مرگ عضوی از خانواده تأثیرهای متفاوتی بر روی افراد میگذارد. مطمئناً روش درست یا غلطی برای احساساتی که در چنین دورانی دارید، وجود ندارد. ممکن است یک دفعه احساسات زیادی داشته باشید و بعد احساس عادی داشته باشید؛ اما هر بار پس از بیدار شدن از خواب، دوباره ناراحتی عمیقی را حس کنید. احساسات قدرتمند به طور غیرمنتظره به وجود میآیند، مانند موجهایی که به ساحل میخورند. ممکن است تا زانو در آب باشید و فکر کنید میتوانید قدرت موج بعدی را تحمل کنید؛ اما ناگهان یک موج بزرگ بیاید و زانوهایتان را خم کند.
متخصصین معتقدند عزاداری معمولاً 4 مرحله دارد:
- قبول این که مرگ فرد متوفی واقعیت دارد
- تجربه درد ناشی از غم و اندوه
- تطبیق زندگی بدون حضور فرد متوفی
- مصرف انرژی احساسی کمتر برای ناراحتی و صرف انرژی برای چیزهای جدید و ادامه زندگی
احتمالاً زمانی که فرد عزیزی را از دست بدهید، از تمام این مراحل عبور خواهید کرد؛ اما الزاماً عبور راحتی از یک مرحله به مرحله بعد نخواهید داشت. غم شما ممکن است حس نابسامانی داشته باشد و از کنترل خارج شود؛ اما باید بدانید این احساسات به تدریج کمتر میشوند. بایستی به خود زمان دهید تا این مراحل بگذرند.
- به هنگام شنیدن خبر مرگ فرد متوفی، ممکن است شوکه شوید و احساس بیحسی داشته باشید
- احساس غم و اندوه شدیدی داشته باشید و به شدت گریه کنید
- ممکن است خسته و ناتوان شوید
- ممکن است نسبت به فردی که فوت شده، بیماری وی یا تقدیر خدا عصبانی باشید
- ممکن است احساس گناه کنید که عصبانی شدهاید یا حرفی زدهاید یا نزدهاید یا نتوانستهاید از مرگ فرد موردعلاقه خود جلوگیری کنید
تمام این احساسات کاملاً عادی هستند. اگر احساسات منفی دارید، بدین معنی نیست که انسان بدی هستید. بسیاری از افراد در چنین مواقعی احساس عصبانیت دارند؛ اما کاملاً عادی است که عصبانی باشید و علت این اتفاق را مورد سؤال قرار دهید.
برخی افراد پس از چنین تجربهای فراموشکار شده و نمیتوانند تمرکز کنند. ممکن است اشیاء خود را گم کنید. علت این موضوع، حواسپرتی در اثر مرگ فرد موردعلاقه و ناراحتی حاصل از آن است. نگران نباشید مشکلی در ذهن و عقلتان به وجود نیامده است.چگونه با اندوه مقابله کنیم؟
صحبت کردن و به اشتراک گذاشتن احساسات با دیگران میتواند به شما کمک کند. سعی نکنید این شرایط را به تنهایی سپری کنید. برای برخی افراد، کمک گرفتن از اعضای خانواده و دوستان مفید واقع میشود. با این حال، اگر احساس میکنید به اندازهای با اعضای خانواده یا دوستانتان صمیمی نیستید که بتوانید با آنها صحبت کنید، میتوانید از مشاورین روانشناس کمک بگیرید.
مشاور به شما زمان میدهد تا در مورد احساسات خود صحبت کنید؛ احساساتی که به فرد فوت شده داشتید، رابطه شما با وی، خانواده، محل کار، ترسها و آینده. شما میتوانید هر زمان که بخواهید با مشاور موردنظر تماس بگیرید، حتی اگر فرد فوت شده چند سال قبل فوت شده است.
از این که در مورد فردی که فوت شده حرف بزنید، نترسید. ممکن است اطرافیانتان نام فرد فوت شده را در حضور شما نیاورند تا ناراحت نشوید. با این حال اگر احساس کنید نمیتوانید با آنها صحبت کنید، باعث میشود احساس گوشهگیری کنید.
حضور در سالگردها و مراسمهای مختلف ممکن است برایتان دشوار باشد. در چنین مواقعی هر کاری لازم است انجام دهید تا روز به اتمام برسد. شاید بهتر است آن روز را مرخصی بگیرید یا کاری انجام دهید که شما را به یاد فرد متوفی میاندازد.
چه زمانی به کمک نیاز دارید؟
هر مرگی شرایط منحصربهفردی ایجاد میکند و نمیتوانید بگویید عزاداری چه مدت طول میکشد. در کل معمولاً پس از حدود 18 ماه فرد متوفی و مرگ وی را در ذهن خود مرور نمیکنید. این مدت ممکن است کمتر یا بیشتر باشد.
اگر:
- نمیتوانید از رختخواب بیرون بیایید
- اگر خود یا اعضای خانواده را نادیده میگیرید، به عنوان مثال خوب غذا نمیخورید
- اگر فکر میکنید بدون حضور فرد متوفی نمیتوانید به زندگی ادامه دهید
- اگر احساساتتان به قدری زیاد است که کل زندگی شما را تحت تأثیر قرار داده، به عنوان مثال دیگر نمیتوانید سر کار بروید یا خشم خود را سر اطرافیانتان خالی میکنید
بهتر است به پزشک یا مشاور مراجعه کنید و از وی کمک بگیرید. برخی افراد از مراجع مذهبی برای مقابله با اندوه ناشی از مرگ یکی از عزیزانشان کمک میگیرند.