از ضروریات زندگی امروز وجود امنیت در سطح جوامع می باشد. صاحبنظران امنیت را به دو بخش امنیت ملی و خارجی تقسیم می کنند که امنیت داخلی را مربوط به عوامل داخلی می دانند و تهدید دولت های دیگر را در خارج از مرزهای جغرافیایی را در حوزه امنیت خارجی برمی شمرند.
امنیت و گردشگری دو مقوله وابسته به یکدیگر در ارتباط تنگاتنگ در مناسبات داخلی و خارجی هستند. امنیت و گردشگری در تعامل دوجانبه هم می توانند تأثیر افزایشی بر هم داشته باشند و هم تأثیر کاهشی. به این معنا که افزایش (یا کاهش) امنیت، باعث رونق (یا رکود) گردشگری خواهد شد و بالعکس، بنابراین گردشگری ارتباط مستقیم با مقوله امنیت است. ایجاد امنیت، تسهیلات و ارائه امکانات رفاهی و خدماتی لازم به گردشگران از جمله وظایف اصلی دولت ها نسبت به جریان گردشگری می باشد.
در این مقاله رابطه گردشگری و امنیت که جوامع و دولت ها نقش مستقیم و غیرمستقیم در این زمینه دارند مورد تحلیل قرار می گیرد.
● مقدمه
گردشگری بزرگترین و پررونقترین صنعت جهان است، انتظار می رود که در قرن بیست و یکم نیز این صنعت پیشتاز بوده و سیر صعودی آن ادامه یابد. جهانگردی یک قدرت اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی بزرگ و البته پدیده ای بسیار سیاسی است و بنابر عقیدهٔ پک و لپی طبعیت جهانگردی در هر جامعه ای، متأثر از عوامل پیچیده و در هم بافته سیاسی و همچنین ویژگی های جغرافیایی است که دیگران را مجذوب خود می کند. (هال، 1382، ص 11)
بنابر عقیده کارشناسان، گردشگری دانشی است چند رشته ای که اگر بدون انجام تجزیه و تحلیل های امنیتی و سیاسی دقیق توسعه و تکامل یابد قطعاً کامل نخواهد بود. (همان منبع، ص 12)
یکی از مواردی که می بایست در گردشگری قویاً مورد تأکید قرار گیرد امنیت می باشد، آسایش، راحتی و امنیت از مسائل بسیار مهمی است که گردشگران را به نقاط مختلف دنیا جلب می کند. (ابرار اقتصادی، 1385)
پیشرفت و رفاه مردم به وسیله ترویج یک نظم جهانی در سایه امنیت که ضمن آن بتوان به توسعه صلح آمیز و منظم دیگر کشورها کمک نموده و از تجربیات و تواناییهای آنها حداکثر منفعت را برد. (تاجیک، 1381، ص 45)
در توسعه گردشگری عوامل متعددی تأثیرگذار هستند که امنیت شاخصترین عامل گسترش گردشگری است، بازنگری در ارتباط ارگانیک صنعت توریسم و امنیت ملی یک ضرورت است. همگام با گسترش این صنعت در برههٔ کنونی ارتباط ارگانیک این صنعت با مؤلفه هایی چون امنیت داخلی و ملی، صنایع حمل و نقل، خدمات، رسانه های جامعه، آموزش و پرورش و غیره دارد، وارد فاز جدیدی شده است.
به اعتقاد کارشناسان میان گردشگری و ثبات و توسعه امنیت، رابطه تعریف شده وجود دارد چرا که توسعه زیر ساختهای گردشگری، همکاری دستگاههای فرهنگی و تبلیغات مناسب و مشارکت گسترده دستگاههای امنیتی و اطلاعاتی همزمان با توسعهٔ گردشگری، توسعهٔ امنیت ملی را نیز به همراه خواهد داشت، نقش و تأثیر صنعت جهانگردی در توریسم امنیت ملی یک کشور چنان است که اکثریت کشورهای توسعه یافته با وجود دارا بودن منابع کلان اقتصادی و درآمد، ترجیح می دهند بر روی صنعت توریسم متمرکز شوند. حضور مستقیم بازدید کنندگان و گردشگران در یک کشور علاوه بر توسعه اقتصاد و تبادلات فرهنگی، آن کشور را بعنوان یک قطب امن گردشگری به جهانیان معرفی می کند تا آنجا که امنیت در معنای گسترده یکی از مهمترین مسائلی است که در میزان تقاضای گردشگران خارجی برای سفر به هر کشور دیگر تأثیرگذار است.
اکنون کارشناسان گردشگری بر این باورند که رابطه امنیت ملی و گردشگری باید مورد توجه قرار گیرد بطوریکه تعریف جدیدی از امنیت ملی در سایه حضور گردشگران خارجی و شناخت واقعیتهای داخلی و انتقال آنها به خارج یک ابزار ضروری و لازم است. به این ترتیب امنیت داخلی و ملی شاخصترین عامل گسترش گردشگری در هر کشوری است که می خواهد خود را با مشخصات کشورهای پیشرو در امر توریسم تطبیق دهد. با سیاست تنش زدایی در روابط خارجی می توان زمینه مساعدی برای جلب گردشگران کمک کرد.
بنابراین ضرورت دارد که جاذبه های گردشگری در خارج از مرزها به نحو مطلوب تبلیغ گردد و زمینه های لازم برای سهولت رفت و آمد گردشگران خارجی فراهم آید.
سازمانهای توسعه گردشگری و کارشناسان این شاخه معتقدند که رشد و توسعه اقتصادی پدیده ای کاملاً امنیت محور بوده و یکی از بخش های اقتصادی که به شدت آسیب می بیند صنعت گردشگری است.
توسعه صنعت گردشگری در هر کشور نشان از ثبات امنیت ملی در آن کشور است و نیز زمانی گردشگری در کشور رونق می یابد که توجه دولت آن برای تأمین امنیت گردشگران بیشتر شده باشد.
مقاصد گردشگری در تمام نقاط مختلف یک کشور پراکنده است ، در صورتی که امنیت در این مناطق تأمین شود، ضریب امنیت ملی آن کشور نیز افزایش می یابد و علاوه بر این ورود گردشگران خارجی به یک کشور نه تنها موجب تهدید امنیت ملی نمی شود بلکه به تحکیم آن نیز کمک می کند. (آرمین، 1384)
● جوامع و اندیشه های سیاسی میزبان
در اندیشه های سیاسی، جامعه ( در مقوله گردشگری جامعه میزبان) را اغلب در معنای خاصتری که جامعهٔ مدنی نامیده می شود می شناسند.
جامعه مدنی در شکل اولیه خود به اجتماع سیاسی مربوط است، اجتماعی در چارچوب قانون و نشان دهندهٔ وفاداری به دولت می باشد. متفکران سیاسی اولیه همچنین جامعه منظم و بشردوست را پایه زندگی متمدن می دانستند و اعتقاد بر این است که اینگونه جوامع توانایی تعامل فرهنگی به ویژه میزبانی دیگر قومیتها را به خوبی پذیرا هستند. (هیوود، 1383، ص 66-65)
آنها معتقدند که در یک نظام سیاسی باز می توان تعادل اجتماعی را تأمین کرد و از فروافتادن به ناآرامی و خشونت جلوگیر کرد. (همان منبع، ص 72)
اینجاست که می توان شرایط میزبانی در این نظام سیاسی باز که تعادل اجتماعی در آن برقرار شده و محاسبات اقتصادی انجام داد و در این نظام انسانهای عاقل باید به قوانین اجتماعی و به یکدیگر احترام بگذارند زیرا بدون احترام به یکدیگر امنیت اجتماعی از بین رفته و جامعه دستخوش ناامنی می شود. (همان منبع، ص 100)
به عقیده کارشناسان سازمان جهانی گردشگری شرایط لازم برای رسیدن به توسعه پایدار سرمایه گذاری در گردشگری با اتکا بر اندیشه های سیاسی و امنیت جوامع در سطح ملی و منطقه ای می باشد و بدون آن نمی توان به توسعه پایدار اندیشید.
روش: در این مقاله تأثیر شاخصهای امنیتی در فرآیند گردشگری به روش اسنادی و کتابخانه ای مورد بررسی قرار گرفته است.
● بررسی واژه امنیت و مفهوم آن
واژه امنیت در فرهنگ عمید از مصدر درامان بودن به معنی ایمنی، آرامش و آسودگی معنی شده است. (عمید، 1372، ص 23)
و در فرهنگ لغات انگلیسی آکسفورد، از دو منظر به ارائه تعاریفی دربارهٔ امنیت
می پردازد، نخست از منظر شرایط تأمین و تحفظ چهار تعریف زیر بدست می آید:
الف) شرایط محفوظ ماندن از خطر و یا در معرض خطر قرار نگرفتن.
ب) آزادی از تردید، اطمینان و در اعتماد بودن.
ج) آزادی از بیم، اضطراب یا حراست از آینده.
د) کیفیت تأمین استحکام، پیوستگی و ثبات.
دوم به اعتبار ابزار امنیت، شش تعریف دیگر پیشنهاد می کند:
الف) چیزی که تأمین و تحفظ ایجاد نماید که حمایت و محافظت را شامل می شود.
ب) ابزار تأمین و ثبات در مواضع خود.
ج) بستری برای تأمین بگونه ای که امنیت در آن ضمانت شود.
د) دارایی متراکم شده و یا سرریز شده.
هـ) کسی که خود را برای دیگری گرو می گذارد (یا به گرو گرفته می شود) به مثابه یک ضمانت
و) مدرکی که به وسیله یک تضمین کننده به مثابه تضمین برای حق پرداخت خود نگاه داشته می شود و بطور کلی امنیت در بعد معنی فقدان تهدیدات نسبت به ارزش ها، منافع، اهداف در جهت ذهنی، فقدان ترس از اینکه بنیانهای ملی (ارزش ها، منافع و اهداف) مورد هجوم (فیزیک و غیرفیزیکی) واقع بشوند را مورد سنجش قرار می دهد. (تاجیک، 1381، ص 47-46)
امنیت یکی از موضوعاتی است که ذهن بشر را در اعصار مختلف به نوعی به خود مشغول داشته و موجبات نگرانی انسان را فراهم آورده، اما پیوندهای چند جانبه این مفهوم با مسائل حوزه اقتصاد، سیاست و فرهنگ اجتماعی، عملاً توجیه و تفسیر و درک و شناخت این واژه را دشوارتر ساخته، بطوریکه مرز و تعریف قابل قبول همگانی برای آن، کار چندان ساده ای نبوده و نیست. برای مثال، مفهوم امنیت شغلی در مقابل امنیت شخصی یا امنیت داخلی در برابر امنیت بین المللی، ظاهراً می تواند در یک ردیف و راستا قرار گیرد، حال آنکه چنین نیست و هر یک از آنها حوزهٔ خاصی از قلمرو و علوم انسانی را به خود اختصاص داده است. به عبارت دیگر علم اقتصاد از یک سو، روابط بین المللی از سوی دیگر و علوم سیاسی نیز در مقابل آنها صف آرایی کرده اند تا امکان درک صحیح از مفهوم امنیت را برای انسان مدرن مجهز به آخرین تکنولوژی فراهم آورد.
امروزه دستاوردهای دانش و تکنولوژی، بحران امنیت را چنان گسترش داده که ضرورتاً ذهن بشر بیش از گذشته در جهت شناخت وضعیت حال و آینده مهیا شده است و از جمله برنامه توسعه ملل متحد(undp) محور توسعه را در سال 1994 بر انسان متکی ساخته و لزوم انتقال از «امنیت هسته ای» به «امنیت انسانی» را مورد توجه قرار داده است و صاحبنظران نیز انسان متفکر و مستعد برای نوآوری را بعنوان با ارزش ترین سرمایه جوامع انسانی شناسایی و معرفی می کند ، ضمن آنکه بر روابط بین آزادی، امنیت و توسعه، نظریات اندیشمندان چون لاک و جان استوارت میل را به خاطر می آورد که باید محدوده معینی برای حداقل از آزادی شخصی وجود داشته باشد که به هیچ قیمتی مورد تجاوز و تعرض دیگران قرار نگیرد و این محدوده معین همان حداقل امنیتی است که انسان بر مبنا و بستر آن، زمینه ها و الزامات ارائه تفکرات خلاق خود را پایه گذاری می کند. (مهدیخانی، 1380، ص 213)
● امنیت و تفاهم فرهنگی بین کشورها
در دورهٔ پس از جنگ سرد، فرهنگ و مذهب جایگزین ایدئولوژی شده اند و به صورت منابع عمده ای در آمده اند که می توانند تنشها و تعارضهای بین المللی را کاهش دهند. این امر بارها به اثبات رسیده است که اگر سایر جوامع را دست آویز قرار داده و آنها را به سوی جوامع انسانی به حساب نیاوریم نتیجه مطلوب به بار نخواهد آمد. می توان گفت: که با این دیدگاه گردشگری با تکیه به فرهنگ موجب می شود که افراد از مناطق مختلف دنیا در کنار یکدیگر قرار گیرند تا بتوانند چیزهای جدید را کشف کنند که ویژگی منحصر بفرد آن موجب ارتباط و همبستگی بیشتر آنها می شود و وسیله یا ابزاری است بسیار مهم برای تفاهم و امنیت صلح بین المللی و جلوگیری از تعارضات و تنش ها. (چاک، 1382، ص 447)
به بیان دیگر در تفاهم فرهنگی موضوعاتی مانند حقوق بشر، مسائل زیست محیطی، امنیت که سابقاً در دوران جنگ سرد و قبل از آن در قالب بیانیه ها، قطعنامه ها، آموزه ها و اعلامیه ها و به صورت یک آرمان و آرزو و با صفت «جهانی» مطرح می شد، اینک شکل عینی تری به خود می گیرند.
واژهٔ جهانی شدن و گفتگوی تمدنها که امروز از آن یاد می شود بسیاری از الگوهای رفتاری گذشته را زیر سؤال برده و بخشهای مختلف زندگی اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و امنیتی را با دیدگاه متفاوتی از گذشته مورد بررسی قرار می دهد.(قوام، 1382، ص 178)
● امنیت در کشورهای جهان سوم
این نکته نیز آشکار است که آسیب پذیریهای اجتماعی و اقتصادی در سراسر جهان سوم دارای ارتباط مستقیمی با امنیت است و در اکثریت موارد حتی از کشورهای پیشرفته این ارتباط مستقیم تر و با اهمیت تر است. تهدید در جهان سوم دارای پایه های اقتصادی و اجتماعی حداقل همسنگ با پایه های سیاسی و نظامی است، بنابراین از لحاظ مفهوم امنیت باید منعکس کننده تهدیدات ناشی از مسائل اقتصادی و اجتماعی باشد، خواه این امر به فرسایش مشروعیت صرفاً در داخل مربوط باشد یا نمودهای خارجی و تقسیم بندی های اجتماعی و شکل های اقتصادی آن باشد. (آزر، 1379، ص 245)
● مواردی که می توانند امنیت اجتماعی را تهدید کنند
عوامل بسیاری در تهدید امنیت اجتماعی مؤثر هستند ولی در کشورهای جهان سوم این عوامل از تعدد بسیاری برخوردار هستند که به مواردی از آنها که در تمامی این کشور مشترک هستند به طور مختصربه آنها اشاره می شود:
▪ فقدان مشارکت نهادینه مردم و ایفای نقش مسؤلانه توسط آنها.
▪ فقدان سیستم جامع کنترل جمعیت با داده های آماری.
▪ روند رو به رشد سازمان یافتگی و پیچیدگی، کنترل ناپذیری و مهار گسیختگی جرایم مختلف.
▪ کاهش محدودیت های سنی، جنسی، جغرافیایی و … در وقوع جرایم.
▪ معضل فزاینده عدم تناسب ظرفیتهای ترافیکی، حمل و نقل شهری و برون شهری.
▪ فقدان کنترل مؤثر مرزها و دو پدیده فراگیر قاچاق کالا و مواد مخدر.
▪ معضل حضور و فعالیت میلیونها مهاجر و پناهدنه از کشورهای همجوار.
▪ کاهش فزاینده امنیت اخلاقی در جامعه.
▪ معضل وجود میلیونها معتاد به مواد مخدر و روند رو به رشد آن.
▪ فقدان وجود نگرش راهبردی به گذراندن اوقات فراغت و غنی سازی آنها.
(فصلنامه امنیت اجتماعی، 1382، ص 40-39)● امنیت و توسعه گردشگری
امنیت چیزی جزء تفاهم و مشارکت عمومی جمعیت ساکن یک واحد سیاسی برای رسیدن به رفاه عمومی نیست، این جمعیت بایستی به سطحی از درجه آگاهی به منظور درک موقعیت ها و واقعیتها برای ایفای نقش بی ضرر برسد تا در آن توانایی دولت و ملت جهت حفظ و بهره برداری از فرهنگ و ارزشهایش افزایش یابد. این همان امنیت ملی است. لذا اگر به این نتیجه برسیم توسعه صنعت گردشگری می تواند درآمدزا باشد و از طریق افزایش درآمد می تواند مفاسد اجتماعی را در جامعه کاهش داده و منجر به توزیع عادلانه ثروت و درآمد شودنا بجا نگفته ایم. (رحیم پور، 1384)
امروز امنیت به عنوان مهمترین و زیربنایی ترین اصل در تدوین استراتژی توسعه گردشگری در جهان به شمار می آید. صنعت ظریف و پیچیده گردشگری ارتباط همه جانبه ای در سطوح ملی و منطقه ای داشته و هرگونه بروز ناامنی و بکارگیری خشونت در سطوح مختلف زیانهای جبران ناپذیری به این صنعت وارد می سازد. بعنوان مثال یک سرمایه گذار در زمینه گردشگری و یا کارشناسان یک کمپانی سرمایه گذار بین المللی در قالب جهانگرد به آن منطقه سفر می کنند، اگر در ارزیابی کارشناسی خود محیط و مقصد مورد نظر از ویژگی و امنیتی لازم برخوردار نباشد مسلماً به این نتیجه خواهد رسید که توریست در این منطقه امنیت مالی و جانی ندارد و قطعاً سرمایه خود را منتقل نخواهد کرد. (رحیم پور، 1384)
از طرف دیگر در جهان امروز هر چه از تعریف علمی برخوردار نباشد یا به شکست مختوم است یا حالت رکود به خود می گیرد.
مثلاً امنیت در بخش ترابری و حمل و نقل، اقامتگاهها، هتلها، جاذبه ها، سفرسازان و سازمان های گردشگری برای توسعه توریسم باید هماهنگی لازم را با یکدیگر داشته باشند. در علم جهانگردی واژه Availbility به مفهوم مهیا بودن دارای اهمیت بسیار است بعنوان نمونه در بخش ترابری، جاده وجود دارد ولی وزارت راه و ترابری، اعلام می کندکه در جاده ها روزانه بیش از 30 هزار نفر کشته می شود. یعنی آن جاده Availbe (مهیا) نیست. و از سوی دیگر وقتی توریست جای مناسب برای اقامت نداشته باشد دیگر باز نمی گردد. (نشریه جهان هوانوردی و گردشگری شماره 51، 1383)
● عناصر تأثیرگذار در امنیت جهانگردان
1) نقش دولت ها
دولت و بخش خصوصی باید نسبت به حفظ سلامت گردشگران حساس باشند و بطور کلی جنبه های خطرناک گردشگری باید حل و فصل شوند. به هر گونه مشکل تندرستی، حمله به توریستها، بیماریهایی مانند مالاریا و ایدز پرداخته شود و از آن مطلع باشند و دیگر دولت ها را در جریان امر قرار دهند. شرایط و آیین نامه های تسهیل مسافرتی، به ویژه قسمت مهاجرت و گمرک باید تا حد امکان کارآمد و کاربرپسند باشد، در عین حال مقررات را اعمال کند. (سازمان جهانی جهانگردی، 1384، ص 79)
2) برنامه ریزی
چنانچه گردشگری با برنامه ریزی خوب اداره و توسعه داده نشود می تواند مشکلات اجتماعی – فرهنگی به وجود آورد. در بعضی مواقع ازدحام توسط توریستها موجب سلب آسایش ساکنان می شود که به خشم و احساس دشمنی آنان نسبت به جهانگردی می انجامد. اگر تعداد بیش از حد جهانگرد در منطقه ای وجود داشته باشد – که به ویژه در فصول شلوغ اتفاق می افتد – سبب ازدحام در ویژگی های جاذب و رفاهی، رستوران، فروشگاه و وسایل حمل و نقل می شوند و ساکنین نمی توانند به آسانی از آنها استفاده کنند. در صورتیکه ساکنان کاملاً از دسترس به ویژگی های رفاهی، از قبیل هتلها و اقامتگاههای ساحلی منع شده باشند، ممکن است حتی بیشتر خشمگین شوند. این موضوع در اجتماعات کوچک روستایی می تواند مخرب باشد و چنانچه ساکنان تصور کنند که منافع اقتصادی زیادی از گردشگری عایدشان نمی شود و توسعه گردشگری از طریق را منافع خارجی کنترل می شود، این موضوع می تواند موجب خشم آنان شود.
3) هویت فرهنگی
برخی مسائل می تواند به ضعف فرهنگی و سست شدن احساس هویت فرهنگی بیانجامد. استفاده بیش از حد گردشگران از مناطق باستانشناختی و تاریخی می تواند موجب تخریب آنها شود. وقتی لباس، مراسم، موسیقی، رقص، صنایع دستی و الگوهای فرهنگی محلی بطور ناشایست بعنوان جاذبه های توریستی ارائه شوند می توانند موجب تجارتی شدن مفرط و از دست رفتن اصالت آنها شود. یکی دیگر از آثار جهانگردی که می تواند به صورت تقلید مردم، به ویژه جوانان تقلید از الگوهای رفتاری و پوشاکی گردشگران باشد. این امر بدون شناخت پس زمینه های متفاوت فرهنگی و موقعیت اجتماعی – اقتصادی جهانگردان انجام می شود. بعلاوه ممکن است سوء تفاهم و مناقشاتی میان جهانگردان و ساکنان به علت تفاوت زبان و رسوم بروز کند.
با توسعه گردشگری ممکن است مشکلات اجتماعی از قبیل اعتیاد به مواد مخدر و الکل و جرائم دیگر بدتر شوند. پژوهشی که دربارهٔ این مشکلات انجام شده است نشان می دهد که جهانگردی به ندرت عامل اصلی و اولیه این جرایم و تبهکاریها هستند، ولی ممکن است فرصتی برای گسترش آنها فراهم کند. (همان منبع، ص 56-57)
4) عوامل سیاسی و اداری
این عوامل در ارتباط با معیارهای مورد موافقت جهت تسهیل در امر جابجایی افرادی است که هدفشان مسافرت است به ویژه در مرزهایی که کنترل جدی نمی کنند (توسط پلیس و گمرکات)، معیارهای «رفاهی» نامناسب مانع شرایط مناسب بین کشورها می شود که از نظر جغرافیایی نزدیک یکدیگر هستند. عدم ثبات سیاسی و تغییرات ناگهانی نیز از عوامل شدیداً بازدارنده هستند. (ولا، 1384، ص 128)
5) شبکهٔ راهها
دورهٔ سلطنت شاه عباس اول را می توان یکی از مهمترین ادوار توسعهٔ جهانگردی در ایران به حساب آورد. این توسعه به چند عامل بستگی داشت که مهمترین آن عبارت بود از امنیت و توسعه راههای ارتباطی و تأسیسات اقامتی که در این دوره برای سهولت ارتباط و توسعه (امنیتی و اقتصادی) کشور شبکه منظمی از راههای اساسی به وجود آمد. بطوریکه امروزه هنوز راههایی که به نام «راه شاه عباسی» معروف است در برخی نقاط کشور شناخته می شود که در واقع جانشین «شاهراه بزرگ هخامنشی» است که به موازات مرمت راههای قدیمی و ایجاد راههای جدید، شاه عباس به آسایش و رفاه مسافران توجه خاص داشت. (همایون، 1384، ص 69-68)
● عواملی که با گردشگری در تعامل هستند
در آن سوی فراگرد ارتباطی جهانگردی جامعه میزبان قرار دارد. میزبان فرد یا نهادی است که گردشگر در مقصد خود با او سر و کار دارد. در این مورد تقسیم بندی را
می توان براساس نوع و میزبان درگیری میزبان و میزان اهمیت آن در ارتباط با موضوع امنیت با جهانگردان بررسی کرد.
نخستین نهاد درگیر با مسأله دولتها هستند. دخالت دولت در امر جهانگردی از چند راه صورت می پذیرد.
نخستین و مهمترین آن دخالت از راه سیاستگذاری است. در بیشتر موارد، دولتها با بررسی وضع کلی کشور از جنبه های مختلفی به تنظیم و اعمال سیاستهای محدود کننده، جهت دهنده یا تشویقی می پردازند.
همچنین انجام تشریفات اداری، ورود و خروج گدشگران خارجی و مسائل امنیتی آنان از قبیل صدور روادید و نظارت گمرکی برعهده دولت است. شرکتها و سازمانها و مراکز خدماتی وابسته به گردشگری دومین گروه میزبان هستند. متصدیان امور تأسیسات حمل و نقل از قبیل شرکتهای هواپیمایی و مؤسسات کرایه خودرو، تأسیسات اقامتی مانند هتلها و متلها، آژانسهای هواپیمایی و مسافرتی، خدمات مالی مربوط به گردشگری مانند کارنهای اعتباری و چکهای مسافرتی، فروشگاههای ویژه گردشگری مانند فروشگاههای صنایع دستی، خدمات آموزشی و همچنین انتشارات این حوزه در این دسته جای می گیرند. کارگران غیر محلی و حتی خارجی را نیز که برای کار به منطقه دارای جاذبه گردشگری مهاجرت می کنند باید از جمله این گروه به حساب آورد. این گروه در کنار دولتها وظیفه تأسیس و نگهداری از جاذبه ها را نیز به عهده دارد.
سومین گروه «افراد و کسبه»ای هستند که اگر چه در بازار گردشگری دارای سهمی هستند، اما امرار معاش آنان وابسته به این صنعت نیست. به هر حال این عده بطور مستقیم و شخصی با گردشگران سر و کار دارند و از آنجا که برای گردشگران نگاهی عمیق تر واقعی تر به جامعه میزبان فراهم می کنند، در فراگرد امنیت نقش مهمی بازی می کنند.
سرانجام در آخرین گروه «عامه مردم» قرار می گیرند که واقعی ترین محمل های فرهنگ کشور میزبان به شمار می روند و در عین حال کمترین فرصت را برای ارتباط با گردشگران معمولی در اختیار دارند.
در ارتباط با این گروه که نصیب گردشگران می شود این ارتباط ارزشمندترین نوع ارتباط است که در گردشگری می تواند به وقوع بپیوندد و مبانی سیاستگذاریها در دولت قرار گیرد. (همان منبع، ص 98-99)
● امنیت معتبرترین جاذبهٔ گردشگری (در ایران)
ذکر این نکته لازم است که آنچه «امنیت گردشگری» نامیده می شود تنها حفاظت او از شر دزدان و تبهکاران نیست، تلفات جاده ای، سقوط هواپیما، بوروکراسی در تشریفات روادید و بیمه، نحوهٔ برخورد نیروی انتظامی، نحوهٔ فعالیت کسبه، محدود بودن ساعات کسب کار کسبه در ارتباط با گردشگری به دلیل نداشتن امنیت پس از ساعت مقرر است، در صورتی که بسیاری از درآمدهای گردشگری از طریق تفریحات شبانه مانند کنسرتهای موسیقی، تئاتر، برگزاری جشنواره های فرهنگی و هنری بدست می آید. در غیر این صورت گردشگرانی که به اینگونه مناطق سفر می کنند و هزینه سنگینی را برای دیدار از این مناطق متقبل می شوند چاره ای ندارند جز اینکه نیمی از وقت خود را در اتاقهای هتل سپری کنند، زیرا نیروی انتظامی امنیت ساعات نیمه شب را تضمین نمی کند. نیاز گردشگر در استفاده بهینه از روزهای سفر تنها در سایه امنیت مسیر است. (کاکاوند، 1386)
بطور کلی به نظر می رسد امنیت یک کالای جهانی است که همهٔ اعضای جامعه سعی می کنند آنرا بدست آورند و باید این نکته را خاطرنشان کرد که قراردادن مسائلی تحت عنون موضوعات امنیتی، می تواند باعث بروز وضعیت بحرانی شود که مستلزم تدابیر شدید اضطراری است که چه بسا نابجا بوده و نیز امکان دارد باعث تحریک واکنشهای شدید از سوی دیگران شود، بعلاوه کسب امنیت زیاد باعث ترویج «حالت خوش» خیالی می شود که خود مانع پیشرفت مترقیانه شده و به حالت رضایت گونه نظرات و انعطاف ناپذیر نسبت به گرفتاری دیگران کمک می کند. (ماندل، 1379، ص 45)
بایندر آتش پنجه
Abstract
The examination of security role tourism development
Nowadays the existence of security in one the necessaries in the all societies.
The security is divided into two parts as national security and external
Security by connoisseurs. National security is related to interior factors.
The menaces of other government in outside of geographical, borders
Are in range of external security.
Security and tourism is two related subject that have close connection with interior relation and eternal relation.
Security and tourism have reciprocal impression that can be have decreasing and increasing effect on each other it means that for example increase or decrease of security can be cause of prosperity or stagnation of tourism and viceversa.
So tourism and security have direct impression on each other. Security establishment and availing and gathering the convenience facilities and necessary services to the tourism are part of main duties of the governments for the tourism subject.
In this article we examine tourism and security relation and also direct
And indirect role of societies and governments in this subject.
فهرست منابع و مآخذ
1- آرمین، 1384، توریسم و امنیت ملی، سایت اینترنتی مسافران
ww.mosaferat.ir/moin2.us?ip=00/37
2- آزر، ادواردی، این مون، چونگ، 1379، امنیت ملی در جهان سوم، پژوهشکدهٔ مطالعات راهبردی.
3- ابرار اقتصادی، 1385، امکانات گردشگری.
4- تاجیک، محمدرضا، 1381، مقدمه ای براستراتژی امنیت ملی، انتشارات علمی و فرهنگی.
5- چاک، وای، گی، 1382، جهانگردی در چشم ازی جامع، ترجمه دکتر علی پارساتیان، دفتر پژوهشهای فرهنگی.
6- رحیم پور، علی، 1384، جغرافیای اوقات فراغت، جزوهٔ درسی کارشناسی ارشد.
7- رحیم پور، علی، 1384، توریسم مذهبی، جزوهٔ درسی کارشناسی ارشد.
8- سازمان جهانگردی، 1384، برنامه ریزی ملی و منطقه ای جهانگردی، ترجمه دکتر محمود عبدالله زاده.
9- سازمان جهانی جهانگردی 1384، کنفرانس بین المللی گردشگری.
10- عمید، حسن، 1372.
11- فصلنامه امنیت اجتماعی، 1382، شاخصهای اصلی سنجش و امنیت.
12- فصلنامه امنیت اجتماعی، 1382، شاخصهای اصلی سنجش و وضعیت.
13- کاکاوند، رؤیا، 1386، امنیت معتبرترین جاذبهٔ گردشگری، سایت اینترنتی آریا.
www.chtn.ir
14- ماندل، رابرت، 1379، چهرهٔ متغیر امنیت ملی، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
15- مهدیخانی، علیرضا، 1380، توسعه سیاسی و اقتصادی، انتشارات آرون.
16- نشریه جهانی هوانوردی و گردشگری، 1383، سیاستگذاریهای نامناسب توریسم در ایران.
17- ولا، فرانسوا، 1384، گردشگری بین المللی، انتشارات امیرکبیر.
18- هال، جکینز، 1382، سیاستگذاری جهانگردی، دفتر پژوهشهای علمی و فرهنگی.
19- هیوود، اندرو، 1383، مقدمه نظریه سیاسی، ترجمه عبدالرحمن عالم، نشر قومس.
20- همایون، محمدهادی، 1384، جهانگردی در ارتباط میان فرهنگی، انتشارات دانشگاه امام صادق(ع)