عرضه اولیه کرومیت بازار سهام

میزان 124میلیون برگه سهم شرکت «کرومیت» که معادل 12درصد از سهام این شرکت است به روش ترکیبی و طی دومرحله عرضه می‌شود. از تاریخ 8شهریور سال‌جاری که شرکت «تکاردان» عرضه شد، عرضه‌‌‌های اولیه به دلیل وجود جو منفی در بازار سهام به تعویق افتاد. شرکت کرومیت دهمین عرضه‌‌‌اولیه فرابورسی سال‌جاری و سیزدهمین شرکت عرضه‌شده در کل بورس و فرابورس طی سال‌جاری است. متوسط ارزش به‌دست آمده از چهار روش مرسوم ارزش‌گذاری این شرکت یک‌هزار و 28میلیارد تومان است که با توجه به 124میلیون برگه سهام قابل عرضه، ارزش هر سهم 663تومان برآورد شده است.

کرومیت عمدتا در صنعت فولاد برای جلوگیری از زنگ‌زدگی و تیرگی مورد استفاده قرار می‌گیرد که با توجه به صنعتی شدن جهان و نیاز هر روزه به فولاد، چشم‌‌‌انداز تقاضا برای کرومیت بسیار مثبت بوده و همواره تقاضای این فلز بر عرضه آن غلبه دارد.

روند تولید، فروش و سودآوری شرکت «کرومیت» از سال 95 تا به‌حال افزایشی بوده و همواره حاشیه سود ناخالص 80درصدی را به‌‌‌ثبت رسانده است که این در کنار چشم‌‌‌انداز مثبت تقاضا می‌‌‌تواند روزبه‌روز موجب بهبود این شرکت شود.

تاکنون سهام هیچ شرکت تولیدکننده کرومیت در بازار عرضه نشده و کرومیت کاوندگان اولین شرکت بورسی تولیدکننده این فلز بااهمیت است.

 کرومیت چیست؟

ابتدا برای آشنایی بیشتر با این کانی ارزشمند تعریفی از کانی کرومیت ارائه می‌شود. کرومیت نام تجاری اکسید کروم آهن و یک ماده معدنی متشکل از کروم و اکسید آهن است که به‌طور طبیعی در گوشته زمین یافت می‌شود. کرومیت فلزی سخت، براق و به رنگ خاکستری با جلاپذیری و همچنین نقطه جوش بالاست که در برابر زنگ‌زدگی و تیرگی مقاومت زیادی دارد. ارزش این فلز بیشتر به دلیل مقاومت بسیار بالای آن در برابر زنگ‌زدگی و فرسایش است. کرومیت در تولید فروکروم که ماده‌‌‌ای آلیاژی است و همچنین در ساخت فولاد ضدزنگ که به جهت جلوگیری از فرسایش و تیرگی نقش حائز اهمیتی دارد مورد استفاده قرار می‌گیرد. امروزه حدود 85درصد کروم دنیا در ساخت فولاد ضدزنگ و آبکاری مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 جایگاه جهانی کرومیت

براساس آمار ارائه‌شده از سوی مرکز تجارت بین‌الملل (ITC) در یک‌دهه منتهی به سال 2020 ارزش معاملات جهانی کرومیت همواره بالغ بر 2میلیارد دلار بوده است. با این حال طی چند سال اخیر ارزش معاملات جهانی کرومیت با افت مواجه شده است که این امر به افت نرخ کرومیت ناشی از همه‌گیری بیماری کرونا بازمی‌گردد. چین بدون برخورداری از ذخیره ماده معدنی کرومیت، به‌‌‌دلیل داشتن کارخانه‌های متعدد تولید فروکروم، بزرگ‌ترین خریدار این محصول معدنی بوده و بیش از 60درصد کرومیت تولیدی جهان در این کشور مصرف می‌شود. تامین‌کننده اصلی کرومیت در بازارهای جهانی، آفریقای‌جنوبی است که به‌تنهایی در سال 2020 بالغ بر 75درصد از تجارت کرومیت را در اختیار داشته است.

 صنعت کرومیت در ایران

تاریخچه فعالیت‌‌‌‌‌‌های استخراجی و اکتشافی کرومیت در ایران قدمتی در حدود 70سال دارد و در حال حاضر نزدیک به 100محدوده معدنی کرومیت در استان‌‌‌های خراسان‌رضوی و جنوبی، کرمان، هرمزگان، فارس، سیستان‌‌‌وبلوچستان، آذربایجان، اصفهان و لرستان کشف و عمدتا به بهره‌‌‌برداری رسیده است.

ایران از منظر میزان تولید کرومیت در سال‌های اخیر، در بین 10کشور برتر تولیدکننده قرار داشته و سالانه حدود یک‌درصد از کرومیت مصرفی جهان در ایران تولید می‌شود. براساس اطلاعات مرکز آمار ایران، در بازه 10ساله منتهی به 99، در ایران به‌طور متوسط سالانه 322هزار تن کرومیت تولید شده که بالاترین میزان تولید با 440هزار تن در سال 90 و کمترین حجم تولید با 251هزار تن در سال 99 به وقوع پیوسته است.

براساس اطلاعات ارائه‌شده از سوی وزارت صمت در سال 1399 در ایران 95معدن کرومیت در حال بهره‌‌‌برداری هستند و حدود 60درصد از معادن فعال ایران (55معدن) در دو استان خراسان‌رضوی و کرمان قرار دارند. طی دهه اخیر حدود 58درصد از کرومیت تولیدشده کشور صادر شده است. براساس گزارش‌های گمرک، در حال حاضر چین بزرگ‌ترین خریدار و واردکننده کرومیت ایران است که نزدیک به 99درصد از کرومیت صادراتی ایران به مقصد این کشور ارسال شده است.

 مالکیت 13معدن 2هزار میلیاردی «کرومیت»

شرکت توسعه معادن کرومیت کاوندگان در سال 95 در بخش خصوصی تاسیس و طی سال 1401 به سهامی عام تبدیل شده و با نماد «کرومیت» در بازار فرابورس پذیرش شد. سرمایه کنونی این شرکت 155میلیارد تومان است که 95درصد آن در اختیار یک فرد حقیقی است و عرضه اولیه سهام توسط این فرد انجام خواهد شد.

سایر سهام نیز در اختیار پرسنل شرکت کرومیت است. فعالیت اصلی این شرکت، اکتشاف، استخراج و بهره‌‌‌برداری از ماده معدنی کرومیت و منگنز از معادن خود است.

شرکت «کرومیت» دارای 12فقره پروانه بهره‌‌‌برداری معدن کرومیت و یک‌فقره پروانه بهره‌‌‌برداری معدن کرومیت و منگنز است که در مجموع با 13فقره پروانه بهره‌‌‌برداری مالک 226کیلومترمربع از معادن کرومیت و منگنز در استان خراسان‌رضوی است.

 ارزش تخمینی و تقریبی ذخایر کرومیت این شرکت در 13معدن آن بالغ بر 2هزار و 610میلیارد تومان تخمین زده شده که بیشترین ارزش به معدن چشمه‌پلنگان تعلق دارد که ارزش آن حدود 608میلیارد تومان برآورد شده است.

 این شرکت همچنین دارای دو محدوده معدنی مس در استان آذربایجان‌شرقی است که یکی از محدوده‌‌‌ها در مرحله کشف بوده و برای محدوده دیگر پروانه اکتشاف صادر شده است. «کرومیت» همچنین مالکیت 60درصد شرکت صنعت بناماشین را در اختیار دارد. شرکت بناماشین 3فقره پروانه بهره‌‌‌برداری مس در استان زنجان و یک‌فقره سنگ لاشه ساختمانی در استان اصفهان را در اختیار دارد.

 سهم 60 درصدی «کرومیت» در بنا‌ماشین

شرکت «کرومیت» در سال 99 اقدام به سرمایه‌گذاری در املاک به ارزش دفتری 20میلیارد تومان در شمال کشور کرد که این سرمایه‌گذاری در سه فقره زمین جمعا به میزان 25هزار و 899مترمربع واقع در شهر رامسر با کاربری مسکونی و کشاورزی صورت پذیرفته است.

این شرکت در سال 99 نیز 45درصد از سهام شرکت بنا ماشین را خریداری کرده و با خرید 15درصد دیگر از سهام این شرکت مالکیت خود را به 60درصد ارتقا داده است. این سرمایه‌گذاری با هدف تکمیل زنجیره ارزش تولید در صنایع بالادستی محصول خود (فروکروم) صورت پذیرفته است.

شرکت بنا ماشین در حال ساخت و احداث واحد تولید فرورکروم با ظرفیت اسمی سالانه 12هزار تنی است که با توجه به زمان‌بندی، این پروژه در اسفندماه سال‌جاری به بهره‌‌‌برداری خواهد رسید.

 انحصار کرومیت در بازار داخل

کرومیت از معدود محصولات کانی‌‌‌های فلزی است که در سطح جهانی، عرضه محصول توسط تامین‌‌‌کنندگان آن پاسخگوی نیاز متقاضیان محصول نیست. شرایط مذکور در بازار داخلی کرومیت نیز حاکم است. بنابراین عرضه‌کنندگانن کرومیت در فروش محصول خود رقابتی نداشته و از قدرت چانه‌‌‌زنی مناسبی برخوردارند. وجود دو شرکت داخلی تولیدکننده فروکروم (در منطقه خراسان و کرمان) و از سویی نیاز همیشگی چین به‌‌‌عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده کرومیت و تولیدکننده فروکروم، همواره امکان فروش محصول در بازار داخلی یا فروش صادراتی را فراهم می‌کند.

 روند افزایشی تولید و فروش

‌‌‌‌‌‌میزان تولید شرکت «کرومیت» همواره افزایشی بوده، به‌‌‌طوری که از 4هزار و 275تن در سال 95، طی سال 99 به تولید 17هزار تنی افزایش یافته و متوسط رشد 67درصدی را طی 5سال گذشته به ثبت رسانده است. سهم این شرکت از تولید کل کرومیت ایران بالغ بر 7درصد است و این سهم از تولید همواره روبه افزایش است.

اطلاعات مرتبط با فروش شرکت «کرومیت» در سامانه کدال نشان می‌دهد که در سال 99 این شرکت فروش 58میلیارد تومانی را به ثبت رسانده است که این عدد در سال 1400 به 62میلیارد تومان و در سال 1401 به بیش از 90میلیارد تومان افزایش یافته است. در مردادماه سال گذشته تولید محصول دوم این مجموعه آغاز شده که از مجموع این درآمد، 48میلیارد تومان متعلق به محصول منگنز مجموعه «کرومیت» بوده است.

 حاشیه سود با ثبات 80 درصدی!

با توجه به اینکه در تولید ماده معدنی، مواداولیه مفهوم و مصرف ندارد، از این بابت شرکت تحت‌تاثیر تامین‌کنندگان و ریسک مواداولیه که بسیاری از شرکت‌های تولیدی با آن مواجه هستند، قرار ندارد. بنابراین نهاده‌‌‌ها در تولید محصول شرکت، متمرکز بر هزینه دستمزد و سربار است.

بررسی جزئیات مربوط به بهای تمام‌شده شرکت «کرومیت» حاکی از آن است که در سال 1401، سربار تولید سهم 79درصدی و دستمزد مستقیم سهم 21درصدی را به ازای هر تن محصول تشکیل داده است.

 بهای تمام‌شده درآمدهای عملیاتی این شرکت طی سال گذشته مجموعا 18میلیارد و 995میلیون تومان بوده است که این رقم سهم ناچیز 20.5درصدی از درآمد عملیاتی 95میلیارد تومانی شرکت دارد.

از طرفی هزینه سوخت مصرفی 145میلیون تومان گزارش شده است که معادل 0.8درصد از بهای تمام‌شده کل شرکت است.

 با توجه به هزینه‌‌‌های پایین بهای تمام‌شده این صنعت که متوسط 20درصد از درآمد شرکت را تشکیل می‌دهد، کرومیت از حاشیه سود بالا و ثابتی برخوردار است. بر این اساس به‌طور میانگین حاشیه سود عملیاتی شرکت «کرومیت» طی سال‌های اخیر بین 80 تا 82درصد به ثبت رسیده است. سود ناخالص و خالص شرکت کرومیت طی سال 1401 به‌‌‌ترتیب 72 و 69میلیارد تومان به ثبت رسیده و متوسط حاشیه سود ناخالص این شرکت طی این سال در 13معدن آن 80درصد بوده است.  بر این اساس مقایسه حاشیه سود خالص شرکت کروومیت کاوندگان در سال 1401 با سایر شرکت‌های زیرمجموعه کانی فلزی نشان می‌دهد که این شرکت پس از شرکت «کاما» که با حاشیه سود خالص 80درصدی در رتبه اول قرار دارد، شرکت کرومیت با ثبت حاشیه سود خالص 75درصدی در رتبه دوم این صنعت قرار گرفته است.

بیشترین سهم از سودآوری به معدن سنگ زرد سبزوار تعلق دارد که در مجموع 6میلیارد و 743میلیون تومان سودآوری را به ثبت رسانده است. بالاترین میزان حاشیه سود در سال گذشته به معدن چشمه خان چفتای تعلق دارد که در این سال حاشیه سود ناخالص 82درصدی را به ثبت رسانده است.

 ارزش‌گذاری «کرومیت» با چهار روش مرسوم

ارزش‌گذاری شرکت کرومیت کاوندگان توسط تامین سرمایه لوتوس پارسیان صورت گرفته است. بر این اساس نرخ تورم با توجه به برآوردهای صندوق بین‌المللی پول در نظر گرفته شده و نرخ دلار برای سال 1402 برابر با 40هزار تومان با سیر صعودی 20درصدی برای سال‌های بعدی برآورد شده است.

 همین‌طور نرخ هر تن کرومیت معادل 250دلار پیش‌بینی شده است.  

برآورد شرکت ارزش‌گذار «کرومیت» از رشد درآمد فروش این شرکت طی سال‌جاری معادل 46درصد بوده و در سال‌های آتی تا سال 1406 مجموع درآمد این شرکت را 20درصد افزایشی در نظر گرفته است.

 همین‌طور هزینه حقوق و عوارض دولتی، استخراج و آماده‌‌‌سازی، هزینه سوخت مصرفی و سایر هزینه‌‌‌ها براساس تورم پیش‌بینی شده است. در مجموع ارزش‌گذاری این شرکت با چهار روش مرسوم صورت گرفته است و جمع‌‌‌بندی ارزش‌گذاری نشان می‌دهد که ارزش کل شرکت یک‌هزار و 28میلیارد تومان است.

 بر این اساس با توجه به تعداد سهام 124میلیونی قابل عرضه، قیمت هر سهم این شرکت 663تومان ارزش‌گذاری شده است.