به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا) آیتاللهالعظمی سبحانی شب گذشته 23 آبان در مراسم اختتامیه همایش دیدگاههای علامه طباطبایی در تفسیر المیزان گفت: ایشان غالبا در همه علوم اسلامی یا متخصص و یا مشارک بود و در کمتر علومی بود که صاحب‌نظر نبوده است.
وی با اشاره به حدیثی از امام کاظم(ع) مبنی بر اینکه الفقها حصون الاسلام، افزود: همه شهرها در گذشته برای حفظ خود دارای حصون و دیوارهایی بودند که آنان را حفظ می کرد و امام کاظم(ع) علما را به حصون تعبیر کرده کانه اسلام گوهر عظیمی است که دزدانی دارد و اینها باید جلوی دزدان دین را بگیرند.
وی با بیان اینکه ائمه مصداق واضح حصون اسلام بودند تصریح کرد: در دوره بنی عباس نوعی آزاد نسبی به ائمه داده شد تا صادقین(ع) نگهبان اسلام باشند و از آن دفاع کنند. در دوره مامون آزادی بیشتر شد و مادیون و اهل کتاب جمع شدند و تنها کسی که در مقابل آنان عرض اندام کرد امام رضا بود و این حدیث بر آن حضرت منطبق است و در دوره غیبت صغری و ابتدای کبری نیز صدوق به صورت حصنی برای نگهداری اسلام درآمده است و در دوره مفید تنظیم عقاید شیعه به صورت منظم انجام میشود و ایشان این نقش را باز میکند.
وی اظهار کرد: در دورههای بعد علامه حلی کتاب نهج الحق را نوشت، و اینها فقهای ما هستند تا میرسیم به دوره خودمان؛ در سال 1320، مرد کم عقلی کتاب اسرار هزارساله را نوشت که در میان جوانان ناآگاه اثر گذاشت و امام خمینی سه ماه تدریس را تعطیل کردند و در پاسخ به آن کتاب کشف الاسرار را نوشتند.
وی ادامه داد: بعد از ایشان علامه طباطبایی مصداق واضح این حدیث است؛ در سال 1329 کتابی توسط سفارتخانه آمریکا به نام سحر افسون برای ترویج تندروی و مادیگری نوشته شد تا حوزه را متهم به سحر و افسون کنند ولی علامه با همکاری جمعی مانند شهید مطهری و... شروع به خواندن کتب مادیها کردند که نتیجه آن کتابهای فلسفی ایشان شد.
شخصیت و آثار علامه برای حوزه الگوست
این مرجع تقلید بیان کرد: هر کدام از آثار ایشان برای ما نمونه است؛ ایشان وقتی به قم آمد شروع به تفسیر و تدریس آن کرد؛ هنگامی که در تبریز بود فردی گرایش به افکار وهابیگری داشت براثر مطالعه المنار و ... که روایات تفسیری اهل بیت را رد میکرد و ایشان تصمیم گرفت تا پاسخ دهد به این نتیجه رسید که روایات ائمه پیرامون قرآن، چند گروهند؛ بخشی از قبیل جری و بیان مصداق است اما مهمش که کمتر توجه شده بخشی از مفاد روایات است که ائمه از خود آیه استخراج کردهاند و این ابتکار علامه است یعنی ائمه در مقام معلم هستند و اینجا توانست آن شخص را محکوم کند و بر این اساس تفسیر البیان را نوشت و وقتی به قم آمد المیزان را شروع کرد.
این استاد برجسته حوزه گفت: میگویند به روایات کمتر توجه و قرآن را به قرآن تفسیر کرده است این اشکال در اثر بی توجهی است؛ ایشان میگوید قرآن مجملاتی دارد که باید صددرصد به روایات مراجعه کنیم و در آیات متشابه نیز راه کشف، خود قرآن است بنابراین روایات را نخواسته از قرآن جدا کند بلکه از تفسیر به نحوی جدا کرده تا از روایات مستقلا بحث کند.
دو کار لازم برای تفسیر المیزان
سبحانی بیان کرد: دو کار در المیزان باید انجام شود ولو اینکه تفسیر قرآن به قرآن است ولی باید تفسیر موضوعی از آن در آورد، مثلا درباره صبر و حکومت اسلامی که کرارا در سوره آل عمران بحث کرده است؛ محققان رشته تفسیر دستاندرکار این مسئله شوند و در جایی که ایشان بحث ندارد از تفاسیر دیگر استفاده کنند.
بزرگواری علامه در مسایل ولایی
وی ادامه داد: ایشان در مسایل ولایی خیلی بزرگوار است و کمتر کسی مانند ایشان است؛ آیت الله خزعلی از بحث ولایت المیزان تعجب میکند، شما بحثهای ولایی ایشان را استخراج کنید؛ وی در جایی که برخی مفسران، ملائکه را برتر از اولیاء میدانند می فرماید این مسئله ثابت نیست.
وی افزود: یکی از خدمات علامه نشر قلم در حوزه است؛ در حوزه قلم فارسی کم بود ایشان جمعی را تشکیل دادند تا مقالاتی بنویسند و در مجلات منتشر شود حتی مرحوم مطهری و قدوسی با همدیگر یک مقاله نوشتند.
صاحب تفسیر منشور جاوید با اشاره به ارجمندی ایشان در نزد آیت الله بروجردی عنوان کرد: من به گوش خودم از آیت الله بروجردی شنیدم مردی از آنکارا آمده بود درباره مواد الکلی نظر اسلام را بفهمد تا در کنگره ای ارایه دهند؛ آیت الله بروجردی نگاهی به علامه کرد که در جلسه نشسته بود و گفت آقای سیدمحمدحسین طباطبایی تبریزی از علمای اسلاماند ایشان میتوانند در این مورد چیزی بنویسند به من نشان دهند. من میفرستم از طرف من در این کنگره خوانده شود.
