نپیوستن به FATF هزینه‌های مبادلات بانکی را بالا می‌برد

وحید شقاقی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به نحوه شکل گیری FATF گفت: از حدود چهار سال پیش چند کشور با همکاری یکدیگر بحث شفافیت مبادلات مالی و مبارزه با پولشویی را مطرح کردند و برای این که بتواند شفافیت مالی را بین خودشان ارتقا دهند قواعد بازی را در سیستم بانکداری و مبادلات بانکی خود تعریف کردند که منجر به تشکیل FATF شد. به تدریج کشورهای  مختلفی به آنها اضافه شدند اما باید توجه داشت که FATF یک نهاد بین‌المللی که رسمیت داشته باشد نیست، بلکه تشکلی است که به صورت خودجوش برای مقابله با پولشویی و مبارزه با تروریسم و ارتقای شفافیت مالی تصویب شده است.

این کارشناس اقتصادی با اشاره به گسترش FATF اظهار کرد: کشورهایی که عضو FATF می‌شوند ملزم به رعایت محورهایی هستند و از آن جاکه FATF بحث شفافیت مالی را مد نظر قرار می دهد، کشورها را از این نظر به کشورهای پر ریسک تا کم ریسک دسته‌بندی می‌کند.

وی با بیان این که FATF موجب شده حساسیت‌ها نسبت به آمار منتشر شده در مورد شفافیت مالی کشورها بیشتر شود، ادامه داد: یکی از کشورهای که منجر به راه‌ندازی FATF شد آمریکا بود.

شقاقی با اشاره به آغاز بحث پیوستن به FATF در دولت یازدهم گفت: پیش از این که بحث پیوستن به FATF مطرح شود تعدادی از قوانین آن در داخل کشور اجرا می‌شد اما زمانی که به پالرمو و cft رسیدیم که همان عدم حمایت از گروه‌های تروریستی و مبارزه با پولشویی است به مشکل برخوردیم.

این اقتصاددان در ادامه توضیح داد: در واقع از آنجا که آمریکایی‌ها برخی نهادهای ایرانی را جزو گروه‌های تروریستی خوانده‌اند، چنانچه ایران به FATF بپویندند هر نهاد مالی داخل کشور که به این نهادها کمک کند، این معنی را می‌دهد که از گروه تررویستی حمایت می‌کند که این موضوع خطای راهبردی است، چراکه این نهادها در گروه نظامی کشور محسوب می‌شوند.

وی در مورد تبعات پیوستن و نپیوستن به FATF گفت: اگر به این لایحه نپیویندیم در لیست کشورهای پر ریسک قرار می‌گیریم و از لیست سیاه خارج نمی‌شویم که باعث می‌شود بانک‌های دنیا در تبادلات مالی با ایران محتاط شوند و حاضر به ریسک مبادلات مالی با ایران نباشند. از سوی دیگر اگر بپیوندیم از دید آمریکا هر نوع حمایتی که از نیروی نظامی کشور انجام شود حمایت از تروریسم است، در واقع این موضوع به منافع ملی ما گره خورده است.

شقاقی ادامه داد: چنانچه ایران به FATF نپیوندند اقتصادش در دنیا منزوی می‌شود و هزینه‌های مبادله بالا می‌رود، زیرا مجبور است بانک‌های دنیا را قانع کند که همکاری کنند.

ایران در لیست سیاه نیست

بر اساس این گزارش، گروه ویژه اقدام مالی(FATF) یک سازمان بین‌دولتی است که در سال سه بار تشکیل جلسه می‌دهد و اخیرا اجلاسی نداشته و اجلاس آتی آن برای بررسی و تصمیم‌گیری در خصوص اقدامات کشورها از جمله ایران، در فوریه 2020 (بهمن 1398) برگزار می‌شود. در این راستا و درحالی که هنوز پیوستن یا نپیوستن ایران به FATF  تعیین تکلیف نشده است، در پی مطرح شدن برخی خبرها درباره بازگشت جمهوری اسلامی ایران به لیست سیاه کارگروه اقدام مالی (FATF)، وزارت امور اقتصادی و دارایی، بازگشت ایران به لیست سیاه FATF را تکذیب کرد.

در این راستا، میثم امیری - رئیس مرکز اطلاعات مالی وزارت اقتصاد - ضمن اعلام اینکه "تصویب لوایح پالرمو و CFT در کمیسیون‌های مجمع تشخیص مصلحت نظام روند قانونی را طی می‌کند"، بر لزوم هوشیاری فعالان اقتصادی تأکید کرد و افزود: اینگونه شایعات ساخته و پرداخته کسانی است که با استفاده از ابزار شایعه‌پراکنی قصد التهاب‌آفرینی در بازارها، بویژه بازار ارز را دارند و منفعت‌طلبی خود را دنبال می‌کنند.

طبق اعلام رسمی FATF، جمهوری اسلامی ایران در لیست «نیازمند اقدام» (Call for action) قرار دارد که به تعبیری همان لیست سیاه است، اما اقدامات پیش‌بینی‌شده در لیست سیاه این سازمان در مورد ایران به حالت تعلیق درآمده است. در صورتی که تا پیش از فوریه 2020 ایران اقدامات لازمِ باقی‌مانده را مصوب و عملی نکند، موارد تحریمیِ موجود در لیست سیاهِ گروه ویژه اقدام مالی (FATF) در مورد ایران اجرا خواهد شد.