مذاکرات تعیین حداقل دستمزد همواره یکی از مهم‌ترین موضوعات اقتصادی در ماه‌های پایانی سال است. در شرایطی که تورم و هزینه‌های معیشتی فشار زیادی بر خانوارها وارد کرده، میزان افزایش حقوق کارگران به دغدغه‌ای جدی تبدیل شده است.
روزنامه «فرهیختگان» در گزارشی با بررسی داده‌های 20 سال اخیر، پیش‌بینی کرده که حداقل دستمزد سال آینده برای یک خانواده چهار نفره بین 16 تا 17 میلیون تومان تعیین شود. این گزارش با تحلیل روند تغییرات دستمزد نسبت به هزینه‌های معیشتی، دو سناریوی احتمالی برای تعیین حقوق سال 1404 ارائه کرده است.
بررسی‌های «فرهیختگان» نشان می‌دهد که در بازه زمانی 1384 تا 1398، حداقل دستمزد کارگران با دو فرزند به‌طور میانگین 52 درصد از هزینه سبد معیشت را پوشش داده است. اما از سال 1399 به دلیل افزایش شدید تورم و پیامدهای اقتصادی همه‌گیری ویروس کووید-19، این نسبت دچار تغییر شد و در سال‌های اخیر به حدود 62 تا 75 درصد رسیده است.
این روزنامه در سناریوی اول خود، با در نظر گرفتن میانگین 73 درصدی سال 1403 و هزینه سبد معیشت 23.4 میلیون تومانی، پیش‌بینی می‌کند که حداقل حقوق کارگران در سال آینده حدود 17 میلیون و 112 هزار تومان باشد. اما در سناریوی دوم، با مبنا قرار دادن میانگین 68 درصدی نسبت دستمزد به سبد معیشت در پنج سال اخیر، این رقم حدود 16 میلیون تومان برآورد شده است.
علاوه بر این، گزارش «فرهیختگان» به چالش‌های تعیین دستمزد عادلانه نیز پرداخته است. بر اساس این تحلیل، تعیین حداقل حقوق با سه مانع اساسی روبه‌روست:
تفاوت‌های منطقه‌ای در بازار کار – تعیین یک نرخ ثابت دستمزد بدون توجه به شرایط اقتصادی مناطق مختلف، ممکن است باعث کاهش انگیزه شغلی و کمبود نیروی کار در برخی استان‌ها شود.
حفظ اشتغال موجود – بسیاری از کارفرمایان، به‌ویژه در بنگاه‌های کوچک و متوسط، توان پرداخت حقوق‌های بالاتر را ندارند.
سهم بالای اشتغال غیررسمی – حدود 13 میلیون شاغل غیررسمی در کشور فاقد بیمه و حمایت‌های قانونی هستند که نشان‌دهنده مشکلات ساختاری در بازار کار است.
