۷ مه؛ اولین پرتاب شاتل فضایی "اندور"

به گزارش ایسنا، فضاپیمای "اِندِور" ( Space Shuttle Endeavour) نام یکی از 3 فضاپیمای باقی‌مانده در ناوگان شاتل ناسا است که از سال 1992 تا 2011 ماموریت‌های ارسال فضانوردان و قطعات فنی به ایستگاه بین‌المللی فضایی را به عهده داشت.

این فضاپیما به یاد اولین کشتی "جیمزکوک"(James Cook)، دریانورد و کاشف و ستاره‌شناس انگلیسی قرن 18 نامگذاری شده‌ است. در سفرهای اولیi جیمز کوک با کشتی اندور، او برای دیدن گذر زهره از بین زمین و خورشید به جنوب اقیانوس آرام رفت. عبور زهره بین زمین و خورشید این امکان را به ستاره‌شناسان می‌دهد که  فاصله زمین تا خورشید را اندازه بگیرند و از این به عنوان واحدی برای اندازه گیری فضا استفاده کنند. در سال 1769، کوک اولین کسی بود که نقشه نیوزلند را به طور کامل کشید و همچنین به هاوایی سفر کرد.

یک سال پس از فاجعه انهدام فضاپیمای "چلنجر"(Challenger) در سال 1986، کار ساخت فضاپیمایی برای جایگزینی چلنجر آغاز شد. برای اولین بار بود که برای نامگذاری یک وسیله فضایی در بین دبستان‌ها و دبیرستان‌های آمریکا مسابقه گذاشتند و در نهایت نام اندور را در سال 1989 بر روی این فضاپیمای بازگشتی گذاشتند.

ساخت این فضاپیما در سال 1991 به پایان رسید و سپس در همان سال، برای تحویل به ناسا به پایگاه فضایی کندی در فلوریدا منتقل شد. نخستین پرواز شاتل فضایی اندور در سال 1992 انجام شد که طی آن خدمه شاتل٬ ماهواره‌ای مخابراتی به نام "Intelsat VI F-33" را در مدار تعمیر کردند. در هفتم ماه می 1992 زمانی‌که شاتل فضایی اندور برای نخستین بار راهی مدار زمین شد، کمی کمتر از دو سال از پرتاب ناموفق ماهواره مخابراتی "Intelsat VI F-3" می‌گذشت. موتور مرحله سوم این ماهواره روشن نشده بود و بنابراین ماهواره همچنان در مدار پارکینگ خود در ارتفاع حدود 300 کیلومتری به دور زمین می‌چرخید و نتوانسته بود خود را به مدار در  36 هزار کیلومتری سطح زمین برساند. سه فضانورد از هفت خدمه ماموریت" STS49" به مدت 88 ساعت و در قالب چندین راهپیمایی فضایی موفق شدند موتور مرحله سوم این ماهواره را تعویض و مجددا آن را در مدار رها کنند تا راهی مقصد نهایی خود در مدار زمین‌آهنگ شود.

اندور از نظر تجهیزات و وسایل مدرن‌ترین شاتل ناسا بود. البته در دوره بررسی دوباره شاتل این امکانات به دو فضاپیمای دیگر اضافه شد. کامپیوترهای قوی‌تر و همچنین سیستم پیشرانه آن در نوع خود منحصر به فرد بود.

 بازوی رباتیک که مجهز به یک دوربین پیشرفته و لیزر است، شاتل  را برای پیدا کردن هرگونه صدمه‌ای بر بال‌ها و دماغه شاتل بازرسی می‌کرد. فضاپیمای اندور پس از بازسازی‌های مفصل، مجهز به ابزاری شد که می‌توانست به شبکه برق ایستگاه بین‌المللی فضایی متصل شده و امکان تمدید ماموریت خود از 11 روز به 28 روز را بیابد.

شاتل فضایی اندور در دوران خدمت 20 ساله خود و در طی 25 ماموریت فضایی این شاتل جمعا 148 فضانورد را به فضا برده است (برخی از فضانوردان چندین بار سفر با شاتل‌های فضایی را تجربه کردند) و 4429 بار زمین را دور زده است و می‌توان گفت که حدود 280 روز از این 20 سال را در فضا سپری کرده است. اندور یک بار در کنار ایستگاه فضایی "میر" و 10 بار در کنار ایستگاه فضایی بین‌المللی پهلو گرفته است و جمعا سه ماهواره را در مدار رها کرده است. اندور همچنین در کارنامه خود یک ماموریت ویژه برای تعمیر تلسکوپ فضایی هابل را نیز دارد.

این فضاپیما برای آخرین بار در تاریخ 16 مه 2011 برای ماموریتی 16 روزه به فضا پرتاب شد. این پرواز قرار بود روز 29 آوریل صورت گیرد، اما تنها سه ونیم ساعت پیش از به پایان رسیدن شمارش معکوس، کارشناسان در یکی از سیستم‌های پیشران این فضاپیما نقصی فنی را تشخیص دادند و بدین صورت بود که اجازه پرواز این فضاپیما لغو شد. پنجره بعدی پرواز هم به دلیل ترافیکی که در برنامه پروازهای فضایی دیگر به مقصد ایستگاه فضایی بین‌المللی بود، از دست رفت و اندور تا دوشنبه بعد بر سکوی پرواز باقی ماند تا سرانجام راهی آخرین ماموریت خود شد.

پس از این سفر ناسا استفاده از شاتل‌ها را برای پروازهای فضایی از برنامه‌های خود خارج کرد.