فرادید؛ دریای خشن و یخ‌زده این منطقه، یکی از بزرگ‌ترین
منابع نفت و گاز جهان است. روسیه نیروهای نظامی‌اش را به این منطقه فرستاده تا
ادعای مالکیت این منطقه را به گوش همگان برساند.
شمالگان: کوچک‌ترین اقیانوس در میان پنج اقیانوس
دنیا، با آب‌های یخ‌زده که در زمستان به دمای منفی پنجاه درجه سانتی‌گراد می‌رسند و
بادهای سوزان و شدید بر شدت سرمای منطقه می‌افزاید. این منطقه یکی از غیرقابل‌تحمل‌ترین
شرایط آب و هوایی در زمین را دارد.
اما در زیر پوسته یخی دریا که با گذر فصل‌ها به
وجود می‌آید و از بین می‌رود، گنجینه‌ای نهفته از منابع طبیعی خوابیده است. گنجینه‌ای
که تاکنون دست بشر به آن نرسیده است.
تخمین زده می‌شود که اقیانوس منجمد شمالی دارای میلیاردها
بشکه نفت و تریلیون ها فوت مکعب گاز طبیعی است و 16 تا 26 درصد از ذخایر دست‌نخورده
زمین را تشکیل می‌دهد. و یک ابرقدرت سعی دارد با پشت سر گذاشتن دیگران صاحب این
منابع عظیم قطبی شود: روسیه.
"ولادیمیر پوتین" رئیس‌جمهور روسیه در
کنار نخست‌وزیر "دیمیتری مدودف" در بازدید از جزایر دورافتاده قطب شمال،
مارس 2017
دهه‌ها پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، روسیه
مأموریتی برای حفاری در اعماق دریای مدیترانه را آغاز کرد. برای این کار ناوگانی
از روبات‌ها و زیردریایی‌های بدون سرنشین را به زیر آب فرستاد.
و اکنون پس از سال‌ها حفاری در منطقه، روسیه که
در سال 2013 نفت و گاز طبیعی 68 درصد از صادراتش را تشکیل می‌داد، قصد دارد از فناوری‌های
پیشرفته و بی‌سابقه استفاده کند تا مأموریتش را به سطح جدیدی ارتقا دهد.
در حال حاضر روسیه سالانه از تنها میدان نفتی فعال
خود در قطب شمال، حدود 5.5 میلیون تن نفت استخراج می‌کند. اما در اکثر ماه‌های سال
سطح دریا با لایه ضخیمی از یخ پوشانده شده و بهره‌برداری از سطح را غیرممکن می‌کند.
اینجاست که پروژه "یخ شناور" وارد می‌شود: برنامه‌ای بلندپروازانه برای
استفاده از فناوری‌های بسیار پیشرفته در شرایط وخیم. با متخصصان گفتگو کردیم که طرح‌های
روسیه در قطب را اندکی شفاف‌سازی کردند.
رقابت بر سر منابع ارزشمند قطب شمال جدید نیست.
این ذخایر عظیم توسط کشورهای قدرتمندی مانند روسیه، دانمارک، نروژ، ایالات‌متحده،
آمریکا و کانادا احاطه‌شده است. و تمام این کشورها از این ذخایر سهم می‌خواهند.
دهه‌هاست که روسیه مشغول حفاری مدار شمالگان
است. در ماه اوت 2007، اقدام خطرناک و تحریک‌آمیزی کرد: دو زیردریایی روسی را به
عمق 4200 متری آب‌های قطب شمال فرستاد تا یک پرچم تیتانیومی و ضدزنگ را به نشانه
تصاحب قلمرو در آنجا قرار دهند.
اکنون در سال 2017، جامعه جهانی به‌دقت روسیه را
زیر نظر دارد که می‌خواهد نفوذ خود در قطب شمال را افزایش دهد. نفت و گاز طبیعی از
منابع کلیدی انرژی و درآمد در روسیه هستند. پروژه یخ شناور می‌تواند برگ برنده
روسیه باشد تا از انحصار خود بر این دو منبع طبیعی مطمئن شود.
پایگاه نظامی "Arktichesky
Trilistnik” در
ماه آوریل به روی مطبوعات باز شد. این پایگاه شامل مجتمع‌های مسکونی، گاراژهایی
برای وسایل نظامی و ویژه و دیگر تجهیزات است.
روسیه هر روز توانایی نظامی خود در قطب شمال را
افزایش می‌دهد و پایگاه‌های بیشتری در منطقه راه‌اندازی می‌کند. در ماه آوریل،
خبرنگاران بی‌بی‌سی اولین خبرنگاران خارجی بودند که اجازه ورود به پایگاه نظامی
روسیه در نزدیکی مرز فنلاند را دریافت کردند. افزایش حضور نظامی روسیه در منطقه نشانه‌ای
از جاه‌طلبی‌های روبه رشد روسیه است؛ آن‌هم درزمانی که با پس زدن یخ‌ها بیش از هر
زمان دیگری به منابع دسترسی دارد.
همان‌طور که استخراج نفت از دریای شمال در دهه
1970 یک چالش مهندسی به شمار می‌رفت، منطقه شمالگان نیز امروزه موانع مشابهی ایجاد
کرده است. تا عمق پنج کیلومتری آب وجود ندارد و اکثر منطقه از یخ پوشانده شده است.
بدین ترتیب دشوارترین مکان در جهان برای حفاری نفت به شمار می‌رود.
اما تاکنون هیچ کشوری پروژه‌ای مانند "یخ
شناور" را امتحان نکرده است. موسسه روسی "بنیاد مطالعات پیشرفته" می‌گوید
تولید "تجهیزات تمام‌اتوماتیک زیرآبی و زیر یخ در میدان‌های هیدروکربنیِ
دریاهای قطب شمال" را دستور کار دارد. به‌عبارت‌دیگر: زیردریایی‌های نفت یابِ
تمام‌اتوماتیک.
اما برخی می‌گویند اهداف پروژه یخ شناور
غیرواقعی هستند و شاید روسیه به دنبال ساخت سیستم‌های نظامی قابل‌استقرار در زیر
یخ است و از این پروژه به‌عنوان پوشش استفاده می‌کند.
اما تردیدی نیست که این پروژه بر قدرت روسیه در
ادعای مالکیت محدوده وسیعی از قطب شمال می‌افزاید.
در رأس پروژه یخ شناور، بزرگ‌ترین زیردریایی هسته‌ای
دنیا به طول 182 متر قرار دارد. نام این زیردریایی "Belgorod” است که تجسس‌های
زیرآبی انجام داده و کابل‌های ارتباطی را زیر یخ قرار می‌دهد. اما نقش اصلی‌اش این
است که از زیردریایی‌های کوچک حمایت کند. به همین دلیل این‌قدر بزرگ ساخته‌شده
است.
اما شاید بلندپروازانه‌ترین بخش این پروژه، راه‌اندازی
اولین نیروگاه‌های هسته‌ای در زیر آب باشد. درواقع نوعی ایستگاه برای استقرار زیردریایی‌های
متعدد.
تصویری ذهنی از بزرگ‌ترین زیردریایی هسته‌ای
جهان
اما روسیه سابقه خوبی در نگهداری زیردریایی‌های هسته‌ای
ندارد. از سال 1961 تاکنون هفت زیردریایی را ازدست‌داده که رآکتور برخی از آن‌ها
مشکل داشت. حوادثی که در زیردریایی‌های شوروی رخ داد، از مرگبارترین فجایع هسته‌ای
در زیر آب است. در یک مورد کل زیردریایی در معرض سطح بالایی از تشعشع قرار گرفت و
در دیگری خنک‌کننده از کار افتاد و بخشی از راکتور منفجر شد.
پروژه یخ شناور علیرغم تحریم‌های اعمال‌شده توسط
کشورهای خارجی بر روسیه پیش می‌رود. این تحریم‌ها دسترسی شرکت‌های نفت و گاز روسیه
به منابع مالی و فناوری‌های خارجی را قطع کرد که روسیه برای توسعه چاه‌های نفت در
قطب به آن‌ها نیاز داشت. در عوض روسیه تصمیم گرفت به‌تنهایی به مسیرش ادامه دهد.
در اوایل سال جاری، این کشور عملیات پیچیده‌ای را در شبه‌جزیره‌ای دور در دریای
لاپتف آغاز کرد تا به ذخایر نفتی در عمق
کیلومتری دریای یخ‌زده دست پیدا کند.
منبع:BBC
ترجمه: وب‌سایت فرادید
