1. کتاب «تغییرات جمعیتی و نقش آن در تحولات مختلف جامعه»
پدیدآورنده: آیت الله محمد علی مدرسی
کتاب «تغییرات جمعیتی و نقش آن در تحولات مختلف جامعه» با موضوع گفت و گو با اندیشمندان علوم انسانی و اسلامی درباره تغییرات جمعیتی، از سوی انتشارات مؤسسه امام خمینی رحمة الله علیه منتشر شده است.
این کتاب از یک «مقدمه» و چهارده بخش تشکیل شده است که عبارتند از:
«نگاهی گذرا به مبانی فقهی تغییرات جمعیتی» «مبانی فقهی تغییرات جمعیتی» تدوین آیت الله عباس کعبی؛
«بررسی پیامدهای کاهش باروری جمعیت و عوامل تأثیر گذار در آن» گفت و گو با محمد جواد محمودی»؛
«تحولات گفتمانی و فرهنگ مدرن، اصلی ترین عامل تغییرات جمیعتی» گفت و گو با حجت الاسلام محمد رضا زیبایی نژاد؛
«ضرورت تدوین نظریه جمعیتی اسلام» محمد رضا زیبایی نژاد؛
«بررسی ابعاد مختلف تغییران جمعیتی» گفت و گو با حجت الاسلام و المسلمین علیرضا اعرافی؛
«ضرورت نگاه جامعه به مسئله جمعیت» گفت و گو با محمود مشفق؛
«نگاهی به تحولات ساختار جمعیت در ایران» گفت و گو با شهلا کاظمی پور؛
«سیاست های جمعیتی و نقش رسانه» گفت و گو با سید حسین شرف الدین؛
«نقش مراکز حوزوی و دانشگاهی در تحولات جمعیتی» گفت و گو با آیت الله حائری شیرازی؛
«بررسی جنبه های بهداشتی تغییرات جمعیتی» گفت و گو با علی اکبر حق دوست؛
«موانع نقش معیارها و سبک زندگی و راهبردهای تغییر آن» گفت وگو با رضا شریفی؛
«سیاست های جمعیتی از منظر اسلام» تألیف میرصالح حسینی؛
«بررسی ابعاد سیاست های جمعیتی با رویکرد دینی» به قلم محمدرضا ضمیری.
2. کتاب «جمعیت ایران، افزایش یا کاهش»
پدیدآورنده: شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده
این کتاب در هفت فصل گردآوری و تدوین شده و عناوین مهم آن عبارتند از:
نمایی از چشم انداز جمعیت جهان؛
چالش های جمعیتی در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه؛
کشورهای دارای بیشترین رشد منفی جمعیت در جهان؛
بنیان جنگ جمعیتی در جهان.
در بخش های کتاب به موضوعات ذکر شده، به صورت مستند، از منابع آماری داخلی و بین المللی مانند صندوق جمعیت سازمان ملل، مرکز آمار ایران، سازمان ثبت احوال و دیگر منابع معتبر با تحلیل های علمی از سوی جمعیت شناسان کشور، گزارش تهیه شده است. این کتاب می کوشد تا پاسخگوی سوالات اساسی در مورد جمعیت حال و پیش بینی های جمعیتی در آینده باشد.
در فصل سوم؛ این کتاب با عنوان جنگ جمعیتی به نقشه ها و اقدامات سازمان های جهانی برای از بین بردن جمعیت ایران در کشورهای موردنظر شان با جلوگیری از به دنیا آمدن نسل های آینده با استناد به منابع و اطلاعات این سازمان ها؛ اشاره شده است. چالش های جمعیتی آینده و مخاطرات پیش رو از جمله افزایش سالمندی در کشور و نگرانی های فردی، خانوادگی، اجتماعی در حوزه های اقتصادی، روانشناسی، تربیتی، سیاسی و امنیتی از مهمترین مسائلی است که در این کتاب به آنها اشاره شده است.
در بخشی از این کتاب؛ در پیش بینی های سازمان ملل از جمعیت ایران آمده است: نتایج پیش بینی های اخیر سازمان ملل در سال 2010میلادی در مورد تحولات حجم جمعیت ایران تا یکصد سال آینده نشان می دهد که در صورت تحقق سناریوی حد پایین، جمعیت ایران تا سال 1430 به حدود 73 میلیون نفر با شاخص سالخوردگی 38٫5 در سال 1445 به حدود 61 میلیون نفر با شاخص سالخوردگی 47٫5 درصد و تا سال 1480 به حدود 31 میلیون نفر با شاخص سالخوردگی 47٫4 درصد کاهش خواهد یافت. همچنین درصورت تحقق الگوی رشد متوسط جمعیت ایران تا سال 1445 به حدود 79 میلیون نفر با شاخص سالخوردگی 36٫9 درصد، سپس تا سال 1480 به 62 میلیون نفر با شاخص سالخوردگی 47٫5 درصد کاهش خواهد یافت.
کتاب «جمعیت ایران؛ افزایش یا کاهش» در 256 صفحه با شمارگان یک هزار عدد و قیمت 80 هزار ریال در روابط عمومی شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده به علاقمندان و پژوهشگران عرضه می شود.
3. کتاب «اسلام و ساماندهی جمعیت»
پدید آورنده: حسن رهبری
این کتاب در شمارگان 1500 نسخه، توسط انتشارات مؤسسه بوستان کتاب(مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم) به چاپ رسیده است.
نویسنده قبل از ورود به بحث اصلی، که همان بحث «بیبان دیدگاه های مختلف اسلام و مسلمانان درباره کنترل جمعیت» است، ابتدا به بحث «انفجار جمعیت» و «سیاست های جمعیتی» پرداخته است.
نویسنده با اشاره به دیدگاه برخی دانشمندان، نظرات آنان را در باب جمعیت ارائه داده است؛ که در این باره به عنوان نمونه می توان به نظریه شخصیت هایی چون افلاطون، ارسطو، ابن خلدون، ابن مسکویه و ابوریحان بیرونی اشاره کرد.
در بخش دیگری در این کتاب، سیاست های جمعیتی ایران از سال های 57-1346 تاکنون، مورد اشاره اجمالی قرار گرفته است.
نگاه قرآن و روایات به مسئله تنظیم جمعیت از بخش های مهم و جالب کتاب است که هر یک از مخالفان و موافقان کنترل جمعیت با تمسک به آن، نظریات خود را مطرح می کنند.
در بخش های دیگر کتاب دیدگاه علمای اسلامی قبل و بعد از انقلاب مورد بررسی قرار گرفته و معرفی شده اند. نظریات شخصیت هایی چون امام خمینی(ره)، شهید محمدباقر صدر، شهید مطهری، شهید بهشتی، علامه جعفری، شهید هاشمی نژاد، جعفر سبحانی و دیدگاه فقیهان اهل سنت مطرح شده و مواضع هر کدام در برابر موضوع همراه با شواهدی ارائه شده است. سخنرانی ها و مطالب این افراد نیز مورد بررسی قرار گرفته است.
درباره دیدگاه های مختلف قبل از انقلاب و از آن جمله دیدگاه های نمایندگان فکری حوزه های علمیه، نظرات مختلفی وجود دارد.
کتاب در عین مختصر بودن، تاریخچه ای اجمالی از موضوع و مواضع و دیدگاه های مختلف مربوط به جمعیت را در اختیار خواننده قرار می دهد و خواننده از این رهگذر اطلاعات جالبی در باب سیاست های جمعیتی از نگاه دینی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به دست می آورد.
4. کتاب «ایران، جوان بمان»
پدید آورنده: محسن عباسی ولدی
این کتاب حاصل پاسخ به سوالات شنوندگان برنامه های رادیو معارف است که توسط آقای عباسی، طی بیست و یک هفته در برنامه پرسمان تربیتی، داده شده و درباره آن بحث شده است.
این کتاب توسط انتشارات جامعة الزهرا سلام الله علیها و در شمارگان 3000 در سال 1392 به چاپ رسیده است.
کتاب در بیانی ساده و روان، همه موضوعات و مسائل مطرح در بحث افزایش جمعیت، تربیت فرزند، کنترل جمعیت در ایران، مشکلات اقتصادی خانواده های پرجمعیت، سنت های الهی در رزق و روزی به بندگان، جایگاه فرزند آوری در اسلام و... را در قالب پرسش و پاسخ مطرح نموده است.
5. کتاب «تحولات جمعیتی در ایران؛ عوامل، پیامدها، راهبردها»
پدید آورنده: مرکز تحقیقات زن و خانواده
این کتاب توسط مرکز تحقیقات زن و خانواده در سال 1392 در شمارگان 3000 در 90 صفحه به چاپ رسیده است.
کتاب در پنج بخش زیر سامان یافته است:
تحولات جمعیتی ایران و کارهای انجام شده؛
زمینه ها و عوامل مؤثر در تحولات جمعیتی ایران؛
وضعیت ویژه کنونی ایران و تصویر آینده؛
رویکرد دین به موضوع جمعیت؛
راهبردها.
