نیکی پاک‌بین
بر اساس مقاله‌ای منتشر شده در آگوست سال جاری، دانشمندان به این نتیجه رسیدند که:
مشکلات یادگیری در کودکانی که نطفه آنها در ماه‌های تاریک‌تر سال مانند زمستان تشکیل می‌شود شایع‌تر است.
در این مطالعه صورت گرفته که با همکاری محققان دانشگاه‌های کمبریج و گلاسکو صورت گرفت نشان داده شد، زمانی که نور آفتاب برای تولید ویتامین D یا همان ویتامین نور خورشیدی در مادران باردار کافی نباشد (ماه‌های تاریک‌تر سال) پس از تولد در کودکان آنها، اختلالات مربوط به یادگیری مشاهده می‌شود.
در این راستا محققان 800000 دانش آموز را به مدت پنج سال مورد آزمایش قرار دادند و نتایج نشان دادند که 8/9 درصد از بچه‌ها در ماه‌های بین ژانویه تا مارچ به آموزش‌های خاص نیاز دارند.
بر اساس تحقیقات منتشر شده در ژورنال آمریکایی اپیدمیولوژی این تغییرات فصلی باعث ایجاد اختلال اوتیسم، ناتوانی‌های ذهنی و مشکلات یادگیری مانند دیسلکسیا (Dyslexia نوعی اختلال در یادگیری است که می‌تواند باعث مشکلاتی در خواندن، نوشتن و هجی کردن کلمات شود) می‌شود.
این در حالی است که مشکلات شنوایی و بینایی و بیماری‌های جسمی تحت تاثیر این تغییرات فصلی قرار نمی‌گیرند.
یکی از اشکالات موجود در این تحقیق این بود که محققان قادر به اندازه گیری سطوح ویتامین D نبودند.
اما علیرغم این کمبود و در پی تایید مطالعات قبلی، اظهار می‌دارند که سطوح ویتامین D موثردر رشد و نمو مغز جنین، در اوایل بارداری مادران این کودکان، عامل ایجاد این اختلالات یادگیری بوده است.
به گفته پژوهشگران موسسه سلامت گلاسکو در انگلستان مصرف مکمل ویتامین D در مادران باردار و بخصوص در اوایل بارداری از اهمیت فراوانی برخوردار است و حتی بهتر است در مدت زمانی که تصمیم به بارداری دارند مکمل را مصرف نمایند.
به همین دلیل مصرف این ویتامین را برای مادران باردار به منظور پیشگیری از بروز مشکلات بعدی کودکان پیشنهاد می‌کنند.
نتایج مشاهدات پژوهشگران نشان داده است که اگر تغییرات فصلی که مانع جذب ویتامین D از نور خورشید می‌گردد، نباشد می‌توان از 11 درصد ناتوانی‌هایی مربوط به یادگیری کودکان پیشگیری کرد.
نقش ویتامین D
تاثیر ویتامین D در سلامت استخوان‌ها، دندان‌ها و ماهیچه‌ها بر هیچ‌کس پوشیده نیست.
تنظیم رشد سلول‌ها، عملکرد اعصاب ماهیچه‌ها و نقش آن در عملکرد سیستم ایمنی بدن و کاهش التهابات از جمله فعالیت‌های مهم آن هستند که هرگز قابل اغماض نیست.
در کودکان کمبود ویتامین D می‌تواند باعث بیماری ریکت استخوانی شود.
بدن ویتامین D خود را می‌تواند از برخی مواد غذایی و یا افزودنی‌های مواد خوراکی بدست آور، اما منبع اصلی ویتامین D، توانایی تولید و ساخت آن توسط خود بدن از نور خورشید است.
گرچه در ماه‌هایی از سال که هوا زودتر تاریک و دیرتر روشن می‌شود و یا هوا ابری است و آفتاب زیاد نمی‌درخشد و یا در کشورهایی که تابش کمتر خورشید را به علت هوای ابری و گرفته می‌بینند تامین ویتامین D لازم برای بدن مشکل‌ساز می‌شود.
بر همین اساس و توصیه‌های قبلی محققان مصرف مکمل ویتامین D در فصل‌های پاییز و زمستان حتما توصیه می‌شود.
ویتامین دی یک ماده غذایی ضروری است که بدن کودکان در حال رشد به منظور کمک به جذب کلسیم و فسفر مهم برای سلامت استخوان‌ها و دندان‌ها به آن نیاز دارد.
کودکان اگر کلسیم کافی مورد نیاز بدن را از طریق رژیم غذایی خود مثلا از شیر ماست و فرآورده‌های دیگر دریافت نمایند، اما ویتامین D لازم را جذب ننمایند، کلسیم جذب بدن آنها نخواهد شد و با مشکل کمبود کلسیم هم مواجه خواهند گردید.
جذب ویتامین D
تقریبا 90 درصد ویتامین D که به بدن جذب می‌شود از تابش نور خورشید به پوست شما است.
معمولا در فصول پاییز و زمستان و در بین ماه‌های آبان تا اسفند در شش ماهه دوم سال تابش کافی اشعه ماورای بنفش (اشعه‌ای که بدن ویتامین D لازم خود را از آن تهیه می‌کند) وجود ندارد.
البته بدن انسان می‌تواند ویتامین D را در طول تابش‌های مفید ماه‌های تابستان تهیه و در خود ذخیره نماید.
اما مادران عزیز خوب است بدانید میزان تابش مفید اشعه ماورای بنفش برای تولید ویتامین D به رنگ پوست بچه‌ها هم بستگی دارد.
بچه‌ها با رنگ پوست روشن‌تر نسبت به پوست‌های با رنگ‌های تیره‌تر نیاز دارند مدت زمان کمتری در معرض نور خورشید قرار بگیرند.
بعضی کودکان هم بدلایل مسایل فرهنگی یا مذهبی ممکن است کمترجلوی نور آفتاب قرار گیرند.
مجبور باشند در خانه بمانند و از منزل خارج نشوند یا پوشش خاصی داشته باشند که مانع رسیدن تابش خورشید به آنها شود.
گاهی هم بدلایلی برخی کودکان در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی بستری می‌شوند که از نعمت نور آفتاب محروم می‌مانند.
از سویی دیگر والدین باید آگاه باشند تعادل در جذب نور آفتاب هم مهم است. نه خیلی زیاد نه خیلی کم.
زیاد در معرض نور خورشید بودن هم ممکن است منجر به عوارضی مانند آفتاب سوختگی گردد که باید مراقب بروز آن در بچه‌ها باشید.
توصیه کارشناسان در این مورد قرار گرفتن در معرض نور خورشید در زمان‌های کوتاه و منظم در طول روزهای فصل تابستان است بدون استفاده از محصولات ضد آفتاب که مانع رسیدن اشعه ماورای بنفش لازم برای ساخت ویتامین D می‌شود.
البته توصیه زمانی رسمی مشخصی از سوی آنها ارایه نشده است، اما می‌توان گفت یک زمان مناسب کوتاه برای اغلب بچه‌ها می‌تواند بین 10 تا 15 دقیقه بدون استفاده از ضد آفتاب‌ها باشد.
بعد از این مدت اگر در معرض نور خورشید باشند حتما باید از پوشش پوستی ضد آفتاب با حداقل SPF 15 استفاده نمایند.
مکمل‌های ویتامین D در کودکان
در تابستان کارشناسان بطور رسمی استفاده از مکمل ویتامین D را درکودکان توصیه نموده‌اند.
شاید مهم‌ترین دلیل آن هم این باشد که نمی‌توان حدس زد کودکان چه میزان در برابر تابش نور خورشید قرار می‌گیرند و تا چه اندازه میزان ویتامین D لازم را وارد بدن خود می‌نمایند، بنابراین بهتر است چگونگی میزان دریافت را بر روی روش خوراکی متمرکز نمایند.
این ویتامین بطور طبیعی در مواد غذایی همچون ماهی‌های روغنی و تخم پرنده‌ها وجود دارد، اما چون ممکن است میزان ویتامین D لازم از راه مواد غذایی هم جذب بدن نشود، بنابراین اکثر کودکان 4 سال به بالا در فصول پاییز و زمستان ملزم به دریافت میزان ویتامین D به مقدار 10 میکروگرم در روز از طریق مکمل‌ها هستند.
کودکان در سنین یک تا چهار سال هم باید روزانه در طول تمام سال 10 میکروگرم در روز مصرف ویتامین D داشته باشند.
نوزادان و کودکان زیر یک سال حتی اگر شیرمادر تغذیه می‌کنند هم باید تحت نظر پزشک متخصص مربوطه روزانه 8 ونیم تا ده میکروگرم مکمل ویتامین D مصرف نمایند.
برای کودکانی هم که از شیرخشک استفاده می‌کنند با توجه به میزان ویتامین D موجود در نوع شیر خشک تغذیه‌ای آنها معمولا نیازی به مصرف مکمل این ویتامین ندارند.
