باشگاه خبرنگاران: «ما امسال حدود 40 روز هوای سالم تری نسبت به سال گذشته داشتیم و خوشبختانه مدارس و دانشگاه‌ها تعطیل نشدند که علت آن رفتار خوب دولت و همکاری شهرداری بود در زمستان بود». این جمله را مردی می‌گوید که سال‌ها در حوزه محیط زیست ومنابع طبیعی تلاش کرده و حالا برای کاهش آلودگی هوا اقداماتی انجام داده است.
عیسی کلانتری متولد 1331 شهرستان مرند استان آذربایجان شرقی سیاستمدار ایرانی است که هم‌اکنون به عنوان معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست فعالیت می‌کند. وی در دولت‌های پیشین بیش از 12 سال وزیر کشاورزی ایران بوده است. کلانتری پس از ادغام دو وزارتخانه کشاورزی و جهاد سازندگی و از سال 1381 با تشکیل خانه کشاورز به عنوان دبیرکل منصوب شده و تاکنون در این سمت فعالیت می‌کند.
وی تحصیلات لیسانس زراعت، اصلاح نباتات - دانشکده کشاورزی را بین 1350 تا 1354 در دانشگاه ارومیه، فوق لیسانس فیزیولوژی زراعی را در دانشگاه نبراسکا و دکتری فیزیولوژی و بیوشیمی محصولات زراعی را در 1357–1360 در دانشگاه ایالتی آیوا آمریکا طی کرد.
موافقت برخی از نمایندگان با انتقال آب تنها برای رای جمع کردن/بنده در برابر اسقاط موتورسیکلت‌های فرسوده نتوانستم کاری کنم
حمید چیت‌چیان وزیر نیروی دولت یازدهم در 2 بهمن 1392 اعلام کرد که ستاد احیای دریاچه ارومیه به دبیری عیسی کلانتری تشکیل شده تا به بررسی راهکار‌های احیای دریاچه ارومیه بپردازد.
حسن روحانی در دولت دوم خود عیسی کلانتری را به جای معصومه ابتکار به عنوان رئیس سازمان حفاظت محیط زیست منصوب کرد. کلانتری اولویت اول محیط زیست ایران را مشکل آب می‌داند. در ادامه گفتگوی تفصیلی باشگاه خبرنگاران جوان با عیسی کلانتری را می‌خوانید.
باشگاه خبرنگاران جوان: آقای کلانتری برای آغاز مصاحبه از خانواده‌تان بگویید و بفرمایید چند فرزند دارید؟
کلانتری: دو فرزند دارم؛ یک دختر و یک پسر. یک نوه هم دارم.
برای نوروز چه برنامه‌ای دارید؟
کلانتری:هنوز برنامه خاصی ندارم و تصمیمی نگرفته‌ایم؛ شاید همراه خانواده سفر بروم.
در داخل کشور هستید یا به خارج از کشور سفر می‌کنید؟
کلانتری: معلوم نیست، بستگی به بودجه خانواده دارد. سال گذشته تهران بودم و فکر می‌کنم بهترین روز‌های تهران نوروز است. به هر حال هر تصمیمی که با خانواده و بچه‌ها بگیریم همان کار را انجام می‌دهیم.
معمولا بیشتر اوقات شما چطور سپری می‌شود؟ چند ساعت برای خانواده وقت می‌گذارید و آیا اعضای خانواده درماموریت‌ها شما را همراهی می‌کنند؟
کلانتری: معمولا هر زمان کارم تمام شود به خانه می‌روم؛ گاهی ساعت 5 یا 6 و گاهی هم ساعت 8 یا 9. فکر نمی‌کنم بیش از 8 و 9 ساعت کاری وجود داشته باشد. جلسات بیرون از سازمان و سفر به شهرستان معمولا آخر هفته است. حدود 36 سال کار کرده‌ام و هیچ‌وقت خانواده ام در ماموریت همراهم نبرده ام. اگر مرخصی باشد با هم می‌رویم، ولی در حین ماموریت هرگز.
سال 97 برای شما سخت بود یا 96؟
کلانتری: سال 97 به خاطر موقعیت کشور سال سختی بود. از نظر محدودیت‌ها و جنگ اقتصادی سال 97 سخت‌تر بود، اما از نظر کاری از سال 96 بهتر بودیم، چرا که بیش از 79 درصد سیاست‌های اقتصادی و کاری ما پیاده سازی شد.
شما چند دوره وزیر و معاون وزیر بودید، با توجه به تجربه‌ای که دارید وزارت جهاد کشاورزی مسئولیت سخت تری دارد یا محیط زیست؟
کلانتری: از نظر مسئولیت سازمان محیط زیست گسترده‌تر است، اما از نظر کاری وزارت جهاد کشاورزی به صورت مستقیم وظایف تولیدی را عهده دار است و اگر پایدار فکر کنیم سخت‌تر می‌شود. ما با مسایلی متعددی مثل فرسایش خاک، گیاه و مشکل آب مواجه هستیم که مشکلات زیست محیطی ایجاد می‌کند و بخشی از ریشه‌های مسائل زیست محیطی در بخش طبیعی به خاطر فعالیت جهاد کشاورزی است.
نظر شما در خصوص انتقال آب دریا‌ها چیست؟
کلانتری: در مورد انتقال آب دریای خزر به سمنان نظرم را صریح گفته‌ام. ما با هر نوع انتقال آب به خصوص از دریای شمال برای مسائل غیرکشاورزی با رعایت مسائل زیست محیطی موافق هستیم. در مورد دریا‌های جنوب هم اگر توجیه اقتصادی برای کشاورزی با رعایت مسائل زیست محیطی داشته باشند، نیز موافقیم.
یک حرف غیر علمی که دوستان مطرح می‌کنند این است که می‌گویند ما حق دریای شمال را با ساخت سد سفید رود از دریا گرفته‌ایم. در استانی مثل گیلان که حدود 900 میلی متر بارندگی دارد آب را از استان‌هایی با بارش سالانه 200 میلی متری می‌گیریم و در گیلان برنج می‌کارند که بارش سالیانه 900 میلی متری دارد؛ یعنی ما سالی 2.5 میلیارد متر مکعب آب داریم. بیش از 50 سال است هیچکس حرفی نمی‌زند، اما وقتی 100 میلیون متر مکعب آب می‌خواهد به منطقه جنوب البرز برود همه سر وصدایشان در می‌آید و معترض می‌شوند.
سالانه بیش از 30 میلیارد متر مکعب تبخیر در دریای مازندران داریم، حالا 100 میلیون از 80 هزار میلیارد متر مکعب آب دریای مازندران عدد بسیار کوچکی است. من فکر می‌کنم جنبه‌های زیست محیطی مورد نظر نیست و بیشتر جنبه‌های تبلیغی و انتخاباتی مدنظر است و گرنه 100 میلیون 200 میلیون برای برداشت آب اعدادی نیستند.
تراکتوری هستم/موافقت برخی از نمایندگان با انتقال آب تنها برای رای جمع کردن/بنده در برابر اسقاط موتورسیکلت‌های فرسوده نتوانستم کاری کنم
در دریای مازندران 30 میلیارد فقط اختلاف سنواتی تبخیر وجود دارد پس این حرف‌ها نیست و تازه فرض کنیم اگر کشور‌های همسایه نیاز داشتند مگر آب بر نمی‌داشتند؟ آن‌ها نیازی به آب خزر ندارند و برداشت 100، 200، 500 میلیون آب از خزر هیچ تاثیری در دریا ندارد، برای این که در استان گیلان می‌توانیم از 40 درصد آب بارندگی استفاده کنیم.
در حال حاضر کمتر از 25 درصد از آب‌های تجدیدپذیر استفاده می‌کنیم که این جز اصول محیط زیست است و همه دنیا قبول کرده اند که شما می‌توانید از 40 درصد آب‌های تجدید پذیر استفاده کنید.
باشگاه خبرنگاران جوان: آیا این انتقال آب مخاطراتی برای محیط زیست ندارد؟
کلانتری: شما سالیانه 100 میلیون متر مکعب آب انتقال می‌دهید، در 100 سال می‌شود 10 میلیارد متر مکعب و این عدد در طول برداشت 100 سال کمتر از یک سوم وریشن تبخیر دریای مازنداران است.
ظرفیت بارش استان مازندران 80 هزار میلیارد متر مکعب است که سالانه 100 میلیون متر مکعب از آن آب برداشت می‌شود؛ کمتر از چهار ده هزارم درصد نمک. من تعجب نمی‌کنم از دوستانی که این مسائل را مطرح می‌کنند چرا که برخی دوستان از نمایندگان مجلس هستند که برای شعار‌های انتخاباتی ممکن است این مسائل را مطرح کنند.
حق کشور است که از آب‌های حوزه مازندران برداشت کند. اصلا فکر کنید این 100 میلیون متر مکعب آب را از پشت سد‌های ساخته شده برداشت کنیم و آب وارد دریا نشود چه فرقی می‌کند منتهی با رعایت ضوابط زیست محیطی باید برداریم یعنی اگر به فرض 100 میلیون می‌خواهیم آب برداشت کنیم باید 200 میلیون متر مکعب آب برداریم که با غلظت 1.4 درصد نمک دریا مازنداران 2.8 به دریا بر می‌گردد و 100 میلیون متر مکعب بدون نمک می‌ماند. آن برگشت را باید طوری برگردانیم که مشکلات زیست محیطی برای دریا به وجود نیاید.
شما در جایی مصاحبه کردید و گفتید صنایع باید در سواحل ایجاد شوند و جمعیت باید از مرکز به سمت سواحل کوچ کنند، در این خصوص برنامه مدون و یا سیاست مصوبی وجود دارد؟
کلانتری: از ابتدای سال صدور مجوز برای صنایع آب بر در درون سرزمین را قطع کردیم، یعنی صنایعی که درون سرزمین فعالیت دارند و آب بر هستند حق فعالیت ندارند و اجازه فعالیت ندادیم.
این صنایع باید در 2500 کیلومتری ساحل جنوب و 1000 کیلومتری ساحل شمال با رعایت استاندارد‌های زیست محیطی سرمایه گذاری کنند، لذا این کار متوقف کردیم چرا که در درون سرزمین از بی آبی رنج می‌برد.
چرا برخی از صنایع هنوز فعالیت دارند؟
کلانتری: خوب ببینید آن‌ها که فعالیت دارند را نمی‌شود فعالیتشان را متوقف کرد، اما مجوز جدید نمی‌دهیم این‌ها باید بروند به سمت دریای جنوب و دریای شمال تا جذب این صنایع شوند.
در درون سرزمین باید صنایعی کار کنند که آب بر نیستند، بعضی از استان‌ها ظرفیت این صنایع را دارند، اما برای استان‌هایی مانند ایلام که دبی آبی آن‌ها منفی است مجوزی صادر نمی‌کنیم.
خیلی از موضوعات فعلی محیط زیستی به مسائلی برمی‌گردد که در دوره وزارت شما پایه گذاری شده است. آیا آقای کلانتری که امروز صریح اللهجه هستند آن زمان محافظه کار بودند و سکوت کردند؟ به طور مثال سد سازی در دوره‌ای انجام شد که شما وزیر کشاورزی بودید.
کلانتری: مجوز‌های سدسازی را وزارت جهاد کشاورزی صادر نمی‌کند، بلکه این مجوز‌ها توسط وزارت نیرو با تائید سازمان محیط زیست صادر می‌شود. وزارت جهاد کشاورزی هیچ مجوزی برای سدسازی صادر نمی‌کند. وزارت جهاد کشاورزی بهره بردار آب است؛ آبی که باید تامین و در اختیار جهاد کشاورزی قرار بگیرد.
در زمینه مجوز‌های سدسازی وزارت نیرو و سازمان محیط زیست مسئولیت داشته و دارند. وزارت نیرو از نظر بالانس آب‌های سطحی و زیرزمینی و سازمان محیط زیست از لحاظ حفظ کشور و در این بین وزارت جهاد کشاورزی بهره بردار است، مثل اینکه وزارت نفت این نفت را تولید می‌کند و به فروش می‌رساند و شما استفاده می‌کنید. وزارت جهاد کشاورزی هیچ مسئولیتی در زمینه ساختن سد نداشته و ندارد.
شما مصاحبه‌ای با روزنامه سازندگی داشتید و گفتید به خاطر صرفه جویی 80 میلیون دلاری در واردات گندم 800 میلیون دلار خسارت زیست محیطی به خوزستان وارد کردیم. شما زمانی که در دولت اصلاحات وزیر کشاورزی بودید همان سال‌ها جشن خودکفایی تولید گندم را برپا کردید؛ می‌خواهیم بدانیم چه برنامه‌ای برای تامین نیاز کشور به گندم دارید و این که عدم خودکفایی در تولید سبب می‌شود با توجه به تحریم‌ها دشمن هر زمان اراده کرد مانع واردات گندم به کشور شود. آن زمان تکلیف چیست؟
کلانتری: سوال شما در کل درست است، ولی در مورد مسئولیت من درست نیست. ما زمانی که در جهاد کشاورزی بودیم خودکفایی را به افزایش سالانه 3.5 درصد گندم تبدیل کردیم. در آن زمان خودکفایی مطرح نبود، چون انتهای مصرف باز بود. وقتی آرد را رایگان به نانوایی می‌دادیم آن‌ها حاضر نبودند بیایند و آرد را در کارخانه تحویل بگیرند، چون هزینه حمل آرد از قیمت آردی که می‌دادیم بیشتر بود؛ لذا در چنین شرایطی مصرف محدودیتی نداشت. گندم و نان تبدیل به خوراک دام می‌شد، کنسانتره کیلویی ده هزار تومن و نان خشک کیلویی دو هزار تومان بود و جای کنسانتره را می‌گرفت.
ما خودکفایی را به افزایش تولید تبدیل کردیم و افزایش تولید هم بیشتر از بعد بهره وری بود نه سطح زیر کشت و فشار زیادی به سایر محصولات نمی‌آمد، کما اینکه ما بحران قیمت مواد غذایی را در کشور نداشتیم. در اواخر دوره دوم دولت اصطلاحات قیمت گندم را 40 درصد افزایش دادند تا خودکفا شوند که این سیاست غلطی بود. آن زمان هم من نبودم و اینکه آیا امنیت غذایی ما تهدید می‌شود یا خیر باید عرض کنم ما در وهله اول با از بین بردن آب‌ها امنیت غذایی‌مان تهدید می‌شود.
این آب است که امنیت غذایی ما را برهم زده است، اگر درست مصرف‌کنیم مشکلی برای ما پیش نمی‌آید. به فرض اینکه کشوری به ما گندم نفروخت پروسه تولید گندم 6 ماه بیشتر به طول نمی‌انجامد. ما می‌توانیم همه زمین‌های کشاورزی را اگر به آنجا رسیدیم گندم بکاریم به راحتی ظرف مدت سه ماه کشت گندم را برای مثال از 2 میلیون هکتار به 4میلیون هکتار افزایش دهیم، چنین چیزی هیچ‌جای جهان اتفاق نیفتاده ما نباید از ترس مرگ خودکشی کنیم، اما الان این کار را انجام می‌دهیم برای این که آب‌های ما در حال هدر رفتن هستند ما بیش از حد توان کشور مصرف می‌کنیم.
پتانسیل کشور برای مصرف آب بیش از 90 میلیارد متر مکعب در سال نیست این عدد باید به 50 میلیارد مترمکعب در سال برسد. آینده کشور را با تصمیمات مقطعی به خطر می‌اندازیم ما همیشه تهدید و تحریم داشتیم؛ نباید سیاست‌های غیر علمی و احساسات را جایگزین سیاست‌های علمی کنیم.
شما در همایشی به مناسب 40 سالگی انقلاب گفتید که ما در این 40 سال هیچ دستاوردی در بعد محیط زیست نداشته ایم ما زمانی که به دوره خانم ابتکار نگاه می‌کنیم می‌بینیم بسیاری از جزایر ما ثبت جهانی شدند یا جنگل‌های ارسباران حفاظت شد؛ این‌ها همه دستاورد هستند چرا گفتید ما دستاوردی نداشتیم؟
کلانتری: دستاورد‌های محیط زیست مشخص است، شما بعد برون کراسی را می‌بینید، اما شاخص محیط زیست به مسائلی همچون حفظ کمیت آب، کیفیت آب، مساله خاک، حفظ پوشش گیاهی، گرد و غبار، آلایندگی و آب و هوای سالم بر می‌گردد که ما در هیچکدام از این‌ها دستاوردی نداشته ایم.
آیا در بحث کاهش آلودگی هوا بهتر عمل کرده اید؟
کلانتری: ما نباید الان را با سال 57 مقایسه کنیم، امسال را با پارسال مقایسه نمی‌کنید و می‌روید الان را با آن سال‌ها مقایسه می‌کنید، مثلا آقای رئیس جمهور گفتند ما تلاش می‌کنیم که دریاچه ارومیه را احیا کنیم؛ دریاچه ارومیه را ما خشکاندیم.
ارومیه 40 سال پیش 20 میلیارد متر مکعب آب داشت و تازه می‌خواهیم ارومیه را به 15 میلیارد متر مکعب برسانیم. من می‌گویم با توسعه غیر پایدار محیط زیست را نابود کردیم. حدود 30 هزار تفنگ شکاری مجاز و غیر مجاز داشتیم هم اکنون به بیش از 3 میلیون رسیده و تعداد جانوران وحشی و پستانداران به کمتر از یک سوم کاهش پیدا کرده است و یا جنگل‌های هیرکانی در شمال کشور از 2.7 میلیون هکتار را به 1.5 میلیون هکتار رسانده ایم و به این دلیل است که می‌گویم‌ما در بخش محیط زیست دستاوردی نداشته ایم.
آیا این به خاطر افزایش جمعیت نیست؟
کلانتری: من کاری به این ندارم این به مسائل دیگرمربوط می‌شود، از نظر محیط زیست اکثریت شاخص‌های ما نزول پیدا کرده است. ما باید واقعیت‌ها را با مردم در میان بگذاریم. شاخص‌های آلایندگی‌های هوا در کلانشهر‌ها به مرز خطرناک نمی‌رسید، اما اکنون این اتفاق می‌افتد.
بحث این دولت و آن دولت نیست بحث عملکرد 40 ساله جمهوری اسلامی در حوزه زیست محیطی است و محیط زیست قربانی توسعه ناپایدار در کشور شده است، اگر توسعه پایدار بود کمتر قربانی می‌شدیم. بالاخره افزایش جمعیت بر محیط زیست تاثیر گذار است حتی جا به جا شدن یک سنگ هم بر محیط زیست تاثیر دارد، مثل یک قطره ایست که از آب دریا برداریم، اما اثر گذار است، شاید در 20 سال اول انقلاب توجهی به محیط زیست نمی‌شد، چون جمعیت کم بود، در کشور امکانات زیست محیطی فراوان بود، اما به تدریج ضعیف شد.
امروز چرا گرد و غبار داخلی داریم؟ برای اینکه آب‌ها و سد‌ها را بر روی تالاب‌ها بسته ایم؛ تالاب‌های ما خشک شده و به مرکز گرد و غبار و تولید نمک تبدیل شده اند.
دریاچه ارومیه چرا خشک شده است؟ با احداث سد‌ها دریاچه ارومیه خشک شد؛ چرا که سالیانه چیزی حدود 300 میلی متر بارش دارد و سالی 1متر هم تبخیر می‌شود. اگر از رودخانه آب نرسد سالی 70 سانتی متر عمقش کم می‌شود، عمق متوسط آن نیز 5 تا 6 متر است. ما سد‌ها را احداث کردیم کشاورزی و شهر‌ها را توسعه دادیم آب دریاچه را قطع کردیم برای این که آب دریاچه از رودخانه‌ها تامین می‌شود. رودخانه‌های حوزه همه تالاب‌ها است. تالاب گاوخونی هم به همین دلیل خشک شده است، برای این که جیره گاوخونی برای توسعه اصفهان هزینه شد.
آیا برای زاینده رود فکری کردید؟
کلانتری: سد جیرفت را احداث کردیم جازموریان را خشکاندیم سد خوزستان را تاسیس کردیم دشت خوزستان را خشکاندیم متاسفانه برنامه ریزی پایدار نکردیم و بخشی برنامه ریزی کردیم که این باعث آسیب دیدن محیط زیست شد.
مسئولیت بنده امروز در سازمان محیط زیست این است که این بخش‌ها را از بعد زیست محیطی باهم پیوند بزنم. الان جنگل‌های زاگرس در حال خشک شدن است بارندگی‌ها کم نشده اماچون خاک منطقه ضعیف شده به تدریج در این چهل، پنجاه سال درخت‌ها کمتر آب خوردند و درخت هم یک شب نمی‌میرد 30 سال طول می‌کشد تا درخت ازبین برود همان درختی که با قارچ و باکتری و محیطش هم زیستی سالم داشت، چون قوی بود الان بعد از 4 و 5 دهه ضعیف شده و همان قارچ درخت را از بین می‌برد، لذا اثرات زیست محیطی یک شب و دو شب و یک سال و دوسال ظاهر نمی‌شود.
بهره بری از آب یک موضوع است و برداشت آب موضوعی دیگر اگر بهره بری آب منتج به کاهش برداشت آب نشود هیچ تاثیری در محیط زیست ندارد، اما تبخیر ادامه پیدا می‌کند.
شما به آب‌های زیرزمینی اشاره کردید، در مورد آب‌های ژرف آیا می‌توان از این آب‌ها برداشت کرد؟
کلانتری: در مورد اب‌های ژرف فعلا در مرحله تحقیق هستیم.
مگر ما در سیستان به این آب نرسیدیم؟
کلانتری: خیر نرسیدم، بعد از 2300 متر به دو لیتر آب رسیدم دو لیتر آبی که شوری آن بالای 25 هزار دی سی است. برای تحقیق اشکال ندارد، اما روزنه‌ای برای تامین آب نیست همه حرف‌هایی است که ممکن است پیمانکار‌ها در ذهن ما فرو کنند.
شما به طور مشخص با این طرح موافقید یا مخالف؟
کلانتری: برای تحقیق مخالف نیستم، اما برای بهره برداری مخالفم، گرفتاری ما سد سازی هاست. الان سد ساز‌های به صورت حفار‌های عمیق شدند باید در این خصوص بررسی شود. به فرض آن که این آب از هندوکش می‌آید و به دریا می‌رود، برداشت آن اگر توجیه اقتصادی داشته باشد اشکالی ندارد.
آیا در خلیج فارس ما این کار را انجام نمی‌دهیم؟
کلانتری: ما در خلیج فارس آب شور را شیرین می‌کنیم، آب شیرین برداشت نمی‌کنیم. آب شور را با متر‌مکعبی چیزی در حدود 50 سانتی متر 6هزار تومن شیرین و مصرف می‌کنیم. اگر توجیه اقتصادی داشته باشد مخالف نیستیم. ما از دریای آزاد با حفظ ضوابط زیست محیطی هرچقدر آب شیرین کنیم موافقیم.
با این بارندگی‌ها آیا خشکسالی به پایان رسیده است؟
کلانتری: فکر می‌کنم خشکسالی رفع نشده فقط تشدید نمی‌شود، ترس من از این است که به خاطر همین باران‌ها هجمه بیاوریم که دوباره از آب‌های بیشتری برداشت کنیم. ما در طی این سال‌ها کشور را از بعد برداشت آب فرسوده کرده ایم. امسال آب‌های تجدید پذیر به 132 میلیارد متر مکعب در چند سال اخیر به 80 میلیارد متر مکعب یعنی بیش از 70 درصد کاهش پیدا کرده است.
سال گذشته فروش مجوز شکار به خارجی‌ها سر وصدای زیادی به پاکرد؛ محیط زیست از این محل چقدر در آمد داشت؟ پول‌های بدست آمده در کجا هزینه شد؟ چرا اولویت را به شکارچیان داخلی نداده اید؟
کلانتری: شکار یک بخشی از محیط زیست است، البته من متخصص این کار نیستم، اما برای حفظ گله‌های حیات وحش در مسائل قوچ و کل و آهو این‌ها باید یک توازنی در گله برقرار باشد. با توجه به محدودیت منابع آبی و غذایی اگر گله بیش از حد متراکم باشد خودش باعث تضعیف می‌شود و به دلیل بیماری‌ها از بین می‌رود.
براساس ضوابط کارشناسی، در یک گله‌ای که 100 گونه ماده وجود دارد وجود 20 تا 30 راس نر کفایت می‌کند اگر تعادل ازبین برود تعادل غذایی نیز برهم می‌خورد در نتیجه حیوان بیمار می‌شود و با یک بیماری ازبین می‌رود.
یک بخشی از این شکار‌ها برای تعادل گله هاست منتهی شکار متعارف مانند برداشت از جنگل تعریف علمی برای آن شده است. شما نمی‌توانید تمام جنگل را کف خور کنید یا به حال خود ر‌ها کنید. جمعیت گونه‌های ماده در زیستگاه‌های کشور حدود 180 تا 200 هزار راس است که جمع کل آن‌ها کمتر از 1000 راس بوده این به معنای آن است که جمعیت نر‌ها کمتر از 1 درصد است و صدور مجوز شکار نیز با تصمیم متخصصان ذی ربط بوده است و ما نیز باید تابع نظر این متخصصان باشیم تا جمعیت گله‌های حیات وحش در زیستگا‌ها حفظ شود.
در مورد درآمد هم که طبق قانون شکار تخلف به حساب نمی‌آید، یک شکاری که شکارچی خارجی می‌کند حداقل 20 برابر شکار داخلی است، بعضی شکار‌ها به 20 هزار دلار می‌رسد که درآمد آن را قانون مشخص کرده که در آمد بخشی از آن‌ها به منطقه، بخشی به دولت و بخشی نیز به صندوق محیط زیست اختصاص می‌یابد. در رابطه با مجوز‌های شکار اگر غیر علمی رفتار شود حق با مردم خواهد بود.
برای تهیه غذای حیات وحش باید برنامه داشته باشیم و تهیه این غذا باید از درون سرزمین و زیستگاه باشد که تمام این موضوعات به صورت علمی باید بررسی شود.
لایحه توافق نامه پاریس به کجا رسید؟
کلانتری: ما با نماینده شورای نگهبان در مجلس بعد از جلسات متعدد تفاهم کردیم. دستور مقام معظم رهبری در سال 1389 را اگر بخواهیم اجرا کنیم در سال 1409 باید 730 میلیون تن تولید کربن را در کشور کم کنیم؛ در پایان برنامه ششم باید 230 میلیون تن تولید کربن را کم‌کنیم؛ شما فکر می‌کنید تعهد دولت ایران در مقابل کنوانسیون پاریس کاهش چند میلیون تن کربن 72 است! یک عده دوست دارند ارتباطات بین المللی ما نباشد؛ البته کاهش 4 درصد کربن هم داوطلبانه انجام دادند.
بعد از روسیه دومین هدر دهنده انرژی هستیم؛ مقام معظم رهبری بار‌ها از این مساله گله کردند که انرزی بی دلیل نباید مصرف شود. برای تولید 1 دلار دو سه برابر اروپایی‌ها انرژی مصرف می‌کنیم همه این‌ها برای بهینه کردن مصرف انرژی اصلا محدودیت نیست.
اگر توافق نامه پاریس نبود ما نباید مصرف انرژی رو اصلاح می‌کردیم؟ این حداقل تعهد برای استفاده از منابع بین المللی است. برای توسعه منابع کشور و تعهد نامه پاریس GFC گفته است کسانی که عضو تعهد نامه پاریس می‌شوند سالیانه می‌توانند از 100 میلیارد دلار بودجه‌ای که برای کاهش مصرف انرژی تامین می‌شود برای حفظ اقلیم استفاده کنند. ما داوطلبانه طبق فرموده مقام معظم رهبری 40 درصد کاهش را در دستور کار قرار دادیم، مصوبه مجلس بالای 25 درصد است. تعهد دولت در کنوانسیون پاریس 4 درصد است آن‌هایی که می‌دانند و سر و صدا راه می‌اندازند دوست جمهوری اسلامی نیستند و می‌خواهند کشور را فقیر‌تر کنند، اما آن‌ها که نمی‌دانند باید بررسی کنند.
طرح اجبار اسقاط موتورسیکلت هم مانند اسقاط خودرو متوقف شد، دراین دو مورد نقش وزیر صنعت را پر رنگ می‌دانند؛ آیا برش آقای کلانتری در هیات دولت کمتر از وزیر صمت است با توجه به اقدام وزارت صمت آیا می‌توان نتیجه گرفت سلامت مردم و محیط زیست نسبت به مسائل دیگر برای دولت اهمیت کمتری دارند؟
کلانتری: دولت در این مصوبه دچار مشکل شده است. ما امسال حدود 40 روز هوای سالم تری نسبت به سال گذشته داشتیم و خوشبختانه مدارس و دانشگاه‌ها تعطیل نشدند که علت آن رفتار خوب دولت و همکاری شهرداری در زمستان بود.
دو سوم آلودگی‌های هوابه دلیل کامیون‌هایی بود که شب‌ها وارد شهر می‌شدند؛ در مقابل نیز 4 میلیون خودرو و سه میلیون موتورسیکلت منجر به افزایش آلودگی هوا می‌شدند. من فکر می‌کنم دولت در این زمینه اشتباه کرد که با تهدید چند کارخانه تصمیم خود را عقب انداخت.
اگر موتورسیکلت‌ها اسقاط شوند چند هزار کارگر بیکار می‌شوند، چون نمی‌توانیم موتور قدیمی را اسقاط کنیم و در نهایت پولش را مصرف کننده می‌دهد. صنعت گر‌ها لابی گر‌های قوی تری نسبت به مردمند و تهدید کننده‌های قوی تری هم هستند. من نتوانستم نظرم را بگویم شاید رئیس محیط زیست قوی تری برای مقابله با این کار نیاز داریم.
به کارخانجات موتورسیکلت سازی یک سال فرصت داده شد تا محصولات خود را به کیفیت و استاندارد لازم برسانند. به آن‌ها تا زمستان سال آینده برای اسقاط موتور سیکلت‌ها فرصت داده شد؛ هیات وزیران در خصوص توقف اسقاط تصمیم اشتباهی گرفت.
هنگامی که وزیر جهاد کشاورزی بودید زمین‌هایی را به کارکنان وزارتخانه واگذار کردبد و ان زمان محیط زیست مخالف بود؛ الان که شما رئیس محیط زیست هستید چه برنامه‌ای در این زمینه دارید؟
کلانتری: زمین‌های شهرک زیتون در سال 64 واگذار شده است، من سال 67 وزیر شدم و آن‌ها را واگذار نکرده‌ام. جمع بندی نظام این است که این زمین‌ها قابل واگذاری نیست. ما با وزارت مسکن و شهرسازی به تفاهم رسیدیم که در پردیس زمین معوض در اختیار این عزیزان قرار دهیم، چون این زمین‌ها قابل واگذاری نیستند؛ البته 33 سال پیش واگذار شده خیلی‌ها فوت شدند خیلی‌ها فروختند، اما سازمان محیط زیست و وزارت راه و شهرسازی به تفاهم رسیدند که در پردیس محدوده‌ای به آن‌ها بدهیم که مجوز شهرک سازی آن هم در شورای عالی راه و شهرسازی تصویب شد.
برنامه شما برای تحقق گام دوم انقلاب چیست؟
کلانتری: مسائل محیط زیستی در راستای توسعه پایدار است که مقام معظم رهبری هم همین را می‌خواهند. توسعه نباید محیط زیست را از بین ببرد و محیط زیست هم نباید توسعه را از بین ببرد و ما دنبال این بودیم و هستیم که تولید در کشور توسعه پیدا کند و اشتغال ایجاد شود؛ تولیدی که وابسته نباشد در عین حال محیط زیست آن هم از بین نرود.
برای حفاظت پارک طبیعی پردیسان با شهرداری صحبت کردیم و مقام معظم رهبری نیز تاکید کردند که اینجا مرکز طبیعت است و مبادا به مکانی تجاری تبدیل شود؛ تا این حد ایشان به این موضوع حساس هستند و حساسیت ایشان به مراتب بیشتر از بنده‌ای است که مسئول محیط زیست هستم و این واقعا جای سپاسگزاری دارد. مقام معظم رهبری بزرگترین یاور محیط زیست هستند و در برخی مناطق می‌بینید که برخی از مسئولین دولتی به دنبال توسعه هستند، اما ایشان منع کردند.
معدن موته که وقف حوزه علمیه شده بود به دستور مقام معظم رهبری متوقف شد، اگر منویات ایشان را بخواهیم در حوزه محیط زیست 100 درصد اجرا کنیم بسیاری از مشکلات کشور نیز حل می‌شود.
پرسپولیسی هستیند یا استقلالی؟
کلانتری: تراکتوری هستم.
تا چه اندازه نتایج تیم مورد علاقه تان را دنبال می‌کنید؟
کلانتری: وقت نمی‌کنم دنبال کنم، اما از نتایج با خبر می‌شوم.
خبر خوشتان به مردم در حوزه محیط زیست چیست؟
کلانتری: آلودکی شهر‌ها تلفات زیادی دارد و تمام هم و غم محیط زیست و رئیس جمهور کاهش آلودگی هواست. امسال 40 روز هوا نسبت به سال گذشته بهتر بود، سال آینده هم امیدواربم با همکاری شهرداری تهران و شهرداری شهر‌های بزرگ، وزارت نفت، مردم و راهنمایی رانندگی هوای سالم‌تر و بهتری داشته باشیم.
طبق آماری که دکتر ملک زاده منتشر کرده تلفات هوای بد در کلان شهر‌ها دو برابر بیشتر از تلفات جاده‌ای است. تقاضایم از مردم این است که از هدر دادن سوخت‌های فسیلی خودداری کنند، البته کمی در صرفه جویی بهتر شده ایم، اما هنوز با استاندارد‌های جهانی خیلی فاصله داریم و شما می‌دانید که سقف میزان سولفور در بنزین و گازوئیل 50 قسمت در میلیون است. حالا بنزین کمی بهتر شده، اما با استاندارد گازوئیل هنوز خیلی فاصله است.
خواهشم از اقای زنگنه و همکارانشان در وزارت نفت این است که تلاش کنند سرعت بهبود در تولید گازوئیل را افزایش دهند، ما امسال با کمک وزارت نفت، گاز بیشتری را در اختیار نیروگاه‌ها قرار دادیم یکی از عوامل بهبود هوا هم همین بود. ما می‌خواهیم آن‌ها سرعت بهبود را افزایش دهند ما هم تلاش می‌کنیم هوای بهتری تحویل مردم بدهیم.
ما در پسماند‌ها موفق نبودیم و مجلس نیز لایحه دولت را تصویب نکرد. دولت پیشنهاد داد 1.3 میلیارد تومان از صندوق توسعه ملی بگیرد و در اختیار سرمایه گذارانی قرار دهد که می‌خواهند پسماند‌ها را مدیریت کنند این اعتبار حذف شد و یک تبصره نیم ناقصی را تصویب کردند که هزار میلیارد تومان بدهند که آن هم اتفاق نیفتاد در این زمینه نیاز به همکاری بیشتر مجلس‌شورای اسلامی داریم، چون تولید انرژی از پسماند با توجه به قیمت انرژی که مصرف‌کننده می‌دهد توجیه پذیر نیست.
دولت هم توان خرید به قیمت تمام شده را ندارد علی الخصوص در شمال کشور که باید زباله کمتری تولید کنیم، شهروندان و مسافران هم باید رعایت کنند، چون واقعا شمال کشور توانایی دفن و دفع پسماند را ندارد. امروز منابع طبیعی ما رودخانه‌ها و جنگل‌ها به شیرابه‌ها و زباله‌ها و بوی بد آلوده است امیدواریم دولت‌ها و شهرداری‌ها همکاری کنند و در شمال کشور اقدامات جدی تری برای بهداشت مردم انجام دهند.
