در گفتاری از آیت الله هاشمی رفسنجانی در دهمین اجلاس رسمی مجلس خبرگان رهبری اشاره «کارایی عملی جمهوری اسلامی » عنوان سخنرانی آیت الله هاشمی رفسنجانی در دهمین اجلاس مجلس خبرگان رهبری (17/6/82) است . این سخنرانی در چارچوب ماده 51 آیین نامه داخلی مجلس خبرگان انجام شده که بر طبق آن مسائل مهم داخلی و خارجی که با وظایف این مجلس ارتباط دارد، در کمیسیون سیاسی - اجتماعی مجلس مورد بحث قرار گرفته و یکی از مسئولان یا نخبگان کشور به دعوت هیئت رئیسه برای سخنرانی دعوت می شود . در اجلاس دهم نیز موضوع کارآمدی و کارایی نظام جمهوری اسلامی محور یک سخنرانی قرار گرفته که به لحاظ اهمیت در این شماره منتشر می شود .
«حکومت اسلامی »
بسم الله الرحمان الرحیم . الحمد لله و السلام علی رسول الله و آله .
آیین نامه ما نمایندگان را موظف کرده است که در هر اجلاسیه ای، یکی از مسائل مهم کشور و انقلاب را بررسی کنیم و آغاز کار از کمیسیون سیاسی و اجتماعی است . از سوی این کمیسیون دو موضوع پیشنهاد شده است:
کارآمدی و کارآیی نظام یکی از موارد بسیار مهمی که امروز دشمنان انقلاب و ایران در باره آن برنامه ریزی کرده و کار می کنند، این است که می کوشند نظام را ناکارآمد نشان دهند و به جامعه، به خصوص جوانان چنین القا کنند که نظام اسلامی نمی تواند در دنیای امروز، جامعه را اداره کند! به نظر می رسد این از اهداف درجه اول آنان است و این حقیقتا خطر بزرگی است .
روشن است یکی از وظایف ما به عنوان خبرگان و نیز به عنوان روحانیت، که پیشتاز این انقلاب بوده و حافظ آن خواهد بود و همچنین به عنوان یک شهروند، این است که هر کس در حد توان خودش روی این مساله کار کند و جلو این ظلم را که به انقلاب می شود، بگیرد . من از آنجا که از آغاز تاکنون در جریان امور کشور بوده ام، از افرادی هستم که این مسؤولیت را بیشتر احساس می کنم .
بدیهی است که این بحث بسیار وسیع است و حرف های من فهرست وار خواهد بود . امیدوارم هر یک از ما و کسانی که این بحث را می شنوند، پی گیری و دنبال کنند . حالا ممکن است انتقادهایی داشته باشند و قبول یا رد کنند . من نظر خودم را می گویم .
پیش از شروع بحث، باید میلاد حضرت جواد و حضرت مولی الموحدین علیهما السلام را تبریک بگویم و از انفاس قدسی آنان استمداد کنیم تا بتوانیم این بحث اساسی را درست مطرح کنیم .
به جهت توصیه کمیسیون، من روی کارآمدی عملی بیشتر تکیه می کنم . بحث را می شود در دو بخش مطرح کرد: یکی اینکه آیا اصلا نظام اسلامی در زمان حاضر جوابگوی اداره جامعه هست و جوامع بشری امروز می توانند در چهارچوب معارف اسلامی جامعه را اداره کنند یا نه؟ این بیشتر یک بحث تئوریک و نظری است .
بخش دیگر این است که ما چه کرده ایم؟ مدیریت نظام ما از آغاز تاکنون چه کرده و امروز در چه وضعی هستیم و آینده را چه گونه می بینیم؟ این دو مطلب پیشگفته در مواردی متداخل و با هم است، لیکن در واقع از هم جدا است . بحثی که من می کنم یک جریان تاریخی است و در کنار هر قطعه تاریخ، تحلیلی مختصر هم خواهم کرد و در بخش های سازماندهی و هدایت انقلاب و عملکرد و ساختار نظام، مقایسه هایی با برخی جاهای دیگر خواهم داشت .
برای اینکه کارآیی نظام اسلامی و عملکرد خود را به درستی ارزیابی و تحلیل کنیم، باید بگوییم که ما چند دوره مشخص داریم: 1 - دوره انقلاب و مبارزه 2 - دوره تثبیت 3 - دوره سازماندهی و ساختار تشکیلات نظام 4 - دوره دفاع 5 - دوره از سازندگی تا امروز . و چشم انداز هم بخش بعدی است که در آینده می خواهیم چه کنیم .
دوران مبارزه در مورد مبارزه، باید گفت خوشبختانه بیشتر شما کسانی هستید که در مبارزه بوده اید و قبل از انقلاب را خوب لمس کرده اید و می دانید که جریان های مختلفی در ایران بودند که داعیه مبارزه را داشتند . یکی از آن ها همین جریان اسلامی بود با رهبری امام و حوزه های علمیه و روحانیت و نیروهای مذهبی خاص . گروه دیگر جریان چپ و مارکسیست ها بودند که سوسیالیست ها هم جزو آنان به شمار می آمدند و نیز ملی گراها بودند . در میان آنان جریان دیگری هم بود که آن روزها به عنوان التقاطی شناخته شد و بعد تعبیر «منافق » برای آنان انتخاب گردید . آنان، هم اسلامی بودند و هم کمونیست . می خواستند بین دو نقطه متضاد اسلام و گروههای چپ پل بزنند .
ملی گراها سابقه ای در دولت دکتر مصدق هم داشتند که به آن می نازیدند . در حالی که آن جا هم باز به روحانیت مربوط می شد . چون نهضت ملی نفت هم با حمایت های آیت الله کاشانی و آیت الله خوانساری و بعضی از روحانیون دیگر پیروز شد . البته شکست نهضت ملی نفت با ملی گراها بود نه پیروزی اش .
پس در عمل دیدیم جریانی که توانست مردم را به صحنه بیاورد و سرانجام با حضور مردم مبارزه پیروز شد، جریان مذهبی و اسلامی بود . بقیه هیاهو خیلی داشتند، لیکن حضور مردمی شان جدا کم بود و بعد از پیروزی انقلاب هم همه آنان به اندازه یک شریک
مساوی سهم خواهی می کردند و می خواستند در اداره انقلاب سهم داشته باشند!
من فکر نمی کنم که کسی منکر شود در دوران مبارزه نقش اول را نیروهای مسلمان و مدیریت هایی که عمدتا روحانی بودند به عهده داشتند و آنان بودند که مبارزه را به سامان رساندند و به همان دلیل پرچمدار بودند . نقش امام راحل (ره) هم که حرف اول را می زد و بسیار سازنده بود و حتی تا امروز هم اینگونه است .
دوران تثبیت دوران تثبیت دوران سختی برای ما بود . به خاطر همین سهم خواهی که جریان ها داشتند . آنها از روزهای نخست پیروزی مخالفت ها را آغاز کردند و ایذاءها و شیطنت ها را، هم در مرکز و هم در نقاط مختلف کشور; مانند کردستان، سیستان و بلوچستان، خوزستان، آذربایجان و تا حدود زیادی گنبد شروع کردند . دیدیم که جریان های قومی به چه شرارت هایی دست زدند! در مرکز نیز وضع همان طور بود، با اینکه دولت موقت را که تشکیل دادیم و تقریبا همه این گروه ها در دولت موقت بودند . جبهه ملی، گروههایی مثل جاما و مسلمانان مبارز و بسیاری از گروه های کوچک هم سهم داشتند و در شورای انقلاب یا در دولت بودند و یا در مدیریت های استانی و مانند آن بودند . همین زیاده خواهی و توقع های بی جای آنان، که می خواستند در حد همه مردم سهم بگیرند، ما را دچار مشکل کرد . اینجا اولین نقطه ای بود که ما را دچار مشکل ساخت، آنهم بر سر ماهیت انقلاب، که نظام چه ماهیتی داشته باشد، اسلامی یا دمکراتیک بدون قید اسلامی و به اصطلاح، لائیک یا چیز دیگر؟ هم قاطعیت امام و هم خواست مردم، با آن رفراندم و همه پرسی که می دانید، حدود نود و نه درصد - 2/98 - درصد مردم رای به جمهوری اسلامی دادند و بعد
هم در قانون اساسی تبلور یافت . از همین جا انشعاب هایی به وجود آمد، عده ای همه پرسی را تحریم کردند و مخالفت های لفظی هم بسیار و بی حساب بود و وقتی قانون اساسی بر اساس اسلامی بودن نظام تصویب شد دچار بحران های جدی شده بودیم .
من این روزها، به دلیلی، مذاکرات شورای انقلاب را، که در آن دوران یکی از محورهای مهم اداره کشور بود، مرور می کنم می بینم که ما روزهای آغازین انقلاب چه قدر مشکل داشتیم! مهم ترین و وقت گیرترین مسائل در جلساتی که داشتیم، مساله کردستان، خوزستان، گنبد بود و در همان روزها با مساله آذربایجان روبرو شدیم; کارهایی که خلق مسلمان در آذربایجان کردند، واقعا همراه با هیجان، تنش و التهاب بود; التهابی که برای نسل امروز غیر قابل توصیف است .
به هر حال، از آن مقطع عبور کردیم; مقطعی که می توانست کشور را تجزیه کند، چون آمریکا و غربیان پشت سر آنان بودند و کشورهای عربی نیز وارد شدند . همان هنگام حزب بعث عراق، هم پول زیادی خرج می کرد، هم سلاح زیادی می فرستاد و هم ایذاءهای مرزی علیه ما داشت . سلطنت طلب ها هم که ریشه کن نشده بودند . گرچه گروهی از آنان فراری بودند، لیکن در داخل کشور هم بودند و در بسیاری از ادارات و ارگان ها حضور و نفوذ داشتند .
منافقین و جریان های مبارز پیشین هم خیلی عمیق در ارگان های کشور نفوذ کرده بودند . واقعا دوران مشکلی بود و گذشت . قانون اساسی تصویب و انتخاب ها انجام شد .
فتنه دیگری پیش آمد و آن فریب کاری ها و ریاست جمهوری بنی صدر بود که می توانست برای همیشه کشور اسلامی را به سوی دیگری ببرد . که این فتنه هم با بیداری نیروهای اسلامی، که حق بسیار بزرگی در انقلاب دارند، برطرف شد . البته با دادن قربانی های فراوان که یک نمونه اش انفجار دفتر حزب جمهوری اسلامی بود; حادثه ای که در آن بهترین شخصیت های تاثیرگذار و بسیج کننده انقلاب را در یک لحظه از دست دادیم .
امروزه شما می توانید وضع فعلی عراق را با کشور ما مقایسه کنید، با آن همه گرفتاری و مشکل که ما داشتیم . بعد از رژیم شاه، برای ما ساختار مهم بود تا با این همه معارض و دشمن بتواند کشور را نگه دارد . اکنون که از آن بحران ها عبور کرده ایم هر کسی ممکن است نقدهایی داشته باشد . گرچه من نمی توانم بگویم همه کارهایی که شده، دقیقا صحیح بوده است، ولی در حد تشخیص و بررسی ها صحیح بود و اثر هم داد، البته می توانست بهتر از این انجام شود که شاید به عقل ما نرسیده است . با این همه، هنوز هم کسی پیشنهاد بهتر نداده است .
ما کشوری را تحویل گرفتیم که برای همه امورش مسؤول داشت و هیچ کاری بی مسؤول نبود در این حال یا باید همان مسؤولان را می پذیرفتیم و یا همه را به هم می ریختیم و عوض می کردیم; همان کاری که آمریکایی ها در عراق می کنند و ارتش و پلیس و استخبارات و بعضی از وزارتخانه ها و ... را مرخص کرده و بیرون ریخته اند . قبلا رسم انقلاب ها و بیشتر انقلاب های کمونیستی این بود که وقتی می آمدند، همه را تصفیه می کردند . حتی این سخن معروف بود که یکی از ماموران تصفیه کوتاهی کرده بود و مسؤولان سابق را از شهر به اردوگاه نبرده بود . به او گفتند: چرا آنان را به بیرون از شهر انتقال ندادی؟ گفته بود: ماشین و امکانات نداشتیم . گفتند: ماشین نداشتید، گلوله هم نداشتید؟! تفکر جاری در آن زمان این بود که انقلاب واقعی باید گذشته ها را حذف فیزیکی کند . اما انقلاب اسلامی نمی خواست چنین کند، اولا بسیاری از ماموران و بعضی از مسؤولان رژیم سابق با انقلاب همکاری کرده بودند . طبقه پایین آن ها که اصلا جز انقلاب بودند و اعتصاب های آنان باعث پیروزی انقلاب شد . ارتش و پلیس هم همین طور بودند، ما هم که به جهت معتقدات اسلامی و داشتن روحیه انسانی به خودمان اجازه نمی دادیم تصمیمات خطرناک بگیریم و ظلم کنیم .
بنابراین، تدبیری اندیشیده شد که در کنار این ادارات و سازمان ها، که نمی شد به آن ها اعتماد کرد، از نیروهای انقلاب، ارگان ها و نهادهای انقلابی ایجاد شود تا به آنان کمک کنند و بدینوسیله، به تدریج کادرسازی کردیم و به تربیت نیرو پرداختیم . سپاه در کنار ارتش، کمیته در کنار پلیس و دادگاه انقلاب در کنار دادگستری به وجود آمد . ادارات و وزارتخانه ها بودند، جهاد سازندگی هم تاسیس شد و مثل آچار فرانسه هر جا مشکلی پیدا می شد، حضور پیدا می کرد . بقیه نهادهای انقلاب همینگونه تاسیس شدند . روشن است که این ساختار برای ما هزینه داشت، ولی ناگزیر بودیم و نمی شد آنان را تصفیه کرد، چون نه انسانی بود و نه مصلحت . و بسیاری از آنها هم واقعا طرفدار انقلاب بودند و هستند و از سوی دیگر نیروهای انقلاب هم نمی شد بیکار بمانند . و نیز نمی شود که همه امور را دست افراد قبلی بدهیم و بگوییم نیروهای انقلاب بروند به خانه هایشان!
پس نیروهای انقلاب به این صورت وارد کار شدند و به تدریج فعالیت خود را در ارگان ها آغاز کردند و سرانجام پس از طی دوره ای اکنون رسیده ایم به یک نقطه ای که می بینیم کار درستی بوده و تصمیم صحیحی گرفته ایم .
البته برخی انتقادهایی که به انقلاب اسلامی می کنند، این است که می گویند تعداد کارکنان دولت خیلی افزایش یافته است . گرچه افزایش یافته اما معمولا اغراق می کنند . امروزه رسم شده است کسانی که می خواهند چیزی بگویند یا بنویسند و شعاری حرف بزنند، رقم های درشت می گویند; مثلا یک میلیون نیرویی که در رژیم شاه به صورت خرید خدمتی کار می کردند و هنوز استخدام رسمی نشده بودند، بعد از انقلاب استخدام رسمی شدند; چون به آنان ظلم می شد .
آن مقداری که می گویند درست نبوده و اغراق است . با اینکه این نهادها همه جدید است و گفتیم که همه نیروها جدید آمدند ولی آن اندازه که می گویند نیست و معمولا اغراق می کنند .
در دولتی کردن هم آن قدر اغراق می شود که گاهی می بینیم در تعبیرات حتی مسؤولان سطح بالا، افراد وارد گاهی می گویند، مثلا: هشتاد درصد اقتصاد کشور ما دولتی است! این حرف، حرف ناحقی است . من چند بار از این مساله دفاع کرده ام که چنین نیست و شما ناحق می گویید . کشاورزی ما حدود بیست تا بیست و پنج درصد اقتصاد ما است، تمامش از آن بخش خصوصی است و کمتر دولتی است . بخش مسکن خیلی کم دولتی است و عمدتا در دست مردم است . خانه ها و ساخت و سازها و ... و بخش تجارت، عمدتا بخش خصوصی است و اصلا دولت در تجارت جاری کشور حضور چندانی ندارد . خدمات مختلف هم همینگونه است . در چند روز گذشته که در مجمع تشخیص مصلحت نظام جلسه و بحث داشتیم، از رییس بانک مرکزی خواستم که یک کار آماری کند . ایشان هم این کار را کرد
و نتیجه را گزارش داد و همه این ها را معین کرد . نتیجه این شد که تنها چهل درصد اقتصاد ما دولتی است و این بزرگ نمایی هشتاد درصد، از همان شیوه های تو دل خالی کن است و برای اینکه نظام را ناکارآمد نشان دهند از آن استفاده می کنند . به این شیوه زیاد متوسل می شوند که لازم است در جای دیگر در باره آن توضیح داده شود .
به هر حال ساختار نظام را به تدریج شکل دادیم . البته من خودم اگر بخواهم انتقاد کنم، در بعضی از دولتی کردن ها و در بعضی از مصادره ها می توانم حرف هایی بزنم که انتقاد باشد، اما به هر حال ما باید مجموعه را در نظر بگیریم . نمی شود که تنها نقاط ضعف را بگوییم و بس . وضعیت آن زمان با الآن متفاوت بود پس اوضاع آن زمان را باید در نظر بگیریم و سپس نقد کنیم . ولی جای این سخن هست که کسی بگوید و بحث کند که آیا بعضی از دولتی کردن ها درست بوده است یا نه؟ این قابل بحث است .
دوران دفاع مقدس در باره دوره دفاع مقدس هم حرف برای گفتن زیاد است ولی در این بخش هم خیلی توقف نمی کنیم . می دانید که ما کشوری تنها بودیم و هیچ حمایت خارجی نداشتیم . در داخل گرفتار اختلافات داخلی زمان بنی صدر، منافقین و بسیاری افراد بودیم که امور را در اختیار داشتند و هنوز شکل نگرفته بودیم . ارتش ما واقعا در حال تصفیه بود و هیچ سلسله مراتب و فرماندهی در آن مراعات نمی شد و سپاه در تشکیلات بسیار جوان بود، در چنین وضعیتی چنان جنگی بر ضد ما آغاز شد که شرق و غرب و ارتجاع، با پول و سلاح و تبلیغات و اطلاعات از طریق صدام، به جان انقلاب افتادند و آن همه فشار بر گرده انقلاب آمد . ما، در تنهایی و با اتکا به امکاناتی که از رژیم قبل مانده بود یا خودمان خلق کردیم، به دست جوانان بسیجی، سپاه و ارتش، این شر از کشور دفع شد . به طوری که چیزی از خاک ما در دست عراقی ها نماند و در سازمان ملل هم بالاخره حکم پیروزی ما صادر شد و گفتند که ایران متجاوز نیست و عراق متجاوز است و باید خسارت بپردازد .
در مجموع جنگ یکی از صحنه های با شکوه تاریخ ما است گرچه بسیار گران تمام شد . ما بیش از دویست هزار شهید دادیم و همین مقدار یا بیشتر جانباز و آزاده و ... داریم، ولی به قیمت این فداکاری، کار بزرگی کردیم و بدترین شری را که متوجه کشورما شده بود، توانستیم دفع کنیم و در عین حال در دنیا سربلند باشیم و درسی هم به متجاوزان بدهیم . پس باید بپذیریم که از دوران دفاع هم خوب عبور کردیم .
من در اینجا نمی توانم از همه جزئیات جنگ و دفاع، دفاع کنم . ممکن است از ما اشتباهاتی سرزده باشد . شاید در مواردی بهتر می توانستیم بجنگیم . و بالاخره ممکن است می توانستیم شروع جنگ را به تاخیر بیندازیم ... اما تا این حد هم ساده نیست که همین طوری بگوییم که می توانستیم و نکردیم; چون تصمیم گرفته بودند که انقلاب را از پا در بیاورند .
ابتدا خواستند با کودتا از پا در آورند، نشد . تصمیم گرفتند با آشوب از پا در آورند، نشد . صریحا گفته بودند (و در اسناد هم هست) که این بار دیگر کار نهایی را انجام می دهیم! کم کم آن اسناد بیرون می آید و رو می شود که آن برنامه ها برای حذف انقلاب بوده است .
دوران سازندگی دوره آخر هم دوره بازسازی و سازندگی است که بعد از جنگ شروع شده و تاکنون هم ادامه دارد و باید ادامه داشته باشد . اهمیت این مورد از سه مورد پیش اگر بیشتر نباشد کم تر نیست; چون مخالفان انقلاب تقریبا همگی در این مساله متحد بودند و می گفتند: ایرانیان با امواج انسانی و با هیجانات مذهبی پیروز شدند و مخالفان داخلی را حذف کردند، اما به خاطر نداشتن تجربه و نیروهای متخصص و حمایت نشدن از خارج و در انزوا قرار گرفتن و مشکلاتی که در سر راه شان وجود دارد و ... نمی توانند کشورشان را بسازند و این جا دیگر گیر می کنند، در نتیجه مردم متفرق می شوند و میان مدیران و مردم فاصله می افتد! همه دیدند که این هم اتفاق نیفتاد و به خلاف انتظار آنان، انصافا دوران سازندگی کارهای بسیار بزرگی کرد و جا دارد که مقایسه شود و ببینیم تفاوت ها کجا است; چون همین طوری به شکل ادعا بگوییم شاید خیلی جا نیفتد . من البته سازندگی را که می گویم، امروز را هم می گویم، گرچه امروز مقداری از سرعت سازندگی کم شده است، اما اصل برنامه ها ادامه دارد .
مقایسه ای کنیم بین ایران قبل از انقلاب و کارهایی که بعد از انقلاب شد; تنها دو سه رقم را در نظر بگیرید: در سال های آخر رژیم شاه، شش میلیون بشکه نفت تولید می کردند، فقط پانصد یا ششصد هزار بشکه مصرف داخلی بود و بقیه را می فروختند هر بشکه به قیمت حدود سیزده یا چهارده دلار بود و کشور هم حدود سی و سه میلیون تا سی و چهار میلیون جمعیت داشت; یعنی پنج و نیم میلیون بشکه نفت برای سی و سه میلیون نفر و قدرت خرید دلار هم چهل درصد بیشتر از امروز بود . دلار در مقابل ارزهای دیگر، چهل درصد تضعیف شده است . آمریکایی ها به عمد یا به اجبار این کار را کرده اند .
پس درآمد رژیم شاه بسیار بیشتر از ما بود و در خارج هم موقعیت بهتری داشت و از همه جا می توانست کمک بگیرد و آنان هم می دادند . با این حال، آنانکه در شهرستان ها هستند، می دانند که چه قدر به شهرستان و روستاها ظلم شده است و به جز شهرهایی مانند تهران، اصفهان، مشهد کمی هم شمال و بعضی جاها، به بقیه کشور بی توجه بودند و کار زیر بنایی انجام نمی شد . تلفن نبود . آب و برق نبود . راه نبود . بهداشت و دکتر نبود . چهل و هفت درصد مردم بی سواد بودند . بچه های زیادی امکان رفتن به مدرسه را نداشتند . دانشگاه ما صدو پنجاه هزار دانشجو داشت، آنهم با داشتن سی و سه میلیون نفر جمعیت و اکثر مردم از اینکه به دانشگاه برسند مایوس بودند . با اینکه دلار هفت تومانی داشتند و تقریبا همه چیز هم وارداتی بود، تورم بسیار بالا بود . همین امروز صبح گفتم که تورم زمان شاه را بگیرند، معلوم شد که در سال 1356 تورم 1/25 درصد بوده است .
در سال 1357 کمی بهتر شده است اما نه به دلیل کار آنان، بلکه به دلیل اینکه اوضاع به هم ریخت و نتوانستند پول تزریق کنند و وضعیت ویژه ای پیش آمد . البته مقداری هم انقلاب مؤثر بود . جمهوری اسلامی در تمام این مدت، به طور معدل حدود سه میلیون بشکه نفت صادر کرده است . الآن که مصرف ما بیش از دو میلیون بشکه است، تولید به چهار میلیون می رسد .
پس کم تر از نصف آنان (رژیم گذشته) نفت تولید کرده ایم، قدرت خرید دلارمان کم تر شده، جمعیت کشورمان به دو برابر رسیده و سازندگی مان بسیار بیشتر از آنها است و اصلا قابل مقابسه نیست . در بخش برق، خاموشی هایی را که در زمان شاه بود فراموش نکرده ایم . کمبود سیمان را از یاد نبرده ایم . تازه آنچه بود وارداتی بود!
ما پس از انقلاب، دوران دفاع را داشتیم، آشوب های داخلی و نیز تحریم را داشتیم اما با این همه، توانستیم این گونه حرکت کنیم . یکی از راه هایی که با آن مردم و جوانان را فریب می دهند آن است که چیزهای وهمی از زمان گذشته را مطرح می کنند و برای این که دل بچه ها را خالی کنند و ارزش کارهای انقلاب را پایین بیاورند، حرف ها و آمارهای بی ربطی را می گویند . گاهی هم اینگونه حرف ها از آدم هایی شنیده می شود که عجیب است و نمی دانیم حمل بر چه کنیم؟!
تحقق اهداف انقلاب اهدافی که جمهوری اسلامی داشت، بررسی می کنیم تا ببینیم چه اتفاقاتی افتاده است و نیز مقایسه هایی را انجام می دهیم:
1 . استقلال یکی از اهداف مهم و شاید نخستین هدف ما استقلال بود; زیرا یکی از چیزهایی که موجب شد ملت ما یک پارچه به میدان بیاید، وابستگی به آمریکا بود و این (سلطه خارجی) چیزی بود که مردم از آن رنج می بردند و نجات از دست خارجی ها خواست عمومی برای مردم بود که به این خواسته رسیدند و امروزه در دنیا کسی نیست که به خود جرات دهد و ادعا کند ایران وابسته به خارج است یا نفوذ خارجی در این کشور حکمفرما است! حتی نفوذی های نامرئی چنین حرفی را بر زبان نمی آورند . حقیقتا مورد اجماع ناظران است که ایران توانسته استقلال خودش را به خوبی به دست آورد . این بسیار با ارزش و مایه افتخار است لیکن متاسفانه کم تر در مقایسه ها و ارزش گذاری ها به آن توجه می شود . شما کشورهای منطقه خودمان و دیگر کشورها را ببینید که چه بلایی از نفوذ خارجی ها می بینند . حتی کشوری مانند ژاپن را ببینید! این کشور تشخیص داده است که برای آینده خود در نفت ایران جایگاهی داشته باشد، لیکن آمریکایی ها به آنان می گویند شما حق ندارید در منطقه آزادگان (ایران) سرمایه گذاری کنید! پیش از این، چنین مساله ای را در مورد پتروشیمی امام داشتیم و در سد کارون نیز سه بار تکرار شده است که آمریکایی ها به ژاپنی ها گفته اند نیایید . و آنان مشکلاتی دارند و نمی آیند . ایران دیگر چنین اربابی ندارد و این از برکت انقلاب است .
نگاهی به رژیم شاه بیندازیم و ببینیم چگونه بوده است . در آن زمان سفیر به دربار می رفت و فرمان می داد و شاه هم جرات نمی کرد از آن فرمان تخلف کند . پایین تر از شاه که حساب شان روشن است!
همانگونه که پیشتر گفتم، از بحران ها عبور کردیم . شما این انقلاب را با انقلاب های دیگر مقایسه کنید; مثلا با الجزایر . انقلاب الجزایر شاید عمیق ترین انقلاب کشورهای اسلامی بود، چون با دادن یک میلیون شهید، سال ها مبارزه مسلحانه کردند و فرانسه را شکست دادند و پیروز شدند . ولی بعد ببینید چه بر سرشان آمد! اگر قیاس کنیم، می بینیم که جمهوری اسلامی بسیار افتخارآمیز حرکت کرده است، البته نمی خواهم تلاش های مردم الجزایر را نادیده بگیرم .
افغانستان را ببینید، مردم سالها جهاد کردند و جنگیدند تا از شر شوروی نجات پیدا کردند، حقیقتا جهاد کردند; هم مسلمانان سنی و هم مسلمانان شیعه و هم قومیت های مختلف . جهادشان هم بسیار سخت بود . با دولت دست نشانده شوروی و نیز خود شوروی جنگیدند . ولی بعد از پیروزی نتوانستند کشورشان را جمع کنند و جنگ داخلی تا امروز همچنان ادامه دارد و حالا باز خارجی ها آمده اند تا نجات شان بدهند! معلوم نیست چه سرنوشتی برای این مردم مظلوم، در پیش است .
در عراق، همین بعثی ها و دیگران انقلاب کردند . نظام سلطنتی را به هم زدند، اما انقلابشان به دست بعثی های خشن افتاد، ببینید چه رفتاری با مردم عراق داشتند و چه مشکلاتی برای همسایه های عراق به وجود آوردند!
این روزها وقتی اسناد داخل ادارات عراق به دست می آید و انسان تعداد کشته ها و زندانی ها و سر به نیست شده ها را می بیند که بعد از دهها سال کسی از سرنوشت آنان خبر ندارد، تعجب می کند که یک رژیم مستبد این گونه کشور را اداره کند . این هم یک انقلاب بود و حالا به این شکل در آمده رژیمی ساقط شده است .
وضع فعلی عراق هم با کشور ما قابل مقایسه است . جا دارد پنج ماه اول سقوط صدام را با سقوط شاه مقایسه کنیم و ببینیم که واقعا مدیریت امام و نیروهای انقلابی تحسین برانگیز هست یا نه . الآن در عراق چه می گذرد و آینده آن کشور واقعا وحشتناک است . منظره مبهم و غبار آلودی جلوی چشم انسان است که بر سر این ملت مظلوم چه می آید؟! امروز در عراق کسی مسؤول خدمات رسانی برای مردم نیست، نه آب هست، نه برق، نه امنیت و نه بهداشت . هر کس برای خودش یک گوشه ای کار می کند . وقتی انقلاب ما پیروز شد، دست ما هم به جایی بند نبود ولی کمیته ها بی درنگ آمدند و امنیت را برقرار کردند و هر جا به طور خود جوش، مردم، علما، مساجد; همان افرادی که راهپیمایی می کردند، به مدیریت پیوستند . امام یک مرکز نیرومندی برای اداره کشور تشکیل دادند و به خوبی به این مسائل رسیدند . از خارج هم ما با مزاحمت های زیادی مواجه بودیم که عراقی ها چنین وضعی را ندارند، خودشان هستند و ضعف اشغال گران که نمی توانند کشور را اداره کنند .
اگر کسی فکر کند که آمریکایی ها با نیروهای خود می توانند عراق را اداره کنند، بسیار ساده لوح است و اگر امور کشور را به دست مردم بدهند و انتخابات مردمی شود، نتیجه اش چیزی نخواهد شد که آمریکا می خواهد . به یقین همه اهداف آمریکا به باد می رود . من بعید می دانم که آمریکا مدیریت عراق را به دست مردم عراق بدهد . این شعار آزادی بخشی واقعا دروغ و فریب کاری است .
راه سوم هم این است که افراد امین و گماشته ای از خود عراقی ها پیدا کنند و به وسیله آنان
کشور را اداره کنند و فرمان آمریکا را بپذیرند، این هم نخواهد شد، چون انسان های شریف وارد چنین صحنه هایی نمی شوند و اگر هم بپذیرند، همانگونه که می بینید معارضات و مخالفت ها و ناراحتی های مردم به آنان خیلی میدان نمی دهد . بنابراین، راهی نمی بینم برای اینکه آمریکا عراق را به وضع عادی برگرداند .
بیرون رفتن آمریکا از این وضع مشکل تر است، چون اگر بخواهد بیرون برود، کارش دشوارتر می شود; اولا: در دنیا به کلی بی آبرو می شود و با این پرسش مواجه می گردد که آمدی و این همه ظلم کردی، سرانجام بر گشتی؟! و ثانیا: روشن نیست که چه اتفاقی در عراق رخ خواهد داد و آینده آن قابل پیش بینی نیست . وضع روز به روز خطرناکتر و بدتر می شود، ناگزیر است سازماندهی کند . اگر بخواهند اداره اش کنند، خیلی سخت است . افراد کارشناس و عاقل می دانند و خودشان هم معترفند که برای اداره عراق برنامه ای نداشته اند . گرچه ما هم وقتی در ایران پیروز شدیم برنامه ای که از پیش نوشته شده باشد، نداشتیم . نه نیرو داشتیم و نه برنامه، اما مردم و رهبری مثل امام بودند . روحانیت همه جا با مردم ارتباط عمیق داشت و نیروهای مورد اعتماد مردم می توانستند جامعه را هدایت کنند; چنین سرمایه ای در عراق نیست . در جاهایی هم که امام جماعتی یا رییس عشیره ای در میان مردم مقبول است و نفوذ دارد; به طور نسبی اطراف خودش را آرام می کند، اما این آغاز کار است .
متاسفانه آن حادثه ای که در نجف رخ داد و افراد زیادی از مردم در کنار جوار حضرت علی علیه السلام آنگونه قطعه قطعه شدند و آن هتاکی نسبت به حرم صورت گرفت، چیز کمی نبود و نشان می دهد که آن جا آبستن حوادث بسیار است . این حادثه می تواند حوادث زیاد دیگری خلق کند .
این مقایسه ها نشان می دهد که بی انصافی است اگر بگوییم، مثلا جمهوری اسلامی کاری نکرده یا کارآیی نداشته است . کسانی که چنین می گویند، جایی را پیدا کنند که انقلاب کرده و کارآیی اش بیشتر از جمهوری اسلامی بوده است . در هر یک از این ها که بنگرید می بینید جمهوری اسلامی، به طور نسبی و در برخی ها به طور مطلق و در مواردی بیش از حد انتظار موفق بوده است .
مردمسالاری اگر مساله مردم سالاری و حاکمیت مردم و میدان دادن به آنها را، که باید در همه انقلابها اصل باشد، را معیار قرار دهیم، باز جمهوری اسلامی به صورت افراطی موفق بوده است . کم کشوری را پیدا می کنید که در سال اول پیروزی قانون اساسی بنویسد . سال ها طول می کشد تا تجربه قانون اساسی پیدا کنند، ولی جمهوری اسلامی این کار را کرد . در مدت کم تر از دو ماه، نظام را به رفراندوم و همه پرسی گذاشتیم که مردم نظام خود را انتخاب کنند . امام (ره) به سرعت جامعه را پیش بردند و توانستیم با انتخاب مردم مجلس و دولت تشکیل دهیم . اگر این موارد را جداگانه بررسی کنیم، می بینیم که چه قدر کار شده است و چگونه از این بن بست ها عبور کرده ایم .
توسعه همه جانبه در مورد توسعه چند مورد را به عنوان نمونه و مثال می آوریم تا ببینیم چه قدر ارزش مند است:
× از دانشگاه ها شروع می کنیم: ما با صد و پنجاه هزار دانشجو کشور را تحویل گرفتیم و امروز بیش از یک میلیون و ششصد یا هفتصد هزار دانشجو در دانشگاه های ما مشغول به تحصیل هستند .
کشور را با چهل و هفت درصد بی سواد تحویل گرفتیم و امروز هشتاد و پنج درصد مردم ما با سواد هستند; بیشتر افراد بی سواد را پیرمردها و پیرزن های از کار افتاده و ... تشکیل می دهند .
× نیازهای داخلی کشور به طور عمده به وسیله خودمان تامین می شود . کمتر چیزی است که در آن نیازمند به خارج باشیم . درصد کمی وابسته ایم که در صددیم آن را هم کم کنیم . البته تعامل هم باید باشد . یعنی بالاخره باید با خارج مبادله داشته باشیم و خرید و فروش کنیم، حتی اگر مستقل باشیم و نیازمان تامین باشد . باید باب تجارت را باز کنیم چون خودش یک باب مهم وزیر بنایی است . پس به خاطر شرایط و وضعیتی که داشته ایم، توجه به نیازهای داخلی کرده ایم و شما امروزه می بینید که در همه امور، کارهای بزرگی در سطوح مختلف انجام شده است .
در بخش نظامی، شاه می نازید که هر چه لازم دارد از آمریکا، فرانسه، انگلیس و روسیه می خرد، دلار هم بود و با قیمت های گزاف می خریدند و وارد می کردند ولی امروز ایران همه آنها را، غیر از چند قلم، خودش می سازد . آن هم خیالی نیست و از کتاب و مشاوره بیرون نیامده است بلکه نیازها از میدان جنگ تشخیص داده شده و فهمیده ایم که چه چیزی به درد دفاع می خورد به دنبال همان رفته ایم و آن را تامین می کنیم .
همین بحث «انرژی هسته ای » که امروز مطرح است و حسادت ها و خصومت ها را برانگیخته است، این را نشان می دهد . آنان می دانند که جمهوری اسلامی به فکر سلاح اتمی نیست . در زمان جنگ با صدام، ما می توانستیم حمله های شیمیایی آنان را سخت تر از خودشان پاسخ بدهیم، ولی به سوی این فکرها نرفتیم، چون این کار را انسانی نمی دانستیم . امام (ره) می گفت: اگر شما می خواهید مقابله به مثل کنید در جنگ کلاسیک، قبل از اینکه یک شهر را بزنید، چهل و هشت ساعت قبل، باید اعلام کنید که مردم بیرون بروند و بی گناهی در شهر گلوله نخورد! و این در حالی بود که صدام هر لحظه به شهرهای ما موشک می زد . بنای ما بر این نبود که جنگ غیر انسانی کنیم .
ما این تجربه را پشت سر خود داریم و دنیا هم می داند; همان ها که به عراقی ها مواد شیمیایی بسیار پیشرفته دادند . آخرین آنها در جنگ جهانی دوم توسط آلمانی ها به کار رفت که بسیار خطرناک بود . دانش فنی (تکنولوژی) آن، الآن در عراق هست . آنان می دانستند که ما می توانیم این کار را بکنیم و نکردیم، حالا بی جهت بهانه گیری می کنند . باید گفت در این حرکت ها یک اعترافی هست; یعنی کار این ها، ضمن اینکه یک مغالطه و دروغ است، اعتراف به این است که حساس ترین دانش فنی را که بسیار انحصاری است و فقط چند کشور در دنیا می توانند آن را داشته باشند، ایران دارد . این اعتراف به پیشرفت ما است . ما که خودمان را می شناسیم، اما آنان این ادعاها را با اهداف دیگری مطرح می کنند .
کشور ما، به فن آوری و دانش فنی سد سازی، پل سازی، تاسیس کارخانه های بزرگ، سیمان، نیروگاه، کارخانه های فولاد، آلومینیوم، دست یافته و آنها را بلد هستیم و جلو رفته ایم و قدرت سازندگی این ها را داریم .
ضعفی که در کار ما بوده و باید ترمیم شود، این است که ما باید برنامه و چشم انداز دراز مدت داشته باشیم و در چهارچوب درستی حرکت کنیم . جای خالی این قبلا دیده شده بود . در اواخر دولتی که من مسؤولش بودم، ایران هزار و چهارصد را مطرح کردیم و مقدماتش را هم فراهم کردیم و همه ارگان ها، استعدادها و نیازها را گزارش کردند و در حال تلفیق بود که برنامه بیست ساله ای تنظیم و تهیه شود که دیگر آن دوره تمام و آن کار متوقف شد . البته اخیرا رهبری به مجمع تشخیص مصلحت نظام دستور دادند که شما چشم انداز دراز مدت آینده نظام را مشخص کنید که بر اساس آن، برنامه ها تنظیم شود . الآن در مجمع تشخیص مصلحت نظام، کمیسیون ها کار می کنند و دولت هم کار خوبی کرد و نظر خود را در باره چشم انداز آینده داد . شاید در ظرف چند هفته آینده، این چشم انداز اعلام شود . در آن صورت استقراری پیدا می شود که ما به کجا می خواهیم برسیم و اهداف مثلا بیست سال آینده مان چه خواهد بود تا برنامه ها با آن تنظیم شود .
کشورهایی که در حال توسعه هستند، این برنامه را دارند .
این پیشرفت ها که گفتیم در حالی اتفاق افتاده که هیچ وقت ما را به حال خودمان نگذاشته اند . اگر در خارج پولی داشتیم، بایکوت و مسدود کردند و ندادند، جز در جایی که به زور توانسته باشیم بگیریم . اگر قراردادی استراتژیک و سوق الجیشی داشتیم لغو کردند; مانند زیر دریایی، نیروگاه اتمی، موشک های دوربرد و ... قراردادهایی که در زمان شاه امضا شده و هزینه هایش پرداخت گردیده است . البته یک بخشی از آن قراردادها را بختیار در اواخر دوران شاه با فشار آمریکایی ها لغو کرد و بسیاری از قراردادها را آن ها انجام نمی دهند، با صراحت ایستاده اند و می گویند ما عمل نمی کنیم!
همانگونه که می دانید ما همیشه در تحریم بوده ایم . چیزهایی را که کشورهای دیگر به آسانی می خرند، ما باید از بازار سیاه تهیه کنیم، چون می گویند دو منظوره است و می تواند به مسائل نظامی بینجامد .
بانک جهانی، صندوق بین المللی پول و خیلی جاهای دیگر، حاضر نبودند با نرخ های معمولی به ایران وام بدهند و ما روی منابع خودمان تکیه می کردیم، جز در مقاطع کوتاهی که توانستیم مبالغی را فایناس کنیم و از آن ها بگیریم . شما می بینید که ما درگیر جنگ بودیم، تحریم را داشتیم و مسدود و محاصره بودیم . تهدیدهای دائمی بالای سرمان بود ولی حرکت کردیم و پیش رفتیم . در این مسیر کادرسازی هم شده است .
گرچه شاید هیچ وقت برنامه جامع و تنظیم شده ای برای تعداد نیروهای متخصص و کاری، نداشته ایم، ولی عملا دراین بیست و پنج سال یا یک ربع قرن، در همه صحنه ها، کادر خوبی داریم و کسی نمی تواند بگوید جمهوری اسلامی نیروی انسانی کم دارد . امروزه هر کاری بخواهیم می توانیم انجام دهیم . تبادل تجربه با دنیا هم که کاری معمولی است و می توانیم از کسانی که از ما پیشرفته تر هستند استفاده کنیم .
منشا نارضایتی ها چیست و کجاست؟ مساله بسیار جدی که این روزها مطرح است و باید این حقیقت را بپذیریم، نارضایتی عده ای از مردم است، حالا یا با تبلیغات بد بوده یا به جهت شیوه های نادرست اطلاع رسانی است، باید قبول کنیم که گروهی از مردم ناراضی هستند و انتقاد و اعتراض دارند . بخشی از این بر می گردد به خود ما که اسلام را چگونه شناخته ایم و چگونه به مردم شناسانده ایم و چه می خواهیم . بخش دیگرش هم بر می گردد به عملکرد ما مدیران . بخش عمده اش هم بر می گردد به اشتباهات تاریخی که اکنون دارد اتفاق می افتد و آن مشاجراتی است که از چند سال پیش در ایران شروع شده و جریان ها به جان هم افتاده اند و مسابقه گذاشته اند در بد نام کردن همدیگر . یک اجماع مرکبی درست کرده اند که کارها همه خراب است و باید اصلاح شود! این وضع قطعا روی جوان ها و افرادی که قدرت تحلیل ندارند و تاریخ را نمی دانند و این مسائلی را که من عرض کردم، برای شان روشن نیست تاثیر می گذارد و دل آنان را می لرزاند و آنان را به مخالفت وامی دارد .
مطلبی را اخیرا مقام معظم رهبری مطرح کردند، و آن اینکه: سخت گیری یک جریان از سویی و انتقادهای نامعقول جریان دیگر و بدگویی و تقریبا فحاشی و هتاکی از سوی دیگر در جامعه تاثیر بسیار خطرناک به جای می گذارد، این سخنی است که باید جدی گرفت و باید در باره آن فکر کرد، نمی شود که ما از درون خود، تریبون های خارجی را تغذیه کنیم . رسانه های خارجی امروز خیلی آسان می توانند از رسانه های خود ما، خوراک تبلیغاتی خودشان را به دست آورند و چنین می کنند . یک چیز کوچکی در گوشه ای از روزنامه ای می نویسند و آن تبدیل می شود به یک مقاله و در رادیوهای خارجی تا مدت ها از آن استفاده می کنند! من نمی گویم نوشته نشود، بالاخره جامعه آزاد مطالبش نوشته می شود، اما جریان اطلاع رسانی باید یک جریان حساب شده و منظم و جهت دار باشد . بدانیم که جامعه باز در کنارش اشکالاتی هم دارد و باید اشکالاتش برطرف شود، این ها ریشه را می زند .
حوزه های علمیه و تغذیه حکومت من به عنوان یک روحانی و کمی آشنا به مبانی عرض می کنم: به هر حال حوزه و روحانیت ما خودش را برای حکومت اسلامی آماده نکرده است، گرچه همه آنان عاشق حکومت اسلامی هستند . امروزه فقه ما در حوزه ها باید به گونه ای تدریس شود و محققان به طوری پرورده شوند که بتوانند نظام حاکمیت را تغذیه کنند . توقع ما از مدیران این است که اسلامی عمل کنند و در گذشته بسیار کوشیده ایم که ساختارمان را اسلامی کنیم .
از کارهای مهمی که کم تر روی آن بحث می شود . مساله بانکداری است . پیش از آنکه ما مدیریت کشور را به دست بگیریم امور کشور به صورت طاغوتی و لاییک اداره می شد . بانک ها همه ربوی بودند . بالاخره در مجلس قانونی را با همان فتاوای موجود گذراندیم، راه های فرار از ربا را که تقریبا در همه کتب فقهی آمده، شناسایی کردیم و راه هایی را انتخاب کردیم و قانونی را گذراندیم و شورای نگهبان و امام هم تایید کردند، بانک هایمان را اسلامی کردیم . ممکن است بانک هایی هم باشند که مراعات نکنند و ربوی باشند، اما قانون الآن، مشکلی ندارد; چون به امضای شورای نگهبان رسیده است . ما فعلا غیر از این معیاری برای حکومت خود نداریم . ممکن است فقهای دیگر، نظر دیگری داشته باشند اما این معیار، معیار درستی است; آوردن شورای نگهبان برای نظارت بر مصوبات مجلس و سایر جاهایی که نظارت می کنند تا اسلامی بودن نظام مخدوش نشود، این چیز کمی نیست . نهادهایی هستند مثل دیوان عدالت اداری و جاهای دیگر که می توانند با دقت نظارت کنند تا کارها اسلامی شود .
دستگاه قضایی ما در گذشته تقیدی نداشت که اسلامی باشد، گرچه عمدتا با قانون مدنی تنظیم شده بود، ولی به هر حال بعد از انقلاب سیستم و نظام قضایی را اسلامی کردیم . امروز، یک قاضی که در دادگاه حکم می کند، خیالش راحت است که دارد با مبانی اسلامی و با قانون اسلامی حکم می کند . راهش را باز کرده ایم . آن قدر هم مجتهد نداشتیم برای قضاوت، باز راه اسلامی دیگری را برگزیدیم . مجالس ما در مورد اراضی کشاورزی، اراضی شهری، در مورد معدن و مسائل بسیار دیگری که شبهه ناک بود، قانون گذراندند و از تصویب شورای نگهبان گذشته است . این ها کم نیست . در دنیایی که از اسلام و دین گریزان بودند، توانسته ایم نظامی را با این مسائل سرپا نگه داریم و با همین معیارهای فقه جواهری مان توانسته ایم نظام اسلامی داشته باشیم . آیا این کار کمی است؟
به نظر من یکی از موارد مهم در مسائل اجتماعی - به تعبیر رهبری - سخت گیری است که به ما طلبه ها بر می گردد، باید فکر کنیم در چه دنیایی زندگی می کنیم . نیازهای واقعی کشور چیست . نیازهای نسل جوان چیست و بالاخره نیازهای توسعه کشور و مسائل خارجی مان چیست؟ مبانی فقهی ما انعطاف پذیر است . می دانید که عقل یکی از منابع بسیار مهم در اجتهاد ما است، هم چنین قواعدی که در بحث تزاحم مصالح و به هم رسیدن مسائل فاسد و افسد یا صالح از آن اطلاع دارید . اصلح، این ها مواردی است که صدها فتوا در کتاب هایمان از قدیم تا امروز در کتب فقها وجود دارد . به راستی چه چیزی از اصل نظام و حاکمیت اسلام در این دنیای کفر مهم تر است؟
بنابراین شما می توانید با مبانی، جریانی در حوزه به وجود آورید که آن جریان بتواند به عنوان حکومت اسلامی و حاکمیت دین، مشکلاتی را که فکر می کنید نظام را تضعیف می کند و قشری از اقشار بچه های مسلمان را از نظام دور می سازد، آن مسائل را حل کند تا خیال همه راحت شود، احساس کنیم که وظیفه دینی و طلبگی و وظیفه حکومتی مان را انجام می دهیم . جای اینگونه فعالیت ها خالی است . ما الآن در مسائلی کلنجار می رویم که نهایتا به نام دین، در اقشاری از مردم بدنامی درست می کند و از همین رو است که دیوهای تبلیغاتی می گویند اسلام و دین در جامعه امروز دیگر کارساز نیست! من فکر می کنم اسلام و دین، امروز کاملا کار ساز است .
یکی از مهم ترین بحث هایی که امروز روی آن تکیه می کنند، مساله ولایت فقیه است، که محور حکومت شیعی است . ما اصلا تکون شیعه را بر اساس امامت معصومان داریم، اگر این را از شیعه بگیرند، دیگر چیزی نخواهیم داشت و تفاوتی با دیگران نخواهیم داشت . ولایت ائمه که منصوص است و بعد از آنان، طبق مبانی، فقیه جامع الشرایط، محور تصمیم گیری در جامعه هستند . ما باید روی همان محور حرکت کنیم . این نقطه مثبت و قوت ما است که دشمنان می خواهند همین را ضعیف کنند . چون ما همیشه از این ناحیه پیروز شده ایم، می خواهند این نقطه اتکا را بشکنند . این نقطه اتکا بسیار مهم است; روزی شخصیتی مثل امام همه جا را زیر نظر داشتند و هر حرفی را که می زدند، همه می پذیرفتیم و حرفش حرف آخر بود . بحمدالله امروز رهبری هم همین گونه هستند . بقیه کشورها هم اصول مقدسی دارند و به ارزش هایی معتقدند . آنها هم ارزش های ملی و ارزش های انقلابی دارند، حداقل به قانون اساسی خود پایبند هستند و همه در آن چهارچوب حرکت می کنند و مشکلی هم ندارند . بالاخره راهی را برای رهایی از دگم ها پیدا کرده اند . ما هم همین کار را کرده ایم . ما هم برای شکستن دگم ها در برنامه هایمان، امروز کاملا سازماندهی شده ایم و مجمع تشخیص مصلحت نظام به همین منظور است که اگر رهبری برای حل معضلات و مرافعات صلاح دیدند که تصمیمی غیر از مسیر جاری بگیرند، از این طریق اقدام می کنند .
اکنون آن نقطه قوت ما تبدیل به سرپلی برای تبلیغات دشمن شده است که انصافا بسیار سنگین است . اصلا از این ناحیه اسلام را تحت فشار قرار می دهند . تفاوت ما با دیگران، که همین جزمیت را دارند، این است که ما آن جا شروط مشکلی داریم; باید عالم و فقیه باشد، عادل و متقی باشد و نیز شجاع و مدیر و مدبر و اگر هر یک از این ها را نداشته باشد، خود به خود از اعتبار ساقط می شود . چنین موقعیتی در مدیریت دنیا وجود ندارد و دیگران نمی توانند چنین چیزهایی داشته باشند ولی ما ناچاریم که داشته باشیم . این ها برای ما شرط واقعی است . به نظر من، نظام ما از نظر تئوریک همه چیز دارد: مبانی مان درست است . اجتهادمان کاملا آزاد است، می توانیم با عقل و منطق و با دیدن مصالح زمان و مکان و شرایط اجتهاد پویا داشته باشیم و نیروی مجتهد هم کم نداریم . بنابراین از نظر تئوریک و نظری دچار مشکل نیستیم فقط ارتباط کافی میان ابعاض حاکمیت و حوزه وجود ندارد و باید حوزه و جریان مدیریت کشور، آن چنان با هم نزدیک باشند که مدیران نیازهایشان را به حوزویان عرضه کنند و آنان نیز نیازهای اینان را تامین کنند . فقط انتقاد نباشد . معلوم باشد اگر حکمی با فتاوای بعضی نمی سازد، بالاخره این حکم بر اساس مبانی اسلامی انتخاب شده است . پس از لحاظ نظری مشکلی نداریم و ولایت فقیه محکم ترین مبنای حرکت ما است و مکتب تشیع بدون آن کارآیی ندارد و طبعا نهادهایی مانند شورای نگهبان و آنان که بر حاکمیت اسلام ناظر هستند، بسیار سنگرهای مهمی هستند و درعمل هم، همان طور که گفتم، نمی توانیم بگوییم نظام ما ناکارآمد بوده است . در عین حال می پذیریم که در مواردی، در سیاست خارجی و برخی از بحث های اقتصادی و اجتماعی، می شد راه های دیگری را برگزید . البته چنین نیست که همان ها هم که انتخاب شده، کار تباه و نادرستی بوده است . بالاخره در یک مقطعی درست تشخیص داده شده و به آن عمل گردیده است .
ان شاءالله با چشم اندازی که باید به امضای رهبری برسد آینده بهتری برای ایران ترسیم کنیم و باید با اراده ای محکم و اطمینان کامل تا زنده هستیم این حجت خدا را در زمین، که همین حکومت اسلامی بر مبنای معارف اهل بیت است، به دست نسل های بعد بدهیم و این کار به توفیق خداوند خواهد شد . ان شاءالله .