گروه سیاسی فردا: وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم روز به روز بدتر میشود. یک روز کره نیست و یک روز روغن. یک روز نرخ دلار سر به فلک میکشد و فردایش قیمت سکه و خودرو و... گویی رشته کار از دست وزارت متولی امور هم که تازه وزیردار شده، در رفته است. این طور که معلوم است رزم حسینی در وزارت صمت ماموریت سختی دارد و توان برآمدن از پس آن نیز ندارد. این را نه منتقدان دولت که حامیان و همکاران آن نیز میگویند. این گروه قدری فرافکنی چاشنی کار کرده و با در نظر گرفتن نقشی برای نهادهای بیرون از قوه مجریه، از زیر بار مسئولیت درمیروند. آنچه روشن و غیرقابل انکار است، اما ناتوانی در مدیریت اوضاع است.
از همین رو در گفتوگویی با ابوذر ندیمی، مشاور نوبخت در سازمان برنامه و بودجه چالشهای پیش روزی وزارت صمت را بررسی کردیم. او نیز به خبرنگار «فردا» گفت: «بنده با توجه به تجاربی که در وزارت صمت در موقعیتهای مدیریتی و معاونت وزیر داشتهام عمده مسائل این وزارتخانه را در چهار حوزه میدانم. اول اینکه باور کنیم مشکل وزاتخانه وزیر نبود و هست».
وی توضیح داد: «مشکل وزارت صنعت، معدن و تجارت وزیر نبود و این بیشتر یک بهانه سیاسی بود و هست به لحاط اینکه فرد تصمیم گیرنده باید از ثبات شغلی برخوردار باشد. یعنی آن دسته از افرادی که تا کنون ایراد میگرفتند که این وزارتخانه وزیر ندارد بیش از آنکه به دنبال راه افتادن کار باشند، به دنبال نوع اطلاع رسانی سیاسی، انتخاباتی بودند و میخواستند ثابت کنند که رئیس قوه مجریه اعتنا و اهتمام لازم را به صنعت و تولید ندارد. از طرف دیگر واقعیت این است که وزیر تاحدی مطرح است و میتواند تعیین کننده باشد».
این کارشناس مسائل اقتصادی افزود: «نکته دوم این است که هر دستگاهی یک سری مسائل درون دستگاهی و یک سری مسائل برون دستگاهی دارد. مسائل درون دستگاهی را خود وزیر و مدیران عامل او میتوانند حل کنند. اما مسائل برون دستگاهی را بیشتر باید قانون و نظارت حل کند. به عنوان مثال مسائل مربوط به حوزه خارجی مثل دیپلماسی و تحریم دست وزیر نیست. برخی مسائل نیز دست وزیر است، اما نه کاملا. مثلا تنظیم بازار مربوط به وزیر است، اما هفت، هشت دستگاه دیگر اعم از قضا و اجرا در آن ذیمدخل هستند؛ بنابراین نمیتوان گفت که همه اینها مربوط به وزیر است. وزیر باید پیگیری کند، اما واقعا نسبت به مسائل برون دستگاهی و برون مرزی نمیتوان انتظار داشت که به اندازه مسائل درون دستگاهی موفق باشد».
این نماینده پیشین مجلس همچنین گفت: «نکته سوم مسائل سیاسی و اجتماعی کشور است. مثلا اینکه الان خیلی افراد مایل نیستند پول خود را صرف تولید کنند، وزیر نمیتواند با سخنرانی آنان را به این امر مجاب کند، زیرا کارآفرین میخواهد به سود و اجرا برسد، اما دهها مانع وجود دارد. مثلا اینکه مواد تامین نمیشود، قیمتها ثبات ندارد، مشتری از نظر مصرف و ... تغییر یافته است؛ بنابراین از این جهت هم باید توجه داشت که وزیر منتخب نمیتواند پاسخگوی همه مسائلی باشد که در حوزه تولید، کشاورزی، صنعت و مانند آن اثر دارد. به عبارت دیگر وزیر صمت صرفا وزیر دو یا سه وزارتخانه ادغام شده است، اما دیگر رئیس کل بانک مرکزی، وزیر اقتصاد و داریی نیست، وزیر خارجه و ... نیست».
ندیمی ادامه داد: «نکته چهارمی که باید مورد توجه قرار داد، مسائل دوره اخیر است. سه، چهار موضوع در حوزه تولید و صنعت اثرگذار است. یکی از این مسائل به طور مشخص مسائل مربوط به آمریکا است که بخواهیم یا نخواهیم، بگوییم یا نگوییم؛ همه منتظر نتیجه انتخابات آمریکا هستیم. موضوع بعدی تامین نقدینگی است. توضیح اینکه به هر دلیلی در ایران تاکنون جذابیت نقدینگی از جهت سود، تسهیلات، تقسیط و ... یک حوزه سرمایه گذاری بوده است. یعنی شاید بیش از هفتاد، هشتاد درصد از کارآفرینان نه به خاطر تجارب و تخصص و تمایلات به صنعت و معدن و تجارت روی آورده بلکه به خاطر نفع و سود خود روی آوردهاند. این نفع و سود نیز گاهی به صورت آنی تامین شده و گاهی هم زمان بیشتر برده است؛ بنابراین اول باید قبول کنیم که متاسفانه بستر برای سرمایه گذاری در صرفا از راه نفع است و متاسفانه این نفع عمدتا به خود تولید ارجاع پیدا نمیکند و به فرصت تولید ارجاع پیدا میکند. مثلا فرد تسهیلات میگیرد و این تسهیلات خودش برای او ارزش دارد، چون چند سال بعد چند برابر شده است یا اینکه میتواند پرداختها را عقب اندازد و .... به عبارتی هالهای از مشکلات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و ... وجود دارد».
این کارشناس مسائل اقتصادی افزود: «حتی خود اتاقهای بازرگانی در مشکلات و مسائل سهم دارند. مثلا اتاق بازرگانی الان باید ثابت کند که کارتن خواب تسهیلات ارزی گرفته یا سرمایهگذار واقعی. یا صادرکننده به فکر این است که ارز خود را نیاورد یا دیر بیاورد و ...؛ بنابراین مساله اصلی تولید نیست و واقعا وزیر صمت دیگر متولی تولید نیست. متولی رفع دهها مشکل مرتبط و بعضا بیارتباط با تولید است».
وی با تاکید بر اینکه «دنیای صنعت، معدن و تجارت با مسائل مختلفی گره خورده است» گفت: «لازم است که اولا هیات وزیران و ثانیا هیات حاکمه به طور عام باید وزارت صمت همکاری کنند. اگر نه، نه آقای رزم حسینی سابقه مشعشعی در حوزه صنعت و معدن دارد که الان بتوان از آن استفاده کرد. نه قدرت و نفوذ لیدری دارد که بقیه شیخوخیت او را باور کنند و نه جایگاه او در هیات وزیران به قدری مهم است که دستورات یا خواستههای او عملی شود؛ بنابراین باید همه به او کمک کنند اگرنه، نه تنها او بلکه دولت بعدی هم همین وضعیت را خواهد داشت. دلیلش نیز این است که جایگاه وزیران جایگاه یک از چند است. جایگاه قوه نیز همین طور».