حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی درگاهی، مدیر گروه فقه و حقوق پژوهشکده حج و زیارت در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) گفت: نهضت و قیام عاشورا پیام‌ها و آموزه‌های زیادی دارد که به طور کلی می‌توان آنها را به چند دسته اعتقادی، اخلاقی، عرفانی و سیاسی و اجتماعی تقسیم بندی کرد که در هر کدام از این حوزه‌ها مولفه‌های مختلفی وجود دارد.
وی افزود: یکی از پیام‌های اعتقادی روشن کردن جایگاه امام و رهبر جامعه اسلامی است؛ امام حسین (ع) با حرکت و نهضت خود ثابت کرد که در جامعه اسلامی حاکمیت و ولایت، حق شایسته‌ترین افراد است؛ حاکم در جامعه اسلامی باید فردی باشد که تعهد ایمانی بالایی داشته باشد و برای اجرای فرامین قرآن و هدایت جامعه به سوی اسلام ناب بکوشد و شیوه حکومتی‌اش بر مبنای عدل و قسط باشد اگر این طور نباشد چیزی از دین و دیانت و اسلام باقی نخواهد ماند.
درگاهی افزود: شعار «هیهات من الذله» شعار آزادگی و ظلم‌ستیزی امام حسین (ع) بود که شاید بتوان گفت یکی از مهمترین پیام‌های این نهضت محسوب میشود، این شعاری است که زمان و مکان ندارد و در هر جایی انسان می‌تواند آن را سرلوحه زندگی خود قرار دهد. به طور قطع اگر امام حسین (ع) به زور شمشیر و با ذلت با یزید بیعت می‌کرد هیچ وقت کار به این نهضت و انقلاب نمی‌کشید اما ایشان ترجیح دادند که با عزت و افتخار به شهادت برسند اما با ذلت با یزید بیعت نکنند.
مدیر گروه فقه و حقوق پژوهشکده حج و زیارت بیان کرد: احیای دین و آموزه‌های دینی از دیگر پیام‌های مهم عاشورا است؛ تامل و توجه به این نکته آنقدر مهم است که حتی در بیانات خود امام حسین (ع) این نکته واضح و روشن است. رفتار ایشان در شب عاشورا و همچنین ظهر روز عاشورا در هنگام برگزاری نماز ظهر آن هم به جماعت نشان داد اهمیت و توجه ایشان به آموزه‌های دینی است؛ در حقیقت باید توجه داشته باشیم که پاسداشت عاشورا و برگزاری مراسم و بزرگداشت برای عاشورا بدون توجه و تامل به آموزه‌های دینی هیچ ارزشی ندارد چرا که معنای آن عدم توجه به روح و فلسفه عاشورا است.
وی افزود: ما در فقه مبحثی داریم به عنوان این که فعل و قول امام معصوم حجت است یعنی میشود فعل معصوم(ع) را برای رسیدن به حقیقت و قرب الهی به عنوان دلیل شرعی و عقلی قلمداد کرد و در پیشگاه خداوند نیز این دلیل و حجت قابل قبول خواهد بود؛ بنابراین تمام افعال و رفتار و گفتار امام حسین (ع) مانند سایر امامان معصوم حجت است اما آن چیزی که بیشتر از همه چیز می‌تواند برای ما الگو باشد و در زندگی ما تاثیر گذار باشد سیره سیاسی ایشان است.
این پژوهشگر حوزوی تشریح کرد: توجه به سیره سیاسی امام حسین (ع) بسیار مهم است. توجه به سلسله اتفاقات سیاسی اجتماعی از زمان حضرت رسول (ص) تا زمان امام حسین (ع) برای کشف اهمیت این سیره بسیار مهم است. از آنجا که شعار اسلام از همان آغاز، تشکیل یک حکومت اسلامی و عدم جدایی دین از سیاست بود تحولات جامعه اسلامی بعد از پیامبر(ص) مخصوصا در زمان معاویه که راویان مستقیم حدیثی و یا صحابه خاص از دنیا رفته بودند و باب جعل حدیث برای تحریف دین بسیار رونق گرفته بود و می‌رفت تحولی شگرف در اهداف و اندیشه‌های اصیل اسلامی رخ دهد امام حسین (ع) در این جایگاه با قیامی سیاسی اجتماعی جهت احیای همه ارزش‌ها و سنت‌های اسلامی قیام کرد و با این قیام خود مردم را متوجه تغییرات و تحولات و به عبارت ساده‌تر انحرافاتی که در دین رسول خدا (ص) اتفاق افتاده بود کرد.
وی بیان کرد: آنچه که مسلم است ایشان برای گرفتن حکومت قیام نکرد برای این قیام کرد که مردم را متوجه حکومت کند و آنها را از این انحرافاتی که توسط حکومت رخ می‌دهد آگاه کند؛ لذا می‌توان گفت امام حسین (ع) سال‌ها بعد از پیامبر (ص) توانست با این حرکت و نهضت خود تفسیری بر تمام تاکیدات پیامبر(ص) برای مبارزه با کفار و مشرکان مکه و همچنین سیره سیاسی اجتماعی و تاکید ایشان برای تشکیل حکومت اسلامی، ارائه کند.
وی با تاکید بر لزوم الگوگیری از تمامی ابعاد قیام امام حسین(ع) برای زندگی امروز عنوان کرد: شعار ذلت‌گریزی امام حسین(ع) در جامعه امروز باید الگویی برای حاکمان اسلامی باشد و مسئولان نظام باید با تاسی از این شعار مناسبات خود با جامعه جهانی را رقم بزنند.
درگاهی بیان کرد: بر همین اساس و از آنجا که توجه به مسائل سیاسی در نهضت و قیام امام حسین (ع) مشهود است در برگزاری جلسات عزاداری نیز علاوه بر توجه ویژه به رعایت موازین شرعی بر اساس نظر رهبر معظم انقلاب و مراجع گرانقدر باید توجه ویژه‌ای به بازخورد عزاداری‌های در جامعه جهانی نیز داشت.
وی افزود: به طور خاص باید توجه داشت که اشکال عزاداری به نحوی نباشد که از آن برداشت‌های سیاسی خاصی شود. اما در مقابل اگر توجه ویژه‌ای داشت که این عزاداری‌ها با عظمت و با شکوه هر چه بیشتر برپا شود قطعا تاثیرات مثبت سیاسی اجتماعی نیز خواهد داشت. وقتی اجتماع بسیار بزرگی از عزاداران حسینی در مکانی تجمع می‌کنند، قطعا این برای مردم جهان شگفت آور خواهد بود و شگفتی آنان گاهی باعث احترام بیشتر به شیعه و گاهی نیز باعث برکات دیگری برای اسلام و شیعیان خواهد شد.