کدام خودروها از گمرک ترخیص می‌شوند؟

در این نوشتار با ما همراه باشید تا نگاهی داشته باشیم بر جدید ترین اخبار پیرامون خودروهای وارداتی و سرنوشت آن ها. با ما همراه باشید تا مروری داشته باشیم بر جزییات سفارش خودروهای وارداتی و ثبت سفارش آن ها:

کدام خودروها از گمرک ترخیص می‌شوند؟ [به روز رسانی] - اردیبهشت 98

مدیر کل دفتر مقررات صادرات و واردات وزارت صمت جزئیات باز شدن سایت ثبت سفارش برای ترخیص خودرو را تشریح کرد.

سعید عباسپور با بیان اینکه در حال حاضر برای هیچ خودرو جدیدی ثبت سفارش جدید انجام نمی‌شود، گفت: «ممکن است خودرویی در گمرک باقی مانده باشد، اما چون فاقد ثبت سفارش است ترخیص نمی‌شود، چرا که آخرین مصوبه به ما اجازه ثبت سفارش جدید نداده است.»

مدیر کل دفتر مقررات صادرات و واردات وزارت صمت درباره اطلاعیه مربوط به ثبت سفارش های خودرویی 1399/01/28 که اخیرا در سامانه جامع تجارت منتشر شده، گفت: «باز شدن ثبت سفارش خودرو برای ویرایش و اقدامات لازم برای ترخیص خودروهایی است که تاریخ ثبت سفارش و قبض انبار آن‌ها مربوط به قبل از ممنوعیت واردات است و خودروهای فاقد ثبت سفارش را شامل نمی‌شود.»

عباسپور اظهار کرد: «بر اساس آخرین مصوبه دولت درباره ثبت سفارش‌های خودرویی، خودروهای دپو شده در گمرک منوط به اینکه تاریخ ثبت سفارش و قبض انبار آن‌ها مربوط به قبل از ممنوعیت واردات خودرو باشد، می‌تواند ترخیص شود و این اطلاعیه نیز مربوط به همین موضوع است.»

وی افزود: «همچنین خودروهایی که به دلیل داشتن حکم قضایی در گمرک مانده بود، در صورت صدور حکم قضایی ترخیص می‌شوند که تعداد آن‌ها کم است.»

این مقام مسئول در پاسخ به اینکه آیا باز شدن ثبت سفارش مربوط به خودروهایی است که قبل از ممنوعیت واردات وارد شده، اما ثبت سفارش نشدند، پاسخ داد: «ثبت و سفارش برای ویرایش و اقدامات لازم برای ترخیص است و برای افتتاح نیست. ضمنا خودروهای فاقد ثبت سفارش مشمول این مصوبه نمی‌شوند.»

به گفته مدیر کل دفتر مقررات صادرات و واردات وزارت صمت، آخرین مصوبه در این زمینه مربوط به خودروهایی است که قبل از ممنوعیت واردات ثبت سفارش شدند ولی به دلایل مشکلات بانکی،‌ ارزی یا مشکلات دیگر ترخیص نشدند و حالا طبق این مصوبه اجازه ترخیص یافتند.

عباسپور با بیان اینکه در حال حاضر برای هیچ خودرو جدیدی ثبت سفارش انجام نمی‌شود، گفت: «ممکن است خودرویی در گمرک باقی مانده باشد، اما چون فاقد ثبت سفارش است ترخیص نمی‌شود، چراکه آخرین مصوبه به ما اجازه ثبت سفارش جدید نداده است.»

سرنوشت بازار خودروهای وارداتی در دوران پسا کرونا [به روز رسانی] - فروردین 99

چندی پیش شورای نگهبان در اقدامی قابل پیش بینی برخلاف مصوبات کمیسیون تلفیق بودجه سال 1399 رای داد و این مصوبه را مغایر با اصول اقتصاد مقاومتی و بند هفتم سیاست تولید ملی، حمایت کار و سرمایه ایرانی قلمداد کرد.

بنابراین می توان گفت فارغ از مخالفت احتمالی دولتمردان و نظر منفی بانک مرکزی برای تامین ارز مورد نیاز برای واردات خودرو، شورای رقابت نیز راسا این قانون را از مسیر اجرایی شدن خارج کرده است و بنابراین تمام امیدواری های چند هفته اخیر برای آزادسازی مجدد واردات خودروهای خارجی و کاهش احتمالی قیمت خودرو در بازار کشور نقش بر آب شد و ظاهرا وضعیت بازار خودرو در سال 99 نیز مطابق بر روند یکی دوسال اخیر خواهد بود.

با این حال به نظر می رسد که شیوع ویروس کرونا و طبعات اقتصادی آن در نهایت باعث رکود شدید در بازار خودروهای گران قیمت وارداتی خواهد شد و می تواند در فصل بهار و تابستان به مشکلات فروشندگان این دست خودروها بیافزاید.

اما در بلند مدت تورم عمومی کشور در بازار خودرو نیز معکس خواهد شد و احتمالا در پایان سال 99 بار دیگر با چشمانی بهت زده به افزایش قیمت ها در بازار خودرو نگاه خواهیم کرد. نگاهی سرشار از تاسف و تعجب که البته سال هاست در بازار کشورمان تکرار می شود و ظاهرا تا پایان یافتن شرایط تحریمی نیز راهی برای برون رفت از آن متصور نیست.

کسی به سراغ خودروهای مانده در گمرک نرفت [به روز رسانی] - فروردین 99

مجموعه‌ای بیش از 12 هزار خودرو که طی سال‌های اخیر وارد اما به هر دلیلی خروج آنها متوقف شده بود، در نهایت بعد از حواشی بسیار در سال گذشته تعیین تکلیف و در مرحله ترخیص قرار گرفت.

نیمه بهمن ماه سال گذشته بود که هیات دولت تصمیم گرفت هر چه خودرو وارداتی در گمرک باقی مانده را تعیین تکلیف کند و در همین رابطه مصوبه ای صادر کرد که وضعیت 5100 دستگاه خودرو مشخص شد.

ماجرا از این قرار بود که طی سالهای اخیر در مجموع حدود 12 هزار و 261 دستگاه خودرو وارد شده بود اما تغییر شرایط، بخشنامه ها و سیاست های دولت در مقاطع مختلف مانع از ترخیص این خودروها شده و به تدریج در گمرکها، بنادر و مناطق آزاد انباشت شدند. تغییر سیاست ارزی در سال 1397، ممنوعیت ثبت سفارش و واردات خودرو یا تغییر ضوابط فنی واردات خودرو از جمله عواملی بود که امکان ترخیص این خودروها را برای انطباق با مقررات جدید کاهش داده بود. در این بین بخشی از این خودروها درگیر پرونده های قضایی نیز بودند.

چالشهای زیادی بین صاحبان خودرو و واردکنندگان و دستگاه های ذیربط در دولت وجود داشت که در نهایت در دی ماه 1397 هیات دولت طی مصوبه ای شرایطی تعیین کرد تا صاحبان خودرو بتوانند نسبت به ترخیص اقدام کنند. چهار ماه زمان تعیین شد و مجددا دو ماه دیگر تمدید و در مجموع شش ماه فرصت وجود داشت که در نیمه تیرماه سال گذشته به پایان رسید.

اما بعد از این مهلت تمامی 12 هزار خودرو ترخیص نشده و حتی تعدادی که پروانه گمرکی را نیز دریافت کرده بودند به دلیل اتمام زمان در مرحله خروج باقی ماندند. از سوی دیگر دولت اعلام کرد که فعلا هیچ برنامه ای برای تمدید مدت زمان ترخیص ندارد.

آمار خودروهای ترخیص شده از گمرک

گزارش گمرک در پایان مرحله اول ترخیص نشان داد که از 12 هزار و 261 دستگاهی که وارد شده بود طی مهلت تعیین شده 7153  دستگاه ترخیص و 5108  دستگاه دیگر در گمرک باقی ماند؛ از این تعداد 1048 دستگاه با وجود دریافت پروانه گمرکی با اتمام زمان امکان ترخیص نداشتند و حتی چند ماه بعد با رایزنی های انجام شده، وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) با خروج آنها موافقت کرد ولی به دلیل نیاز به مصوبه دولت این ترخیص اتفاق نیفتاد.

همچنین از خودروهای باقی مانده 340 دستگاه به گمرک اظهار شده، اما پروانه دریافت نکرده بودند که این تا پایان مهلت مصوبه دولت انجام شد. حدود 104 دستگاه خودرو نیز از قبل از سال 1393 در گمرک باقی مانده بودند که از جمله خودروهای وارد شده از محل تسهیلات مربوط به جانبازان بود که حجم موتور تمامی این 104 دستگاه بالای 2500 سی سی بود.

اما در بین خودروهایی که در گمرک متوقف شده بودند، تعدادی به دلیل گره‌های قضایی امکان ترخیص پیدا نکردند که تعداد آنها به 2289 دستگاه می‌رسید. همچنین تعدادی بدون ثبت‌سفارش بودند که امکان ترخیص آنها وجود نداشت و به گمرک نیز اظهار نشده بود که تعدادشان به 1100 دستگاه می رسید  که حجم موتور تمام آنها زیر 2500 سی سی بود.

همچنین 227 خودرو در گمرک خرمشهر (منطقه آزاد اروند) قرار دارند که 73 دستگاه به سفارش آمریکا و 154 دستگاه بالای 2500 سی سی بود.

پیگیریها برای ترخیص 5100 خودروی دپو شده

آنطور که مسئولان مربوطه به ویژه در گمرک اعلام کردند، خودروهای باقی مانده مشکلی برای ترخیص نداشتند و به ویژه در مورد مسایل ارزی نیز مانعی وجود نداشت و باید هیات دولت وضعیت آنها را مشخص می کرد؛ این در حالی بود که بعد از چند ماه بلاتکلیفی و اعتراض صاحبان خودرو، سرانجام در دی ماه و بعد از بازدید وزیر اقتصاد از بندر خرمشهر، وی دو پیشنهاد را برای تعیین تکلیف خودروهای دپو شده و همچنین کالاهای گروه 4 به هیات دولت ارائه کرد.

در همین رابطه معاون اقتصادی رئیس جمهور نیز مسئول پیگیری موضوع شد؛ تا اینکه در نیمه بهمن سال گذشته طی جلسه ای در دولت با تعیین تکلیف و ترخیص خودروهای باقی مانده در گمرک موافقت شد.

بر این اساس قرار شد مهلتی سه ماهه برای صاحبان خودروها تعیین شود تا نسبت به انجام امور قانونی در چارچوب مصوبه دولت اقدام و کالای خود را تعیین تکلیف کنند؛ در عین حال که برای خودروهای بالای 2500 سی سی یا حتی خودروهایی که ثبت سفارش نداشتند نیز تصمیم گیری شد؛ به طوری که حتی ارونقی- معاون فنی گمرک ایران- اعلام کرد که حدود 1100 دستگاه از خودروهای باقی مانده بدون ثبت‌سفارش هستند که امکان ترخیص آنها وجود نداشته و به گمرک نیز اظهار نشده اند که با ابلاغ این مصوبه، بخشی از این خودروها تعیین تکلیف شده و با صدور ثبت سفارش قابلیت اظهار و ترخیص از گمرک پیدا می کنند.

واکنش احتمالی دولت به واردات خودرو در سال 1399 [به روز رسانی] - اسفند 98

طی یک هفته گذشته، روزنه امیدی برای واردات خودرو در سال آینده با توجه به پیشنهاد کمیسیون تلفیق بودجه در ارتباط با واردات خودروهای سبک و سنگین با اولویت خودروهای هیبریدی، ماشین‌آلات معدنی و راه‌سازی با ارز منشأ خارجی به وجود آمده است.

از آنجا که لایحه بودجه 99 با حکم حکومتی مقام رهبری بدون بررسی در صحن مجلس به شورای نگهبان ارسال شده است، این احتمال وجود دارد که شورای نگهبان با تصویب پیشنهاد برخی اعضای کمیسیون تلفیق برای واردات، راه را برای از سرگیری ورود خودرو به کشور به لحاظ قانونی هموار کند.

البته نباید از نظر دور داشت که دولت در لایحه پیشنهادی خود به مجلس هیچ ردیف درآمدی از محل واردات خودرو در سال آینده در نظر نگرفته است و این به آن معناست که دولتمردان همچنان با ورود خودرو به کشور مخالف هستند.

با توجه به اینکه دولت برنامه‌ای برای واردات خودرو به کشور در سال آینده نداشته و بند الحاقی واردات خودرو به کشور به صلاحدید نمایندگان عضو کمیسیون تلفیق به لایحه بودجه 99 اضافه شده است این سوال پیش می‌آید که در صورتی که پیشنهاد ارائه شده از کمیسیون تلفیق از فیلتر شورای نگهبان بگذرد و واردات پشتوانه قانونی پیدا کند آیا دولت این بند از لایحه بودجه سال آینده را اجرایی خواهد کرد.

کارشناسان در پاسخ به این سوال می‌گویند از آنجا که دولت بعد از بازگشت تحریم‌ها به منظور مدیریت منابع ارزی در یک اقدام ناگهانی ورود خودرو به کشور را ممنوع اعلام کرد و در 20 ماه گذشته به دنبال این نبود که مسیر ترخیص خودروهای مانده در گمرک را تسهیل کند، بعید است در سال آینده حتی در صورت تصویب پیشنهاد مطرح ‌شده توسط کمیسیون تلفیق در شورای نگهبان، تن به واردات خودرو دهد.

کارشناسان دلیل این اقدام دولت را محدودیت‌های ارزی همراه با اعمال تحریم‌های پیش رو در سال آینده عنوان می‌کنند. آنها می‌گویند در حال حاضر از ناحیه تحریم‌ها درآمدهای نفتی و به دنبال آن درآمدهای ارزی کشور تحدید شده است و چشم‌ انداز روشنی برای افزایش درآمدهای ارزی کشور از این ناحیه در سال 99 وجود ندارد.

کارشناسان بیان می‌کنند در کنار این موضوع شیوع ویروس کرونا درآمدهای ارزی از محل صادرات غیر نفتی به کشورهای همسایه را نیز محدود کرده است و مشخص نیست این ویروس که به جان صادرات افتاده، کی برطرف شود. آنها تاکید می‌کنند با توجه به تداوم چالش ارزی در سال آینده در صورت نظر مثبت شورای نگهبان درباره واردات خودرو، دولت این بند را اجرایی نخواهد کرد.

حدود 13 هزار خودروی وارداتی از دو سال پیش در گمرکات کشور دپو شده و به دلایلی مختلفی از جمله محدودیت‌های ثبت سفارش و ارزی مجوز ترخیص نیافته و واردات خودرو های مذکور با چالش مواجه شده است.

نیمه دوم سال گذشته هیات دولت مصوبه‌ای را تصویب کرد که مطابق آن مهلت چهار ماهه‌ای برای ترخیص خودرو ها در نظر گرفته شد. این فرصت در اردیبهشت‌ماه مجددا دو ماه تمدید شد. سرانجام در نیمه تیرماه و پایان مهلت تعیین شده در نهایت حدود 7000 دستگاه خودرو ترخیص شده و 1048 دستگاه دیگر با وجود دریافت پروانه گمرکی به دلیل پایان مهلت مذکور نتوانستند از گمرک خارج شوند.

با توجه به گفته های دبیر انجمن واردکنندگان حتی با وجود ترخیص تمامی این  8048 دستگاه تقریبا 3000 دستگاه دیگر در گمرک باقی مانده اند.

مهدی دادفر در این خصوص توضیح داد: «1048 خودرویی که دستور ترخیص آن‌ها داده شد، مواردی هستند که پروانه شده‌اند و بر اساس قوانین و مقررات گمرکی باید ترخیص آن‌ها صورت می‌گرفت. نکته اساسی این است که از این تعداد خودرو 1000 دستگاه مربوط به یکی از شرکت‌های واردکننده و 48 دستگاه متعلق به 4 عدد کارت بازرگانی است. اگر بحث حل مشکل مردم مطرح است در این حالت تنها مشکلات یک طیف خاص برطرف شده است.»

وی درباره خودروهای محبوس در گمرک گفت: «همچنان خودروهایی از شرکت‌های بورگوارد، رامک‌خودرو، رنو و ستاره ایران در گمرک مانده و این واردکنندگان به مردم تعهد دارند. این خودروها تفاوتی با 1048 دستگاه آزاد شده ندارند و تنها یک مرحله عقب‌تر هستند. تقریبا 3000 دستگاه دیگر در گمرک مانده و اگر بخواهیم به آمار تفکیک شده البته به صورت تقریبی اشاره کنیم تعداد 150 دستگاه بورگوارد، 800 دستگاه از شرکت رامک‌خودرو، 200 دستگاه از ستاره ایران و 600 خودرو نیز از برند رنو در گمرک وجود دارد.»