حجة الاسلام احمدی نژاد معاون اجرایی شبکه جهانی اطلاع رسانی نور
اشاره
یکی از سخنرانان جلسات کنفرانس پنجمین نمایشگاه سراسری نرم افزار علوم اسلامی حجة الاسلام احمدی نژاد، معاون اجرایی دفتر شبکه جهانی نور بود که تحت عنوان «اینترنت، حوزه، فرهنگ » به ایراد سخن پرداخت.
ایشان در این کنفرانس پس از بیان شمه ای از وضعیت فعلی اینترنت در کشور و بیان آثار فرهنگی آن، در مورد نحوه ارتباط مناسب حوزه علمیه با این رسانه بویژه در زمینه سیاست گذاری و تعیین خط مشی های لازم در این خصوص سخن گفت. وی سپس با تشریح فعالیتهایی که تا کنون از سوی شبکه جهانی نور انجام شده، از جمله در مورد پایگاه حوزه نت و امکانات موجود در آن توضیحات مفصلی برای حاضران ارائه داد.
نظر به اهمیت مواجهه صحیح و مناسب با این رسانه پر مخاطب (اینترنت) و نیز با توجه به وظیفه خطیر حوزه علمیه در جهت دهی و هدایت افکار تشنگان حقیقت در سراسر جهان و لزوم تامین نیازهای فکری و روحی مردم از طریق امکانات مدرن رسانه ای; متن کامل این سخنرانی از نظر خوانندگان گرامی می گذرد.
چه نهاد یا ارگانی وظیفه سیاست گذاری کلان در زمینه شبکه ها را به عهده دارد؟ به طور کلی ما چه انتظاری از شبکه ها داریم؟ آیا شبکه هایی که در حوزه فعالیت می کنند در حال انجام یک کار اقتصادی هستند؟ آیا مؤسسه ای که IP بیشتری عرضه کرده و یا خط ارتباطی بیشتری ارائه داده است; موفق تر است؟ وظیفه ما در این میان به عنوان یک مرکز تحقیقاتی در کنار حوزه علمیه چیست؟ حوزه برای این مسائل چه تمهیداتی خواهد اندیشید؟
یک فرض این است که حوزه ترجیح می دهد از این چیزها عبور کند و بگوید من کاری به این امور ندارم. این کار ماهیتا یک کار اقتصادی است و مخابرات وظیفه انجام آن را دارد یا کار شرکتهای خصوصی است که اقدام به واگذاری مودم و کامپیوتر کنند. ما به هیچ وجه مسئولیتی در قبال این کارها نداریم. ما متکفل امور فرهنگی جامعه هستیم.
بر طبق این تلقی، مسئله اطلاع رسانی که در حوزه جریان دارد یا مرکزی که مراجع تقلید را به دیگران معرفی می کند، مرکزی که در حال عرضه علوم اسلامی به علاقه مندان است; هیچ یک ظاهرا ارتباطی به حوزه ندارند و حوزه می تواند به راحتی خود را از کلیه فعالیتهای این قبیل مؤسسات و مراکز کنار بکشد و از خود سلب مسئولیت کند.
اما فرض دیگر قضیه این است که آنچه در قم در مراکز علمی و فرهنگی و پژوهشی می گذرد و معمولا هم به نام حوزه انجام می شود; همه اینها خود به خود مربوط به حوزه است و حوزه هم خواه ناخواه باید در سیاست گذاری کلان خود مشخص کند که با مسائل و نیازهای جاری در زمینه فعالیتهای مؤسسات یاد شده چگونه مواجهه ای می خواهد داشته باشد. با اینترنت چگونه باید برخورد کند. اگر لازم می داند که فقط در برنامه ریزی های فرهنگی آن مداخله داشته باشد، مشخص باشد. و اگر در مسائل شبکه ها قصد دارد به عنوان کارفرما وارد کار بشود، ملزومات آن را نیز فراهم کند. مثلا عده ای متخصص را به کار بگیرد و از آنها استفاده کند و آنها نیز در تعیین خط مشی ها کمک کنند و به این ترتیب لا محاله قشری از طلاب جوان حتی وارد عرصه های نیمه فنی خواهند شد. به هر حال طلبه جوانی که با زبان بیگانه آشنا است و چگونگی استفاده از کامپیوتر را نیز می داند خواه ناخواه به طرف اینترنت می رود. یعنی از هم اکنون می توان پیش بینی کرد که تا دو سال آینده بسیاری از طلبه ها دارای صفحات شخصی روی اینترنت خواهند بود. بسیاری از آنها صاحب پایگاههایی به نام خود در اینترنت خواهند بود. آیا در چنان شرایطی حوزه علمیه می تواند بگوید من جلو اینها را خواهم گرفت؟! در بحث اینترنت -متاسفانه یا خوشبختانه- مردم جلوتر از ارگانهای دولتی و نهادهای اجتماعی حرکت کرده اند. یعنی شما اینترنت را در خانه ها مشاهده می کنید در حالی که غالب مؤسسات از اینترنت برخوردار نیستند. این اصلا وضعیت مناسبی نیست بخصوص برای جایی که متکفل امر مهمی در مملکت است، عدم اطلاع از این مسئله به هیچ وجه جالب نیست. آنگاه بار اقتصادی کار در این زمینه و تخصیص بودجه را هم مؤسسه ای بر دوش دارد که اصلا شناختی از کم و کیف اطلاع رسانی ندارد. بنا بر مقدماتی که تا کنون گفتیم چنین نتیجه می گیریم که: 1- آشنایی کافی با مقوله اطلاع رسانی باید حاصل شود، 2- سیاست گذاری از سوی حوزه باید صورت گیرد، 3- حوزه علمیه باید خود اقدام به تاسیس یک پایگاه گسترده علمی و فرهنگی بنماید.
طلاب جوان به وسیله شبکه های مختلف با دنیا ارتباط خواهند داشت. لذا احداث یک پایگاه ویژه از سوی حوزه علمیه از اهمیت و ضرورت خاصی برخوردار است. این کار اگر به فرداها موکول بشود ضربات جبران ناپذیری به حوزه علمیه وارد خواهد آورد. اگر حوزه علمیه که صلاحیت لازم را برای معرفی اسلام دارد وارد کار نشود و فرهنگ اسلامی را معرفی نکند دیگران که احیانا فاقد شرایط انجام این کار هستند به سلیقه خود اسلام را معرفی می کنند. اگر حوزه علمیه، علما و دانشمندان برای معرفی و شناساندن اسلام پا به این عرصه نگذارند، نهادها یا افراد دیگر این کار را خواهند کرد.
از طرف دیگر اگر حوزه علمیه وارد صحنه شود اما نقش خود را به صورت محدود و بسته ایفا کند و در جریان کار، مباحثی نظیر تاریخ اسلام و یا فرقه های اسلامی را مطرح نکند باز عده ای هستند که می آیند و این کار را انجام می دهند. آن وقت آیا می شود فریاد «وا اسلاما» سر داد که اسلام به گونه ای دیگر معرفی شده است؟ برای پرهیز از چنین وضعیتی، به نظر می رسد شایسته است که در حوزه علمیه قوی ترین پایگاه اسلامی ایجاد شود. شک نیست که ما سرمایه های ارزنده ای را در اختیار داریم یعنی علمای بزرگی که در حوزه هستند گنجینه های علم هستند. گوهرهای گرانبهایی در این گنجینه ها یافت می شود که اگر مسلمانان دنیا از وجود این گوهرهای ارزشمند مطلع شوند همه به این سو سرازیر خواهند شد. کافی است که شما یک مرکز قوی داشته باشید با تحقیقات قوی و با پشتوانه علمی نیرومند و با شکل و ساختار اجرایی مستحکم تا هرکس که در سراسر دنیا خواستار شنیدن پیام حوزه بود، مطمئن باشد که در کنار افراد مختلفی که هستند، حوزه علمیه هم پایگاهی دارد که اگر بخواهد می تواند به نشانی آن مراجعه کند. همین طور اگر در آمریکا و اروپا، دانشجویان، افراد تحصیل کرده، افراد عادی، مسیحیان و پیروان سایر ادیان بخواهند در باره اسلام جستجو کنند بدانند که در حوزه قم جایی هست که به طور مشخص می تواند جوابگوی سئوالات و برآورنده تقاضاهای آنها باشد; نشانی آن را بگیرند و با برقراری تماس با این پایگاه به آنچه که اسلام ناب مطرح می کند دست پیدا کنند. این ضرورتی است که حوزه علمیه باید به آن بپردازد.
مسئله بعدی که به این بحث مربوط می شود، شیوه مواجهه با این رسانه یعنی در واقع روشی است که ما به عنوان عام باید در رابطه با اینترنت و به عنوان حوزه علمیه بر اساس آن برخورد کنیم.
موضع گیری هایی که در قبال ورود اینترنت به جوامع مختلف انجام می شود چند گونه است: عده ای معتقد هستند که باید اینترنت را به طور نامحدود در اختیار همه افراد قرار داد. به نظر اینها اصلا معنی ندارد که اینترنت با فیلتر و سانسور همراه باشد. اینان می گویند اساسا اینترنت یعنی «شاهراه آزادی » یعنی اینکه هر کسی هر چه را که می خواهد دریافت کند و هر آنچه را که می خواهد بفرستد. این گفته به ظاهر زیبا و فریبنده، متاسفانه باعث شده که عده ای از ما خودمان را ببازیم. بسیاری از افراد تحت تاثیر این نگرش، می گویند: بله، اینترنت یعنی رسانه ای که هیچ مانعی را نباید پیش روی آن قرارداد.
اما باید به پیامدهای این دیدگاه نیز اشاره کرد. در قم هم این مسئله اتفاق افتاده است. یعنی در رابطه با اینترنت، بعضی از دوستان آمده اند و آن را به طور کاملا باز در اختیار همه گذاشته اند. این کار دقیقا بر اساس همین طرز تفکر که معتقد است «اینترنت همراه با اعمال محدودیت، اینترنت نیست » انجام شده است.
در مقابل، بعضی از افراد می گویند اینترنت باید محدود باشد اما محدویت آن نباید در رابطه با بعد اطلاع رسانی آن باشد. این دسته می گویند شما بگذارید هر آنچه که نیاز است در اختیار کاربر باشد ولی در عوض افرادی را که مایلند دسترسی به خط ارتباطی داشته باشند محدود کنید. یعنی خط را در اختیار همه قرار ندهید بلکه آن را فقط به افرادی اختصاص دهید که آنها را می شناسید. به این ترتیب مثلا این خط اینترنت را مخصوص افراد این مؤسسه علمی بگذارید، این چند خط برای فلان مرکز پژوهشی، این خطوط برای استادان حوزه، این چند خط ارتباطی برای استادان دانشگاه. در این روش محدودیت برای افرادی که می خواهند صاحب خط شوند گذاشته شده است. در واقع متصدیان این امر می گویند: اینکه شما برخی از پایگاههایی را که به نظر خودتان لازم نیست، ببندید; کار قابل قبولی نمی تواند باشد زیرا ممکن است در میان این پایگاههای بسته شده برخی پایگاههای خصوصی را هم مسدود کرده باشید. بنا بر این برای پرهیز از بسته شدن پایگاههای خصوصی، بیایید محدودیت را در جهت خود افراد قرار دهید یعنی افراد را گزینش کنید و پس از گزینش به افرادی که مناسب می دانید خط ارتباط بدهید.
ما به صراحت اعلان می کنیم که اینترنت نباید بدون محدودیت باشد; این دیدگاه ما است. این دیدگاهی است که ما به آن معتقد هستیم و به آن افتخار می کنیم و هیچ باکی هم در این مورد نداریم. ما باید از کارهای مخرب جلوگیری کنیم; این وظیفه دینی ما است. ما برای کلیه مسائل اسلامی، احکام داریم. صحنه و موقعیتی که احتمال گناه در آن داده می شود باید از آن اجتناب شود. وقتی احتمال آلوده شدن فضا و محیط و مکان هست، باید از آن پرهیز کرد. عرفای ما وقتی در جامعه ای زندگی می کردند که با امر به معروف و نهی از منکر موفق به اصلاح آن نمی شدند، جامعه را ترک می کردند. این چه پنداری است که اینترنت را به صورت باز دست جوانها و نوجوانها بدهیم؟! مسئولیت اخروی و مسئولیت وجدانی ما چه می شود؟ به هر حال ما معتقدیم که اعمال نوعی کنترل، اجتناب ناپذیر است. البته این کنترل به دو صورت قابل تحقق است; نخست با شناسایی کامل افراد و احراز مراتب تعهد آنها قبل از واگذاری خط و دیگری از طریق ایجاد موانع مناسب فنی. رعایت این نکات به منظور ایجاد مصونیت در افراد، در اسلام نیز مورد سفارش قرار گرفته است. انسانها به مراقبت خود در سطح فردی و اجتماعی موظف شده اند. البته ممکن است کسانی بگویند این را پذیرفته ایم منتهی ابزار آن را نداریم. پاسخ ما این است که ابزارش را هم می شود از این طرف و آن طرف فراهم کرد. وانگهی بر فرض که کنترل اینترنت به طور کامل ناممکن باشد، این دلیل مناسبی برای رها کردن آن نیست اما در رابطه با بعضی از پایگاههایی که آثار مخربی بر روی جوانان دارند، باز گذاشتن اینترنت به بهانه اینکه «اینترنت همین است!»; این یک خود باختگی فرهنگی است که ما در قبال غرب از خود نشان می دهیم. ما افتخار می کنیم که مسلمانیم و افتخار می کنیم که هر آنچه را که اسلام به ما اجازه داده است در دسترس دیگران قرار می دهیم بدون اینکه هیچ نگرانی ای از کار خود داشته باشیم. شهامت امر به معروف و نهی از منکر، این را به ما می آموزد. ما این را از روش ائمه و از اصول تعلیم و تربیت اسلامی دریافته ایم. اصولا آخرین تعریف تعلیم و تربیت همین «ارتباط » است. یعنی تعلیم و تربیت صرفا شامل مجموعه ای از قواعد و دستوراتی نیست که به وسیله دانشمندان گفته شده و توسط مربیان یا پدران و مادران در رابطه با کودکان و جوانان و نوجوانان اجرا می شود. این تعریف مربوط به سده های قبل است. امروزه تعلیم و تربیت یعنی «ارتباط »; ارتباط پدر و فرزند با هم، ارتباط یک مؤسسه با دانشجوی خودش و نظایر آن. البته بهترین نوع ارتباط، ارتباط غیر رسمی و ارتباطی است که دو طرفه و غیر مستقیم باشد. نکته اینجا است که همه جنبه ها در اینترنت هست. اگر ما بیاییم و اینترنت را به عنوان یک عنصر ارتباطی در نظر بگیریم باید ویژگیهای ارتباط مطلوب را که برای ایجاد تاثیر و تاثر متقابل و هدایت لازم است، در نظر بگیریم. خود غربی ها این تعریف را می کنند اما ما که هویت اسلامی داریم از این مقوله غافل هستیم.
بحثی که الان به عنوان بحث روز در بین شبکه ها مطرح است و تا به حال مؤسسه یا نهاد خاصی متکفل آن نشده این است که از اینترنت چگونه در سطح جامعه استفاده کنیم.
مؤسسات به صورتهای مختلف و با سلیقه های گوناگون با این مسئله برخورد می کنند. متاسفانه یک سیاست گذاری مشخص و جامع در این زمینه وجود ندارد. بجا است که در سطح کشور، شورایی تشکیل شود که متولی این امر باشد. اعضای این شورا باید بنشینند و بحث کنند که واقعا با این پدیده چگونه می خواهند برخورد بکنند. آیا هر کس به هر صورتی که دلش می خواهد از این ابزار استفاده کند؟ آنچه باید در اینجا بگوییم این است که شاید تا یک سال آینده، دیگر ما تصمیم گیرنده نباشیم. الان که ما تصمیم گیرنده هستیم در مباحث مرتبط به پایگاهها می گوییم که آیا مثلا جلو مطالب مربوط به خودکشی، مواد مخدر و... را بگیریم یا نگیریم. یعنی در مورد این چیزی که فعلا در اختیارمان است در حال بحث و مجادله هستیم که جلو آن را بگیریم یا نگیریم; آن وقت در مورد کاری که اصلا در دست ما نیست چه خواهیم کرد؟ به این ترتیب در واقع ما خودمان زودتر از دشمنان خودمان داریم زمینه را آماده می کنیم! دشمنان ما می خواهند کاری کنند که ما هیچ نظارتی بر این امور نداشته باشیم. نظارت سیاسی به جای خود; حتی نظارت اخلاقی را می خواهند منتفی کنند. البته دشمن هنوز این کار را انجام نداده اما برخی از ما زودتر از آنها داریم این کار را انجام می دهیم!
در عین حال و با وجود همه این مسائل، ما به حوزه امیدواریم و مطمئن هستیم که حوزه با توجه به پیشینه قوی خودش و با تکیه بر اندیشه های علمای سلف و بزرگانی که بوده اند و گنجینه گرانبهای علوم و معارف که در اختیار ما قرار داده اند و میراث فرهنگ دینی را تا به اینجا رسانده اند، حتما علمای فعلی ما این کار را انجام خواهند داد و ما صد در صد امید داریم و می دانیم که متولیان امر این کار را انجام می دهند.
اما آنچه که شبکه جهانی نور تا کنون در این راستا انجام داده، تاسیس پایگاهی است به نام «حوزه نت » که مرحله اول راه اندازی این پایگاه تمام شده و مرحله دوم آن در دست انجام است. گزینه های این پایگاه بدین قرار است: اسلام، قرآن، اخلاق، فرهنگ و تمدن، عقاید، حوزه علمیه و مراکز اسلامی.
از کارهای اولیه ای که انجام دادیم این است که مراکز اسلامی موجود در حوزه علمیه را معرفی کردیم. به عبارت دیگر از مراکز اسلامی خواستیم که بیایند و خودشان را معرفی کنند. آنها در ابتدا حتی در حد ارائه یک اساسنامه، این کار را انجام دادند. مراکزی که تا به حال معرفی کرده ایم عبارت اند از: دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم، چند پژوهشکده خصوصی و دانشگاه، مرکز ترجمه قرآن مجید، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی و پژوهشکده باقر العلوم(ع). اینها مؤسسات و مراکزی هستند که در پایگاه حوزه علمیه معرفی شده اند. در این معرفی، اساسنامه و کتابها و مطالبی که در باره هر کدام از این مؤسسات مطرح است، برای کسانی که می خواهند با این مراکز آشنا شوند ارائه شده است. انگیزه ما در معرفی این مراکز، اطلاع رسانی بوده است. یعنی ما وظیفه خودمان می دانیم که حوزه علمیه و مؤسسات علمی و پژوهشی موجود در کنار حوزه را معرفی کنیم. ما برای این کار و در قبال هزینه ای که انجام داده ایم چیزی دریافت نکرده ایم بلکه کار ما فقط به عنوان انجام وظیفه بوده است.
در همین فرصت هم اعلان می کنیم که ما از هر مؤسسه علمی که در قم باشد و بخواهد خودش را معرفی کند با آغوش باز استقبال می کنیم. بدیهی است که این کارها جزو گامهای اولیه محسوب می شود و این مؤسسات می توانند بعدا خودشان در صورت تمایل، پایگاه مورد نظر خود را احداث کنند و خودشان را به صورت مستقل در اینترنت معرفی کنند; چنانکه بعضی از این قبیل مؤسسات که ابتدا از سوی ما معرفی شده اند هم اکنون در اینترنت صاحب پایگاه هستند.
یکی دیگر از گزینه های ما، گزینه «حوزه علمیه » است. در واقع از نظر ما آنچه که لازم است به دنیا شناسانده شود حوزه علمیه قم است.
عناوین فرعی گزینه های یاد شده چنین است: حوزه در بستر تاریخ، حوزه علمیه قم، علوم حوزوی، نظام آموزشی حوزه علمیه قم، اهداف تحصیل علوم دینی و...
ما معتقدیم که در مقام تبلیغ و شناسایی حوزه علمیه، باید هر آنچه را که داریم معرفی کنیم. ما حد اقل باید داشته ها و سرمایه های خود را معرفی کنیم. بیاییم علما و بزرگانمان در حوزه علمیه را معرفی کنیم. بگوییم چه کسانی در این حوزه بوده اند، چه کسانی زحمت کشیده اند، چه کسانی برای اسلام سوختند تا اسلام الان به دست ما رسیده است.
در بحث ارتباط میان حوزه علمیه با مقوله سیاست، بحث ولایت فقیه را مطرح کنیم. ما باید افتخار کنیم که طرفدار ولایت فقیه هستیم; افتخار کنیم به حضرت امام خمینی(ره) که حوزه علمیه جایی بوده که کسی همچون او را تربیت کرده است; افتخار کنیم که حوزه علمیه جایی است که شخصیتی چون مقام معظم رهبری از آن بیرون آمده است و افتخار کنیم به تمام مراجعی که الان داریم. اگر این کار به عنوان یک پروژه و برنامه مدون در نظر گرفته شود، تازه قدمهای اولیه در این زمینه برداشته شده است. اینجا است که معتقدیم حوزه علمیه به عنوان حوزه باید خودش یک پایگاه مستقل و قوی را بنیان گذاری کند. این طرح یک طرح مقدماتی است که فعلا تحت عنوان «حوزه و سیاست » در این پایگاه وجود دارد. ما باید ببینیم که علمای ما اندیشه سیاسی داشته اند یا نه و اگر داشته اند مبانی آنها کدام است. آیا شیخ طوسی اندیشه سیاسی داشته است؟ ما فقط می دانیم که آیة الله نائینی یک اندیشمند سیاسی بوده است. اما بسیاری از علمای گمنام هستند که اندیشه سیاسی داشته اند. درست است که این حضرت امام(ره) بود که اندیشه سیاسی خود را به شکل حکومت اسلامی مطرح کرد ولی این مسئله ریشه در فقه ما دارد.
از گزینه های دیگر این پایگاه، مقوله «کتابخانه » است. ما مطالب و مندرجات کتابهایی مثل آموزش فلسفه (تالیف آیة الله مصباح یزدی) و کتاب اسلام و مقتضیات زمان (از شهید مطهری) و برخی کتابهای دیگر را تایپ کرده ایم و آن را روی شبکه قرار داده ایم. البته طراحی کار به صورتی انجام شده که اگر تعداد این کتابها زیادتر هم بشود بعدا قدرت شرح و جستجو را داشته باشیم یعنی کاربران بتوانند از لا به لای کتابهایی که در باره اسلام نوشته شده، هر واژه و هر موضوع را که بخواهند تایپ کنند و از این منابع به دست آورند.
از گزینه های دیگر این پایگاه، «علوم اسلامی » است. قصد ما در این گزینه این بوده است که علوم اسلامی به معنای اعم مطرح شود و مشخص گردد که یک نفر که در حوزه اندیشه اسلامی مطالعه می کند و به عنوان «طلبه » تلقی می شود چه علومی را باید بخواند (قرائت، صرف و نحو، فلسفه، کلام...). مقالاتی که به عنوان علوم اسلامی در این زمینه وجود دارد و قابل عرضه است در این پایگاه قرار می گیرد.
یکی دیگر از گزینه های ما گزینه «فرهنگ و تمدن » است که در ضمن آن تاریخ تمدن اسلامی، آداب و رسوم، آیین ها، شخصیتهای اسلامی، اماکن اسلامی، گفتگوی تمدنها، دانش و مسلمین و... وجود دارد.
یکی دیگر از گزینه ها گزینه «احکام » است. از آنجا که ما معتقد هستیم باید کسانی که می خواهند احکام را دریافت کنند به مرجع تقلید خودشان مراجعه کنند، در این گزینه لینک (link) و پیوندی گذاشته ایم به پایگاه دفتر مقام معظم رهبری در قم به نام «پایگاه ولایت ». این پایگاه پایگاهی است که دفتر استفتائات مقام معظم رهبری در قم آن را ایجاد کرده و با همکاری مرکز تحقیقات دایر شده است; پایگاهی است مناسب و بسیار موفق. در مدت کوتاهی که از عمر این پایگاه می گذرد از سراسر دنیا با این پایگاه ارتباط برقرار کرده اند و خواستار استفتائات مقام معظم رهبری در باره مسائل شرعی هستند. شیعیان جهان به طور مداوم با این پایگاه ارتباط برقرار می کنند.
یکی دیگر از گزینه ها گزینه «عقاید» است که هر آنچه به عقاید اسلامی مربوط می شود در این گزینه آورده شده است. مثلا کسی می خواهد در موضوع صفات خدا در باره «عزیز» بودن خداوند تحقیق کند ولی از نظر چارچوب بحث، نمی داند که در کجا باید به دنبال آن بگردد. در این گزینه به او گفته می شود که ساختار این بحث در کجا یافت می شود و در نتیجه با توضیحاتی که آمده متوجه خواهد شد که عزیز بودن خداوند زیرمجموعه ای است از صفات جمال خدا و صفات جمال هم در بخش صفات ذاتی واقع شده که برمی گردد به صفات خداوند. بنا بر این کسی که این جستجو را با این روش ادامه بدهد خود به خود چارچوبی در ذهنش نقش خواهد بست و با مراجعات مکرر قهرا یک ساختار ذهنی مشخص از اندیشه اسلامی در اختیار او قرار می گیرد. و همین طور است در مورد مباحث دیگری که به علوم اسلامی ارتباط پیدا می کند.
گزینه دیگر، گزینه «اخلاق » است. ما در مرحله اول، مقوله اخلاق را گنجانده ایم نه فلسفه اخلاق را. در این گزینه، این موضوعات فرعی وجود دارد: انسان شناسی اخلاقی، اهداف اخلاق، شیوه های اخلاقی، الگوهای اخلاقی، فرهنگنامه اخلاق معنوی، خوبی ها و بدی ها. در فرهنگنامه اخلاق توضیح می دهیم که واژه ها و گزاره های اخلاقی چه چیزهایی هستند و در کجا قرار دارند.
یکی دیگر از گزینه ها گزینه «قرآن » است که شامل این موارد است: قرآن و ترجمه، علوم قرآنی، قرآن و اهل بیت علیهم السلام، ادیان و مذاهب، قرآن و مؤسسات قرآنی و... مادر قسمت مؤسسات قرآنی وظیفه خودمان را اطلاع رسانی در خصوص آنها دانسته ایم و لذا به معرفی مؤسسات قرآنی پرداخته ایم.
گزینه دیگر گزینه «اسلام » است. در واقع منظور ما از این گزینه این بود که هر آنچه که در باقی گزینه ها برایش جای مشخصی نتوانسته ایم پیدا کنیم، در این گزینه آورده باشیم; مثلا در مورد پیامبر و اهل بیت علیهم السلام و زندگینامه آنان مقالاتی آماده شده و در این گزینه قرار گرفته است.
قسمتی دیگر از این گزینه مربوط است به متون اسلامی مانند نهج البلاغه، قرآن و... بعلاوه در این گزینه از فرقه های اسلامی نیز بحث شده است.
به لحاظ اینکه «زن » در اسلام از جایگاه ویژه ای برخوردار است، قسمتی از این گزینه با عنوان «زن در اسلام » در نظر گرفته شده و کسانی که در مورد زن مقالاتی نوشته اند می توانند مطالب خود را در این پایگاه وارد کنند. باید کمک کرد تا آنچه که مربوط به مسائل زنان است در این پایگاه مطرح شود. این شرح مختصری است از گزینه های موجود در «حوزه نت ».
علی رغم تصور بدبینانه ای که در ابتدا وجود داشت مبنی بر اینکه گویا با آمدن اینترنت و در مقابل انبوه اطلاعاتی که به طرف ما سرازیر می شود چه بسا خود را ببازیم; خوشبختانه باید بگوییم که برخورد طلاب و دانشجویان -که تا کنون در مراجعه به بانک اطلاعات ما از خدمات آن استفاده کرده اند- واقعا عادی است. و این یکی از افتخارات ماست که فکر می کنم اولین و تنها بانک اطلاعات مستقیم باشیم که خدمات رایگان را به طلاب و دانشجویان داده ایم. یعنی طلبه -و همین طور دانشجویان- که به آنجا می آیند از دستگاه و خط تلفن رایگان استفاده می کنند. ما هم که این خدمت را به طلاب و دانشجویان عرضه کرده ایم به آنها اعتماد داریم.
اما آنچه را که باید در نظر بگیریم، آمادگی و آشنایی جهت استفاده از اینترنت است. به نظر می رسد حتما باید در حوزه علمیه به آموزش زبان توجه شود. باید اعتراف کرد که طلاب بدون آشنایی با زبانهای رایج در دنیا نمی توانند در آینده در این عرصه قدم بردارند. برای اینکه بفهمیم دیگران چه پیامی دارند، حتما باید در کنار زبان عربی، زبان انگلیسی را هم تقویت کرد.
به هر حال امیدواریم شبکه هایی که در قم هستند دست به دست هم بدهند و متولیان و بزرگان حوزه نیز کمک کنند تا حوزه علمیه خودش مستقلا یک پایگاه قوی و بلکه قوی ترین پایگاه اسلامی را تاسیس کند. بزرگان و اساتید ما بیایند و به سؤالات خیل مشتاقان پاسخ بدهند. آنچه در این قسمت از دست ما بر می آید کمک در امر اطلاع رسانی است که به عنوان نمونه یکی از آنها پایگاه ولایت است. این پایگاه -که قبلا به آن اشاره شد- توسط بخش پژوهش شبکه جهانی نور آماده شده است.
کار دیگری که در این زمینه صورت گرفته، تهیه یک لوح فشرده حاوی پایگاههای اسلامی است. ما از این طریق پایگاههای مفید اسلامی را به مردم معرفی می کنیم. فعلایک CD آماده شده که در شبکه جهانی نور عرضه می شود و در آن تعدادی از پایگاههای اسلامی معرفی شده اند; پایگاههایی مثل پایگاه دانشگاه الازهر، پایگاه خانه خورشید که مربوط است به زندگینامه امام، وصیتنامه امام و...
یکی دیگر از این پایگاهها همان پایگاه حوزه نت است که در واقع کادر فنی ما مطالب اولیه این پایگاه را پس از استخراج از کتابهای شهید مطهری تهیه کرده و تمام گزینه های آن را پر کرده است. بعد از کتابهای استاد مطهری -که به نظر ما هنوز هم دارای طراوت خاصی می باشد- قصد داریم که در آینده از کتابهای سایر علما استفاده کنیم و محتوای کتب آنها را در این پایگاه قرار دهیم.
از دیگر پایگاههای موجود در این CD ، پایگاه مرکز اسلامی لندن، پایگاه روح الله (که به نام پایگاه امام خمینی(ره) موسوم است)، پایگاه ابا صالح، و پایگاه ولایت است. در پایگاه ولایت که به وسیله دفتر مقام معظم رهبری در قم سرپرستی می شود، مطالبی از این قبیل وجود دارد: خلاصه ای از زندگی حضرت امام، کلمات امام، مطالبی که امام در رابطه با انقلاب بیان کرده اند، وصیتنامه امام، زندگینامه مقام معظم رهبری، سخنرانیهای ایشان، و احکام طبق فتاوای مقام معظم رهبری. در قسمت اخیر، برای اینکه خیلی از مسلمانان جهان می خواستند از تحریر الوسیله و نیز از فتاوای مقام معظم رهبری اطلاع پیدا کنند; کتابهای الاجوبة و الاستفتائات، مناسک حج، تحریر الوسیله امام گذاشته شده که تمام شیعیان جهان می توانند از آنها استفاده کنند. در قسمت بعدی هم استفتائات وجود دارد که اگر سؤالی داشته باشند از دفتر مقام معظم رهبری در قم می پرسند و یکی از پایگاههایی است که از سراسر جهان، شیعیان به آن علاقه دارند و به آن مراجعه می کنند.
از کارهای آینده ای که ما انجام خواهیم داد این است که به زودی پایگاههای قرآنی را در اینترنت عرضه خواهیم کرد. یکی دیگر از کارهای آماده ما، «فلسفه » در پایگاههای اینترنت است که در آینده عرضه خواهیم نمود.
امیدواریم که این خدمات مورد قبول خداوند قرار گیرد و یاوران خوبی برای امام زمان(عج) باشیم.
