روایت "زالی" از ۴ سال سخت کاری در نظام پزشکی

رئیس کل سازمان نظام پزشکی با اشاره به تجربیاتش در مناصب مختلف این سازمان، چهار سال گذشته و فعالیتش به عنوان رییس کل را یکی از سخت‌ترین دوره‌های کاری‌اش خواند و گفت: ناگفته‌های زیادی دارم که حتی جامعه پزشکی هم از آن مطلع نشدند و به وقتش آنها را بیان خواهم کرد.

به گزارش سللامت نیوز به نقل از ایسنا، دکتر علیرضا زالی در آخرین نشست خبری خود در سمت رئیس کل سازمان نظام پزشکی، ضمن اشاره به عملکرد چهار ساله این سازمان گفت: به زودی گزارش عملکرد ششمین دوره سازمان نظام پزشکی در ابعاد مختلف کاری را در اختیار رسانه‌ها قرار خواهیم داد.

دخالتی در برگزاری انتخابات هفتم نظام پزشکی نداشتم

وی در ادامه در پاسخ به سوالی درباره ارزیابی‌اش از چگونگی برگزاری هفتمین دوره انتخابات سازمان نظام پزشکی گفت: این دوره از انتخابات نیز بر اساس آئین‌نامه‌های قانونی برگزار شد. البته بنده در هیچ یک از فرآیندهای آن دخالتی نداشتم و طبق قانون، هیات نظارت مرکزی باید به اعتراضات احتمالی اعم از مصداقی و فرآیندی رسیدگی کند. در مجموع هیات انتخابات مرکزی و همچنین متناظرهای آن در شهرستان‌ها در رابطه با نحوه برگزاری انتخابات مدخلیت خواهند داشت.

وی افزود: البته در گذشته به دلیل آنکه رئیس کل سازمان نظام پزشکی و همچنین رئیس نظام پزشکی تهران بزرگ یک نفر بودند، طبق قانون، برگزاری انتخابات نظام پزشکی تهران بر عهده رئیس کل بود. اما از آنجا که آقای دکتر پیوندی (رئیس نظام پزشکی تهران بزرگ) خود کاندیدای این دوره از انتخابات بود، برگزاری انتخابات نظام پزشکی تهران به رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران واگذار شد.

زالی با بیان اینکه در روند برگزاری انتخابات دخالت مستقیمی نداشتم، افزود: فقط بعد از ظهر روز برگزاری انتخابات به دلیل چالشی که در برگزاری انتخابات الکترونیک ایجاد شد، با مشورت رئیس شورای عالی نظام پزشکی، از هیات نظارت درخواست کردیم که زمان برگزاری این انتخابات تا ساعت شش بعد از ظهر روز بعد تمدید شود. البته وزیر بهداشت و مسئولین اجرایی هم مخالفتی با این موضوع نداشتند، اما هیات نظارت با برگزاری جلسه‌ای، این موضوع را قبول نکرد و پایان هفتمین دوره انتخابات نظام پزشکی را ساعت 22 همان شب اعلام کرد.

وی افزود: همچنین بحثی هم مطرح شد مبنی بر آنکه شورای عالی نظام پزشکی می‌تواند زمان انتخابات را با اصلاح آئین نامه مربوطه، افزایش دهد. این در حالیست که عملا این موضوع امکان نداشت چرا که اکثر اعضای شورای عالی سازمان نظام پزشکی در شهرستان‌های خود بودند. از طرفی هم امکان آن وجود نداشت که در حین برگزاری انتخابات، آئین نامه را اصلاح کرد. در هر حال هیات نظارت با این پیشنهاد نیز موافقت نکرد.

رئیس کل سازمان نظام پزشکی ادامه داد: در مجموع در صورتی که انتخابات به صورت الکترونیکی نیز برگزار می‌شد، بی‌تردید سطح مشارکت افزایش می‌یافت و بروکراسی‌ها کاهش پیدا می‌کرد. اما به دلایل فنی این انتخابات تنها به شکل حضوری انجام شد.

سعی کردم نظام پزشکی را از سیاست‌زدگی دور کنم

وی در پاسخ به سوالی درباره نتیجه انتخابات هفتمین دوره نظام پزشکی و شائبه‌های جناح‌بندی‌های سیاسی در آن گفت: در کل به مبحث جناح‌بندی‌های سیاسی قائل نیستم؛ هر چند که ممکن است برخی از منتخبان علایق سیاسی داشته باشند، اما اساسا با نگاه فنی و حرفه‌ای وارد انتخابات شدند.

زالی تاکید کرد: در طول چهار سال فعالیتم در سازمان نظام پزشکی نیز سعی کردم که این سازمان را از سیاست‌ زدگی دور کنم. نحوه انتخاب معاونانم نیز طوری بود که تمام نگرش‌ها و گرایش‌های سیاسی در آن حضور داشتند. در مجموع می‌توان با داشتن علایق سیاسی و اجتماعی، در زیر چتر نظام پزشکی به مسائل صنفی و حرفه‌ای پرداخت. هر چند که بعضی از منتخبان فعلی سازمان نظام پزشکی از افراد برجسته سیاسی هستند، اما انتخاب آنها نشان دهنده اعتماد جامعه پزشکی به آنهاست.

امکان پولاریزاسیون سیاسی در نظام پزشکی را منتفی می‌دانم

وی ادامه داد: من امکان پولاریزاسیون سیاسی را برای چهار سال آینده در سازمان نظام پزشکی منتفی می‌دانم. باید به رای جامعه پزشکی احترام گذاشت. ضمن آنکه برای گرایش‌های سیاسی و اجتماعی احترام قائلم، اما سازمان نظام پزشکی به عنوان کنشگر مهم استراتژیک عرصه سلامت باید فارغ از مسائل سیاسی باشد.

وی درباره عملکرد دولت یازدهم در حوزه سلامت نیز گفت: آقای روحانی به حوزه سلامت توجه ویژه‌ای داشته‌اند که بسیار مهم است. هر چند که به دلیل مشکلات مالی نتوانستند همه منویات نظام سلامت را محقق کنند، اما باید این نگاه ویژه را قدرشناس باشیم. پیش از این توجه دولت‌ها به حوزه سلامت در رتبه 13 تا 14 بود اما اکنون تقریبا همگان قبول دارند که سلامت جزء سه فصل اصلی دولت قرار گرفته است. این مبحث را باید دستاورد بزرگی بدانیم به طوریکه در مراسم تنفیذ و تحلیف، رئیس جمهور سلامت را جزء مباحث اصلی خود معرفی کردند.

نگاه راهبردی به حوزه سلامت ادامه یابد

رئیس کل سازمان نظام پزشکی ادامه داد: از دولت دوازدهم می‌خواهم که این نگاه عمیق و راهبردی به حوزه سلامت ادامه یابد. در حال حاضر شرایط خوبی هم فراهم است؛ به طوریکه مجلس شورای اسلامی نیز با نظام سلامت همراه است. بر این اساس در این دولت باید فصل مشترک میان دولت و مجلس برای سلامت افزایش یابد. البته مشکلات و نواقصی در طرح تحول نظام سلامت وجود دارد که خوشبختانه مدیران ارشد وزارت بهداشت علاقمند به رفع کاستی‌های آن هستند.

از بخش خصوصی صیانت شود

وی ادامه داد: هر چند که نظرات ما در دولت یازدهم درباره تعرفه‌ها، مالیات و ... محقق نشد، اما معتقدم اگر به نظرات فنی سازمان نظام پزشکی توجه می‌شد بسیاری از مشکلات کنونی به ویژه در حوزه تعرفه‌ها رفع می‌شد. همچنین باید از بخش خصوصی صیانت شود؛ چرا که دولت به تنهایی نمی‌تواند مشکلات نظام سلامت را رفع کند. وزارت بهداشت نیز باید آماده شود که تصدی‌گری‌های خود را واگذار کند.

زالی افزود: درخواست‌مان از دولت آن است که منابع عمومی در حوزه سلامت افزایش یابد. چرا که سالیان طولانی است که به لحاظ منابع در حوزه سلامت عقب هستیم و این زخم کهنه عمیقی است. سه دهه است که حوزه سلامت اعتبارات کافی نداشته است. بر همین اساس انتظارمان آن است که دولت دوازدهم با همین نگاه عمیق در بخش‌های اجرایی و بودجه ریزی نظام سلامت را در نظر داشته باشد. هنوز سهم سلامت از منابع عمومی عقب است و نیازمند سرمایه گذاری بیشتر دولت در این بخش هستیم.

وی افزود: بخش خصوصی هنوز با هراس به حوزه سلامت می‌نگرد. باید درها به روی بخش خصوصی باز شود. حجم بالای مطالبات بیمارستان‌ها، تهدید بالقوه بسیار جدی برای اجرای طرح تحول نظام سلامت است. این تاخیرها باید تعدیل شوند.

با بحران، کارم را شروع کردم

زالی در ادامه با بیان اینکه در شرایط سختی نظام پزشکی را تحویل گرفتم، افزود: به طوریکه رئیس جمهور وقت، حکم رئیس کل را نمی‌زد. حدود هفت ماه بعد از انتخابات ششم، سازمان نظام پزشکی بلاتکلیف بود. نظام پزشکی شهرستان‌ها نیز تعطیل بودند و پرونده‌ها را رسیدگی نمی‌کردند.

وی با بیان اینکه با بحران کارم را شروع کردم، افزود: عملا سازمان نظام پزشکی را معوق و بلاتکلیف گذاشته بودند، اما خوشبختانه با استقرار دکتر روحانی، گره باز شد. به دلیل این تاخیر هفت ماهه، زمان زیادی به طول انجامید تا بتوانیم ارکان سازمان و هیات‌های انتظامی را مستقر کنیم. پس از آن هم طرح تحول نظام سلامت آغاز شد؛ طرحی که جامعه پزشکی به برخی از جنبه‌های آن انتقاداتی داشتند و همین مبحث چالش‌هایی را فراسوی سازمان نظام پزشکی قرار داد. در بحث تعرفه‌ها نیز به جز گام اول، در گام‌های بعدی کماکام مشکلات پابرجا بود. در ادامه راه هم متاسفانه تفاهم‌نامه تاریخی ما با سازمان امور مالیاتی در دیوان عدالت اداری ملغی اثر شد.

یکی از سخت‌ترین دوره‌های کاری‌ام بود

وی افزود: در طول چهار سال گذشته مباحث مربوط به امنیت شغلی جامعه پزشکی و مباحثی که درباره حبس پزشکان مطرح شد، مدتی نگران کننده شد و تلاطم ایجاد کرد که خوشبختانه از تمام این بحران‌ها عبور کردیم. اما تقریبا هر 10 روز یکبار در سازمان با معضل و بحران روبرو می‌شدیم. از سال‌ها پیش در مناصب مختلف سازمان نظام پزشکی فعالیت داشته‌ام. اما به نظرم یکی از سخت‌ترین دوره‌های سازمان نظام پزشکی، چهار سال گذشته بود.

وی حضورش در سازمان نظام پزشکی طی چهار سال گذشته را به دو امدادی تشبیه کرد و گفت: بی تردید این چهار سال یکی از سخت‌ترین دوره‌های کاری‌ام خواهد بود. ناگفته‌های زیادی دارم که حتی جامعه پزشکی هم از آن مطلع نشدند و به وقتش آنها را بیان خواهم کرد. امیدوارم همکارانم در دوره جدید از ظرفیت‌های ایجاد شده به خوبی استفاده کنند و حتما تجربیاتم را در اختیار آنها قرار خواهم داد.

زالی در پاسخ به سوال ایسنا درباره مباحثی مبنی بر اینکه رییس کل دوره ششم، زمینی سوخته را تحویل گرفت، گفت: حواشی ایجاد شده در جریان برگزاری انتخابات ششم نظام پزشکی و خودداری رئیس جمهور از امضای حکم رئیس کل جدید، موجب شده بود که نقدینگی سازمان به حداقل برسد. درآمد سازمان نظام پزشکی به عملکردش وابسته است. نقدینگی ما به حدی رسیده بود که در شهریور ماه 92 جهت پرداخت حقوق پرسنل مجبور به استقراض شدم؛ چرا که پولی برای پرداخت به پرسنل نداشتیم.

وی افزود: در حال حاضر آن شرایط بحرانی برطرف شده است. در این چهار سال تلاشمان بر آن بود که وابستگی نظام پزشکی به پرداختی پزشکان را برطرف کنیم. البته دولت هم تقریبا در این چهار سال کمکی به ما نکرد. چرا که در دولت دهم ردیف بودجه‌ای سازمان حذف شد. تنها کمک اندکی به ما شد که 70 درصد آن را به شهرستان‌ها دادیم.

رئیس کل سازمان نظام پزشکی افزود: برخی معتقدند که این سازمان نباید به دولت وابستگی داشته باشد. اما من معتقدم در یک جامعه مدنی اتفاقا دولت‌ها باید به سازمان‌هایی نظیر نظام پزشکی که حالت NGO دارند، کمک کنند، اما در مجموع ما کمک آنچنانی از دولت دریافت نکرده‌ایم. از آنجا که پزشکان جهت ثبت نام و تمدید پروانه باید به سازمان نظام پزشکی پرداختی داشته باشند، همین موضوع موجبات نارضایتی آنها را فراهم می‌کند. اما به دلیل آنکه سازمان پشتوانه اقتصادی محکمی نداشت، نتوانستیم در برخی ابعاد سرمایه گذاری کنیم. امیدوارم روزی نیاز نظام پزشکی به حق ثبت نام و ... رفع شود.

وی در پاسخ به سوال ایسنا مبنی بر آنکه آیا علت عدم شرکت شما در هفتمین دوره انتخابات نظام پزشکی به دلیل همین مشکلات و سختی‌ها بود؟ گفت: من سالیان متمادی است که در سازمان نظام پزشکی و در بخش‌های مختلف فعالیت دارم اما برای دگردیسی در سازمان در این دوره از انتخابات شرکت نکرده‌ام؛ چرا که سازمان نیازمند تزریق سلایق جدید است. بر این اساس با عدم حضورم در انتخابات جهت ورود سلایق جدید فرصت زایی کردم. به نظرم یک فعالیت چهار ساله برای مدیریت سازمان نظام پزشکی فعالیت می‌کند. بی‌تردید دگردیسی به پویایی سازمان کمک خواهد کرد.

زالی در ادامه درباره میزان تعامل نظام پزشکی با وزارت بهداشت گفت: در ادوار گذشته چالش‌های سنگینی میان نظام پزشکی و وزارت بهداشت وجود داشت که عملا دستاوردی را برای جامعه پزشکی به دنبال نداشت. اما در چهار سال گذشته تعامل خوبی میان وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی برقرار بود.

وی در پاسخ به سوالی درباره علت عدم اقتدار سازمان نظام پزشکی در ایران گفت: در نگاهی کلی، توسعه سیاسی مدنی جامعه ایرانی در حال گذار است و بر این اساس تمام نهادهایی که بنا دارند مستقل بمانند با چالش‌هایی روبرو خواهند بود. در صورتی که مدنی شدن واقعی جامعه اتفاق افتد، سازمان‌هایی نظیر نظام پزشکی نیز به اقتدار خود خواهند رسید.

اختیارات نظام پزشکی در حد کمینه است

در حال حاضر اختیارات نظام پزشکی حتی نسبت به پیش از انقلاب هم کمتر شده است. به طوریکه تقریبا نظام پزشکی در سال‌های اخیر مقدار زیادی تحلیل رفت و دچار کاستی شد. این در حالیست که نظام پزشکی‌های خارج از ایران و در کشورهای توسعه یافته تمام امور حوزه سلامت را تمشیت می‌کنند. مثلا ارائه مدارک، ارزشیابی مدارک و ... تماما توسط نظام پزشکی‌ها انجام می‌شود، اما در ایران در هیچ یک از ادوار نظام پزشکی نتوانست به حد خود نزدیک شود.

وی با بیان اینکه اختیارات فعلی نظام پزشکی را در حد کمینه می‌دانم افزود: البته شخص وزیر بهداشت معتقد بود که بخشی از اختیارات وزارت بهداشت باید به نظام پزشکی منتقل شود، اما بروکراسی‌های پیچیده مانع از انجام این کار شد. در مجموع بخشی از گام‌های اولیه در این زمینه برداشته شده که امیدواریم در دولت بعد افزایش یابد.

رئیس کل سازمان نظام پزشکی افزود: همچنین در قانون برنامه ششم توسعه و با کمک نمایندگان مجلس بندی را قرار دادیم که بر اساس آن از این پس وزارت بهداشت مکلف است که در تمام آئین‌نامه‌ها، بخشنامه‌ها و ابلاغیه‌هایش نظر نظام پزشکی را کسب کند. این در حالیست که هیچ گاه در قوانین توسعه‌ای اسمی از نظام پزشکی نبود. مندرج شدن این بند در قانون برنامه ششم توسعه یک دستاورد محسوب می‌شود.

چرا پزشکان از انتخابات نظام پزشکی استقبال نمی‌کنند؟

وی همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر آنکه چرا هیچ گاه استقبال جامعه پزشکی از انتخابات نظام پزشکی زیاد نبوده است، گفت: مشکلات جامعه پزشکی بسیار زیاد است، انباشت مطالبات آنها موجب دلزدگی آنها شده است. امروز پزشکی که فارغ التحصیل می‌شود عملا بی پناه است. از طرفی هم بازار پزشکی کشور اشباع شده است. شاید از شدت یاس و ناامیدی باشد که پزشکان استقبال آنچنانی از انتخابات ندارند. این در حالیست که اگر انتخابات پرشور برگزار شود، پیام روشنی خواهد داشت. به طوریکه یکی از دلایلی که جمهوری اسلامی ایران با اقتدار همواره ظاهر می‌شود، صندوق‌های رای است. امیدوارم شرایط تغییر کند و مقداری مشکلات جامعه پزشکی حل شود. حل این مشکلات چندان سخت نیست و بدنه جامعه پزشکی رضایت کافی ندارند و نمی‌توان این موضوع را پنهان کرد. اگر دولت و مجلس بخواهند، بی تردید این مسائل حل شدنی است.

وی افزود: امید به آینده در جامعه پزشکی کمرنگ است و باید تغییر کند. باید مراقبت کنیم ذخایر نیروی انسانی ما مهاجرت را انتخاب نکنند. متاسفانه تعداد زیادی از دانشجویان پزشکی ما خود را برای USMLE آماده می‌کنند که علامت خوبی نیست. هر چند که اعداد و آمار مهاجرت پزشکان دقیق نیست، اما افرادی که به سازمان نظام پزشکی جهت دریافت گواهینامه good standing مراجعه می‌کنندT رو به افزایش است. هر چند که این موضوع مترادف با مهاجرت نیست، اما از شاخص‌های مهاجرت است.

وی همچنین گفت: در تاریخ 18 مرداد ماه هیات مدیره نظام پزشکی‌ها تشکیل و انتخاب اعضای مجمع انجام می‌شود. به احتمال زیاد نیز در روز سوم شهریور ماه رئیس کل و اعضای شورای عالی انتخاب خواهند شد.

زالی همچنین گفت: حضور زنان در هیات مدیره‌های نظام پزشکی‌ها کمرنگ است که امیدواریم تقویت شود.

از نظام پزشکی حقوق نگرفتم

رئیس کل سازمان نظام پزشکی در پایان صحبت‌هایش گفت: در طول چهار سال فعالیتم در سمت رئیس کل در نظام پزشکی دریافتی نداشته و علی رغم وجود مبانی قانونی، حقوقی از این سازمان دریافت نکرده‌ام.

در ادامه دکتر لاری پور - مدیرکل روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان نظام پزشکی نیز گفت: در طول چهار سال گذشته چند اتفاق مهم در سازمان نظام پزشکی را شاهد بودیم. ابتدا آنکه از این سازمان سیاست زدایی شد که امیدوارم این روند تداوم یابد. وظیفه سازمان نظام پزشکی انجام فعالیت‌های اختصاصی است که در طول چهار سال گذشته به این سمت پیش رفت. ما آرزو می کنیم که در دوره‌های بعد هم این روند برقرار باشد.

وی، بر خط شدن بسیاری از فعالیت‌های سازمان در جهت پاسخگویی، افزایش نسبی پاسخگویی و شفافیت بیشتر در هزینه‌ها را از دیگر مباحثی عنوان کرد که طی چهار سال گذشته در نظام پزشکی صورت گرفته و گفت: بسیاری از معاونان سازمان نظام پزشکی حقوقی از این سازمان دریافت نمی‌کنند. این در حالیست که طبق آئین‌نامه‌های موجود دریافت حقوق، حق‌شان است. همچنین برای اولین بار شورای پژوهش را در سازمان نظام پزشکی تشکیل دادیم و نشریه انگلیسی زبان این سازمان به مدیرمسئولی دکتر زالی مجوز گرفت و به زودی منتشر می شود.