تورم داغ خوراکی‌ها در تیر ماه

 تورم خوراکی‌ها در ماه اول تابستان

گزارش مرکز آمار ایران از داده‌های قیمتی مواد خوراکی نشان می‌دهد، در ماه اول فصل تابستان، جز 7 مورد همه اقلام خوراکی افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل تجربه کرده‌اند. قیمت 53 قلم خوراکی در این گزارش ثبت شده که از این تعداد، 6 قلم، تورم ماهانه‌ای بالاتر از 10‌درصد را ثبت کرده‌اند. روند تورم نقطه‌به‌نقطه نیز همچنان در مسیر صعودی قرار دارد. تورم نقطه‌به‌نقطه تیرماه که سطح قیمت‌ها را نسبت به تیر ماه سال گذشته مقایسه می‌کند، نشان می‌دهد تمام اقلام خوراکی به غیر از یک مورد نسبت به سال گذشته افزایش قیمت داشته‌اند. از مجموع 58 قلم خوراکی، 7مورد تورم نقطه‌به‌نقطه‌‌ بالاتر از 100‌درصد داشته‌اند؛ این امر بدان معناست که قیمت این 7قلم کالایی در تیر ماه نسبت به مدت مشابه سال قبل دوبرابر شده است.

 افزایش قیمت در سایه ارز ترجیحی

 افزایش قیمت کالاهای اساسی در حالی است که بر اساس آمار بانک مرکزی، 6/ 4 میلیارد دلار ارز ترجیحی به وزارت صنعت، معدن و تجارت برای تنظیم بازار پرداخت شده است. با توجه به افزایش قیمت کالاهای اساسی به‌ویژه قیمت مرغ، تخم‌مرغ و روغن می‌توان دریافت، تخصیص ارز ترجیحی نمی‌تواند راه‌حل مناسبی برای کنترل قیمت‌ها باشد. در این زمینه نیز دلایل مشخصی وجود دارد. دلیل اول این است که معمولا نهاده‌ها با قیمت ترجیحی به اندازه مورد نیاز به دست تولید‌کننده نمی‌رسند. نکته بعدی اینکه قیمت نهایی در بازار تعیین شده و تابع مستقیم عرضه و تقاضاست. به همین دلیل نمی‌توان تنها با کاهش هزینه‌های تولید‌کننده قیمت‌های نهایی کالاهای اساسی را کاهش داد.

 تورم ماهانه

در این گزارش، 53 قلم کالایی مورد بررسی قرار گرفته که از این تعداد، 7 مورد تورم ماهانه منفی داشته است. این 7 مورد شامل گوشت گوسفندی، سیب‌زمینی، گوجه‌فرنگی، روغن‌نباتی جامد، هلو، موز و لیموترش است. لیموترش با کاهش قیمت 6/ 14‌درصدی رکورددار کاهش قیمت در بین اقلام خوراکی محسوب می‌شود. در این بین گوشت گوسفندی با کاهشی 6/ 0‌درصدی، کمترین کاهش قیمت را به ثبت رسانده است. همچنین بر اساس این گزارش تنها مغز گردو، تورم ماهانه صفر‌درصدی داشته و سایر کالاها که شامل 45 قلم خوراکی هستند تورم ماهانه‌ای بالاتر از صفر‌درصد داشته‌اند. در این بین، 6قلم خوراکی رشد قیمتی بالاتر از 10‌درصد را در تیر‌ماه تجربه کرده‌اند که اکثر آنها از گروه میوه و سبزیجات محسوب می‌شوند. این 6 قلم خوراکی شامل، پیاز، هندوانه، تخم‌مرغ ماشینی، خربزه، خیار و هویج‌فرنگی است. پیاز با تورم ماهانه‌‌ 14درصدی رکورد‌دار افزایش قیمت ماهانه بین اقلام خوراکی بوده است. نکته جالب‌توجه دیگر اینکه نرخ تورم ماهانه کل کشور در تیر ماه 5/ 3‌درصد گزارش شده و از 53 قلم خوراکی منتخب، تعداد 16مورد، تغییر ماهانه‌‌ای بالاتر از نرخ ماهانه کل کشور را به ثبت رسانده‌اند. به عنوان نمونه، مرغ 2/ 4‌درصد و شکر 9/ 4‌درصد رشد قیمت ماهانه را تجربه کرده‌اند.

 تورم نقطه‌به‌نقطه خوراکی‌ها

تورم نقطه‌به‌نقطه همه کالاها به غیر از یک قلم کالا مثبت بوده است. این سخن بدان معناست که قیمت همه کالاها به غیر از یک مورد در تیر ماه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش قیمت را تجربه کرده است. پرتقال تنها قلم کالایی محسوب می‌شود که نسبت به تیر ماه سال گذشته کاهش قیمت را تجربه کرده است. اما سایر کالاها هر کدام رشد قیمتی قابل‌توجهی را ثبت کرده‌اند. بر اساس آمار منتشر شده توسط مرکز آمار ایران، از 53 قلم خوراکی منتخب، تعداد 38 قلم،‌درصد تغییر سالانه بالاتر از نرخ تورم نقطه‌ای کل کشور (9/ 42درصد) داشته‌اند. البته از این 38 قلم خوراکی، تعداد 7 مورد رشد قیمتی نقطه‌به‌نقطه بالاتر از 100‌درصد را تجربه کرده‌اند و این یعنی قیمت 7 قلم خوراکی نسبت به تیر‌ماه سال گذشته بیش از دو‌برابر شده است. این 7 قلم شامل روغن‌نباتی جامد، نوشابه گازدار، هویج‌فرنگی، کره پاستوریزه، نخود، خامه پاستوریزه و هلو هستند و رشد قیمتی بالاتر از 100‌درصد را تجربه کرده‌اند. در این بین روغن نباتی جامد با رشد قیمتی حدود 138‌درصدی رکورددار تورم نقطه‌به‌نقطه بین اقلام خوراکی به‌حساب می‌آید. نکته قابل‌توجه دیگر اینکه شکر، رشد قیمتی نقطه‌به‌نقطه 75درصدی و مرغ‌ماشینی، رشدی حدود 64‌درصد را تجربه کرده است.

 بررسی اجمالی آمارها

خوراکی‌ها را می‌توان به شیوه‌های مختلفی تقسیم‌بندی کرد؛ مرکز آمار در تقسیم‌بندی خوراکی‌ها، آنها را به گروه‌های «نان و غلات»، «گوشت قرمز، سفید و فرآورده‌های آنها»، «لبنیات، تخم‌مرغ و انواع روغن»، «میوه و خشکبار»، «سبزیجات و حبوبات» و گروه «قند و شکر، آشامیدنی‌ها و سایر» تفکیک کرده و بیشترین رشد ماهانه را در هر گروه از اقلام خوراکی مورد بررسی قرار داده است. در گروه نان و غلات، اقلام رشته‌آش، شیرینی خشک و ماکارونی به ترتیب بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌اند. در گروه گوشت قرمز، سفید و فرآورده‌های آنها، اقلام مرغ‌ماشینی با 2/ 4درصد و گوشت گاو یا گوساله با 8/ 1‌درصد بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌اند. همچنین در این گروه گوشت گوسفند با 6/ 0درصد بیشترین کاهش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته است. در گروه لبنیات، تخم‌مرغ و انواع روغن، بیشترین افزایش قیمت‌ نسبت به ماه قبل مربوط به تخم‌مرغ ماشینی با 6/ 11درصد، روغن مایع با 4/ 3‌درصد و ماست پاستوریزه با 8/ 2‌درصد بوده است. همچنین در این گروه روغن نباتی جامد با 6/ 2‌درصد بیشترین کاهش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته است. در گروه میوه و خشکبار، بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به هندوانه با ١٣‌درصد و خربزه با 7/ 10‌درصد است. همچنین در این گروه لیموترش با 6/ 14درصد و موز با 2/ 7درصد بیشترین کاهش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌اند. در گروه سبزیجات و حبوبات، بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به پیاز با ١٤‌درصد، خیار با 3/ 10‌درصد و هویج‌فرنگی با 2/ 10‌درصد است. همچنین در این گروه گوجه‌فرنگی و سیب‌زمینی بیشترین کاهش قیمت را تجربه کرده‌اند.