سرویس جهان مشرق – انتشار اخبار دستیابی قریب‌الوقوع ایران به جنگنده‌های پیشرفته‌ی سوخو-35، رقابت بر سر برتری در آسمان خاورمیانه را داغ‌تر کرده است. در حالی که تا پیش این تصور می‌شد از یک سو، جای خالی جنگنده‌های نسل جدید در نیروی هوایی ایران، و از سوی دیگر، دستیابی رژیم صهیونیستی به جنگنده‌های نسل پنجمی اف-35، پرونده‌ی این رقابت را دست‌کم در آینده‌ی نزدیک بسته باشد، اما تحولات ماه‌های اخیر ورق را به طور کامل به سود ایران برگردانده است.
همزمان با زمین‌گیر شدن ناوگان اف-35 اسرائیل به دلایل مختلف، ایران در آستانه‌ی دریافت جنگنده‌های نسل ++4 خود قرار دارد. به این ترتیب، بعید نیست اسرائیل عطای جنگنده‌های اف-35 خود را به لقای آن‌ها ببخشد و اتفاقاً به سراغ جنگنده‌های قدیمی‌تر برود. نشریه‌ی نظامی «میلیتری‌واچ» اخیراً طی گزارشی تحت عنوان «همزمان با آمادگی ایران برای دریافت سوخو-35، اسرائیل بهترین جنگنده‌هایش را زمین‌گیر کرد: مشکلات گسترده‌ی اف-35 از کره تا تگزاس[1]» به همین مسئله پرداخته است. آن‌چه در ادامه می‌آید، ترجمه‌ی گزارش میلیتاری‌واچ است.
شماری از جنگنده‌های اف-35 متعلق به نیروی هوایی رژیم صهیونیستی. تعدادی از جنگنده‌های آمریکایی اف-35 که قرار بود دست برتر اسرائیل مقابل ایران در آسمان خاورمیانه باشند، اکنون زمین‌گیر هستند و تبدیل به باری روی دوش این رژیم شده‌اند. (+)
در همین‌باره بخوانید:
›› تهران-تل‌آویو در 7 دقیقه: 5 سلاح قدرتمند ایران به روایت نشریه آمریکایی
›› گزارش نشریه آمریکایی درباره پهپاد آرش-2/ تل‌آویو و حیفا چگونه با خاک یکسان خواهند شد؟
›› همکاری‌های جدید تهران و مسکو/ آیا موشک‌های ایران می‌توانند اسرائیل را نابود کنند؟
نیروی هوایی اسرائیل 25 دسامبر [2022، مصادف با 4 دی 1401] 11 فروند از جنگنده‌های اف-35اِی خود را پس از چندین مورد حادثه برای این کلاس جنگنده در طول سال [گذشته، 2022 میلادی]، زمین‌گیر کرد. این تصمیم، نگرانی‌های گسترده‌ای را بیش‌تر کرده است که پیشاپیش درباره‌ی توانایی این جنگنده‌ها برای مقابله با چالش‌های کوتاه‌مدت در زمینه‌ی تأمین امنیت اسرائیل، و به همین ترتیب، مقابله با تهدیدات پیش روی بیش از ده مشتری دیگر اف-35 در سراسر جهان، وجود داشت. سخنگوی ارتش اسرائیل در رابطه با تصمیم اخیر اعلام کرد: «با توجه به یافته‌ها [ی تحقیقات] و اطلاعات مخابره‌شده، مشخص شد که این هواپیماها نیاز به بازرسی اختصاصی دارند تا احتمال وقوع نقص مکرر در سامانه‌ی اسرائیلی از بین برود.»
بخشی از ناوگان اف-35 نیروی هوایی رژیم صهیونیستی. این رژیم طی آخرین روزهای سال گذشته‌ی میلادی، شماری از جنگنده‌های اف-35 خود را به دلیل مشکلات فنی زمین‌گیر کرد. (+)
در همین‌باره بخوانید:
›› گندم، پهپاد و ماهواره؛ هشدار وال‌استریت‌ژورنال درباره گسترش روابط ایران و روسیه
›› بزرگ‌ترین ارتش خاورمیانه/ ارتش ایران چه‌قدر قدرتمند است؟
به این ترتیب، این‌که آیا ممکن است بقیه‌ی ناوگان اف-35های اسرائیل نیز، که ابتدای سال [2022] شامل 30 فروند می‌شد، به همین سرنوشت دچار شوند یا خیر، اکنون در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته است. گزارش‌ها همچنین حاکی از آن است که یک ارزیابی داخلی نشان داده این جنگنده‌ها احتمالاً دچار همان نواقصی هستند که چندی قبل‌تر به سقوط یک فروند اف-35 در تگزاس منجر شده بود؛ اگرچه جنگنده‌ی حادثه‌ی تگزاس از نوع اف-35بی با قابلیت فرود عمودی بود.
سه فروند جنگنده‌ی رادارگریز نسل پنجم اف-35 پس از تحویل توسط آمریکا و فرود در پایگاه هوایی «نواتیم» متعلق به ارتش رژیم صهیونیستی در اواسط ماه نوامبر سال 2022 میلادی. این رژیم کم‌تر از یک ماه بعد، بخشی از ناوگان اف-35 خود را به علت نقص فنی زمین‌گیر کرد. (+)
اسرائیل اواسط همان سال، ماه جولای، پس از کشف نقص در صندلی پرتاب جنگنده‌های اف-35، این جنگنده‌ها را زمین‌گیر کرده بود. این در حالی است که در همان مقطع، ارتش آمریکا نیز ناوگان اف-35 خود را زمین‌گیر کرده بود. سایر مشتریان نیز با ناوگان اف-35 خود به مشکلاتی برخورده‌اند: به عنوان نمونه، ماه اکتبر [سال 2022] کمیته‌ی دفاع ملی مجلس ملی کره‌ی جنوبی در تحقیقات خود به این نتیجه رسید که اف-35های این کشور طی 18 ماه، از ژانویه‌ی 2021 تا ژوئن 2022، با 234 مورد نقص مواجه شده‌اند[2].
«بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، در کنفرانس امنیتی مونیخ 2018 قطعه‌ای را در دست دارد که ادعا می‌کند متعلق به یک فروند پهپاد «شاهد-191 صاعقه 2» ساخت ایران است. سال 2018، رسانه‌ها خبر دادند یک پهپاد صاعقه‌ی ایرانی موفق شده تا عمق آسمان فلسطین اشغالی نفوذ کند، بدون این‌که پدافند رژیم صهیونیستی موفق به شناسایی یا سرنگونی آن شود. با فرض این‌که این ادعا صحت داشته باشد، موشک‌های ایران نیز به‌راحتی خواهند توانست دورترین نقاط فلسطین اشغالی را هدف بگیرند. (+)
این موارد شامل 172 مورد «ناتوانی در پرواز» و 62 مورد «ناتوانی در انجام مأموریت‌های خاص» می‌شد. ضمناً 117 مورد ناتوانی در پرواز و 45 مورد ناتوانی در انجام مأموریت‌های خاص، که سال 2021 رخ داده بودند، در نیمه‌ی اول سال 2022 نیز حل‌وفصل نشدند. مقامات کره‌ی جنوبی، آن زمان، آمادگی اف-35 برای شرکت در نبرد، در صورت وقوع جنگ در شبه‌جزیره‌ی کره، را به طور جدی زیر سؤال بردند. این کلاس جنگنده، به‌رغم این‌که اولین پرواز خود را 16 سال پیش، سال 2006، انجام داد، هنوز با آمادگی لازم برای شرکت در نبردهای سنگین، فاصله‌ی زیادی دارد.
یک فروند جنگنده‌ی اف-35 نیروی هوایی ارتش رژیم صهیونیستی در حال برخاستن از زمین طی رزمایش «پرچم آبی» در اکتبر 2021. علاوه بر رژیم صهیونیستی، سایر مشتریان اف-35 نیز با این جنگنده به مشکلات فنی برخورده‌اند. (+)
اف-35 تنها جنگنده‌ی «پسانسل‌چهارم» غربی در جهان است که در حال حاضر تولید می‌شود. این جنگنده و جِی-20 چین، تنها جنگنده‌های نسل پنجمی در حال تولیدی هستند که در سطح اسکادران عملیاتی شده‌اند. ظرفیت بالقوه‌ی اف-35 برای پیشی گرفتنِ آسان از سایر کلاس‌های جنگنده‌ی غربی، موجب شده تا به‌رغم مشکلاتی که در عملکرد آن مشاهده شده، علاقه‌ی خارجی گسترده‌ای نسبت به آن وجود داشته باشد؛ آن‌قدر که پنتاگون بارها اعلام کرده سفارش‌های داخلی احتمالاً با کمبودهای شدیدی مواجه خواهند شد[3].
سربازان اسرائیلی، ماه فوریه‌ی سال 2016، در جریان مانور مشترک «جونیپر کبرا» میان آمریکا و رژیم صهیونیستی در پایگاه هوایی «ختسور» متعلق به نیروی هوایی این رژیم در مرکز فلسطین اشغالی، از کنار یک پدافند هوایی اسرائیلی «گنبد آهنین» (چپ)، یک پدافند موشکی آمریکایی «ام‌آی‌ام-104 پاتریوت» (وسط)، و چند فروند موشک ضدبالستیک آمریکایی-اسرائیلی «پیکان 3» (راست) رد می‌شوند. مانور جونیپر کبرا هر دو سال یک بار با هدف تقویت آمادگی اسرائیل برای مقابله با حملات بالستیک احتمالی از سوی ایران و ایجاد هماهنگی بیش‌تر میان ارتش‌های آمریکا و رژیم صهیونیستی برگزار می‌شود. با این وجود، هیچ‌کدام از این پدافندها در مقابل موشک‌های فراصوت و قابلیت‌های «حمله‌ی فوجی» ایران کاری از پیش نخواهند برد. (+)
یکی از مشکلات اصلی اف-35 که انتظار نمی‌رود حل شود، هزینه‌های عملیاتی بالای آن است که امکان استفاده‌ی گسترده از آن به عنوان جایگزینی برای یگان‌های اف-16 و اف-18 را محدود می‌کند. بر خلاف رقیب چینی‌اش جی-20[4]، که یک جنگنده‌ی دوموتوره‌ی سنگین است که برای مأموریت‌های برتری هوایی و خدمت در یگان‌های نخبه طراحی شده، اف-35 یک هواپیمای نسبتاً سبک تک‌موتوره است که قرار بود در تعداد زیاد عملیاتی شود. آمریکا برای ساخت یک جنگنده‌ی سنگین نسل پنجم، معادل جی-20، برنامه‌ی اف-22[5] را راه‌اندازی کرده بود. با این حال، مشکلات جدی و گسترده‌ی[6] این جنگنده منجر شد تا کم‌تر از چهار سال پس از آغاز خدمت، دستور پایان تولید آن صادر شود.
یک فروند اف-22 متعلق به نیروی هوایی آمریکا. اگرچه این نیرو قرار بود 750 فروند از این جنگنده‌ها را بخرد، اما در نتیجه‌ی مشکلات متعدد اف-22، از جمله هزینه‌های هنگفت تعمیر و نگهداری، این رقم به 187 فروند کاهش پیدا کرد و تولید این جنگنده‌ی سنگین نسل پنجم اکنون یک برنامه‌ی شکست‌خورده تلقی می‌شود. (+)
همان تعداد معدود اف-22یی که تولید شده‌اند نیز از سال 2023، پس از گذراندن صرفاً بخش اندکی از عمر عملیاتی پیش‌بینی‌شده‌ی خود، کم‌کم بازنشسته می‌شوند[7]. اگرچه قبلاً انتظار می‌رفت اسرائیل، در کنار ژاپن و احتمالاً مشتریان دیگری مانند استرالیا، اف-22 را خریداری کند، اما این جنگنده به دلیل نیازهای فوق‌العاده‌اش در زمینه‌ی تعمیر و نگهداری هرگز قابلیت صادرات را پیدا نکرد. همین مسئله همراه با تأخیر در توسعه‌ی اف-35، مشتریان آمریکا را از یک ناوگان پایدار از جنگنده‌های نسل پنجم محروم کرده است.
معرفی «پایگاه پهپادی راهبردی 313»؛ یکی از شهرهای پهپادی متعدد متعلق به ارتش جمهوری اسلامی ایران در عمق زمین و زیر کوه [دانلود]
معرفی بخشی از پهپادهای مستقر در «پایگاه پهپادی راهبردی 313»، یکی از شهرهای پهپادی متعلق به ارتش جمهوری اسلامی ایران [دانلود]
عملیاتی‌سازی جنگنده‌های نسل پنجم، به‌ویژه در خاورمیانه [و توسط اسرائیل]، ضرورت بالایی نداشته است، زیرا بر خلاف دهه‌ی 1970 که جنگنده‌های نسل چهارم کم‌کم وارد خدمت شدند، امروزه احتمال زیادی ندارد که دشمنان بالقوه‌ی اسرائیل جنگنده‌های فوق‌العاده پیشرفته‌ای را به خدمت بگیرند. این واقعیت، در نتیجه‌ی وضعیت اقتصادی کشورهای منطقه و نیز مشکلات روسیه‌ی پساشوروی[8] در انتقال صنایع ساخت جنگنده‌اش به نسل پنجم بوده است.
تصویری که ادعا می‌شود یک فروند پهپاد انتحاری متعلق به نیروی هوایی روسیه را لحظاتی پیش از اصابت به یک هدف در کی‌یف، پایتخت اوکراین، نشان می‌دهد. گفته می‌شود ایران بخش عمده‌ای از هزینه‌ی خرید جنگنده‌های سوخو-35 از روسیه را با فروش پهپادهای خود به این کشور پیشاپیش پرداخت کرده است. (+)
توضیحاتی درباره‌ی پهپاد ایرانی «شاهد-136»؛ پهپادی که رسانه‌ها و اندیشکده‌های خارجی آن را کابوس ارتش اوکراین توصیف می‌کنند [دانلود]
در همین‌باره بخوانید:
›› رادارگریز و مرگ‌بار؛ تأثیر پهپادهای ایرانی بر جنگ اوکراین
با این وجود، ایران، دشمن اصلی منطقه‌ای اسرائیل، قرار است سال 2023 جنگنده‌های نسل ++4 سوخو-35 را از روسیه دریافت کند[9] که به طرز چشم‌گیری پیشرفته‌تر از اف-16ها و اف-15های قدیمی اسرائیل هستند. همین مسئله، ضرورت ویژه‌ای به ارتقای ناوگان اف-35 اسرائیل از نظر قابل‌اتکا بودن بخشیده است. اگرچه اف-35 در بسیاری از جنبه‌های نبرد هوابه‌هوا با محدودیت [و مشکل] مواجه است، اما به‌خوبی برای مأموریت‌های حمله‌ی زمینی بهینه‌سازی شده است، که باعث شده این جنگنده‌ها نقش کلیدی‌ای در برنامه‌های اسرائیل برای حملات احتمالی به تأسیسات هسته‌ای ایران[10] ایفا کنند؛ سناریویی که اغلب در مانورهایی که شامل حضور این جنگنده‌های رادارگریز هستند، تمرین می‌شود[11].
«اسرائیل آمادگی حمله‌ی نظامی به ایران را دارد.» «بنجامین گانتز» وزیر دفاع وقت رژیم صهیونیستی، در گفت‌وگو با «جفری گلدبرگ» سردبیر مجله‌ی آمریکایی «آتلانتیک»، در حاشیه‌ی کنفرانس «انجمن امنیتی اَسپِن» وابسته به اندیشکده‌ی آمریکایی «مؤسسه‌ی اَسپِن» [جزئیات بیش‌تر] [دانلود]
تصاویری از پرواز و مانور هوایی جنگنده‌ی «سوخو-35اس» ساخت روسیه. گفته می‌شود ممکن است ایران در قبال تأمین پهپاد برای ارتش روسیه، از این کشور جنگنده‌ی سوخو-35 دریافت کند. دستیابی ایران به این جنگنده می‌تواند ضمن نوسازی ناوگان نیروی هوایی این کشور، بسیاری از معادلات راهبردی در خاورمیانه را تغییر دهد. [دانلود]
در همین‌باره بخوانید:
›› پهپاد در ازای سوخو-35/ گمانه‌زنی‌ها درباره معامله تسلیحاتی ایران و روسیه
›› از سفر پوتین به تهران تا ارسال پهپاد به روسیه/ ایران در کانون توجه «انجمن امنیتی اسپن»
تصور می‌شود تهدید حملات اسرائیل با اف-35 دلیل اصلی تصمیم ایران مبنی بر سرمایه‌گذاری در زمینه‌ی خرید جنگنده‌های سوخو-35 بوده باشد. این‌که خرید سوخو-35 توسط ایران چه تأثیری بر برنامه‌های خرید جنگنده‌ی اسرائیل در آینده خواهد گذاشت، هنوز مشخص نیست. با این وجود، این احتمال مطرح شده است که اسرائیل بخواهد به نوبه‌ی خودش به دنبال جنگنده‌های ارتقایافته‌ی نسل چهارم، در قالب اف-15ای‌ایکس، باشد تا اتکایش به جنگنده‌های پردردسرتر اف-35 را کاهش دهد.
تصویری که بخشی از برنامه‌های روسیه برای تولید، عملیاتی‌سازی و صادرات جنگنده‌ی رادارگریز نسل پنجم «سوخو-57» را نشان می‌دهد. یکی از برنامه‌های روسیه، فروش 20 فروند از این جنگنده‌ها به ایران (گوشه‌ی بالا سمت راست) در سال 2022 بود. آیا این فروش در آینده اتفاق خواهد افتاد؟ (+)
در همین‌باره بخوانید:
›› ژنرال اسرائیلی: نمی‌توانیم برنامه هسته‌ای ایران را با ابزار نظامی نابود کنیم
›› مقام سابق اطلاعات ارتش اسرائیل: نمی‌توانیم به تأسیسات هسته‌ای ایران حمله کنیم
›› آیا واقعاً «همه گزینه‌ها» روی میز است؟ / اگر در وین توافق نشود، چه می‌شود؟
›› بلوف‌های توخالی بایدن/ روزنامه کنگره: آمریکا مقابل ایران گزینه نظامی ندارد
[1] As Iran Prepares to Receive Su-35s - Israel Grounds Its Top Fighters: F-35 Issues Widespread From Korea to Texas Link
[2] South Korean Defense Sources Express Concerns About Unreliable F-35 Fighters Link
[3] Major Cuts to F-35 Orders Under Consideration: Air Force Chief Wants a Simpler ‘4+ Generation’ Fighter to Replace It Link
[4] Zhuhai Air Show Reveals China’s Fleet of J-20 Fifth Generation Fighters is Significantly Larger Than Thought Link
[5] Evaluating America’s Fifth Generation Fleet Today: F-22 and F-35 Numbers and Performances Far Behind Plans Link
[6] 25 Years Since the F-22’s Maiden Flight: America’s First Fifth Gen. Fighter Increasingly Looks Like a Failure Link
[7] Pentagon Wants to Begin Retiring Relatively New F-22s: Troubled Stealth Fighter Increasingly Out of Favour Link
[8] Russia’s Early Plans for the Su-57: Over 100 Operational By 2022, New Variants and Exports to South Korea, Iran and India Link
[9] Iranian Air Force Pilots Have Begun Training on Russian Su-35s: Was the Fighter the Right Choice? Link
[10] Range Extension for Israeli F-35s Places Iranian Nuclear Facilities Within Reach: Could They Strike Soon? Link
[11] Dozens of Israeli Fighters Simulate Mass Attack on Iranian Nuclear Facilities: How Likely is an Actual Strike? Link