانی فرد بهبود‌یافته کمک می‌کند.
این روانپزشک با اشاره به مصارف مختلف قرص متادون تصریح کرد: بسیاری از معتادان به مواد محرک مانند شیشه همزمان با مصرف این ماده قرص متادون نیز مصرف می‌کنند.همچنین محمدعلی شهرکی، متخصص روانپزشکی نیز گفت: مهم‌ترین عوارض منفی قرص متادون زمانی شکل می‌گیرند که این دارو بیش از حد مجاز و به دفعات بیشتری مورد مصرف قرار بگیرد.
شهرکی با اشاره به اینکه هر دارویی می‌تواند آسیب‌زا باشد، گفت: دارو زمانی شفابخش است که تحت نظر متخصص امر توصیه و مصرف شود، در غیر این صورت می‌تواند آسیب‌های متعددی را برای انسان ایجاد کند.
قرص متادون قانونی که توسط صلاحدید پزشک تجویز می‌شود می‌تواند اثرات خوبی را در روند درمانی اعتیاد داشته باشد، در حالی که مصرف غیرقانونی این قرص آسیب‌های مختلفی را در بدن فرد معتاد بر جای می‌گذارد.
این متخصص روانپزشکی با اشاره به شایعات موجود درباره قرص متادون، عنوان کرد: ایجاد اختلال در کبد و کلیه از جمله شایعاتی است که در سال‌های گذشته برای مصرف متادون شکل گرفته است. قرص متادون قدمتی بیش از 70 ساله دارد. این قرص همچنین بیشترین تحقیقات و پژوهش‌های علمی را در حوزه داروسازی به خود اختصاص داده است. برخی مردم گمان می‌کنند متادون عوارض مخرب و اعتیادزای بسیار زیادی را در خود دارد. در حالی که چنین موضوعی از نظر پزشکی صحت ندارد. مهم‌ترین عوارض منفی قرص متادون زمانی شکل می‌گیرد که این دارو بیش از حد مجاز و به دفعات بیشتری مورد مصرف قرار بگیرد.
این متخصص روانپزشکی با اشاره به اینکه مراکز درمان اعتیاد به صورت مستمر آزمایش‌های کبدی از معتادان می‌گیرند، عنوان کرد: به دلیل اینکه برخی از داروهای ترک مواد مخدر متابولیسم کبدی زیادی دارند افراد تحت درمان باید به صورت مرتب تحت آزمایش‌های کبد قرار بگیرند.
