تشخیص بیماری "اسکیزوفرنی" با بررسی "امضای مغز"

به گزارش ایسنا و به نقل از گیزمگ، محققان طی این مطالعه فعالیت الکتریکی مغز بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی را از طریق  نوار مغزی یا الکتروانسفالوگرافی غیرتهاجمی در حالت استراحت(EEG) برای چندین سال مورد بررسی و مطالعه قرار دادند. اکنون مطالعات نشان داده است که در نوار مغزی ریزحالت(EEG microstates) افراد مبتلا به اسکیزوفرنی الگوهای غیرطبیعی مشاهده می‌شود. ریزحالت‌های نوارمغزی حالت‌هایی گذرا، دارای الگو و شبه پایدار یا الگوهای نوارمغزی هستند.

ریزحالت‌های نوارمغزی که به آن "اتم‌های فکر"(atoms of thought) نیز می‌گویند نمایانگر الگوهای مختصر فعالیت عصبی هستند. فعالیت ریزحالت‌های نوارمغزی به طور کلی به چهار دسته(A, B, C وD) طبقه بندی تقسیم می‌شود.

هر دسته به الگوهای خاص فعالیت نوارمغزی در مناطق خاص مغز اشاره دارد. در مطالعه فراتحلیل سال 2016 محققان به مدت 15 سال به مطالعه درباره ریزحالت‌های نوارمغزی و اسکیزوفرنی پرداخته بودند و دریافتند در مقایسه با افراد سالم، مغز افراد مبتلا به اسکیزوفرنی زمان بسیار بیشتری را در دسته ریزحالت سی(C) و زمان بسیار کمتری در دسته ریزحالت دی(D) می‌گذراند.

تحقیقات جدید برای بررسی اینکه آیا این ریزحالت‌های نوار مغزی غیرطبیعی می‌توانند در خواهر و برادران سالم بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی تشخیص داده شود یا خیر انجام شده است. اسکیزوفرنی یک بیماری خاص چند ژنی(polygenic) است و این به آن معناست که این بیماری ناشی از یک نوع جهش ژنتیکی خاص نیست و خواهران و برادران مبتلایان به اسکیزوفرنی نیز به احتمال زیاد در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.

طی این مطالعه محققان آزمایشات نوارمغزی را بر روی 101 فرد مبتلا به اسکیزوفرنی، 43 خواهر و برادر تحت مراقبت و 75 فرد بدون سابقه خانوادگی اسکیزوفرنی انجام دادند. با تأیید تحقیقات قبلی، محققان این مطالعه همان ناهنجاری‌های ریزحالت دسته C و D را که قبلاً شناسایی شده بود در افراد اسکیزوفرنی مشاهده کردند اما علاوه بر آن محققان این مطالعه همچنین ناهنجاری‌های ریزحالت دسته C و D را در خواهران و برادران افراد مبتلا به اسکیزوفرنی نیز تشخیص دادند. محققان فرض می کنند که این یافته نشان می‌دهد ریزحالت‌های امضای مغزی دسته C و D می‌تواند بازتابی از حضور اجزای ژنتیکی تحت تأثیر بیماری اسکیزوفرنی باشد.

شاید جالب‌ترین تفاوت‌های فعالیت ریزحالت نوار مغزی، بین افراد اسکیزوفرنی و خواهر و برادر آنها باشد. مغز خواهران و برادران سالم این افراد مدت زمان بیشتری از فعالیت ریزحالت را در دسته بی‌نشان می‌داد.

"جانیر راموس دا کروز"(Janir Ramos da Cruz) یکی از محققان این مطالعه گفت: افزایش فعالیت مغز در دسته B می‌تواند یک علامت خاص باشد به این معنی که فعالیت مغز در دسته B می‌تواند از این افراد در برابر پیش بینی‌های ژنتیکی که به ابتلا به بیماری اسکیزوفرنی منجر می‌شود، محافظت کند و این می‌تواند یک مکانیزم محافظت کننده باشد که از عدم تعادل در ریزحالت‌های دسته C و D جلوگیری می کند. در بیماران مبتلا به این بیماری ما شاهد فعالیت نامعمول ریزحالت‌های نوار مغزی در دسته C و D بودیم و این نشان می‌دهد که این ناهنجاری های ریزحالت نوارمغزی درست در ابتدای بیماری رخ می‌دهد. همه این یافته‌ها در نهایت حاکی از آن است که تجزیه و تحلیل ریزحالت‌های نوارمغزی ممکن است راهی برای تشخیص نوین افراد در معرض خطر اسکیزوفرنی به پزشکان ارائه دهد.

روان‌گسیختگی، اسکیزوفرنی یا شیزوفرنی یک بیماری روانی است که با رفتار و گفتار غیرعادی و کاهش توانایی درک واقعیت(اختلال در واقعیت سنجی) نمایان می‌شود. ناتوانی در اندیشیدن، عاطفه ضعیف، انجام رفتارهای نامعقول و ناتوانی در درک واقعیت از ویژگی‌های بارز آن است. نشانه‌های دیگر ممکن است باورهای نادرست، آشفتگی اندیشه، شنیدن صداهایی که وجود ندارند، خوابگردی، کاهش تعامل اجتماعی، کابوس‌های پی در پی، ابراز نکردن عاطفه و بی‌انگیزگی باشد.

یافته‌های این مطالعه در مجله "Nature Communications" منتشر شد.