عطا حسن پور در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه آخرین روزهای کاوش در محوطه چیاسبز منجر به کشفیاتی شد که بسیار نادر بود، اظهار داشت: با انجام این کاوش ها برگی دیگر از تاریخ برای ما ورق خورد.
کشف گور کودکان در «چیاسبز»
وی با بیان اینکه در این کاوش ها آثاری از دوره ساسانیان، اشکانیان و هخامنشیان به دست آمد، تصریح کرد: آثار به دست آمده از دوره ساسانیان از نظر فراوانی بیشتر بود.
سرپرست هیئت کاوش منطقه چیاسبز با اشاره به اینکه 8 گور دوره ساسانی مربوط به کودکان و نوجوانان و یک گور بزرگسال دوره ساسانیان در این محوطه کشف شد، افزود: همه گورها برای تعیین سن، جنس و جمعیت منطقه توسط خانم دکتر انوری از دانشگاه تهران مورد مطالعه استخوان شناسی و انسان شناسی قرار گرفته است.
حسن پور با بیان اینکه مطالعاتی در مورد یافته های بسیار ریز آهنی، مفرغی و شیشه ای در حال انجام است، تصریح کرد: یک یافته معماری فاخر در این منطقه به همراه ستون و پایه ستون کشف شده است.
خمره های آذوفه در «چیاسبز»
وی با تاکید بر اینکه تاکنون در هیچ کاوشی در لرستان ستون و پایه ستون کشف نشده بود، ادامه داد: احتمال می دهیم این ستون ها از دوره ساسانی نیز قدیمی تر باشند که این امر در آزمایش ها مشخص خواهد شد.
سرپرست هیئت کاوش منطقه چیاسبز با اشاره به اینکه دو فضای معماری به وسعت 20 متر مربع و در ابعاد 4 در 5 متر که یک ستون در وسط آن قرار دارد به همراه تاقچه و پلکان گچی کشف شده است، اظهار داشت: در قسمت غربی این محوطه یک اتاقک پستو مانند یا انباری مانند کشف شده که دو خمره بزرگ محل ذخیره آذوقه و دو ظرف سفالی در آن وجود دارد.
حسن پور با بیان اینکه درب یکی از خمره ها به وسیله گچ پلمب شده بود، تصریح کرد: این خمره را برای مشخص شدن محتویات آن به آزمایشگاه ارسال کرده ایم.
وی با بیان اینکه عمق بنای پستو مانند نسبت به سایر سطوح پایین تر بوده و به وسیله یک پله به دیگر سطوح ارتباط دارد، تصریح کرد: در قسمت شمال غربی محوطه یک فضای ستون دار با دو ستون 1.5 تا 2 متر وجود دارد که تمام ستون به وسیله سنگ و گچ ساخته شده و روی گچ ها با انگشت تزئینات زیگزاگی دیده می شود.
احتمال کشف یک تالار ستون دار بزرگ
سرپرست هیئت کاوش منطقه چیاسبز با اشاره به اینکه این کشفیات در روزهای پایانی مجوز و اعتبار کاوش صورت گرفته و پس از آن کاوش ها را بستیم، گفت: احتمال می دهیم این بنای معماری به یک تالار ستون دار بزرگ متصل شود که در فاز اول کاوش ها امکان بازگشایی و خاکبرداری میسر نبود و این بخش از تحقیق ها به فاز دوم یا فصل دوم کاوش ها موکول می شود.
حسن پور با بیان اینکه در کنار سفال های ساسانی، سفال های اشکانی و هخامنشی نیز کشف شده است، تصریح کرد: در هیچ کاوشی در لرستان آثار دوره هخامنشی را نداشتیم و این اولین بار است که این آثار کشف می شود.
کاوش های بی نظیر در مورد طبقات پایین جامعه
وی با تاکید بر اینکه دوره ساسانی که بیشترین گورها و بناهای معماری مربوط به آن را داریم اما هنوز دوره ساسانی یک دوره کم تر شناخته شده در کشور است، افزود: در این دوره هرچه کاوش شده مربوط به پادشاهان، بناهای حکومتی، نیایشی و آیینی است و درواقع متعلق به طبقه خاص و اشراف جامعه بوده است.
سرپرست هیئت کاوش منطقه چیاسبز با اشاره به اینکه کاوش های اخیر در منطقه چیاسبز در کناره رودخانه سیمره اطلاعات خوبی از طبقه پایین جامعه را می دهد که بی نظیر است.
حسن پور ادامه داد: آزمایش روی سفالینه ها، حفره ها و سایر یافته ها باید انجام شود تا تاریخ دقیق آنها مشخص شود.
وی افزود: این محوطه یک هکتار بوده که ظرف 45 روز 450 مترمربع از آن را کاوش کرده ایم.
نخستین دوره حیات فرهنگی محوطه به دوره هخامنشیان باز می گردد
عطا حسن پور با اشاره به جزئیات دیگری از این کاوش ها اظهار داشت: روزهای پایانی کاوش در محوطه «چیا سبز» در روستای «چم نقد علی» واقع در حوزه آبگیر سد سیمره به کشفیات جدیدی از دوره هخامنشیان منجر شد.
وی با بیان اینکه پس از مطالعه یافته های سفالی و معماری محوطه «چیا سبز» مشخص شد که این محوطه باستانی در سه دوره استقراری مورد استفاده جوامع بشری قرار گرفته است گفت: شواهد نشان می دهد این محوطه در دو دوره معماری و یک دوره گورستان در دو فاز مختلف فعالیت داشته است.
این باستان شناس خاطرنشان کرد: نخستین دوره حیات فرهنگی این محوطه به دوره هخامنشیان باز می گردد.
حسن پور سفالینه های شاخص هخامنشیان همچون ظروف بشقاب مانند، پیاله های سفالین، بشقاب ماهی، ظروف منقوش دالبری و دست افزارهای سنگی را از جمله شواهد جدید به دست آمده از محوطه چیا سبز اعلام کرد.
وی با بیان اینکه در کنار سفالینه های هخامنشی چندین قطعه سفال شاخص دوره اشکانیان معروف به «جلینگی» از این محوطه به دست آمد تصریح کرد: با احتساب زمان سکونت، دوره اشکانیان در این محوطه روند تتور و سکونت بشر به صورت حلقه های متصل به هم از دوران هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان مشخص می شود.
این باستان شناس با اشاره به آثار معماری کشف شده در این محوطه باستانی گفت: در روزهای پایانی کاوش یک اتاقک انباری در قسمت غربی محوطه کشف شد که دو خمره بزرگ ذخیره آذوقه در آن وجود داشت و در یکی از خمره ها با گچ پوشانده شده بود .
حسن پور افزود: خاک و محتویات درون این خمره ها به منظور آگاهی از محتویات درون آنها به آزمایشگاه فرستاده خواهد شد.
کشف گورستان کودکان در «چیاسبز»
وی با اشاره به فضایی با ستون و پایه ستون که در جریان این کاوش کشف شده بود از کشف فضایی دیگر با دو ستون بدون پایه ستون خبر داد که ستون ها مدور بوده و روی کف گچی بنا شده اند تصریح کرد: با توجه به فاصله زیاد این ستون ها از دیوار ها و پیگردی فضای ارگانیک فضا احتمال می رود که این بنا بخشی از یک تالار ستون دار باشد که کاربری مسکونی، اداری یا مذهبی آن هنوز مشخص نیست.
این باستان شناس در ادامه با اشاره به اینکه گروه باستان شناس در بخش جنوبی و قسمتی از شمال محوطه کاوش به تدفین هایی برخوردیم گفت: در قسمت شمالی محوطه تدفین فردی بزرگسال با قد بلند کشف شد که به شیوه دراز کش به پهلو در جهت شمال غربی جنوب شرقی خوابیده بود.
حسن پور افزود: پلان معماری این گور به شکل چهار چینه سنگی است که روی آن با تخته سنگ های بزرگ پوشانده شده است.
وی طول ساختار این گور را دو متر 45سانتی متر اعلام کرد که فرد دفن شده در آن نیز قدی بیش از دو متر داشته است.
سرپرست هیت کاوش محوطه «چیا سبز» لرستان اظهار داشت: قسمت جنوبی محوطه گورستان متعلق به نوجوانان و کودکان بوده است که در آن نیز تدفینی از یک کودک کشف شد که به همان شیوه قبلی دفن شده بود.
کمک «چیاسبز» برای شناخت دوران تاریک هخامنشی در لرستان
حسن پور یادآور شد: در کنار این تدفین ها سفالینه های ساسانی به وفور کشف شد اما تشخیص نهایی دوره این اسکلت ها را نتیجه آزمایش کربن 14 نشان می دهد.
سرپرست هیت کاوش محوطه «چیا سبز» لرستان با بیان اینکه با این کشفیات برگ دیگری از تاریخ دوران هخامنشیان در لرستان ورق خورد گفت: طبق بررسی های انجام شده و کاوش های باستان شناسی پیش از این هیچ اثر شاخصی که بیانگر حضور هخامنشیان در لرستان باشد به دست نیامده است.
حسن پور افزود: لذا یافته های سفالین این کاوش با مطالعات انسان شناسی و تحلیل فضاهای معماری به دست آمده می تواند در شناسایی هر چه بیشتر دوران کم شناخته شده و تاریک هخامنشان در لرستان موثر باشد.
