وبسایت علم ورزش - هدی بانکی: چرا بدنسازی کار میکنید؟ به احتمال زیاد به این دلیل که شاهد رشد عضلات باشید، قدرت بدنیتان را بالا ببرید و یا عضلاتی که دارید را حفظ کنید. همهی اینها دلایل خوبی هستند!
شما بعد از سن 30 سالگی، با یک سرعت یکنواحت شروع میکنید به از دست دادن تودههای عضلانیتان و برای خانمها هم این اتفاق، بعد از یائسگی، سرعت میگیرد. بین سنین 50 تا 70 سالگی، یک فرد معمولی، تقریباً 30 درصد از عضلات خود را از دست میدهد.
پیامدهای تحلیل عضلانی، شوخی بردار نیست؛ در سالهای بعد میتواند موجب ضعف بدن، ناگهان افتادن و ناتوانیهای فیزیکی شود. ضمناً از دست دادن فعالیت متابولیکی بافتهای عضلانی، برای سلامت متابولیسم شما خطرناک بوده و میتواند منجر به افزایش وزن شود. تصویر خوشایندی نیست!
ساکروپنیا یا همان تحلیل عضلانی ناشی از سالخوردگی، معضلی رو به رشد است که با آمار روزافزون چاقی، رقابت میکند! خوشبختانه تمرینات قدرتی میتوانند از بروز این اتفاق جلوگیری کرده و به شما در حفظ تواناییها و قدرت بدنیتان کمک کنند. به همین دلیل است که میگویند، هیچ برنامهی ورزشی بدون تمرینات استقامتی، کامل نیست.
مقصر اصلی توقف رشد عضلات، میوستاتین است!
ما میدانیم که برای رشد عضلات، محدودیتهایی وجود دارد که باعث میشود بعد از 50 سالگی، به سختی بتوانیم عضله بسازیم. آیا تا به حال این سوال برای شما پیش آمده که چه چیزی باعث محدودیت توانایی رشد عضلات بعد از یک دورهی خاص میشود؟ چرا عضلات شما در واکنش به تمریناتی که انجام میدهید، به بزرگتر شدن ادامه نمیدهند؟ اما از آن سو، مقدار بافت چربی که یک فرد میتواند بواسطهی پرخوری و نداشتن فعالیت بدنی بدست بیاورد ظاهراً نامحدود است! چرا بدن ما توانایی نامحدودی برای ذخیرهی چربی دارد اما برای عضله اینطور نیست؟
رشد عضلات با پروتئینی به نام میوستاتین محدود میشود. هر چند میوستاتین دارای خواصی مشابه هورمون است اما در واقع یک میوکین است؛ پروتئینی که توسط میوسیتها یا سلولهای عضله تولید میشود. میوستاتین با مهار کردن توانایی رشد سلولهای عضله، رشد کلی عضله را محدود میکند.
در مطالعاتی که روی حیوانات انجام شد، آنهایی که مقادیر کمی میوستاتین داشتند، در سنین رشد خود، فیبرهای عضلانی بیشتری تولید کرده و در بزرگسالی، فیبرهای عضلانیشان، هایپرتروفی بیشتری داشت. این روند در طول زندگی ادامه دارد.
مقدار میوستاتینی که دارید، توسیط ژنتیکتان تعیین میشود. شما دو نسخه از یک ژن مسئول در تولید میوستاتین را به ارث میبرید، یکی از مادر و دیگری از پدر. انسانها و حیواناتی که جهش یا موتاسیون در هر دو نسخه از ژن میوستاتین را دارند، پروتئینهای میوستاتینی دارند که به خوبی عمل نمیکند. به عبارتی دیگر، این پروتئینها به خوبی نمیتوانند رشد عضلات را محدود کنند. در نتیجه، این افراد، عضلات بزرگتری داشته و قدرت عضلانیشان هم بیشتر است، حتی گاهی هم خارقالعادهاند!
گاوهای گوشتی نژاد بلگین بلو، ژنهای غیرفعال میوستاتین دارند که باعث شده این گاوها به طور عجیبی، عضلانی باشند. در میان انسانها هم مواردی وجود دارد که فرد با دو ژن معیوب میوستاتین متولد شده و بنابراین قدرت بدنی خاص و عضلاتی بزرگ و تنومند دارد، حتی بدون تمرین و ورزش!
چه چیزی توانایی رشد عضلات شما را محدود میکند؟آیا میوستاتین میتواند توجیهکنندهی تفاوت افراد در رشد عضلاتشان باشد؟
همه میدانیم که برخی از افراد، راحتتر عضله میسازند و قادرند با تلاش کمتر، عضلات جدید بیشتری در بدن تولید کنند، در حالیکه عدهای دیگر برای ساختن تودهی عضلانی در جدالند و موفق هم نمیشوند. این میان نقش میوستاتین چیست؟
این امکان وجود دارد که برخی از افرادی که به طور طبیعی قوی هستند و به راحتی عضله میسازند، ژنها میوستاتینی داشته باشند که به خوبی عمل نکرده و بنابراین، محدودیت کمتری هم در هایپرتروفی عضلات دارند. این اشخاص با هیچ مشکلی در رسیدن به اهداف خود در بدنسازی مواجه نیستند!
حتماً حالا کنجکاو شدهاید که بدانید چطور میتوان تاثیر میوستاتین بر رشد عضلات را محدود کرد. یک تحقیق نشان داده است که مصرف مکمل کراتین مونوهیدرات همراه با لیوسین (اسید آمینه)، عملکرد میوستاتین را کاهش میدهد. بنابراین، مصرف اسید آمینههای ضروری، مخصوصا لیوسین همراه با مکمل کراتین میتواند به شما در غلبه بر عملکرد منفی میوستاتین در رشد عضلات کمک کند.
در مورد تحلیل عضلانی ناشی از افزایش سن چطور؟
در این مورد میوستاتین چه نقشی دارد؟ دانشمندان در حال حاضر مشغول کشف این موضوع هستند. آزمایشی نشان داده که در زنان، با افزایش سن، میوستاتین بیشتر میشود اما در مردان کمتر. به گفتهی پژوهشگران این میتواند توجیه کنندهی تحلیل عضلانی بیشتر در خانمها باشد.
اگر عملکرد میوستانین را محدود کنید چه اتفاقی خواهد افتاد؟
محققان از یک آنتی بادی در موشها استفاده کردند تا در عملکرد میوستاتین اختلال ایجاد کنند. این کار طی چهار هفته انجام شد؛ نتیجه اینکه ساکروپنیا (تحلیل عضلانی ناشی از افزایش سن) روندش معکوس شد و قدرت عضلانی موشها و حساسیت انسولینیشان افزایش پیدا کرد. بنابراین مداخله در فعالیت میوستاتین میتواند یکی از راههای پیشگیری از ساکروپنیا باشد. بهبود وضعیت حساسیت نسبت به انسولین نیز برای سلامت متابولیکی مفید است.
میوستانین، تاثیرات دیگری هم بر سلامت و طول عمر دارد. مطالعه روی موشها نشان داد کاهش متوسط میوستاتین توانست طول عمرشان را 15 درصد بیشتر کند، اما کاهشهای فراتر در فعالیت میوستاتین باعث کوتاه شدن طول عمرشان شده بود زیرا سایز سلولهای عضلهی قلبشان افزایش یافته بود. ضمنا انسانهایی که سطح میوستاتینشان کمتر است، درد و گرفتگیهای عضلانی بیشتری دارند چون بافتهای عضلانیشان بیشتر است.
مهارکنندههای میوستاتین
با دانستن نقش مهم میوستاتین در قدرت و رشد عضلات چندان عجیب نیست که مهارکنندههای زیادی برای محدود کردن فعالیت این پروتئین در بازار وجود داشته باشد. آیا این مهار کنندهها موثرند؟ جواب کوتاه: خیر! شواهدی وجود ندارد که ثابت کند این مکملها مفیدند. اما دانشمندان سعی دارند مهارکنندهی مجاز و بدون عوارضی را پیدا کنند که به افرادی که دچار آتروفی یا دیستروفی عضلانی هستند کمک کنند.