تغییر اقلیمی سبک‌زندگی

کودکان نوپا جیغ می‌کشیدند، دریا غرش می‌کرد و یک اسپیکر قابل حمل که در ساحل رها شده بود، آهنگی عاشقانه پخش می‌کرد. کودکی که روی یک قایق بادی غول‌پیکر نشسته بود، در بخش کم‌عمق دریا پارو می‌زد. اگر چشمان خود را می‌بستید، این می‌توانست هر ساحلی در آخر هفته تابستان باشد. اما این داستان نیمه‌شب دبی در دوشنبه گذشته است. ناجیان غریق در شیفت شب کار می‌کردند و نورافکن‌های فروزان روی تکان‌تکان می‌خوردند و آن را به رنگ فیروزه‌ای وهم‌آور و درخشان در آورده بودند. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، حتی در این ساعت شب دمای هوا 32درجه سانتی‌گراد بود با 79درصد رطوبت. ظاهرا این هوا نسبتا برای تابستان در دبی خوشایند است؛ شهری پر از آسمان خراش‌های بی‌نظیر و بنادر شلوغ در امارات متحده عربی؛ یک مرکز مهم برای مهاجران که در آن شهروندان در اقلیت هستند. رامشاه احمد، 36ساله، معلم پاکستانی که برای شرکت در مراسم عروسی به دبی سفر کرده بود و بیشتر روزهای خود را در مراکز خرید دارای تهویه مطبوع گذراند، گفت: «آن‌قدر گرم است که نمی‌توانیم در طول روز به ساحل بیاییم.»

او از یافتن ساحلی باز در شب خوشحال بود تا فرزندانش بتوانند مقداری از انرژی خود را بسوزانند. تازه‌واردها روی شن‌ها می‌خوابیدند؛ اما او و پسرش در حال بازی بدمینتون بودند. او می‌افزاید: «چنین چیزی در هیچ‌جا ندیده‌ام. بسیار منحصر به فرد است.» هر سال که گرمای خفه‌کننده تابستان وارد می‌شود، سواحل دبی به تدریج خالی می‌شوند. آب و هوایی که در اروپا یا ایالات متحده یک موج گرمای مرگبار را تشکیل می‌دهد، در شبه‌جزیره عربستان عادی است و در ماه اوت، دبی مانند یک اتاق سونای بخار است. با این حال ساحل پس از غروب آفتاب زنده می‌شود. این زمانی است که دونده‌ها و دوچرخه‌سواران ظاهر می‌شوند و خانواده‌ها روی میزهای تاشو بساط پیک‌نیک خود را پهن می‌کنند. نیمه شب یا حتی ساعت 4صبح در هر روز، ساحل‌ ام‌سقیم -محله‌ای مجلل در سواحل دبی‌- شلوغ است.

این مکان یکی از چندین مکان مورد علاقه مردم و توریست‌هاست که شهرداری دبی آن را به عنوان «سواحل شبانه» تعیین کرده است؛ جایی که شنا در 24ساعت شبانه روز مجاز است و نورافکن‌ها آب را روشن می‌کنند. برنامه‌های شبانه یکی از سازگاری‌های فرهنگی دبی با گرمای شدید است که می‌تواند روزی به مکان‌هایی مانند لس‌آنجلس و میامی سرایت کند؛ زیرا تغییرات آب و هوایی زندگی‌ها را در سراسر جهان متحول می‌کند. میزبان مذاکرات COP28 امسال درباره تغییرات آب و هوایی، امارات بوده که یکی از صادرکنندگان عمده نفت با انتشار سرانه بالای ‌آلاینده در جهان است. اما همچنین امارات متحده عربی یکی از آسیب‌پذیرترین مکان‌ها با افزایش دما است. وقتی کریستینا دوهانچینا، 26 ساله، چهار ماه پیش از اوکراین به دبی نقل مکان کرد، گرما او را متحیر کرد.

او به یاد می‌آورد: «ماه مه بود و من داشتم می‌مردم. او تمام تلاشش را کرد که تا جایی که می‌توانست داخل خانه بماند. سپس، هنگامی که او دوستان جدیدی از سراسر جهان پیدا کرد، شروع به تطبیق با ویژگی‌ها و ریتم‌ گرمای شهر کرد.» هنگامی که او در آن دوشنبه به ساحل رسید، در اواخر بعد از ظهر، تقریبا خالی بود. حالا، شب، در حالی که روی شن‌ها تکیه داده بود، آن‌قدر غرق گفت‌وگو با یکی از دوستانش بود که به سختی متوجه هیاهوی اطرافش شد. کودکان با صدای امواج به زبان‌های عربی، اردو، انگلیسی و روسی والدین خود را صدا می‌زدند. هوا بوی نمک دریا و دود سیگار می‌داد. یک هتل پنج‌ستاره به شکل یک بادبان غول پیکر در دوردست می‌درخشید و به رنگ آبی، روشن و خاموش می‌شد. مامادوتو مومو، 32ساله نجات‌غریق سنگالی که از ساعت 6بعدازظهر تا ساعت 6صبح در ساحل کار می‌کند، گفت: «دبی در شب بسیار زیبا است.» اماراتی‌ها می‌گویند، دهه‌ها پیش، قبل از اینکه دبی به کلان‌شهری وسیع تبدیل شود،‌ ام‌سقیم منطقه‌ای دور از ساحل بود که مردم بیماران خود را برای درمان به آن منطقه می‌فرستادند.

نام منطقه هم از همین ویژگی گرفته شده است: «مادر بیماری.» از زمانی که ویروسِ «گسترش سریع شهرسازی» آن را بلعید، مکان قرنطینه بیماران سابق تبدیل به محله‌ای ثروتمند شد که حالا در آن جراحان زیبایی و پلاستیک در کنار خانه‌های دردار با پنجره‌های شیشه‌ای آینه‌ای به تجارت می‌پردازند. خیابان‌های تمیز و مرتب در روزهای تابستان تقریبا خالی از سکنه هستند. این زمانی است که ترکیب دمای 37درجه با رطوبت بسیار بالا تبدیل به یک دم‌نوش خطرناک می‌شود. اینکه چگونه مردم با گرما کنار می‌آیند تا حد زیادی به طبقه اجتماعی افراد بستگی دارد؛ همان‌طور که در سایر نقاط جهان نیز چنین است. کارگران مهاجر از لابه‌لای لباس‌های آبی خود عرق می‌ریزند و روی قسمت‌های میانی چمن‌زار دراز می‌کشند تا استراحت کنند و به دنبال تکه‌هایی گرانبها از سایه هستند. افرادی که در دفتر کار می‌کنند تا جایی که می‌توانند از خود محافظت می‌کنند و بین خانه‌های دارای تهویه مطبوع، اتومبیل‌های مجهز به تهویه هوا و سالن‌های ورزشی مجهز به تهویه مطبوع در حرکت هستند.

ثروتمندان تکه‌های یخ می‌خرند تا در استخرهای روباز خود غوطه‌ور شوند. بسیاری از آنها به سادگی دبی را ترک می‌کنند و هفته‌ها یا ماه‌ها به لندن یا اروپا می‌روند. گرمای شدید دبی لزوما دلیل ایجاد سواحل شبانه نیست. در یک ویدئوی تبلیغاتی شیک، شهرداری دلیل ساخت آنها را چنین بیان کرد: «دولت آنها را تاسیس می‌کند؛ زیرا «در یک شهر پرجنب‌وجوش» هرگز کسی نمی‌خوابد، حتی سواحل.» مقامات آنها را به‌طور گسترده به‌عنوان ابتکاری برای افزایش کیفیت زندگی شهر توصیف کرده‌اند. اما گرمای روز دلیلی شده است که بسیاری از ساکنان از آنها شبانه استفاده می‌کنند؛ ازجمله فلهاد محمد 32ساله سومالیایی که از نوجوانی به امارات نقل مکان کرده است. ازآنجاکه او به‌عنوان سرپرست در یک مدرسه دخترانه کار می‌کند، تابستان‌ها را تعطیل می‌کند و برنامه خود را کاملا تغییر می‌دهد تا با گرما کنار بیاید.

محمد با لحنی استهزاآمیز دبی را این‌گونه توصیف می‌کند: «در روز همه خوابند. در شب ما روز را داریم.» او می‌افزاید: «برای دیگران، ساحل در شب حس رها شدن را هدیه می‌دهد؛ فضایی خارج از قوانین و روال روز.» عدنان انور، یک مشاور املاک 29ساله مصری می‌گوید: «وقتی شب‌ها شنا می‌کنم، احساس آزادی می‌کنم. نمی‌دانم آن را چگونه توضیح دهم؟» البته او تاکید می‌کند که اولین‌بار که برای شنا در شب تلاش کرد، ترسید. او ادامه داد: «می‌دانی؟! وقتی نگاه می‌کنی، چیزی نیست -همه‌اش تاریکی است؟» با این حال تصریح کرد که او آن را دوست داشته است. او افزود: «از یک‌سال پیش که به دبی نقل مکان کرده است، یک‌بار در روز و بیش از 10بار در شب به ساحل رفته است.»

احساس آزادی همان چیزی است که ماریا خاویر 27 ساله، یک کارگر خانگی فیلیپینی را جذب می‌کند. او تقریبا هر شب به ساحل می‌آید؛ چراکه وی را از حال و هوای خانه اماراتی که روزها در آنجا به خدمت‌رسانی مشغول است، دورش می‌کند. او با لبخندی بر لب گفت: «ما در واقع به شب پناه می‌بریم.» او افزود که وی و دوستش تنقلات و قمقمه چای می‌آورند و تا صبح می‌نشینند و این‌گونه تفریح می‌کنند و خود را از استرس رها.» برخی از مسافران ساحل پس از چند ساعت به خانه می‌روند؛ اما بسیاری از آنها تمام شب را در آنجا سپری می‌کنند.

 در ساعت 4:30 صبح، ماه مسی-نارنجی، تقریبا کامل، در افق آویزان به نظر می‌رسد. گروهی از دوستان یک توپ فوتبال را به اطراف پرتاب می‌کنند. مردی از یکی از دوستانش که در شن‌ها مدفون شده است، عکس می‌گیرد. آن مرد فقط سرش بیرون است. هر دو به این وضعیت مضحک می‌خندند. جزر و مد فروکش کرده و نقاشی نهرهایی که جاری بودند، روی شن‌ها باقی مانده است. البته کمر گرما در این ساعت می‌شکند. دمای روز در این ساعت به 30درجه سانتی‌گراد می‌رسد.

قرائت دعای سحر به آرامی از مسجدی در همان حوالی پخش می‌شود و در همان نزدیکی، خروسی آواز سر می‌دهد. سرانجام خورشید سرک می‌کشد و رگه‌های صورتی رنگ را در آسمان بنفش غبارآلود در این‌سو و آن‌سو پخش می‌کند. پرندگان از خواب خوش بیدار می‌شوند و برای پریدن روی شن‌ها بال‌بال می‌زنند. دونده‌ها سر و کله‌شان در پیاده‌روی معروف ساحل برای ورزش پیدا شده است. برای لحظه‌ای کوتاه، نگاه مردم سحرخیز که تازه از خواب بیدار شده‌اند، با کسانی که تمام‌شب را بیدار مانده‌اند، درهم‌می‌آمیزد و از خنک‌ترین ساعت روز لذت می‌برند.