صف مجوزگیری در آخر پاییز

داده‌های اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان‌ دهنده رشد 18درصدی درخواست برای جواز تاسیس و رشد حدود 5درصدی درخواست برای پروانه‌های بهره‌برداری (ایجادی و توسعه‌ای) است. رشد ثبت شده برای صدور مجوز در حالی است که میزان سرمایه‌گذاری در این دوره روند معکوس داشته است، به‌طوری‌که براساس آمار اعلام شده سرمایه پیش‌بینی شده برای طرح‌های جدید در مدت زمان مورد بررسی افتی 7 درصدی داشته و سرمایه‌گذاری محقق شده برای طرح‌های صنعتی (ایجادی و توسعه‌ای) نیز افتی 5/ 11درصدی را ثبت کرده است.

از سوی دیگر، تاثیر رشد درخواست برای اخذ مجوز صنعتی را می‌توان در کارنامه سه فصل تولیدات صنعتی، معدنی و پتروشیمی نیز مشاهده کرد؛‌ داده‌های جدید از تولیدات صنعتی نشان می‌دهد در مدت زمان مورد بررسی از میان 55قلم کالای منتخب صنعتی، معدنی و پتروشیمی 34 قلم کالا رشد تولید و در مقابل 21 قلم کالا افت تولید را ثبت کرده‌اند. با این شرایط می‌توان گفت 8/ 61 درصد از کالاهای منتخب ارزیابی ‌شده در مدت زمان مورد بررسی، نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد تولید داشته‌اند. براساس آمار اعلام شده «سموم دفع آفات نباتی»، «داروی انسانی»، «‌ماشین لباسشویی»، «کولر آبی» و «نخ پلی‌استر» از جمله کالاهای منتخبی هستند که بیشترین رشد تولید را ثبت کرده‌اند.

براساس داده‌های اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت در مدت زمان مورد بررسی در مجموع 19هزار و 812 فقره جواز تاسیس با پیش‌بینی سرمایه‌گذاری بیش از دو میلیون و 215 هزار میلیارد ریالی در کشور صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل به لحاظ تعداد، رشد حدود 18درصدی و به لحاظ ارزش سرمایه‌گذاری نیز افت 7 درصدی داشته است. اما درخصوص پروانه‌های بهره‌برداری صادره (ایجادی و توسعه‌ای) نیز در مدت زمان مورد بررسی در مجموع 4 هزار و 567 فقره پروانه بهره‌برداری در کشور صادره شده است که نسبت به مدت زمان مشابه سال قبل رشد حدود 5 درصدی داشته است، سرمایه محقق‌شده برای پروانه‌‌های بهره‌برداری نیز بیش از 392 هزار میلیارد ریال بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل افت 5/ 11 درصدی داشته است.

در گزارش منتشر شده از سوی این وزارتخانه بر این نکته تاکید شده است که رشد منفی پیش‌بینی سرمایه‌گذاری در مدت زمان مورد بررسی به دلیل صدور جواز تاسیس واحد «پترو پالایش مکران» با پیش‌بینی سرمایه‌گذاری بیش از 411 هزار میلیارد ریالی در شهریور ماه سال گذشته بوده است. بدون احتساب واحد مذکور تغییرات میزان پیش‌بینی سرمایه‌گذاری در 9 ماه منتهی به آذر سال جاری افزایش بیش از 12 درصدی را نشان می‌دهد. از سوی دیگر، براساس اطلاعات منتشر شده از سوی این وزارتخانه، رشد منفی سرمایه‌گذاری محقق‌شده در مدت زمان مورد بررسی به دلیل صدور پروانه بهره‌برداری واحد «نفت ستاره خلیج فارس» با سرمایه‌گذاری بیش از 192هزار میلیارد ریالی در خرداد ماه سال گذشته است. بدون احتساب واحد مذکور تغییرات میزان سرمایه‌گذاری و اشتغال در مدت زمان مورد بررسی، به ترتیب رشد 7/ 56 درصدی و کاهش 6/ 3 درصدی خواهد داشت.

شرح حال صدور جوازهای صادره در میان هفت گروه و 16 زیرگروه نیز در مدت زمان مورد بررسی از تمایل برای اخذ جواز حکایت دارد. براساس آمار اعلام شده از مجموع 16زیرگروه در مدت زمان مورد بررسی در مجموع 12زیرگروه رشد درخواست برای صدور جواز را پشت‌سر گذاشته‌اند. در ارزیابی وزارت صنعت، معدن و تجارت هفت گروه شامل بخش‌های «صنعت»، «معدن»، «صنف»، «تجارت خارجی»، «تجارت الکترونیک»، «نرم‌افزار» و «پژوهش، فنی و مهندسی، تحقیق و توسعه» ارزیابی می‌شوند که در مجموع 16 زیرگروه برای آنها تعریف شده است. افزایش تمایل برای سرمایه‌گذاری در طرح‌های صنعتی موجب شد تا پیش‌بینی‌های افت سرمایه‌گذاری با اعمال تحریم‌‌های جدید نیز از بین برود. با اعمال تحریم‌های جدید برخی از فعالان اقتصادی پیش‌بینی می‌کردند که سرمایه‌‌گذاران از سرمایه‌گذاری جدید در بخش‌های صنعتی خودداری خواهند کرد، اما آمارها نشان می‌دهد همچنان تقاضا برای سرمایه‌گذاری و اخذ مجوز در کشور وجود دارد.

رصد داده‌های اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت همچنین بیانگر آن است که در دوره زمانی مورد بررسی مصوبات سرمایه‌گذاری خارجی نیز به لحاظ تعداد رشد داشته، اما ارزش سرمایه‌گذاری مصوب شده در این مدت نیز افت را ثبت کرده است که با این شرایط می‌توان گفت سرمایه‌گذاری خارجی مصوب در این دوره زمانی نیز به سمت صنایع کوچک و بعضا متوسط سوق داده شده است. براساس داده‌های اعلام شده در مدت زمان مورد بررسی در مجموع 70 طرح با سرمایه 8/ 831 میلیون دلاری به تصویب هیات سرمایه‌گذاری خارجی رسیده است که این میزان مصوبه به لحاظ تعداد در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشد 40 درصدی و به لحاظ ارزش افت 6/ 0 درصدی داشته است.

وضعیت 16 زیرگروه

براساس داده‌های اعلام شده بخش معدن که دربرگیرنده سه زیرگروه «پروانه اکتشاف»، «گواهی کشف» و «پروانه بهره‌برداری» می‌شود، نیز مدت زمان مورد بررسی را با رشد در دو زیرگروه و افت در یک زیرگروه دیگر در اخذ جواز سپری کرده است. با توجه به آمار منتشر شده در مدت زمان مورد بررسی، در مجموع 504 فقره «پروانه اکتشاف» صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل که 593 فقره پروانه اکتشاف صادر شده بود، افت 15 ‌درصدی برای این زیرگروه ثبت شد. اما مجوزهای صادره برای «گواهی کشف» نیز برابر با 289 فقره بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشد 5/ 2درصدی داشته است، اما جوازهای صادره برای «پروانه بهره‌برداری» معدنی‌ نیز در مدت زمان مورد بررسی برابر با 333 فقره بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی 3/ 0 درصدی را ثبت کرده است.

داده‌‌‌های آماری نشان می‌دهد که در بخش «پروانه‌های صنفی» در مدت زمان مورد بررسی در مجموع 293 هزار و 777 فقره پروانه ثبت شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل، رشد 7/ 0 درصدی را به ثبت رسانده است. اما در گروه «تجارت خارجی» نیز آمارها حکایت از روند مثبت صدور «کارت‌های بازرگانی» و افزایش تجار جدید دارد. براساس ارزیابی‌‌‌ها، در مدت زمان مورد بررسی 5هزار و 590 فقره کارت بازرگانی برای تجار ایرانی صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل با رشد 3 درصدی همراه بوده است. «تجارت الکترونیک» یکی‌ دیگر از هفت گروه مورد بررسی در جداول آماری وزارت صنعت، معدن و تجارت است که در زیر گروه «گواهی امضای الکترونیکی» رشد و در زیرگروه «نماد الکترونیکی» افت جواز را ثبت کرده است. در مدت زمان مورد بررسی «گواهی امضای الکترونیکی» صادره برابر با 115 هزار و 632 فقره بوده که رشد نزدیک به 60 ‌درصدی داشته و صدور «نماد الکترونیکی» نیز معادل 9 هزار و 731 فقره بوده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل افتی نزدیک به 7 ‌درصدی داشته است.

ششمین گروه مورد بررسی مربوط به صدور جواز «نرم‌افزار» است. در این گروه که زیر شاخه‌ای به‌نام «پروانه بهره‌برداری نرم‌افزار» در آن جای گرفته است، روند صدور مجوزها نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد بیش از 55 ‌درصدی را تجربه کرده است.

هفتمین گروه مورد بررسی صدور جواز «پژوهش، فنی و مهندسی، تحقیق و توسعه» است که خود 6 زیرگروه دارد. در زیرگروه نخست که «جواز خدمات فنی و مهندسی» جانمایی شده در مدت زمان مورد بررسی 253 فقره جواز صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل، رشد حدود 19 درصدی داشته است. همچنین تعداد «پروانه فنی و مهندسی» در مدت زمان مذکور 129 فقره بوده که در مقایسه با مدت زمان مشابه سال قبل با رشد 2/ 3 ‌درصدی همراه بوده است. آمارها همچنین نشان می‌دهد در زیرگروه «جواز تاسیس مرکز پژوهش‌های صنعتی و معدنی» نیز 14 فقره جواز ثبت شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، رشد 75 ‌درصدی داشته است. «پروانه پژوهش مرکز پژوهش‌‌های صنعتی و معدنی» نیز در مدت زمان مورد بررسی 5 فقره بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل، افتی حدود 50 ‌درصدی داشته است. همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد در زیرگروه «گواهی تحقیق و توسعه» نیز در مدت زمان مورد بررسی در مجموع 68 فقره جواز صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل افت 67 درصدی داشته است. اما روند صدور مجوز در زیرگروه «پروانه تحقیق و توسعه» نیز از رشد بیش از 20درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل حکایت دارد و مجموع جوازهای صادره برای این زیرگروه برابر با 130 فقره است.