در سپتامبر 1939، المان نازی به لهستان یورش برد و آغاز جنگ جهانی دوم را رسما اعلام کرد. بر اساس قرارداد تهاجم که در جنگ جهانی اول بسته‌شده بود لهستان از المان جداشده و به اتحاد جماهیر شوروی پیوسته بود که در این یورش شرق لهستان دوباره به تصرف المان های نازی درآمد. در حدود 1٫25 میلیون لهستانی به بخش‌های مختلف جماهیر شوروی گریختد، عده زیادی نزدیک به نیم میلیون لهستانی در خطر مرگ قرار گرفتند. برای پناه دهی به این سیل جمعیت، واگن های پر از لهستانی‌ها به سمت سیبری و قزاقستان برده می شدند. دران دوران هزاران نفر در اثر سوء تغذیه و مشکلات غذایی جان خودشان را از دست دادند. همراه بنیتا باشید تا در جریان پناهندگی لهستانی‌ها در ایران و رفتار ایرانی ها با آن‌ها قرار بگیرید.
Credti: Getty
پس از دو سال از یورش المان به لهستان و نقض پیمان توافق، شوروی مجبور به توافق با متفقین شد. در این توافق لهستان کشوری مستقل شد و تشکیلات جماهیر شوروی از آن خارج‌شده و ارتش لهستان شکل گرفت. به کسانی که به کشورهایی همانند ایران گریخته بودند و مشغول کار در کارخانه‌ها شده بودند و یا در ارتش انگلیس و شوروی بودند، گفته شد که می‌توانند به ارتش جدید لهستان بپیوندند. بسیاری از مردان و زنانی که در کشوری همانند ایران پناهنده شده بودند امید به بازگشت به کشور خودشان یافتند.
Credti: Getty
به گفته عکاس ایرانی غلام عبدالرحیمی: آن‌ها وضع زندگی سختی داشتند، بیمار، گرسنه، مشکلات در پوشش. یکی از دوستانم که تابوت درست می‌کند می‌گوید روزانه پنجاه نفر از آن‌ها جان خودشان را از دست می دهند.
Credti: Getty
بر اساس رابطه‌ای که لهستان با ایران به وسیله دریاچه خزر دارد، حدود 116000 لهستانی با قایق خود را به ایران رسانده بودند. بیشتر این افراد در شهر بندرانزلی (بندر پهلوی سابق) اسکان داده شدند که از نظر بیماری و مشکلات غذایی تحت نظر باشند، ولی باز هم بر اثر بیماری‌های واگیردار همانند تیفوس، مالاریا و گرسنگی جان خودشان را از دست می‌دادند. بسیاری از لهستانی‌ها در همان‌جا مردند و به خاک سپرده شدند.
Credti: Getty
کسانی که زنده مانده بودند به تهران منتقل شدند و به گرمی از سوی دولت و مردم ایران پذیرفته شدند. برای آن‌ها ساختمان‌های تغییر کاربری داده‌شده، بیمارستان، مدرسه به شکل لهستانی‌ها و همچنین اداره فرهنگ اختصاص داده شد. افرادی که سال ها در سختی و سرما گذرانده بودند حالا درجاهایی گرم‌ونرم اسکان پیداکرده بودند. در ایران آباد.
Credti: Getty
از زبان یکی از پناهندگان لهستانی خوانده‌ام که: مردم دوستانه با ما برخورد کردند و با کلمات فارسی از ما استقبال می‌کردند، ما را در آغوش خودشان می‌فشردند و هدایای زیادی به ما می‌دادند، از خرما، پسته، آجیل، نخود تا کشمش های آبدار، انار که از پنجره‌های خانه هایشان به ما تعارف می‌کردند.
Credti: Getty
خسرو سینایی کارگردان ایرانی در این مورد می‌گوید: افرادی که از لهستان به ایران آمده بودند بسیار مورد توجه زنان دربار و افراد مشهور قرارگرفته بودند که از آن‌ها برای ارایش و پیروی از مد غربی استفاده کنند، برخی از آن‌ها به عنوان خدمتکار در ایران به خدمت خانواده‌ها درآمدند، کسانی که آموزش و تحصیلات بهتری داشتند، شانس بیشتری نسبت به دیگران داشتند.
Credti: Getty
بسیار از پناهندگان به لهستان برگشتند و در ارتش لهستان مشغول به کار و زندگی شدند ولی عده‌ای که در ایران برای خودشان زندگی ساخته بودند باقی ماندند. بسیاری از آن‌ها در ایران به شهرک‌های اختصاصی فرستاده شدند و ازدواج کردند و تشکیل خانواده دادند. بسیاری از آن‌ها برای خود کلیسا و سایر وسایل موردنیاز خودشان را تولید کردند.
Credti: Getty
Credti: Getty
Credti: Getty
Credti: Getty
Credti: Getty
Credti: Getty
Credti: Getty
Credti: Getty
Credti: Getty
Credti: Getty
