دانستنیهای کلسترول، تریگلیسیرید، الدیال و اچدیال
کلسترول، تریگلیسیرید، HDL ،LDL و... اسم انواع و اقسام چربیها حتما به گوشتان آشناست ولی درباره ارتباط تغذیه و افزایش کلسترول چه میدانید؟ درباره ارتباط تغذیه و افزایش تریگلیسیرید، چطور؟
متداولترین بیماری قلبی، بیماریهای عروق کرونر قلب است. بیماریهای عروق کرونر وقتی که موادی مانند کلسترول در دیواره رگهای خونی سمت قلب تجمع یابند رخ میدهد و در نتیجه مانع جریان خون و اکسیژن به قلب میشوند. غذاها کلسترول بد یا LDL را وارد جریان مناسب خون میسازند. این نوع کلسترول بد نام برده میشود زیرا به دیواره رگها چسبیده و آنها را مسدود میکند. غذاهای مشتق شده از مواد گیاهی از قبیل روغنهای گیاهی دارای مقدار زیادی چربیهای خوب یا غیراشباع شده هستند. این مسأله باعث جریان کلسترول در خون و دفع آن از کبد میشود.
کلسترول چیست؟
کلسترول نوعی چربی و از مواد مهم پوشش خارجی سلولی (غشای سلول) است. کلسترول در خون هم وجود دارد. کلسترول خون از دو منبع اصلی تامین میشود؛ رژیم غذایی و تولید کبدی. کلسترول رژیم غذایی بهطور عمده از گوشت، مغز، ماهی و غذاهای لبنی به بدن میرسد. بهخصوص گوشتاندامهایی مثل جگر از لحاظ کلسترول غنی هستند ولی غذاهای با منشأ گیاهی کلسترول ندارند.
پس از صرف غذا کلسترول از روده جذب شده و سپس در داخل یک پوشش پروتئینی بستهبندی میشود. این ترکیب کلسترول پروتئین، شیلومیکرون نامیده میشود. کبد هم میتواند کلسترول را از خون برداشته و هم میتواند آن را تولید و داخل خونترشح کند.
پس از صرف غذا، کبد، شیلومیکرون را از گردش خون برداشته و در مدت زمان بین وعدههای غذایی، کلسترول را تولید و داخل گردش خون میریزد.
تفاوت LDL و HDL
چون مقدار بالای کلسترول LDL، با افزایش خطر بیماریهای کرونری قلب در ارتباط است کلسترول LDL، کلسترول بد نامیده میشود. در حقیقت لیپوپروتئین LDL، کلسترول را روی دیواره رگها نشانده و موجب شکلگیری ماده سخت و ضخیمی که همان پلاک کلسترول است، میشود. با گذشت زمان پلاک کلسترول موجب ضخیم شدن دیواره شریان و نازک شدن مجرای عبور خون میشود.این فرآیند تصلب شرائین (آترواسکلروزیس) نامیده میشود.
چون لیپوپروتئین HDL با برداشتن کلسترول از دیواره شریان و بردن آنها به کبد از تشکیل پلاک جلوگیری میکند، کلسترول خوب نامیده میشود. بنابراین، مقدار LDL بالا و HDL پایین (نسبت بالای LDL/HDL ) از فاکتورهای خطرایجاد تصلب شرائین است. در حالی که نسبت پایین LDLبه HDL برای بدن بسیار مطلوب است.
وقتی LDL بالا میرود
کبد نه فقط کلسترول را تولید و به داخل خون میریزد، بلکه میتواند آن را از گردش خون بردارد. حذف سریع کلسترول LDL از خون و کاهش آن، با تعداد گیرندههای فعال روی سطح سلولهای کبدی مرتبط است. دو عامل ارث و رژیم غذایی تاثیر چشمگیری بر LDL، HDL و کلسترول تام فرد دارند. به عنوان مثال،هایپرکلسترولمیای فامیلی (FH) یک اختلال ارثی است که در آن شخص بیمار دچار کمبود و یا فقدان گیرندههای LDL روی سطح سلولهای کبدی است. در نتیجه افراد مبتلا تمایل بیشتری به پیشرفت تصلب شرائین و حملات قلبی در سنین بالاتر دارند.
رژیمهای غذایی که حاوی مقدار بالای چربیهای اشباع و کلسترول هستند موجب افزایش مقدار LDL خون میشوند. چربیها به دو گروه اشباع و غیراشباع (براساس ساختمان شیمیاییشان) طبقهبندی میشوند. چربیهای اشباع از گوشت و محصولات لبنی تامین شده و میتوانند مقدار کلسترول خون را افزایش دهند. همچنین برخی از روغنهای گیاهی که از نارگیل، نخل و کاکائو تهیه میشوند هم چربی اشباع بالایی دارند.
تریگلیسیرید چیست؟
تریگلیسیرید نوعی چربی است که از سه اسید چرب تشکیل شده است.تریگلیسیرید خون هم مثل کلسترول از رژیم غذایی و کبد نشأت گرفته و همانند کلسترول در خون حل نشده و برای گردش در خون باید با لیپوپروتئینها ترکیب شود. بنابراین بعد از صرف غذا،تریگلیسیرید و کلسترولی که جذب روده شدهاند قبل از آزاد شدن به درون گردش خون درون ذرات کروی و ریزی که شیلو میکرون نامیده میشوند بستهبندی میشوند. بنابراین یک شیلومیکرون مجموعهای از کلسترول و تریگلیسیرید است که با یک لیپوپروتئین احاطه شده است (شیلومیکرون شامل 90درصد تریگلیسیرید و 10درصد کلسترول است). کبدتریگلیسیرید و شیلومیکرونها را از خون برداشته و دوباره تریگلیسیرید را سنتز و درون ذرات VLDL (لیپوپروتئین با دانسیته بسیار پایین) بستهبندی کرده و داخل گردش خون میریزد.
وقتی تریگلیسیرید بالا میرود
اینکه مقدار TG بالا در خون، موجب تصلب شرائین میشود یا نه هنوز مورد بحث است. در حالی که بیشتر پزشکان اعتقاد دارند که مقدار بالای تریگلیسیرید، یک فاکتور خطر ابتلا به تصلب شرائین است، اثبات قاطعانه اینکه تریگلیسیرید بالا به خودی خود موجب این بیماری میشود یا نه مشکل است. به هر حال، تا حد زیادی مشخص شده است که TG بالا با دیگر عوامل خطر گرفتگی عروق مانند چاقی، HDL پایین، مقاومت به انسولین و دیابت ملیتوس کنترل نشده و LDLبالا در ارتباط است.
در تعدادی از مردم، مقادیر بالای تریگلیسیرید (هایپرتریگلیسیریدمیا) ارثی است اما اغلب هایپرتریگلیسیریدمیاها به وسیله عوامل غیر ارثی مانند چاقی، مصرف بیرویه الکل، دیابت ملیتوس، بیماریهای کلیوی و داروهای محتوی استروژن مثل قرصهای ضدبارداری ایجاد میشوند.
منبع:http://salamat.com
/م