دعوا بر سر صد تومانی؛ معضل بده بستان رانندگان تاکسی و مسافران ادامه دارد

افزایش 10 درصدی نرخ کرایه تاکسی های شهر تهران ، که در اسفند ماه 1395 به تصویب شورای شهر رسیده بود، بالاخره در نهمین روز از تیر ماه 1396 به اجرا در آمد. طبق این قانون، کرایه بها در هر مسیر 10 درصد افزایش یافته و با رند شدن به سمت پایین، نرخ کرایه جدید به دست می آید؛ یعنی کرایه ی 3100 تومانی در مسیر میدان ولیعصر – میدان پونک، حالا تبدیل به 3400 تومان شده و جالب اینجاست که مجادله ی قدیمی، راننده تاکسی و مسافر، بر سر 300 تومان افزایش کرایه نیست، بلکه  بر سر 100 تومان  پول خردی است که در این میان باید رد و بدل شود.

حتما دیده اید که هنگامی که مسافر یک اسکناس 5 هزار تومانی به راننده می دهد، اولین سوال این است که: "خرد نداشتید ؟"

گاهی جر و بحث بر سر همین مبلغ ناچیز بالا می گیرد چرا که مسافر و راننده، هرکدام ، دیگری را موظف به داشتن پول خرد می دانند .

اما سوال اینجاست که آیا زمان حمل سکه های سنگین ،اسکناس های 100 تومانی و 200 تومانی کم ارزش و پاره، به پایان نرسیده است ؟

آیا قانون گذاران ما هیچگاه خود از سیستم حمل و نقل عمومی استفاده می کنند؟

پاسخ به این انتقادات همواره با یک راهکار پاسخ داده شده است: پرداخت الکترونیکی از طریق کیف پول الکترونیکی هوشمند، کارت شهروندی، دستگاه پوز، تاکسی متر و ...

مدت هاست که استفاده از چنین سیستمی برای ناوگان تاکسی رانی کشور، نوید داده شده اما این طرح همچنان در فاز آزمایشی خود باقی مانده است.

در سال 1391، از دستگاهی رونمایی شد که بنا بود در تاکسی‌ها نصب شده و ضمن داشتن قابلیت تاکسیمتر، همه ی فعالیت های دستگاه های پوز و ای تی ام را انجام دهد. پیش بینی می شد که این طرح که با پشتیبانی بانک پاسارگاد به اجرا بیاید و تا پایان سال 91 ، 2000 تاکسی به طور رایگان مجهز به این تکنولوژی نه چندان پیشرفته شوند.

اما زمان گذشت و خبری از فراگیر شدن این تاکسی متر های هوشمند نشد، چند سال بعد و در سال 1394، معاون برنامه‌ریزی و توسعه سازمان تاکسیرانی از عملیات اجرایی نصب دستگاه‌های کارتخوان به منظور اجرایی کردن طرح پرداخت الکترونیک کرایه بر روی 100 دستگاه تاکسی در تهران خبر داد، طرح آزمایشی که پیش از آن نیز بر روی 100 دستگاه تاکسی در مسیر متروی صادقیه، به اجرا در آمده بود تا معایب آن روشن و رفع شود.

در این طرح که با همکاری بانک شهر آغاز شده بود، پرداخت به وسیله کارت های شهروندی بانک شهر و کارتهای اتوبوس و مترو، امکان پذیر می شد. همچنین بنا بود که تا پایان سال 1394 ، پانزده هزار تاکسی ، به این سیستم مجهز شوند.

در همین حین رسانه ها با تیتر " طرح های آزمایشی پرداخت الکترونیک تاکسی ، تنها به پایتخت محدود نمی شود." از اجرایی شدن این طرح در سایر شهر ها نیز خبردادند.

براین اساس طرح پایلوت سامانه هوشمند تاکسیرانی مشتمل بر تامین و نصب دستگاه تاکسیمتر، رابط پرداخت آنلاین و آفلاین کرایه در تاکسی همراه با سیستم گزارش گیری، در اسفند ماه 1395 بر روی 250 تاکسی در شیراز پیاده سازی شد. شهردار تبریز نیز در اقدامی مشابه  در فروردین ما سال جاری از ارائه کارتی تحت عنوان "تبریز کارت" خبر داد و آن را ابزاری برای پرداخت وجه در ناوگان حمل و نقل عمومی، معرفی کرد.

هر دو این طرح ها با پشتیبانی"بانک شهر" در حال اجرا است.  تا با وجود یک پشتیبان مالی، بار هزینه تامین دستگاه را ازدوش تاکسی رانان برداشته شود، اما بازهم به دلایلی نا معلوم و برخلاف قول ها و پیش بینی های مسئولین، این سیستم پرداخت الکترونیکی همچنان در سطح کشوری به اجرا در نیامده است.

امروزه، بعضی از تاکسی ها برای حل مشکل پول خرد، راهکار خودگردانی را در پیش گرفته و  ماشین خود را مجهز به یک دستگاه پوز سیار می نمایند. اما در شهر شلوغی که حتی وقتی کرایه نقدی تاکسی را در مقصد حساب میکنیم، با انتقاد مواجه می شویم که : " چرا در مسیر کرایه را حساب نکردی و وقت مسافران دیگر را گرفتی " ، پروسه کارت کشیدن در دستگاه پوز، وارد کردن قیمت و در آخر دریافت رسید کاغذی که هم برای سلامت اعصاب و روان انسان و هم محیط زیست، مضر است، راهکار عاقلانه ای به نظر نمی رسد.

وجود تاکسی متر و دستگاه کارت خوانی مانند دستگاه های اتوبوس و مترو، کمبود بزرگی است که در ناوگان تاکسی رانی کشور به وضوح قابل مشاهده است و ادامه این معضل درحالیست که مدت هاست تمامی اتوبوس های تهران و حومه بدون حاشیه به دستگاه های مخصوص کارت خوان مجهز شده اند و مشخص نیست که از این حیث چرا سازمان تاکسی رانی نمی تواند مانند اتوبوس رانی سریع عمل کند.

از این روز امید می رود که مسئولین هرچه زودتر طرح های آزمایشی که سالیان سال از عیب یابی آن ها می گذرد را به فاز اجرا در آورده تا وقت و اعصاب تاکسی رانان و مسافرانشان ، به پای صد تا تک تومانی هدر نرود.