چرا Children of Men حالا بیش از هر زمان دیگری تکان‌دهنده به نظر می‌رسد؟

این فیلم هیجان‌انگیز ویران‌شهر آلفونسو کوآرون Alfonso Cuarón یکی از موفق‌ترین فیلم‌های قرن بیست‌ویکم است، آینده‌ در این فیلم به طرز آزاردهنده‌ای آشنا است.
هیچ چیز بیشتر از فیلم‌هایی که در مورد آینده‌ هستند، زود از دور خارج نمی‌شوند. نسخه‌های سینمایی از آینده همیشه المان‌هایی از دوره‌ای که در آن ساخته شده‌اند را در خود دارند. بیشتر این فیلم‌ها به جای اینکه از آینده خبر بدهند، خیلی زود قدیمی می‌شوند، اما «فرزندان بشر» Children of Men یک استثناء است. داستان این ویران‌شهر هیجان‌انگیز آلفونسو کوآرون همراه با کلی تعقیب و گریز در سال 2027 اتفاق می‌افتد و حدودا یک دهه از اکران آن می‌گذرد. قاعدتا تا الان باید به پیش‌بینی‌های دور از واقعیت این فیلم می‌‌خندیدیم، تصویر کلی آن تا حتی جزییات ریزتر؛ اما در عوض به این فکر هستیم که آیا کوآرون در آن زمان پیش‌گویی کرده بوده است یا نه.
فیلم قسمتی از موفقیتش را مدیون صحنه‌های اکشن فوق‌العاده که در برداشت‌های طولانی بدون وقفه تصویربرداری شده بود، است. دلیل دیگر آن می‌تواند تصویر باورپذیر آن از آینده مبهم و آشوب پیش‌رو باشد؛ اما اگر «فرزندان بشر» ده سال پیش باورپذیر و واقعی به نظر می‌رسید، حالا با گذشت زمان تطابق آن با حال بیش از پیش به چشم می‌خورد.این فیلم اقتباسی آزاد از رمان سال 1992 به همین نام از نویسنده فوق‌العاده ژانر جنایی، فیلیس دوروتی جیمز PD James است که داستان تئو Theo (با بازی کلایو اوون Clive Owen) روایت می‌کند. تئو کارمندی دولتی است که قبلا یک فعال سیاسی بوده است و حالا خودش را غرق مشروبات الکلی کرده است. روحیه معترض و اصلاح‌طلب او وقتی که عشق‌ گمشده‌اش جولیان (با بازی جولیان مور Julianne Moore) رهبر جنبشی ضد دولتی را می‌یابد، یا بهتر است بگوییم وقتی توسط او دزدیده می‌شود، دوباره بیدار می‌شود. جولیان از او یک‌سری مجوز عبور می‌خواهد، خواسته‌ای که تئو را در راهی قرار می دهد که در آخر یا به خوش‌بختی و یا مرگ‌اش و یا هر دو آن‌ها، ختم می‌شود.
کوآرون برای توضیح اتفاقاتی که بر سر بشر آمده است از سخنرانی‌ها و یا توضیحات نوشته شده‌ استفاده نمی‌کند بلکه با نگاهی به روزنامه‌های قدیمی در فیلم متوجه می‌شویم که جامعه با تغییرات آب‌وهوایی، آلودگی، حادثه‌های هسته‌ای، فاصله طبقاتی جامعه و بمب‌گذاری‌های تروریستی به این وضع افتاده است. با این برای وجود تمام مشکلات بریتانیا پناهجویان مقصر شناخته شده‌اند، پناهجویانی که در قفس‌هایی زندانی شده‌اند و بعد از آن به اجبار به روستاهای مخروبه‌ای فرستاده می‌شوند. دوست تئو جسپر Jasper (با بازی مایکل کین Michael Caine) در صحنه‌ای می‌گوید:” بیچاره پناه‌جویان، بعد از فرار از بدبختی و مشکلات ‌زیاد و آمدن به انگلستان دولت ما آن‌ها را اسیر می‌کند و مانند حشرات با آن‌ها رفتار می‌کند.”مقصر چه کسی است؟
شما را یاد چیزی نمی‌اندازد؟ با وجود اینکه مهاجرت‌ در ابعاد عظیم از مشکلات اصلی سال 2006 به شمار می‌آمد، خیلی عجیب به نظر نمی‌رسد که موضوع اصلی «فرزندان بشر» این مسئله است، اما نکته جالب این است که هیچ کس ده سال پیش بحران پناهجویان سوری، دستور رئیس جمهور منتخب آمریکا برای منع ورود مسلمانان به خاک آمریکا و رای بریتانیا برای خروج از اتحادیه اروپا بعد از کمپینی متمرکز بر تعداد مهاجران را پیش‌بینی نمی‌کرد. امروز تماشای اخبار تلویزیون در «فرزندان بشر» بدون حیرت و شگفتی ناشی از درستی آن‌ها کار سختی است: “جامعه مسلمانان خواستار پایان اشغال مساجد توسط ارتش شد ”، “ لایحه امنیت ملی تصویب شد، بعد از گذشت هشت سال باز هم مرز‌های بریتانیا بسته باقی‌خواهد ماند. اخراج مهاجرین غیر‌قانونی ادامه خواهد داشت ”. در سال 2006 با اینکه همه این‌های محتمل و باور‌پذیر بود اما کمی اغراق‌آمیز به نظر می‌آمد.
بازگشت به واقعیتدر میان جزییات فیلم نکته‌ای دور از واقعیت وجود دارد که در واقع به نفع فیلم تمام شده است: در «فرزندان بشر» هیچ کس از گوشی‌های موبایل و یا اینترنت استفاده نمی‌کند. غیرمنطقی به نظر می‌رسد که در سال 2027 کسی از موبایل استفاده نکند اما با توجه به اینکه تکنولوژ‌ی گوشی‌های هوشمند به سرعت پیشرفت می‌کند، هر موبایلی که در فیلم‌های علمی-تخیلی ظاهر شود همیشه بسیار غیر واقعی و دور از واقعیت خواهد بود. با حذف آن‌ها به طور کلی در این فیلم، همه چیز باورپذیرتر به نظر می‌رسد.
اما تاثیرگذارترین تصمیم کوآرون فیلم‌برداری اکثر صحنه‌های فیلم در خیابان‌های لندن بوده است، البته با دیوارنگاری‌ها، زباله‌ها و آشوب بیشتر. درستی این تصمیم را به خوبی در صحنه انفجار بمب در ابتدای فیلم می‌توانیم بفهمیم. این صحنه در خیابان فلیت Fleet Street در مرکز لندن و با تصویری از کلیسای جامع سنت‌پل St Paul’s Cathedral در دوردست فیلم‌برداری شده است. در سال 2006 این کار دست‌آوردی خارق‌‌العاده‌ای به شمار می‌آمد. اگر همین صحنه قرار بود حالا تصویربرداری شود احتمالا با جلوه‌های کامپیوتری ساخته می‌شد. درحالی که با وجود پیشرفت‌های موجود هنوز هم جلوه‌های ویژه کامپوتری مصنوعی به نظر می‌رسند، عمق زیبایی انفجار «فرزندان بشر» را بهتر درک می‌کنیم.تنها جنبه‌ای از فیلم که به نظر نمی‌رسد مطابق با واقعیت باشد فرضیه اصلی آن است. ایده‌ای که هیچ انسانی در هجده سال گذشته به دنیا نیامده است، برای همین وقتی تئو با کیی Kee، زنی آفریقایی که به طرز معجزه‌انگیزی حامله است، ملاقات می‌کند متوجه می‌شود باید از او در برابر گروه‌های مختلفی که می‌خواهند از شرایط او سؤاستفاده کنند، محافظت کند. به طور واضح می‌دانیم این ناباروری بشر هنوز اتفاق نیافتاده است: در «فرزندان بشر» جوان‌ترین انسان در سال 2009 به دنیا آمده است. حتی به عنوان یک فرضیه این ایده با شرایط و نگرانی‌های دنیا در حال حاضر هم‌خوانی ندارد، چرا که ازدیاد جمعیت بیش از کمبود آن همه را نگران کرده است.
اینکه حاملگی کیی دقیقا چطور می‌تواند آینده انسان را نجات دهد عمدا مبهم باقی‌مانده است. کوآرون کیی را به جای اینکه به عنوان فردی که ممکن است تاثیری فوق‌العاد‌ه داشته باشد، او را به عنوان نمادی گیج‌کننده از امید جلوه می‌دهد. در قسمت‌هایی از فیلم که در مورد کیی است تصویر واضح فیلم از آینده قریب‌الوقوع بشر متوقف می‌شود و فیلم به یک داستان عرفانی علمی-تخیلی شباهت پیدا می‌کند. اتفاقی که چندان هم بد به نظر نمی‌رسد، بقیه قسمت‌های «فرزندان بشر» به طرز آزاردهنده‌ای به واقعیت نزدیک‌ است به طوری که این قسمت‌های کوتاه تخیلی به طرز عجیبی خوشایند به نظر می‌آیند.
این مطلب برگرفته از نوشته نیکلاس باربر Nicholas Barber در سایت www.bbc.com است.
این فیلم زیبا را در نماوا تماشا کنید

کپی برداری و نقل این مطلب به هر شکل از جمله برای همه نشریه‌ها، وبلاگ‌ها و سایت های اینترنتی بدون ذکر دقیق کلمات “منبع: بلاگ نماوا” ممنوع است و شامل پیگرد قضایی می شود.