خیلی از ازدواجشان نگذشته بود که به قول خودشان با اختلاف عمیقی رو به رو شدند. به پیشنهاد بزرگتر‌ها قرار شد به مشاوره و زوج درمان مراجعه کند. اما چند وقت بعد کاشف به عمل آمد که با زوج‌هایی که صلاحیت نداشتند مشورت کرده اند و از چاله به چاه افتاده اند.
کاش همه زوج‌ها بدانند که زندگی همیشه ماه عسل نیست گاهی اختلاف‌ها هم ممکن است بروز کند. برای انتخاب مشاور چه ویژگی‌هایی را باید در نظر بگیرند که مشاور منتخبشان درست انتخاب شده باشد. این گزارش را با هم بخوانیم:
*مشاور ازدواج خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟
امروزه با پیشرفت علم روانشناسی، مشاوره ازدواج نیز برای افزایش سطح آگاهی افراد و خانواده‌ها و نیز هدایت نگرش افراد به سمت کلینیک‌های مشاوره و روانشناسی پیش تا پس از ازدواج ایجاد شده است. مشاوره‌های ازدواج برای یافتن راهکار‌های مناسب در امور مختلف زندگی افراد به کار می‌آیند. «مشاوره پیش تا پس از ازدواج» نیز یکی از این حوزه‌ها محسوب می‌شود که برای عده‌ای از افراد امروز اصلی‌ترین نیاز خانواده و برای عده دیگر یک کار تشریفاتی بدون نیاز است.
«دکتر نسیم نوری»، متخصص روانشناسی و مشاور ازدواج در این باره می‌گوید: «مراجعه به مشاوره ازدواج می‌تواند در ادامه مسیر زندگی و یا موفقیت زندگی زناشویی در آینده به افراد کمک کند و یک بسترساز مناسب برای سنگ بنای خانواده از ابتدا محسوب می‌شود و به زوجین برای علم به وظایف، مسئولیت و نقش‌ها و مدیریت آن اطلاعات می‌دهد. اما سوال این است که یک مشاور ازدواج خوب چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟
بسیاری از زوجین درباره مسائل مختلف اقتصادی، فعالیت‌های اجتماعی، شغل و اوقات فراغت، تقسیم کار و تربیت فرزندان و نگهداریشان انتظارات مختلفی از یکدیگر دارند و این انتظارات باعث اختلاف بینشان می‌شود و در این مواقع عموما سعی در تغییر طرف مقابلشان می‌کنند و توقعات غیرواقع بینانه‌ای از هم دارند و زندگی شان دچار آشفتگی می‌شود. یک مشاور ازدواج خوب این فرصت را فراهم می‌کند تا دید بهتری به پیرامون و محیط خانواده بدهد و با آگاهی از موقعیت افراد نسبت به شریک زندگی شان، فضا را مدیریت می‌کند. این مشاور می‌تواند با بررسی ویژگی‌های رفتاری هر یک از زوجین و با استناد به علم خانواده و تجربیات و مسائل دیگر توصیه‌های لازم را پیش تا پس از ازدواج به طرفین داشته باشند.
اما یک مشاور خوب باید ویژگی‌هایی از جمله هوش مناسب، توانایی برقراری ارتباط با افراد، شخصیت مناسب و کاریزماتیک، تسلط به علوم دانشگاهی و علم روز روانشناسی داشته باشد.
*الگو‌های ارتباطی بین زوجین
یک مشاور و روانشناس ازدواج حاذق تلاش می‌کند تا روابط بین زوجین را به خوبی درک کند تا مشکلات آن‌ها را قابل مدیریت کند. اما پیش از این کار یک مشاور به الگوی ارتباطی بین زوجین باید پی ببرد.
نوری درباره انواع الگو‌های ارتباطی زوجین و نقش مشاور در مدیریت آن می‌گوید: «نخستین الگو «سازنده متقابل» است یعنی یک الگوی برنده که زوجین بتوانند راه‌های حل ممکن را برای حل مشکلاتشان به کار ببرند و برای مسئله حل به طور منطقی عمل کنند. در این الگو زوجین احساسات خود و طرف مقابل را با هم در نظر می‌گیرند. الگوی دوم «کناره گیری ـ توقع» است که شامل دو قسمت «توقع مرد / کناره گیری زن» و «توقع زن/کناره گیری مرد» می‌شود. در هر صورت زوجین در یکی از آن‌ها سعی می‌کنند دیگری را سرزنش کنند در حالیکه همسرش کناره گیری می‌کند و مشکلات پایدار با ادامه این الگو زیاد می‌شود.
زوجین درگیر در این الگو در طول زمان به سمت طلاق کشیده می‌شوند. مشاور برای حل این الگو سعی می‌کند رفتار زوجین را با ارائه یک تصویر واضح و مشخص از آینده به اطلاع آن‌ها برساند و سعی در مواجه کردن آن‌ها با مشکلاتشان کند. الگوی سوم «اجتناب متقابل» است که در این الگو تعارض زناشویی زیاد شده و کار مشاور و روانشناس دشوار است چرا که زوجین از برقراری ارتباط با هم اجتناب می‌کنند، به شدت از هم ناراضی هستند و ارتباطشان حداقل است یا اصلا ارتباطی با هم ندارند در این الگو هم مشکلات به راحتی حل نمی‌شود و نمی‌توان به گذر زمان آن را سپرد.
* تعارض زناشویی چیست؟
تعارض بخشی از زندگی و طبیعی است هیچ یک از افراد بشر کاملا شبیه به هم نیستند و این هم از زیبایی‌های زندگی محسوب می‌شود، اما اختلاف نظر جزئی گریزناپذیر است و اگر در یک زندگی برای حل تعارضات و مشکلات افراد نسبت به هم واکنش‌های متفاوتی داشته باشند و این واکنش‌ها آنقدر شدید با خشم، نفرت، کینه، حسادت و توهین باشد، نیاز به مشاور ازدواج ضرورت پیدا می‌کند.
نوری در این باره می‌گوید: هر یک از زوجین سبک متفاوتی برای حل تعارضات ممکن است داشته باشد، اما روش‌های حل تعارض صحیح می‌تواند به رفع مشکلات کمک کند. یک مشاور ازدواج با آگاهی از این تعارضات و مشکلات سبک حل تعارض خوبی را به افراد پیشنهاد می‌دهد و سعی می‌کند آرامش از دست رفته زوجین را به آن‌ها برگرداند. زوجینی که از سبک‌های تعارض یکسان استفاده می‌کنند عموما احساس رضایت بیشتری نسبت به زوجینی که سبک متفاوتی نسبت به هم پیش می‌گیرند، در زندگی دارند.
*موانع حل اختلافات زناشویی
اما حل تعارضات همیشه هم به راحتی ممکن نیست، گاه موانعی در این مسیر وجود دارد که شاید به برداشت‌های غلط افراد از اختلافات و درک متفاوت، اجتناب از صحبت کردن و مسائل دیگر مرتبط باشد. نوری در این رابطه می‌گوید: «در یک مشاوره حضوری ازدواج، روانشناس موقعیت پیش آمده زوجین را بررسی می‌کند، اختلافات را اولویت بندی و ریشه یابی می‌کند و سعی بر اصلاح برداشت‌های غلط زوجین نسبت به رفتار هم می‌کند تا بتواند راهکار‌های حل مشکلات را بدست بیاورد.
خیلی از زوج‌ها تصور می‌کنند اختلافاتشان قابل حل نیست مثلا به جلسه درمان که می‌آینده می‌گویند که ما دیگر نمی‌توانیم با هم کنار بیاییم و همه چیز تمام شده و از حل مشکلات اجتناب می‌کنند و یا اینکه عده‌ای دیگر از حل تعارضات می‌ترسند و سعی بر نادیده گرفتن مسئله می‌کنند و تصورشان این است که وقتی زمان بگذرد، مشکلات کمتر می‌شود درحالیکه اینطور نیست همه چیز به مرور بدتر می‌شود و در نهایت هم ممکن است به نفرت و جدایی برسد؛ بنابراین اختلافات باید رفع شود تا زندگی با رضایت ادامه پیدا کند.
*زوج درمانی به چه معناست؟
با توجه به مبحثی که بالا مطرح شد براین اساس که مشکلات با گذر زمان رفع نمی‌شوند و تعارضات و اختلافات زناشویی باید حل شود و بنیان خانواده بسیار حائز اهمیت است و نباید به افزایش طلاق در جامعه دامن زد، ما نیاز به زوج درمانی را در خانواده‌ها مشاهده می‌کنیم. برخی تصور می‌کنند همین که قبل از ازدواج چند جلسه مشاور رفتند و مشخص شد که می‌توانند با هم کنار بیایند دیگر نیاز به هیچ مهارتی یا حل هیچ مشکلی با حضور مشاور ندارند، این طرزتفکر غلطی است!
دکتر نوری در این رابطه می‌گوید: «زوجین موفق در روابط و کسانی که احساس رضایت بیشتری در زندگی زناشویی دارند عموما در برقراری ارتباط با هم خوب هستند، سعی در حل مشکلاتشان می‌کنند و از یک مشاور و روانشناس گاهی در زندگی شان کمک می‌گیرند تا بهترین مدل زندگی را پیاده کنند. ماندگاری مشکلات در روابط زوجین تنها آن‌ها را ریشه دارتر و دلزدگی‌ها را عمیق‌تر می‌کند.
اما حال مسئله این است که برای درک اینکه چه زمانی نیاز دارید به یک مشاور مراجعه کنید، از خودتان این چند سوال را بپرسید:
-آیا ازدواج کرده اید و هیچ عشقی به همسرتان ندارید؟
-آیا با همسرتان اختلاف فرهنگی، علمی و دینی دارید و نمی‌دانید آن را چطور حل کنید؟
-آیا مسائل مالی و اقتصادی باعث اختلاف بین شما شده؟
-شما یا همسرتان فرزند طلاق هستید؟
-ارتباط و رفتار همسرتان با شما حس تحقیر، توهین یا خیانت در شما ایجاد می‌کند؟
-مورد سوءرفتار یا سوءاستفاده قرار می‌گیرید؟
-آیا مدام از همسرتان انتقاد می‌کنید و نقد او را هم نمی‌پذیرید؟
-شریک زندگی تان معتاد است؟
-آیا حس می‌کنید دچار طلاق عاطفی شده اید؟
این‌ها تنها چند نمونه از سوالاتی است که باید شما را به سمت رفتن نزد یک مشاور خوب ازدواج برساند اگر پاسخ شما به برخی از این سوالات مثبت است، احتمال دارد که در حال ورود یا گذار به یک مرحله بحرانی از زندگی با همسرتان باشید و نیاز به مشاوره ازدواج دارید.
در نهایت و علاوه بر همه این‌ها اگر یک زوج به نقطه‌ای برسند که نتوانند مشکلاتشان را خود حل کنند، نیاز به مشاور ازدواج ضروری است و مراجعه به یک مشاور خوب می‌تواند باعث افزایش احساس رضایت، فرزندپروری بهتر، استحکام بنیان خانواده و در نهایت جلوگیری از طلاق و افزایش طول عمر انسان‌ها شود. شما چه تجربه‌ای از مراجعه به مشاوره ازدواج دارید. برایمان بنویسید.
