![](/Upload/Public/Content/Images/1396/04/04/2219150454.jpg)
به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا) آیتالله محمدجواد فاضل لنکرانی در ادامه تفسیر آیات مهدویت در مرکز تخصصی مهدویت گفت: در قرآن کریم نسبت به قضیه یاجوج و ماجوج اشاره شده است و در سوره کهف در خصوص ذوالقرنین نیز مطالبی بیان شده است که دلالت از آن دارد که وقتی ذوالقرنین سدی را برای در امان ماندن مردم از آزارهای یاجوج و ماجوج ساخته بود، ایشان آن سد را با کمک مردم ساخت و به شکلی این سد را ساخت که آن قوم ظالم نتوانستند به مردم آزار برسانند.
این استاد حوزه تصریح کرد: بحث در خصوص کیستی ذوالقرنین متفاوت است ولی از میان احتمالات دو احتمال قویترین احتمالات است؛ عمده بزرگان اهل سنت ذوالقرنین را همان اسکندر مقدونی میدانند ولی برخی مثل آلوسی نیز به فخر رازی این اشکال مهم را وارد کردند که اسکندر اصلا مومن نبوده است و ستاره پرست بوده است در حالیکه ذوالقرنین مومن بوده است.
وی گفت: قول دوم با حضور بزرگانی چون علامه و برخی از بزرگان مطرح شده است که آن شخص را به کوروش منتسب میدانند و علامه بیان می کند که کوروش بر اساس آنچه که در کتب اهل قدیم آمده است موصوف به تدین است و پادشاه عادلی بوده و ظالم نبوده است و بسیاری از صفات ذوالقرنین را دارا بوده است.
وی افزود: شاهد دوم همان قضیه مجسمه است که مجسمه ای از کوروش بدست آمده است و در آنجا خصوصیات ظاهری آن مجسمه با ذوالقرنین مطابقت دارد.
لنکرانی عنوان کرد: مرحوم علامه میفرمایند که در کتب عهد عتیق بیان شده است در حالی که این کتب برای ما اعتبار استدلالی ندارد؛ البته این نکته اصولی را نباید از یاد برد که در بحث استصحاب شرایع سابقه نظرات مختلفی از سوی مراجع گذشته بیان شده است و مرحوم شیخ و آخوند خراسانی استصحاب شرایع سابقه را درست میدانند ولی بزرگانی چون مرحوم امام راحل و مرحوم آیتالله العظمی خویی به آن معتقد نیستند.
وی گفت: هر دو گروه با این سؤال مواجه میشوند که اگر بخواهیم حکمی را از شرایع سابقه بگیریم باید مطمئن شویم که این حکم در آن کتب اصیل وجود داشته است. در اینجا اول باید موضوع را روشن کرد و سپس به بحث حکمی برسیم یعنی چطور باید ابتدا یقین پیدا کنیم که این حکم در شرایع سابقه وجود داشته است.
این استاد حوزه گفت: قرآن گاهی اوقات برخی از احکام موجود در شرایع سابقه را بیان کرده است که برای ما یقین میآورد. در سوره بقره بیان میکند که وقتی حضرت موسی باز گشت و دید که قومش گوساله پرست شدهاند، از جانب خداوند حکمی آمد مردم توبه کنند و باید خودشان را هم بکشند یعنی در این آیه بر میآید که حکم مرتد در شریعت حضرت موسی قتل بوده است.
وی اظهارکرد: مرحوم علامه مهمترین دلیل خود را به کتب اهل عتیق خصوصا در کتاب دانیال، عذری و اشعیا ارجاع میدهد بخصوص در کتاب دانیال نبی(ع) و قضیه خواب ایشان و پاسخ جبرییل به وی که علامه به آنها ارجاع داده است.
بیاعتباری سندی کتب پیشین
فاضل لنکرانی عنوان کرد: وقتی که با مطالعه دقیق این کتب را بررسی میکنیم به این نتیجه میرسیم که به هیچ کدام از این کتب نمیتواند اعتبار سندی کرد. محققان یهودی اقرار کردهاند که بر اثر حوادث تاریخی تورات اصلی از بین رفته است و آنچه که امروز وجود دارد، از سوی دیگران نوشته شده است زیرا تورات که مشتمل بر اسفار خمسه است در برخی از قسمتها، سخن از مسایل پس از رحلت حضرت موسی میکند.
این استاد حوزه بیان کرد: مرحوم مبلغی آبادانی در سه جلد به تاریخ ادیان جهان میپردازد ایشان در این کتاب به خوبی کتب عهد قدیم را معرفی میکند که این کتب عهد قدیم یک بخش تورات است و بقیه، کتب دیگر سپس ایشان بیان می کند که تورات ساخته ادوار پس از حضرت موسی(ع) است و در این راستا شواهدی بیان میکند.
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) بیان کرد: از جمله این شواهد میتوان به بیان موت حضرت موسی اشاره کرد؛ این کتاب چند سفر دارد که اولین آن شامل پیدایش انسان است و هر سفری بابهای مختلفی دارد از جمله اعداد و تسنیه و... است و ایشان بیان میکند که بیان موت حضرت موسی در این سفر است.
وی گفت: ایشان بیان میکند که شیوه نگارش عهد عتیق بیشتر به شکل تاریخنویسی و رماننویسی است و به یک سبک کتاب آسمانی نگارش نشده است همچنین از اشکالات دیگر آن است که در سفر پیدایش از خدا به نام خدا نام میبرد و در جای دیگر به یهوه آن را مسمی میکند. تورات به زبان عبری بوده است و سپس به زبانهای دیگر ترجمه شده است و این ترجمه سبب شده است که مترجمین مطالب دیگری را داخل این کتاب کنند.
وی گفت: عهد عتیق مجموعا از 25 کتاب و سه فصل تشکیل شده است که یک فصل مرتبط به تورات است و شامل اسفار پنجگانه میشود؛ فصل دوم نویم است که مرتبط به قضایای پیامبران است.
وی افزود: محققان یهود معتقد هستند که فرامین ده گانه حضرت موسی(ع) نیز به خاطر جنگها و حوادث روزگار باقی نمانده است و از هر نسلی چیزی باقی میماند و نسل بعدی روی محفوظات خود تورات را مینوشتند.
ارجاع به کتاب اشعیای نبی
این استاد حوزه ادامه داد: در قضیه ذوالقرنین به دو کتاب یکی در خصوص اشعیای نبی اشاره شده است که مشخص نیست که این کتاب را چند نفر نوشتند. این کتاب در حالی درباره کوروش آمده است که کوروش 160سال پس از ایشان به دنیا آمده است. کتاب اشعیای دوم هم مشخص نیست که اصلا چیست؟ ویل دورانت بیان میکند که فصلهای 40 تا 55 اشعیای نبی از یک نویسنده مشهوری است که تمام کردن این کتاب را به عهده گرفته است و این کتاب را کمی قبل یا بعد از آزادی یهود به دست کوروش نوشته است.
وی گفت: کتاب عذری در سده سوم پیش از میلاد نوشته شده است در حالی که ولادت عذری قرن پنجم پیش از میلاد بوده است و کتاب جامعه منسوب به حضرت سلیمان(ع) مشمول آثار عجیب فرهنگ یونانی است.
فاضل لنکرانی بیان کرد: برخی محققان در خصوص وجود دانیال نیز تشکیک دارند و بیان هم شده است که یونانیان این کتاب ها را از جمله زبور فعلی و کتاب دانیال را نوشته اند. ادوارد براون هم این مسئله را تایید میکند.
وی گفت: با وجود چنین مطالبی تعجب است که مرحوم علامه به این حدس گمان پیدا میکنند. راجع به مجسمه هم محققین زمان ما بیان میکنند که این مجسمه متعلق به کوروش نیست در این مجسمه اختلاطی از فرهنگهای مختلف بیان شده است و لوح کوروش نیز ربطی به این مجسمه ندارد.
این استاد حوزه اظهار کرد: با مذاق دین سازگاری ندارد که این پادشاه همه امورش به حق بوده است و خداوند برای این پادشاه این هم خصال ذکر کرده باشد البته حقیقت آن است که قرائن کوروش نسبت به اسکندر بیشتر است. در روایاتی از علی ابن ابراهیم قمی میتوانیم بفهمیم که ذوالقرنین یک فرد الهی بوده ولی پیامبر و فرشته هم نبوده است.
وی گفت: از ظاهر آیات قرآن استفاده میشود که یاجوج و ماجوج زنده هستند و امام صادق(ع) بیان میکند که هر کدامشان نمیمیرد تا اینکه هزار پشت خود را میبیند.
وی گفت: این روایات بیان میکند که ذوالقرنین یک انسان معمولی نبوده است و دوبار کشته شده و زنده شده است و دفعه بعد قدرتی از خدا گرفت که برای همیشه زنده شد. حال با این روایات این ذوالقرنین نه بر اسکندر و نه بر کوروش قابل ارایه است.
فاضل لنکرانی بیان کرد: سؤال اینجاست که این یاجوج و ماجوج تا چه سالی زنده هستند و چه زمانی خروج میشوند. این بحث را هم باید در قرآن و هم باید در روایات دنبال کرد. روایات عامه و اهل سنت(ع) این قوم را یک شکل معرفی میکند و روایات خاصه این قوم را به شکل دیگری معرفی میکند.